Reklama
Co to jest glukometr i do czego służy?
Glukometr jest prostym urządzeniem służącym do badania stężenia glukozy we krwi. Glukometry są wykorzystywane na co dzień przez diabetyków, czyli osoby zmagające się z cukrzycą.
Tego typu aparaty do mierzenia cukru pozwalają szybko, sprawnie, dyskretnie i niemal bezboleśnie kontrolować poziom tak zwanej glikemii (nasycenia krwi glukozą).
Pomiarów można dokonywać w warunkach domowych i całkowicie samodzielnie, bez konieczności powtarzania bardziej zaawansowanych badań laboratoryjnych.
Ma to ogromne znaczenie przede wszystkim dla pacjentów z cukrzycą typu 1 (insulinozależną). Glukometr jest używany także przez osoby chorujące na cukrzycę typu 2 (insulinoniezależną) oraz ciążową, a także będące w grupie ryzyka.
Pierwsze urządzenie do pomiaru cukru wprowadzono na rynek w roku 1970. Było stosunkowo duże i pierwotnie przeznaczone do używania jedynie w gabinetach lekarskich.
W domach glukometry na masową skalę zaczęły być wykorzystywane w latach osiemdziesiątych, a doprowadziły do tego miniaturyzacja, postęp w dziedzinie elektroniki i diagnostyki medycznej, obniżenie kosztów produkcji etc.
Reklama
Rodzaje glukometrów - jak wybrać profesjonalny?
Jak wybrać dobry, profesjonalny glukometr? Niewątpliwie, pierwszy kontakt z tego typu urządzeniami może przyprawić o lekki zawrót głowy.
Istnieją różne rodzaje glukometrów, a w dodatku na rynku dostępne są wyroby niezliczonej rzeszy producentów, bardziej lub mniej renomowanych. Podstawowy podział glukometrów uwzględnia urządzenia:
- Inwazyjne, z igłą - wymagające nakłuwania skóry w celu pobrania próbki krwi, preferowane ze względu na dużą precyzję i wiarygodność pomiaru, aczkolwiek u wielu pacjentów wywołujące fizyczny i psychiczny dyskomfort. Wymagają one używania specjalnych pasków testowych. Ze względu na sposób pomiaru, dzielą się na:
- fotometryczne (kolometryczne) – badają poziom glukozy na podstawie natężenia światła odbitego od pola testowego;
- elektrochemiczne (biosensoryczne) – analizują glikemię mierząc przepływ prądu w wyniku reakcji zachodzących między enzymami testowymi, a glukozą.
- Bezinwazyjne - zdecydowanie mniej uciążliwe w codziennym użytkowaniu. Na rynku wciąż uchodzą za nowość, wiąże się jednak z nimi duże nadzieje na przyszłość.
Glukometr bez nakłuwania
Glukometr bezinwazyjny, bezigłowy stanowi doskonałą alternatywę dla osób, które mają niski próg wrażliwości na ból, czy też niewielką tolerancję na widok krwi.
Choć urządzenia igłowe zapewniają bardzo dużą precyzję pomiaru, perspektywa ich używania codziennie, a nawet kilka razy na dobę jest dla wielu osób odrzucająca i demotywująca.
W takiej sytuacji łatwo o niesumienność, a nawet całkowitą rezygnację z badań, co może prowadzić do opłakanych konsekwencji zdrowotnych.
Glukometry bezinwazyjne pozwalają przejść całą procedurę bez kłucia. Nie mają igieł, korzystanie z nich jest więc całkowicie bezbolesne.
Nie wymagają też stosowania pasków kontrolnych, dlatego często są też nazywane bezpaskowymi.
Glukometr bezpaskowy
Jak działa glukometr bezpaskowy? Urządzenie to szacuje stężenie glukozy we krwi na podstawie danych dotyczących przepuszczania światła, dźwięku, ciepła czy impulsów elektrycznych przez cukier. Najczęściej stosowane metody pomiaru, to:
- ultradźwiękowa,
- termiczna,
- elektromagnetyczna.
Finalizowane są także prace nad wprowadzeniem urządzeń wykorzystujących światło lasera.
