Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊
Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊
Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊

Budowa włosa - z czego się składa, czym się charakteryzuje i jakie ma funkcje?

Budowa włosa opiera się na podziale na łodygę, korzeń, pochewkę, cebulkę i brodawkę. Włosy mają chronić przed brudem, potem, deszczem, owadami i innymi szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Jednak ich zadaniem, jak się okazuje, jest też przyciąganie partnera. Co jeszcze charakteryzuje owłosienie?
Kobieta o pięknych włosach
źródło:123RF
W skrócie
  • Włos jest zbudowany z takich elementów jak łodyga, korzeń, pochewka, cebulka i brodawka. Natomiast do chemicznego składu włosów zalicza się wodę, pigmenty, proteiny, minerały i lipidy. Procentowy rozkład poszczególnych składników jest uwarunkowany indywidualnie.
  • Bazowe funkcje owłosienia to ochrona przed niekorzystnymi czynnikami z zewnątrz oraz termoregulacja. Jednak w ostatnich czasach wzrasta znaczenie roli estetycznej i wizerunkowej włosów.
  • Włosy przechodzą przez trzy etapy rozwojowe: anagen (kiedy rosną), katagen (kiedy obumierają) i telogen (kiedy nowy włos wypiera stary). U każdego ten cykl może przebiegać w nieco innym czasie.
Spis treści

Reklama

Budowa włosa 

Włos to wytwór naskórka o charakterze nitkowatym i zrogowaciałym, który występuje na powierzchni skóry człowieka. Włosy pokrywają większą część ludzkiego ciała, przede wszystkim znajdują się na głowie, ale także pod pachami, w pachwinach, miejscach intymnych, na podudziach, a u mężczyzn – również na brodzie, klatce piersiowej, rękach i plecach. 

Ponadto kępki włosów tworzą także brwi oraz rzęsy. Owłosienia nie obserwuje się na wewnętrznej stronie dłoni, na podeszwach stóp, pod zgięciami stawowymi oraz na wargach.

Budowa włosa jest bardzo ciekawa i nie ogranicza się jedynie do tego, co można zauważyć gołym okiem. Struktura włosa u człowieka przedstawia się w sposób następujący. 

W ramach pojedynczej nitki włosowej wyróżnia się:

  1. łodygę;
  2. korzeń;
  3. pochewkę (lub otoczkę);
  4. cebulkę (inaczej opuszkę);
  5. brodawkę.

Budowa włosa ludzkiego pod względem chemicznym prezentuje się nieco inaczej. Tutaj wymienia się m.in. takie składniki jak woda, proteiny, pigmenty, czy minerały.

Do ciekawostek należy zaliczyć fakt, że włosy na głowie najszybciej rosną u osób pomiędzy 16. a 24. rokiem życia. U pozostałych osób wzrastają w tempie ok 1 cm na miesiąc.

Reklama

Budowa chemiczna włosa 

Wspomniany już wcześniej skład chemiczny włosa zostanie teraz omówiony dokładniej. Wśród chemicznych komponentów włosa wyróżnia się:

  • proteiny,
  • minerały,
  • lipidy,
  • pigmenty,
  • wodę.

Budowa chemiczna włosa u każdego może prezentować się odmiennie. Dzieje się tak dlatego, że proporcje między powyższymi składnikami mogą się przedstawiać inaczej u każdego człowieka i od tego stosunku zależą osobnicze cechy włosów. 

Keratyna, tworzona przez związki siarki i azotu, jest produkowana w naskórku. Stanowi barierę dla niebezpiecznych czynników z zewnątrz. Melanina zaś odpowiada za kolor włosów i skóry. Jeśli barwnik wykazuje cechy ziarnistości, włosy mają ciemniejszy odcień. Jeżeli natomiast melaninę cechuje rozproszenie, włosy będą jaśniejsze. 

Melanina dzieli się na eumelaninę – od której zależy ton włosa i feomelaninę – która odpowiada za jego odcień. Melanina nie zmienia swojej charakterystyki pod wpływem wody, ale rozpuszcza się w stężonych kwasach i zasadach. 

Z kolei poziom cysteiny decyduje o tym czy włos jest prosty, pofalowany, czy skręcony.

Reklama

Budowa fizyczna włosa 

W tym miejscu warto bardziej pochylić się nad precyzyjnym opisem struktury włosowej. Jak wygląda budowa fizyczna włosa? Pod względem fizycznym włos tworzą następujące elementy: łodyga, korzeń, cebulka, pochewka i brodawka.

Włos ma swój początek w mieszku włosowym, czyli pochewce, tworzącym swoisty kanał, którego nadrzędną rolą jest osłona korzenia. Cebulka stanowi wyraźne zgrubienie, będące początkiem włosa. Łączy się ona z brodawką, która wysyła do niej substancje odżywcze. 

W strukturze cebulki występują intensywnie namnażające się komórki, które w późniejszym czasie stanowią bazę dla rdzenia i kory włosa. Korzeń włosa, usytuowany w centrum mieszka włosowego, tworzą właśnie omówione: cebulka i brodawka. Łodyga włosa to ta część, która wystaje ponad skórę i stanowi widoczny fragment włosia. 

Przy okazji przybliżania fizycznej struktury włosa należy wspomnieć o takich fizycznych cechach owłosienia ludzkiego jak:

  • trwałość (odporność na czynniki kwaśne, a brak odporności na czynniki zasadowe i utleniające),
  • giętkość,
  • elastyczność,
  • zdolność pochłaniania wody.

