Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗
Zmiany w programie Profilaktyka 40 PLUS. Co nowego w 2024 roku? Sprawdź❗

Podwyższony cukier - jak go obniżyć? Domowe sposoby i leki

Jak obniżyć poziom cukru? Najskuteczniej działa dieta bogata w warzywa, a także suplementy diety o wyspecjalizowanym składzie, ruch fizyczny oraz unikanie stresu. Zobacz, jakie zagrożenia niesie za sobą podwyższony cukier; dowiedz się, jak zbić cukier domowymi sposobami.
Badanie poziomu podwyższonego cukru we krwi
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Podwyższony poziom cukru może świadczyć o rozwoju cukrzycy. Często oznacza też stan przedcukrzycowy u pacjenta.
  • Jak obniżyć poziom cukru? Najlepsze sposoby to dieta i ćwiczenia fizyczne.
  • Co zbija cukier? Na liście znaleźć można wiele produktów, dzięki którym dieta cukrzycowa jest smaczna i urozmaicona.
SPRAWDŹ TEŻ: Poziom cukru - jaki jest prawidłowy? Normy i wyniki
Spis treści

Reklama

O czym świaczy podwyższony poziom cukru?

Wysoki poziom cukru nazywany hiperglikemią jest niejako znakiem ostrzegawczym. Organizm daje tym znać, że coś się dzieje.

Podwyższony poziom cukru może świadczyć o rozwoju cukrzycy albo stanie przedcukrzycowym. Według norm Światowej Organizacji Zdrowia, prawidłowe stężenie glukozy w osoczu krwi tętniczej mieści się w przedziałach: 

  • 70-99 mg/dl (3,9– –5,5 mmol/l) - to cukier na czczo,
  • do 140 mg/dl (7,8 mmol/l) - to norma cukru po jedzeniu, po 120 minutach od spożycia posiłku;

Stanem przedcukrzycowym, wymagającym wzmożonych działań profilaktycznych i pogłębionych badań, są wyniki na poziomie 100-125 mg/dl na czczo oraz 140-200 po posiłku. Stężenie glukozy powyżej 125 mg/dl na czczo i 200 mg/dl po posiłku, z dużym prawdopodobieństwem oznacza cukrzycę.

Jeśli cukier osiąga poziom 400 lub 500 i wyżej, jest to niebezpiecznie wysoka hiperglikemia. Gdy taki stan utrzyma się wystarczająco długo, dojść może do kwasicy ketonowej.

Cukier może osiągnąć stężenie nawet ponad 1000 mg/dl, co prowadzi do odwodnienia, gdyż nerki wydalają zbyt dużo płynów. Dojść może nawet do śpiączki cukrzycowej (hiperosmolarnej). Koniecznie należy udać się wtedy do lekarza lub szpitala w celu podania insuliny, jeśli cukier nie zacznie spadać.

Podwyższony cukier wystąpić może także u dziecka. W tym przypadku jednak już poziom 126 mg/dl pozwala lekarzowi postawić diagnozę - cukrzyca.

Reklama

Przyczyny wysokiego poziomu cukru

Zazwyczaj wysoki poziom cukru świadczy o nieleczonej cukrzycy lub jej początkach. Wahania cukru występują najczęściej wtedy w czasie infekcji lub stanów zapalnych, gdyż organizm potrzebuje w takiej sytuacji więcej insuliny.

Inną przyczyną może być niewłaściwa dieta. Nadmierne spożycie węglowodanów wpływa na zapotrzebowanie na insulinę.

Hiperglikemię mogą wywoływać także niektóre leki przeciwpsychotyczne, niacyna i epinefryna, a nawet tabletki do ssania i syropy na kaszel. Dlatego też cukrzycy bezwzględnie nie powinni spożywać takich leków.

Osoby chore na cukrzycę, mogą również doświadczyć podwyższonego poziomu cukru przez stres. Uwalniane są wtedy hormony, które mają na to wpływ.

Zdaniem ekspertów (Badacze z Massachusetts General Hospital) również po covidzie można zaobserwować podwyższony cukier. Przyczyny takiej "tymczasowej cukrzycy" dopatruje się w infekcji wirusowej, która wpływa na produkcję hormonów. Zazwyczaj stężenie glukozy wraca do normy po pewnym czasie.

Reklama

Objawy podwyższonego cukru

Wysokiemu poziomowi cukru towarzyszą przede wszystkim uczucie pragnienia i potrzeba ciągłego oddawania moczu (także w nocy). Mniej znanymi objawami są:

  • bóle głowy,
  • pogorszenie wzroku,
  • problemy z koncentracją;

Osobom, które doświadczają takiego stanu, ciężko jest wykonywać podstawowe codzienne czynności. Chorym na cukrzycę doskwierać może również ból stawów. Podwyższony cukier prowadzi do zmiany struktury kolagenu, który jest głównym składnikiem ścięgien.