Glukometry bezpaskowe badają poziom cukru bez konieczności przerywania ciągłości skóry. Ewentualnie ingerencja taka ma charakter jednorazowy i jest związana z umieszczeniem specjalnego czujnika w ciele.
Glukometr na rękę, ramię i palec
Nowoczesne urządzenia mierzące stężenie glukozy mają różną postać. Te bezdotykowe w ogóle nie przypominają starszych, igłowych.
Na rynku dostępne są takie sprzęty, jak glukometr na ramię, przyklejany do ręki ponad łokciem. Dokonuje pomiaru samoistnie, w sposób regularny, nawet co minutę.
Innego rodzaju rozwiązaniem jest glukometr przytwierdzany do płatka ucha. Ma postać specjalnego klipsa. Wyniki widoczne są na niewielkim monitorze trzymanym w dłoni.
Pod pojęciem glukometru na palec rozumie się niekiedy urządzenia inwazyjne, można się jednak spodziewać, iż w niedalekiej przyszłości będzie się ono odnosić do aparatów laserowych (szczegóły poniżej).
Spotkać się też można z potocznym określeniem „ glukometr na rękę”, które może oznaczać wspomniane wyżej urządzenie naramienne, ale też nowoczesny zegarek mierzący różnego typu parametry zdrowotne, w tym glikemię (o czym również przeczytasz w dalszej części artykułu).
Glukometr w telefonie
Wiele osób pyta o glukometr w telefonie. Jest to swego rodzaju skrót myślowy. Sam smartfon, nawet najinteligentniejszy, nie jest w stanie samodzielnie zmierzyć poziomu cukru.
W istocie chodzi o glukometr z aplikacją na telefon. Może to być urządzenie działające w bardzo tradycyjny sposób, czyli analizujące stężenie glukozy na podstawie próbki krwi pobranej z palca i umieszczonej na pasku.
Różnica polega na tym, że glukometr taki jest łączony z telefonem, a właściwa aplikacja umożliwia szybki odczyt danych na ekranie.
Korzystanie z tego typu udogodnień ułatwia zbieranie i analizowanie danych, gdyż są one przechowywane i przetwarzane w postaci elektronicznej. Dzięki temu można zrezygnować z papierowych dzienniczków, nieporęcznych i niepraktycznych zwłaszcza dla najmłodszych użytkowników.
Zegarek z glukometrem
Inaczej rzecz wygląda w przypadku gadżetu, jakiem jest zegarek z glukometrem. Urządzenie mierzące poziom cukru jest wbudowane w tak zwany smartwatch, czyli inteligentny czasomierz.
Produkty tego typu, szturmem zdobywające rynek w ostatnim czasie, spełniają wiele zadań. Mają funkcjonalności telefonu komórkowego, w tym łączność z Internetem, ale też umożliwiają monitoring licznych parametrów zdrowotnych.
Najczęściej jest to tętno, ciśnienie krwi, temperatura, ale lista ta stale się rozszerza. Jednym z ostatnich osiągnięć jest glukometr w zegarku.
Urządzenie to jest w stanie mierzyć glikemię w sposób bezinwazyjny, bez konieczności kłucia, wykorzystując czujnik optyczny, penetrujący płyny tkankowe.
Glukometr w formie zegarka nie jest jednak tak precyzyjny, jak tradycyjny paskowy, nie mniej może być bardzo przydatny w codziennej profilaktyce.
Glukometr laserowy
Jednym z najnowszych osiągnięć techniki medycznej jest glukometr laserowy, także zaliczany do kategorii bezinwazyjnych.
Opracowany przez brytyjskich naukowców z uniwersytetu w Leeds umożliwia stały pomiar glikemii, bez konieczności wykonywania częstych nakłuć, czy też wszczepiania sensora pod skórę.
Sercem glukometru jest czujnik zbudowany ze szkła krzemionkowego naładowanego jonami, do którego pacjent przykłada palec na około 30 sekund.
Oświetlone laserem o małej mocy szkło emituje promieniowanie podczerwone, którego parametry zależne są od poziomu cukru we krwi.