Reklama

Funkcje włosów 

Główne, pierwotne funkcje włosów sprowadzały się do ochrony, osłony przed niekorzystnymi warunkami środowiskowymi i czynnikami zewnętrznymi oraz do termoregulacji. 

Obecnie, kiedy przeciętny człowiek ma o wiele mniej włosów na ciele niż jego praprzodek, rola owłosienia sprowadza się przede wszystkim do obrony przed:

  • zanieczyszczeniem, 
  • kurzem, 
  • promieniowaniem słonecznym, 
  • chłodem, 
  • deszczem,
  • potem. 

Brwi chronią oczy przed wpływaniem do nich potu oraz wody deszczowej, natomiast rzęsy blokują dostęp do oczu kurzu, pyłków, czy małych owadów. 

Jako dominujące funkcje włosa rozumie się w dzisiejszych czasach walor estetyczny i wizerunkowy. Włosy stanowią bowiem wyznacznik atrakcyjności i uzasadniają wybór płciowy. 

Zostało dowiedzione, że wygląd, długość oraz kolor włosów mają wpływ na odbiór drugiej osoby w kategorii „jakości biologicznej organizmu”, co odnalazło się w badaniach przytoczonych przez Antoninę Szybowską w pracy: „Włosy. Kulturowe reprezentacje owłosienia nagiej małpy”. 

Reklama

Cykl wzrostu włosa 

To jak szybko rosną włosy jest uzależnione od indywidualnego tempa ich wzrostu. Cykl wzrostu włosa odnosi się do wyróżnienia trzech następujących po sobie faz:

  1. Anagen – podczas którego dochodzi do wzrostu nowego włosa (ta faza trwa od 2 do 5 lat. Charakterystyczne jest to, że ten etap dominuje niemal całkowicie u młodych osób);
  2. Katagen – trwa kilka tygodni (z reguły 2-3), w ciągu których włos ubumiera;
  3. Telogen – to tzw. proces przejściowy, kiedy przez kilka miesięcy ma miejsce procedura wypychania starego włosa przez nowy. Zrogowaciała cebulka kierując się w stronę powierzchni naskórka pozostawia za sobą pasmo komórek w mieszku włosowym, łączących się z brodawką. Po tym czasie stary włos wypada, w jego miejscu jest już nowy.

Co istotne, na głowie człowieka występują włosy, które znajdują się w różnych etapach rozwoju.

Zatem cykl życia włosa u jednej osoby może trwać dłużej, u innej – krócej. Zależy to m.in. od takich czynników jak wiek, stan zdrowia, pora roku, tryb życia, okres, w którym człowiek się znajduje, przyjmowane leki, czy stężenie hormonów. Przykładowo włosy rosną najszybciej latem, podczas snu oraz po zakończeniu procesu dojrzewania.

Czytaj również

Bibliografia

  • Szybowska Antonina, Włosy. Kulturowe reprezentacje owłosienia nagiej małpy, Teksty z ulicy. Zeszyt memetyczny, 17, 2016, ISSN 2081-397X.
  • Małek Elżbieta, Charakterystyka budowy i funkcji skóry oraz włosó, Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom, 2007.
  • Christophers Enno, Stander Markward, Zaryd dermatologii i wenerologii, Elsevier Urban&Partner, Wrocław, 1991, 1, ISBN 83-87944-30-0.
  • Sorokowski Piotr. Pigmentacja ciała i owłosienie a atrakcyjność fizyczna, Biologia atrakcyjności człowieka, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2009, ISBN 978-83-235-0487-0.
Olga Tomaszewska
Artykuł napisany przez
Olga Tomaszewska
Dyplom dziennikarza zdobyła w 2009 roku, a od 2005 r. nieprzerwanie pisze i redaguje. Pracowała dla „Mojego Miasta Pabianice”, jako dziennikarz, redaktor, zastępca redaktora naczelnego i PR-owiec, współpracowała z „Nowym Życiem Pabianic" i licznymi portalami o tematyce zdrowotnej, tworząc dla tych podmiotów artykuły. Jej konikiem jest tworzenie treści z zakresu profilaktyki zdrowia, szeroko pojętej psychologii oraz pediatrii. Jeśli nie pisze, wygina się na macie ćwicząc hatha jogę jako nauczyciel i dozgonny uczeń.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Pielęgnacja włosów
Siemię lniane na włosy – właściwości i przepis na maseczkę
Ziarenka siemienia lnianego w miseczce
Rozmaryn na włosy - olej, wcierka, napar i nie tylko. Jakie są efekty jego stosowania?
Olejek rozmarynowy do włosów
Siwe włosy w jednym miejscu - historia Karola
Mężczyzna trzymający dłonie na głowie
Podobne artykuły
Włosy po regeneracji
Regeneracja włosów - na czym polega u fryzjera i jak ją wykonać w domu?
Soda oczyszczona w miseczce
Soda oczyszczona na włosy - jak bezpiecznie ją stosować?
Fryzjer robi pasemka na jasnych włosach
Pasemka na jasnych i ciemnych włosach. Jak i czym zrobić?
Fryzjer robi kobiecie refleksy na ciemnych włosach
Refleksy na ciemnych włosach i blond. Jak zrobić w domu?
Domowa maseczka z awokado
Maseczka z awokado na włosy - jakie ma działanie?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czy regularnie stosujesz środki na blizny po urazach lub operacjach?
Contractubex_sonda