Reklama

Podwyższony cukier - kiedy przeprowadzić badania?

Jak poznać, że grozi nam cukrzyca? Narzędziem diagnostycznym są badania kliniczne, pozwalające precyzyjnie określić stężenie glukozy. Jednak podniesiony cukier daje o sobie znać także w bardziej namacalny sposób.

Najlepiej mierzyć cukier rano, gdyż wtedy jego podwyższony poziom pozwoli niemalże jednoznacznie określić cukrzycę jako przyczynę. Jest to tzw. efekt brzasku, gdyż wyrzut hormonów miedzy 4 a 5 godziną ma wpływ na stężenie glukozy.

Do typowych pierwszych objawów wysokiego cukru należą m.in. wielomocz, czyli częste oddawanie moczu w łącznej ilości ponad 3 litrów dziennie oraz związane z tym uczucie pragnienia oraz suchości w ustach.

Jeśli poziom cukru regularnie jest za wysoki lub występują jego wahania, należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem. Na początek może on dobrać leki, a jeśli zajdzie taka konieczność przepisać insulinę.

Reklama

Wysoki poziom cukru a cukrzyca

Wyróżniamy kilka rodzajów cukrzycy. Cukrzyca typu 1 ma podłoże autoimmunologiczne i nie są znane metody zapobiegania rozwojowi tej choroby. Jednak zdecydowana większość zachorowań (ok. 90 proc), to cukrzyca typu 2.

Powodowana jest ona przede wszystkim otyłością, która prowadzi do obniżenia wrażliwości tkanek na insulinę (tzw. insulinooporność), czyli hormon produkowany przez komórki beta trzustki.

U zdrowego człowieka insulina zapewnia prawidłowy poziom glukozy. Natomiast zaburzenia w działaniu tego hormonu powodują nadmierne gromadzenie się cukru we krwi i rozwój cukrzycy. Jak to się przekłada na praktykę? Jakie można podjąć działania profilaktyczne? Jak obniżyć poziom cukru we krwi?

Głównym narzędziami pozostają odpowiednia dieta oraz ruch fizyczny.

Reklama

Co oznacza wysoki poziom cukru w moczu?

Wysoki poziom cukru w moczu, czyli cukromocz pojawia się, gdy cukrzyca pozostaje niewyrównana. Pojawia się on dopiero wtedy, gdy przekroczony zostanie próg nerkowy, czyli stężenie glukozy we krwi jest zbyt wysokie.

Inną przyczyną może być uszkodzenie nerek. Samego cukromoczu jednak się nie leczy. Znaleźć należy przyczynę, gdyż cukier w moczu jest jedynie objawem.

W przypadku kobiety w ciąży cukromocz jest czymś normalnym. Pojawia się on zazwyczaj w zaawansowanej ciąży.

Reklama

Podwyższony poziom cukru a ciąża

U kobiet ciężarnych często występuje tzw. cukrzyca ciążowa. Przyszłym mamom najczęściej wystarczy odpowiednia dieta, by unormować cukier. Ze względu na zmiany hormonalne jednak wskazane jest, by każda kobieta w ciąży wykonała test obciążenia glukozą.

Pozwala on na wykrycie cukrzycy. Poziom glukozy wtedy należy unormować, czasami także insuliną, gdyż może on mieć negatywny wpływ na rozwój dziecka.

Cukrzyca ciążowa może minąć po porodzie, jednak poleca się jej monitorowanie, gdyż może być zwiastunem rozwoju cukrzycy typu 2.

Dieta przy podwyższonym poziomie cukru

Co obniża cukier i stabilizuje pozostałe parametry? Lista produktów żywnościowych odpowiednich dla cukrzyków jest długa. Co warto jeść? Przede wszystkim:

  • pieczywo razowe i żytnie,
  • kasza gryczana, jaglana i pęczak,
  • makaron z mąki razowej,
  • ryż brązowy, płatki owsiane,
  • pomidory, sałata, świeże oraz kiszone ogórki, rzodkiew, kalafior, kapusta, brokuły, szparagi, szczypiorek, pietruszka,
  • jagody, truskawki, kiwi, cytrusy, brzoskwinie,
  • cielęcina, indyk, kurczak, szynka wołowa i drobiowa, dziczyzna,
  • dorsz, pstrąg, szczupak,
  • odtłuszczone mleko, chude sery,
  • oliwa, olej rzepakowy, słonecznikowy, sojowy,
  • goździk, cynamon.