Urządzenie wciąż jest w fazie testowania, ale z jego wprowadzeniem na rynek do komercyjnego i masowego wykorzystania wiązane są bardzo duże nadzieje.
Glukometr dla dzieci
Cukrzyca jest chorobą, która zazwyczaj dotyka osoby dorosłe, po pięćdziesiątym roku życia. Istnieje jednak odmiana schorzenia, zwana insulinozależną (typu 1) stanowiąca około 10 procent wszystkich przypadków, która ujawnia się już w pierwszych latach życia. Najczęściej między 10. a 14. urodzinami, niekiedy wcześniej.
Przyczyną cukrzycy 1 u dzieci i dorosłych jest niewytwarzanie przez trzustkę hormonu insuliny, mającego za zadanie stabilizację poziomu glukozy.
W tej sytuacji leczenie wymaga m.in. zastosowania insulinoterapii. Podawane dawki insuliny muszą być precyzyjnie dobrane do aktualnego zapotrzebowania organizmu, dlatego niezbędny jest częsty i regularny pomiar glikemii.
Przez lata najmłodsi pacjenci zmuszeni byli korzystać z tych samych inwazyjnych urządzeń, co osoby dorosłe. W dużej mierze tak jest do dziś. Na szczęście ostatnie czasy przynoszą rewolucję, która w niedługiej perspektywie powinna zmienić ten stan rzeczy.
Jako glukometr dla dzieci coraz częściej wykorzystywane są wprowadzane na rynek produkty bezinwazyjne. Rozwiązaniem może się okazać np. nowatorski smoczek mierzący poziom cukru w ślinie, opracowany przez uczonych z USA (póki co – także pozostający w fazie testów).
Glukometr jednorazowy
Pacjenci rozpoczynający leczenie bądź profilaktykę cukrzycy często pytają, czy istnieje glukometr jednorazowy, a jeśli tak, to czym dokładnie jest.
Odpowiedź jest przecząca, a przynajmniej niejednoznaczna. Pojęcie jednorazowego glukometru jest skrótem myślowym i odnosi się do lancetów.
Są to swego rodzaju igły lub nożyki stosowane w nakłuwaczach i służące, jak łatwo się domyślić, do przebijania skóry w celu pobrania próbki krwi na pasek testowy.
Ze względu na sposób użycia, siłą rzeczy nadają się one jedynie do użytku jednorazowego. Lancety są zatem elementem większych zestawów wykorzystywanych do pomiaru glikemii w sposób tradycyjny, inwazyjny.
Glukometr z pomiarem cholesterolu, cukru i kwasu moczowego
W sklepach i aptekach dostępne są też urządzenia wielofunkcyjne, umożliwiające mierzenie kilku istotnych parametrów zdrowotnych na podstawie jednej próbki krwi pobranej z palca.
Są to zatem klasyczne glukometry inwazyjne. Różnica w ich działaniu polega na zastosowaniu nie jednego, a dwóch lub trzech pasków kontrolnych. Na rynku dostępne są między innymi:
- Aparat do mierzenia cukru i cholesterolu, a także trójglicerydów - glukometr idealny dla osób które muszą kontrolować glikemię ale też podstawowe parametry gospodarki lipidowej, zapobiegając miażdżycy bądź ją lecząc.
- Glukometr do pomiaru kwasu moczowego oraz cholesterolu – inny przykład urządzenia typu 3 w jednym. Mierzy parametry w dużej mierze ze sobą powiązane. Należy pamiętać, że nadmiar kwasu moczowego jest jedną z przyczyn insulinooporności, ale też rozwoju zmian miażdżycowych.
Reklama
Glukometr do pomiaru ciał ketonowych. Czym różni się od tego do mierzenia cukru?
Jeszcze inną funkcjonalność oferuje glukometr do pomiaru ciał ketonowych. Zasada działania tego typu urządzeń jest jednakowa.
Pomiaru także dokonuje się z niewielkiej kropli krwi, z użyciem dodatkowego paska kontrolnego o określonych właściwościach.
Glukometr z paskami do pomiaru ketonów przydatny jest zwłaszcza u pacjentów z bardzo zaawansowaną cukrzycą.
