Czym jest rak kosmówki i gdzie może wystąpić?
Rak kosmówki (choriocarcinoma), nazywany również kosmówczakiem lub nabłoniakiem kosmówkowym, to ciężki nowotwór złośliwy rozwijający się w ciąży będącej efektem nieprawidłowego zapłodnienia. W klasyfikacji ICD-10 jest zaklasyfikowany pod numerem C58, natomiast w klasyfikacji ICD-11 znajduje się pod kodem 2B74.
Ta ciążowa choroba trofoblastyczna zaliczana jest do grupy schorzeń, w skład której obok kosmówczaka wchodzą: zaśniad groniasty (całkowity, częściowy, inwazyjny) oraz guz miejsca łożyskowego. Wszystkie te choroby charakteryzują się zaburzeniami w rozwoju trofoblastu, który buduje łożysko. Jego funkcja polega na produkcji hCG (gonadotropiny kosmówkowej) - hormonu, który informuje organizm kobiety o tym, że jest w ciąży. W wyniku nadmiernego rozrostu komórek trofoblastu, następuje nadprodukcja beta-hCG (jednostki beta gonadotropiny). Zazwyczaj wysoki poziom tego hormonu sygnalizuje ciążę, ale w szczególnych przypadkach może być objawem nowotworu złośliwego.
W zależności od swojego pochodzenia, rak kosmówki może występować w trzech lokalizacjach. Najczęściej powstaje z trofoblastu i rozwija się w macicy podczas ciąży. Może również rozwijać się w obrębie gonad (jajników i jąder). W tym drugim przypadku powstaje z wielopotencjalnych komórek i stanowi jedną z odmian nowotworu zarodkowego.
Jak łatwo wywnioskować z powyższych informacji, temat nowotworów kosmówki wykracza nieco poza problem patologii ciąży. Występuje również u mężczyzn i pojawia się zazwyczaj między 20 a 30 rokiem życia.
Powstaje zatem pytanie, co łączy kosmówczaka jądra i jajnika z ciążową chorobą trofoplastyczną? Wspólnym mianownikiem dla wszystkich tych nowotworów złośliwych jest wspomniany już wcześniej hormon zwany gonadotropiną kosmówkową (hCG), którego poziom wzrasta w organizmie nie tylko po zapłodnieniu, ale także jest produkowany przez niektóre nowotwory złośliwe (wspomniane już wyżej nowotwory zarodkowe).
Reklama
Przyczyny raka kosmówki. Jakie są czynniki ryzyka?
Zgodnie ze statystykami, jakie podają w swojej pracy prof. dr hab. n. med Agata Karowicz Bilińska oraz Urszula Kowalska Koprek:
Wykazano, że 25% raków kosmówki rozwija się po poronieniu lub ciąży ektopowej, kolejne 25% - po ciąży prawidłowej, a pozostałe 50% jest poprzedzone ciążą zaśniadową.
Istotnym czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo rozwoju nowotworu, jest wiek kobiety mieszczący się w przedziale między 20 a 40 rokiem życia.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Jakie są objawy raka kosmówki?
Objawy wynikające z pierwotnej lokalizacji raka kosmówki to:
- nieregularne krwawienia z dróg rodnych w połogu lub po poronieniu,
- obecność brunatnych upławów,
- wysokie stężenie hormonu beta - hCG we krwi,
- powiększona macica,
- bóle w podbrzuszu.
Rak kosmówki często przypomina guza z krwotoczną martwicą wewnątrz. Nacieka mięsień macicy uszkadzając naczynia krwionośne. Ze względu na swoją wysoką złośliwość, nowotwór ten skutkuje przerzutami do płuc, mózgu, wątroby, śledziony, nerek i jelit. Zdarza się, że przerzuty wyprzedzają objawy ze strony dróg rodnych, co może utrudnić rozpoznanie tej choroby.
Inne objawy, jakie daje kosmówczak wynikające z rozprzestrzeniania się nowotworu do innych narządów to:
- bóle w klatce piersiowej, kaszel (odkrztuszanie krwi), duszność (związane z przerzutami do płuc);
- bóle głowy, zaburzenia wzroku i inne objawy związane z przerzutami do mózgu;
- drgawki i zaburzenia świadomości;
- objawy neurologiczne - takie jak niedowład czy zaburzenia mowy;
- nudności i wymioty wynikające z wysokiego poziomu hormonu hCG;
- uszkodzenie wątroby prowadzące do żółtaczki, bólu brzucha i innych objawów.