Osoby, które mają tendencję do podwyższonego cukru powinny bezwzględnie przestrzegać diety.

Czego unikać przy wysokim poziomie cukru?

Wbrew stereotypowym poglądom, dieta dla cukrzyków może być smaczna i urozmaicona. Należy pamiętać, że węglowodany mogą a nawet powinny być znaczącą składową pożywienia (stanowiąc w około 45 proc. źródło energii niezbędnej do funkcjonowania organizmu), unikać jedynie należy tzw. węglowodanów łatwo przyswajalnych.

Z diety zniknąć powinny więc cukry proste (znajdujące się m.in. w słodyczach, ale też wielu owocach i sokach owocowych), a pojawić - cukry złożone. Zamiast tłuszczy zwierzęcych stosujmy nienasycone tłuszcze roślinne. Zrezygnujmy z margaryny, za to na stałe do menu wprowadzamy ryby i pokarmy bogate w błonnik.

Wszystko to razem korzystnie wpływa na masę ciała i, co za tym idzie, wchłanianie glukozy przez tkanki, a także takie parametry, jak ciśnienie tętnicze czy poziom cholesterolu.

Suplementy diety na wysoki cukier

Naprzeciw potrzebom cukrzyków wychodzą też producenci suplementów diety. Niekóre z takich suplementów potrafią stabilizować poziom cukru za pomocą zawartego w swoim składzie wyciągu z liści morwy.

Mechanizm w ich przypadku polega na hamowaniu rozkładu cukrów złożonych, takich jak skrobia czy sacharoza, do postaci cukrów prostych, w tym glukozy. Normalizacji stężenia cukru służy też obecność chromu, który jest kolejnym z kilkunastu elementów wchodzących w skład preparatu przygotowanego specjalnie dla diabetyków.

Glukoza a ćwiczenia fizyczne

Kolejną metodą na obniżenie poziomu cukru we krwi jest zażywanie ruchu fizycznego. Siedzący tryb życia jest jedną z głównych przyczyn otyłości utrudniającej wchłanianie glukozy przez tkanki i powodującej cukrzycę.

Dodatkowo zmuszając ciało do wysiłku, wykorzystuje się w większym stopniu glukozę do produkcji energii, zmniejszając jej poziom we krwi. Zalecana dawka intensywnego ruchu to 150 minut tygodniowo (5x30 min). 

Nie powinien być to jednak zbyt intensywny wysiłek. Po zbyt dużym obciążeniu dla organizmu, cukier może osiągnąć wysoki poziom. Im intensywniejszy trening, tym bardziej wzrasta glukoza.

Podwyższony cukier można zbijać także redukując ekspozycję na stres, zmieniając tryb życia na mniej emocjonalny, a bardziej stabilny pod względem napięć psychicznych.

Czytaj również

Bibliografia

  • Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2017 – Diabetologia Praktyczna, Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Via Medica Gdańsk
  • L. Czupryniak, K Strojek, Diabetologia 2016 - ViaMedica, Gdańsk
  • Dieta w cukrzycy typu 2 – Szpital Uniwersytecki w Krakowie, www.su.krakow.pl/dietetyczny-plan-na-zdrowie
  • M. U. Napierała, D. Hermann, I. Gutowska, M. E. Bryśkiewicz, K. Homa, Weryfikacja mitów żywieniowych na temat diety cukrzycowej, Diabetologia Kliniczna 2013, tom 2, nr 1.
  • E. Medrela–Kuder, Prawidłowa dieta w cukrzycy typu II jako forma rehabilitacji chorych, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 2011, 62, Nr 2
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Badania i monitorowanie cukrzycy
Insulina - normy, badanie i funkcje w organizmie. Jak czytać wyniki?
Aplikowanie insuliny przez pacjenta
Glikemia - czym jest i ile wynosi prawidłowa? Badanie i normy
Badanie poziomu glikemii
Glukometr – cena, rodzaje aparatów i pomiary. Jak dostać za darmo?
Mierzenie cukru glukometrem
Podobne artykuły
Mierzenie poziomu cukru sensorem
Sensor do pomiaru cukru – cena i refundacja. Jak go założyć i używać?
Pen do insuliny
Pen do insuliny – za darmo i do kupienia. Gdzie dostać i jak używać?
Badanie krzywa cukrzycowa
Test obciążenia glukozą (krzywa cukrzycowa) - jak przebiega, jakie są normy?
Badanie poziomu podwyższonego cukru we krwi
Podwyższony cukier - jak go obniżyć? Domowe sposoby i leki
Mierzenie poziomu cukru
Stan przedcukrzycowy - objawy, dieta i leczenie. Czy może się cofnąć?

Reklama


Jak świętować pierwszy dzień wiosny?
Sprawdź!