Tak zwana kwasica ketonowa jest bowiem jednym z najgroźniejszych powikłań tej choroby, stanowiącym bezpośrednie zagrożenie życia.
Ciała ketonowe są produktami rozpadu tłuszczów, powstającymi w sytuacji ciężkich zaburzeń gospodarki węglowodanowej.
Gromadzą się w organizmie w sytuacji, gdy cukrzyca jest nierozpoznana, nieleczona, tudzież stosowane dawki insuliny są niewystarczające, źle dobrane.
Reklama
Co znajduje się w zestawie z glukometrem?
O ile urządzenia nieinwazyjne są stosunkowo mało skomplikowane w obsłudze, o tyle aparaty tradycyjne, paskowe wciąż przypominają sprzęt laboratoryjny i składają się z wielu elementów. Tego typu klasyczny zestaw do mierzenia cukru zawiera:
- glukometr, czyli aparat analizujący parametry próbki krwi;
- paski do glukometru, na których umieszczone są specjalne odczynniki;
- lancety, czyli igły/nożyki służące do przerywania ciągłości skóry;
- nakłuwacz – niewielkie urządzenie, w których umieszczane są lancety;
- płyn kontrolny do glukometru - służący do sprawdzania poprawności działania urządzenia;
- baterie, stanowiące źródło zasilania aparatu, którym dokonywany jest pomiar.
Tyle w skrócie. A teraz szersza charakterystyka poszczególnych komponentów zestawu z glukometrem, dzięki którym dokonasz wiarygodnego pomiaru poziomu glukozy we krwi.
Aparat do mierzenia cukru
Tradycyjny aparat do mierzenia cukru dokonuje analizy parametrów krwi w oparciu o jedną ze wspomnianych wyżej metod – fotometryczną lub elektrochemiczną.
W obu przypadkach niezbędne jest umieszczenie wewnątrz urządzenia paska testowego z pobraną próbką z palca. Wynik wyświetlany jest zazwyczaj po kilkunastu sekundach na specjalnym, czytelnym wyświetlaczu.
Na rynku dostępnych jest bardzo wiele urządzeń do mierzenia cukru. Te najprostsze i najtańsze pokazują jedynie podstawowe wartości, te bardziej skomplikowane mają możliwość badania większej liczby parametrów (2w1, 3w1).
Wraz z klasą sprzętu rośnie też możliwość agregowania, magazynowania a nawet analizowania danych w dłuższej perspektywie czasowej.
Paski do glukometru
Paski do glukometru są akcesoriami diagnostycznymi stanowiącymi integralną część zestawów do mierzenia cukru.
Wyposażone są w pole testowe, na którym umieszczana jest próbka krwi. Zachodzące w nich reakcje są mierzone przez glukometr i służą do obliczania glikemii.
Pamiętaj, że określone paski testowe do glukometrów pasują do danego typu urządzenia i producenta. Tylko właściwe ich zestawienie gwarantuje poprawność wyników. Przed zakupem należy więc sprawdzić, jakie paski są dedykowane do twojego aparatu.
Na co należy jeszcze zwrócić uwagę? Na rynku dostępne są paski do pomiaru glukozy, ale też – jak zostało wspomniane wyżej – cholesterolu, trójglicerydów czy kwasu moczowego. Dlatego warto zachować czujność podczas zakupów.
W aptece można kupić paski do glukometru bez recepty. Cena wynosi wówczas około 35-40 złotych za 50 sztuk.
Bardzo często jednak osoby cierpiące na cukrzyce korzystają z refundacji. Wedle obowiązujących przepisów lekarz może wypisać choremu receptę na dwa opakowania (łącznie 100 sztuk) miesięcznie.
Pacjentom stosującym tzw. pompę insulinową bądź wstrzykującym insulinę przynajmniej 3 razy na dobę, przysługuje tzw. ryczałt (odpłatność wynosi wówczas nieco ponad 3 złote). Pozostali mogą skorzystać z odpłatności na poziomie 30 procent.