Reklama
Rak kosmówki a poziom hCG. Na czym polega diagnostyka?
Ponieważ nabłoniak kosmówkowy to nowotwór szczególnie złośliwy, który wywołuje liczne objawy zaburzające funkcjonowanie najważniejszych narządów w organizmie, diagnostyka jest dość złożona.
W celu oceny stopnia zaawansowania choroby konieczne jest przeprowadzenie dokładnych badań jak:
- badanie stężenia gonadotropiny kosmówkowej z krwi (hCG). Złe rokowanie stwierdza się w przypadku, gdy wartości ß-hCG utrzymują się na wysokim poziomie powyżej 100 000 j.m/m;
- USG przezpochwowe, jako podstawowe narzędzie w diagnozowaniu raka;
- USG lub tomografia komputerowa jamy brzusznej;
- RTG lub tomografia klatki piersiowej;
- morfologia krwi obwodowej polegająca na badaniu morfologicznych cech różnych typów komórek krwi, takich jak erytrocyty, leukocyty i trombocyty. Badanie to pozwala określić skład krwi oraz wykryć ewentualne zmiany patologiczne, takie jak niedokrwistość, infekcje czy zaburzenia krzepnięcia krwi;
- parametry nerkowe i wątrobowe pozwalające ocenić stan tych narządów jako obszarów zagrożonych przerzutami;
- rezonans magnetyczny OUN, który przedstawia dokładne obrazy struktur ośrodkowego układu nerwowego w różnych płaszczyznach i przekrojach. Takie badanie umożliwia wykrycie zmian we wczesnym stadium rozwoju, które są efektem bardzo szybkich przerzutów, jakie powoduje ten rodzaj nowotworu.
Lekarz zleca także badanie histopatologiczne, która polega na dokładnej ocenie pod mikroskopem wycinka, materiału biologicznego.
Reklama
Na czym polega leczenie raka kosmówki? Przebieg
Raka kosmówki leczy się za pomocą jednego lub kilku cytostatyków (stosowanych w chemioterapii). Jeżeli nowotwór jest ograniczony do macicy lub pacjentka ma przerzuty o niskim ryzyku, to zaleca się terapię pojedynczym cytostatykiem, takim jak daktynomycyna lub metotreksat.
Gdy doszło do rozległych przerzutów, a rokowania są złe, stosuje się kombinację kilku różnych cytostatyków, takich jak daktynomycyna, chlorambucyl i metotreksat. Dodatkowo, w przypadku wystąpienia przerzutów, często konieczne jest również zastosowanie radioterapii.
Nowotwór trofoblastu leczy się operacyjnie, gdy chemioterapia nie przynosi oczekiwanych efektów lub gdy nowotwór jest oporny na inne metody leczenia. Ma miejsce również wtedy, gdy występuje krwawienie do jamy brzusznej lub z narządów płciowych. Gdy nowotwór ma pozamaciczną lokalizację, zaleca się jego całkowite usunięcie, a następnie poddanie pacjentki chemioterapii ze względu na dużą szansę nawrotu choroby.
Reklama
Jakie są rokowania raka kosmówki?
Rokowania w przypadku kosmówczaka są raczej optymistyczne. Zgodnie z danymi, jakie podają w swojej pracy prof. dr hab. n. med Agata Karowicz Bilińska oraz Urszula Kowalska Koprek:
Trwałe wyleczenie w chorobie bez przerzutów uzyskuje się w 95-100% przypadków, a w chorobie przerzutowej: w 70-80%. Kryterium trwałej remisji jest trzykrotne ujemne oznaczenie ß-hCG w odstępach dwutygodniowych.
W przypadku nabłoniaka kosmówkowego jajnika perspektywa jest bardzo zła. Ten nowotwór szybko daje przerzuty do płuc, kości, wątroby, ośrodkowego układu nerwowego oraz innych narządów.
Rokowania nie są pomyślne również jeśli chodzi o tą odmianę nowotworu germinalnego diagnozowanego u mężczyzn. Rak kosmówki jąder jest trudny do wykrycia w badaniu palpacyjnym. Guzy często dają rozsiew do węzłów chłonnych i innych organach wewnętrznych. Szanse na wyleczenie są bardzo niskie, ponieważ zmiany te słabo reagują na chemioterapię.