Nakłuwacz do glukometru
Nakłuwacz do glukometru jest niewielkim i prostym urządzeniem wyposażonym w mechanizm spustowy, umożliwiający szybkie i stosunkowo mało bolesne ukłucie palca, aby móc pobrać próbkę krwi. W tym celu umieszcza się w nim jednorazowe ostrza, zwane lancetami.
Dobry nakłuwacz do glukometru powinien mieć możliwość kilkustopniowej regulacji głębokości nakłucia, tak by zabieg był maksymalnie skuteczny, a przy tym, jak najmniej uciążliwy.
Pożądanym rozwiązaniem jest też możliwość automatycznego wysuwania nożyka. Należy pamiętać, że zdecydowana większość urządzeń, to akcesoria wielokrotnego użytku (jednorazowe są jedynie lancety).
Należy zatem z nich korzystać wyłącznie osobiście, nie udostępniając innym osobom, nawet najbliższym. Wymagana jest też ogólna dbałość w kwestii czystości, sterylności stosowania (używanie, mycie, przechowywanie).
Na rynku dostępne są także nakłuwacze do glukometru jednorazowe. Nie są one jednak używane często, zwłaszcza przez osoby dokonujące pomiarów w sposób regularny.
Lancety do glukometru
Lancet do glukometru jest niewielkim, precyzyjnym ostrzem o grubości zaledwie dziesiętnych części milimetra. Służy do nakłuwania skóry.
Zazwyczaj używany jest wraz z nakłuwaczem, który umożliwia optymalne i możliwie bezbolesne przerwanie skóry, ale teoretycznie, w razie konieczności, można też lancety do glukometrów używać samodzielnie.
Ostrza tego typu mają kształt, który minimalizuje uszkodzenie powłok skórnych wokół wkucia, dzięki czemu ranka szybciej się goi, a ilość pobranego materiału nie przewyższa potrzeb.
Pacjenci pytają niekiedy, jak często wymieniać lancety w glukometrze. Odpowiedź jest prosta. Powinno się to robić po każdym użyciu, bowiem igły z założenia są jednorazowe.
Ma to związek nie tylko z higieną i bezpieczeństwem stosowania, ale też problemami, które rodzi tępienie się ostrzy. Uszkadzają one wówczas skórę w większym zakresie, co powoduje większą bolesność oraz utrudnia gojenie się.
Płyn kontrolny do glukometru
Płyn kontrolny do glukometru to specjalnie przygotowana ciecz, której parametry pozwalają sprawdzić poprawność działania glukometru.
Jego kroplę umieszcza się w polu testowym w taki sam sposób, jak pobraną próbkę krwi, a następnie sprawdza za pomocą aparatu.
Urządzenie powinno wskazać wynik taki, jaki jest określony przez producenta płynu. Dopuszczalny przedział jest opisany na opakowaniu lub w ulotce informacyjnej.
Test ten wykonuje się w takich sytuacjach, jak:
- wątpliwości co do poprawności działania glukometru;
- rozpoczęcie użytkowania nowego aparatu do pomiaru cukru;
- otwarcie nowego opakowania pasków kontrolnych;
- wymiana baterii, czyszczenie glukometru;
- wskazanie glikemii niezgodnej z subiektywnym odczuciem odnośnie stanu zdrowia.
Baterie do glukometrów
Bateria do glukometru jest akcesorium niezbędnym (poza aparatami ładowanymi przez port USB), aczkolwiek niekiedy pomijanym przy kompletowaniu zestawów sprzedażowych. Warto zwrócić na to uwagę składając zamówienie i ewentualnie dokupić ogniwa osobno.
Różne urządzenia mają różne wymagania dotyczące zasilania, można jednak powiedzieć, że często używanymi bateriami są „pastylki” CR2032, o nominalnym napięciu 3V każda.
Zazwyczaj starczają one na kilkaset do tysiąca pomiarów, co oznacza że przy trzech testach dziennie urządzenie można użytkować przez wiele miesięcy.
Jeśli chodzi o cenę, to dobre baterie do glukometru kosztują kilkanaście złotych (opakowanie zawierające 4 sztuki).
Reklama
Ceny glukometrów - ile kosztuje aparat do mierzenia cukru?
Ile kosztuje glukometr? Czy wydatek związany z jego zakupem mocno obciąży domowy budżet?
W kontekście tego, jak poważną chorobą jest cukrzyca i mając na uwadze fakt, iż jest ona schorzeniem praktycznie dożywotnim, cena glukometru jest relatywnie niska.
Tym bardziej, że każdy pacjent może wybrać między urządzeniami z bardzo różnych półek jakościowych i cenowych.
Najtańsze aparaty paskowe można dostać już za kilkadziesiąt złotych, często nawet w granicach 20-50 zł.
Wiele urządzeń mieści się w przedziale 50-100 zł. Te droższe kosztują od 100 do 200 zł, rzadko więcej.
Znacznie wyższa jest z reguły cena glukometrów bezpaskowych, bezinwazyjnych. W tym przypadku należy się liczyć z kosztem minimum 250-350 złotych.
Reklama
Jak dostać glukometr za darmo? W aptece internetowej czy stacjonarnej?
Uwaga: w wielu przypadkach można otrzymać glukometr za darmo i bynajmniej nie jest to związane ze skomplikowanymi procedurami, czy koniecznością uzyskania recepty.
Niekiedy darmowy glukometr wręcza lekarz diabetolog. Urządzenie otrzymują pacjenci ze świeżo rozpoznaną cukrzycą typu 1, 2 oraz ciążową.
Często tego typu akcje promocyjne oferują dystrybutorzy. Możesz otrzymać glukometr za darmo w aptece internetowej lub stacjonarnej, pod warunkiem zakupu jednego lub dwóch zestawów pasków kontrolnych lub też bez żadnych warunków, na zachętę, niejako marketingowo.
Należy pamiętać, że określone paski pasują jedynie do wybranych glukometrów, jest to więc działanie mające „przywiązać” klienta. Jeśli jednak polujesz specjalnie na taką ofertę, skontaktuj się wcześniej z danym punktem sprzedaży i poznaj szczegóły.
Zdarza się również, że apteki bądź producenci różnego typu akcesoriów dla diabetyków organizują akcje typu „wymień stary glukometr na nowy za darmo”
Reklama
Jaki glukometr jest najlepszy? Czy zawsze oznacza najnowszy?
Jaki jest najlepszy glukometr? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na tak postawione pytanie, wiele bowiem zależy od potrzeb i przewidzianego budżetu.
Przed zakupem warto więc zapoznać się z informacjami na temat sposobu działania poszczególnych aparatów, w razie wątpliwości konsultując swój wybór z lekarzem diabetologiem.
Można też zerknąć na dostępne w Internecie rankingi glukometrów, porównujące urządzenia najnowsze i te nieco starsze.
Niewątpliwie, zastanawiając się, jaki glukometr kupić, należy wziąć pod uwagę takie elementy, jak:
- Precyzja pomiaru. Wedle europejskich norm, przynajmniej 95 procent wskazań powinno mieć błąd nie większy, niż ±15 mg/dl (0,83 mmol/l) w porównaniu z pomiarem referencyjnym przy stężeniu glukozy < 100 mg/dl (<5,55 mmol/l) lub ±15% przy stężeniu glukozy ≥ 100 mg/dl (≥5,55 mmol/l). Brzmi skomplikowanie? Nie przejmuj się, sprawdź jedynie, czy informacja zawierająca takie parametry znajduje się na opakowaniu.
- Wielkość i waga urządzenia – nie powinno być zbyt duże, jeśli ma być stosowane w sposób mobilny, zabierane do pracy, czy w podróż.
- Wielkość wyświetlacza – im większy, tym bardziej czytelny, a także zdolny pokazywać większą liczbę danych jednocześnie.
- Pamięć urządzenia – liczba pomiarów, które można zapisać.
- Ilość krwi niezbędnej do wykonania pomiaru. Powinna ona być niewielka, w przedziale 0,5-06 mikrolitra (µl).
- Możliwość „dokroplenia” krwi, gdy pobrana próbka jest zbyt mała.
- Łączność z innymi urządzeniami, na przykład ze smartfonem.
W większości przypadków polecane glukometry mają powyższe parametry na bardzo wysokim lub przynajmniej satysfakcjonującym poziomie.
Pomiary cukru glukometrem – jak działa przyrząd do mierzenia glukozy?
Czas wyjaśnić, na czym dokładnie polega badanie cukru glukometrem i po co się je wykonuje.
Cukrzyca jest chorobą, w przebiegu której zaburzona zostaje gospodarka węglowodanowa.
Na skutek niedostatecznego wytwarzania hormonu insuliny, tudzież w wyniku niewystarczającej wrażliwości na ten hormon, dochodzi do niebezpiecznego wzrostu stężenia glukozy we krwi, czyli tzw. hiperglikemii.
Niekiedy też, po podaniu zbyt dużej dawki insuliny, występuje niedocukrzenie, czyli hipoglikemia. Przyjmuje się, że:
- prawidłowa glikemia na czczo wynosi 70-99 mg/dl;
- nieprawidłowa glikemia to 100-125 mg/dl;
- glikemia na czczo powyżej 125 mg/dl to stan bardzo niepożądany, charakterystyczny dla cukrzycy.
To, jak działa glukometr, wyjaśniliśmy powyżej. Warto jednak wiedzieć dodatkowo, w jaki sposób należy używać aparatu i o czym pamiętać w praktyce? Oto odpowiedzi na najważniejsze pytania.
Jak używać glukometru?
Obsługa glukometru w pierwszej chwili może się wydać nieco skomplikowana. Po krótkim jednak czasie staje się niewyszukaną rutyną.
Należy jednakże pamiętać o kilku ważnych zasadach:
- Przed każdym użyciem, dokładnie umyj ręce ciepłą wodą z mydłem, a następnie je osusz; nie dezynfekuj miejsca wkłucia spirytusem.
- Jeśli to możliwe, dokonuj pomiarów w temperaturze pokojowej. Nie wystawiaj na działanie skrajnych temperatur ani swoich rąk, ani też urządzeń wchodzących w skład zestawu z glukometrem .
- Sprawdzaj datę ważności pasków testowych, dbaj o ich przechowywanie w czystym, suchym miejscu, bez możliwości zabrudzenia.
- Przed pierwszym użyciem, a później co jakiś czas, dokonuj kalibracji glukometru za pomocą płynu kontrolnego.
- Dostosowuj siłę nakłuwacza do własnych potrzeb, tak by skutecznie pozyskiwać próbki krwi, nie przysparzając sobie niepotrzebnego bólu.
- Przeczytaj dokładnie instrukcje poszczególnych elementów, dowiedz się jak używać pasków, jak wymienić igłę w glukometrze, jak odczytywać wyniki.
- Pamiętaj o „oczywistych oczywistościach”, takich jak odpowiedź na pytanie „jak często wymieniać lancety w glukometrze?” (każdorazowo).
- Nie porównuj wyników pochodzących z dwóch różnych urządzeń.
Jak zmierzyć cukier glukometrem?
Pomiar cukru glukometrem paskowym wymaga kilku czynności wykonywanych w nienaruszalnej kolejności. I tak:
- Zacznij od przygotowania zestawu. Zadbaj o to, by pomiar odbył się w dobrych, możliwie sterylnych warunkach.
- Dokładnie wymasuj rękę, począwszy od nadgarstka w stronę wybranego palca.
- Umieść pasek testowy w glukometrze.
- Za pomocą nakłuwacza i lancetu przerwij ciągłość skóry. Nie wyciskaj krwi na siłę, nie uciskaj końcówki palca, gdyż może to spowodować wymieszanie krwi z płynem tkankowym, czego efektem będzie fałszywy wynik. Nakłuć dokonuj w bocznych sektorach opuszków. Do następujących po sobie pomiarów przeznaczaj kolejne palce obu rąk, a jeśli to możliwe – oszczędzaj wskazujące oraz kciuki.
- Pobraną kroplę krwi umieść w polu testowym, a po kilkunastu sekundach odczytaj wynik na ekranie glukometru (normy zostały przedstawione powyżej).
- Po zakończeniu badania przetrzyj palec jałowym gazikiem.
Czy glukometry zawyżają wyniki? Skąd mieć pewność, że dobrze działają?
Czy glukometry zawyżają wyniki? A może je zaniżają? Skąd można czerpać pewność, że uzyskiwane wyniki są miarodajne?
Po pierwsze, należy korzystać jedynie z urządzeń gwarantujących spełnienie wyżej wymienionych norm odnośnie precyzji pomiaru i granic dopuszczalnego błędu.
Po drugie, warto we wszystkich wskazanych przypadkach sprawdzać aparaty za pomocą płynu kontrolnego (czego w praktyce wielu diabetyków nie robi).
Po trzecie, niezbędne jest dochowanie wszystkich wzmiankowanych reguł dotyczących używania glukometru. Wystarczy niedokładnie wytrzeć ręce, albo mieć silnie spocone opuszki, by wynik przestał być wiarygodny.
Na początku może się to wydawać trudne, z czasem jednak umiejętność ta staje się rutyną, a pole do ewentualnych błędów zawęża się.
Warto też w tym miejscu nadmienić, że mimo postępu techniki medycznej, glukometry paskowe, badające glikemię bezpośrednio z krwi, z reguły wykazują się większą precyzją, aniżeli ich bezinwazyjne odpowiedniki.
Gdzie kupić glukometr? W aptece, czy sklepie?
Pozostaje pytanie, gdzie warto kupić glukometr. Najlepiej w aptece stacjonarnej, gdyż istnieje wówczas możliwość konsultacji z farmaceutą.
Można też skorzystać z apteki internetowej, po dokładnym przeczytaniu opisu urządzenia i opinii na jego temat. W razie wątpliwości można również z pracownikiem apteki porozmawiać telefonicznie lub mailowo.
Dostępne są też glukometry w sklepach specjalistycznych, oferujących różnego typu wyroby medyczne. Tak, jak zostało wspomniane wyżej, pulą darmowych urządzeń często dysponują również lekarze diabetolodzy.
Czego w takim razie unikać? Gdzie nie dokonywać zakupów? Przede wszystkim wystrzegać należy się tzw. niepewnych źródeł, wszelkiego typu aukcji internetowych organizowanych przez osoby prywatne.
Niebezpieczne mogą być też różnego rodzaju „okazje”, zwłaszcza jeśli dotyczą niemarkowego sprzętu sprowadzanego z Dalekiego Wschodu.
Pacjenci pytają coraz częściej, gdzie kupić glukometr laserowy? Należy więc przypomnieć, że wspomniane wyżej urządzenie nie zostało jeszcze wprowadzone do sprzedaży.
Wpisując tego typu zapytanie w wyszukiwarkę, można zostać poprowadzonym do produktów nie będących bynajmniej glukometrami, a na przykład termometrami do bezdotykowego mierzenia ciepłoty ciała.
Jak zmierzyć cukier bez glukometru?
Na koniec jeszcze jedno pytanie - jak zmierzyć cukier bez glukometru? Odpowiedź brzmi - nie istnieją żadne „domowe sposoby””, które pozwalałyby uzyskać wyniki wiarygodne, czy choćby przybliżone.
Nie należy zatem wczytywać się w rady udzielane na internetowych forach, tym bardziej mając na uwadze, jak poważną chorobą jest cukrzyca i jak istotny jest szczegółowy pomiar, zwłaszcza u osób przyjmujących insulinę.
Natomiast zawsze istnieje możliwość wykonania badania glukozy w warunkach laboratoryjnych, z krwi żylnej.
Siłą rzeczy nie jest to procedura, która może być powtarzana regularnie, tym bardziej jeśli cukier trzeba mierzyć kilka razy na dobę. Nie mniej, diagnostykę taką z reguły wykonuje się przy wstępnym rozpoznaniu choroby, a później – kontrolnie. Zalecane są dwa podstawowe pomiary cukru:
- badanie glikemii na czczo, przynajmniej 8 godzin po ostatnim posiłku;
- doustny test obciążenia glukozą – badanie dwukrotne: na czczo oraz 120 minut po wypiciu szklanki wody ze stężony roztworem tego cukru.
