Czym są fazy Księżyca?
Wygląd Księżyca, a dokładniej jego jasnej strony, zmienia się cyklicznie. Poszczególne etapy widoczności tego ciała niebieskiego określane są mianem faz Księżyca.
Fazy Księżyca to efekt oglądania go pod różnym kątem. Wpływ na to mają różnorodne ułożenia Księżyca, Ziemi, a także Słońca względem siebie. Pamiętaj, że Słońce oświetla tylko połowę powierzchni Księżyca, którą niektórzy nazywają „jasną stroną”.
Fazą Księżyca można nazwać też zjawisko, gdy jego widoczna część zmienia swoje kształty, jest mniej lub bardziej oświetlona, w cyklu trwającym około 29,5 dnia.
Wyróżnia się cztery podstawowe fazy Księżyca:
- nów - widoczna z Ziemi strona Księżyca jest całkowicie zaciemniona, oświetlana całkowicie przez Słońce jest natomiast ta część, której nie widać z Ziemi. Wynika to z tego, że Księżyc znajduje się w linii prostej pomiędzy Ziemią a Słońcem;
- pierwsza kwadra Księżyca - Księżyc pokonał połowę drogi od nowiu do pełni i widać jego widoczną część połowicznie;
- pełnia Księżyca - to sytuacja odwrotna do nowiu, tzw. widoczna strona Księżyca jest całkowicie oświetlona, natomiast ta niewidoczna z Ziemi jest zupełnie nieoświetlona. Księżyc przybiera okrągły kształt;
- ostatnia kwadra Księżyca - na tym etapie Księżyc pokonał połowę drogi od pełni do nowiu. Połowa widocznej z naszej planety część Księżyca jest zaciemniona.
Cykl Księżyca to efekt ruchu Księżyca wokół własnej osi oraz ruchu orbitalnego wokół Ziemi. Księżyc był obserwowany nie tylko przez nam współczesnych, ale też przez starożytnych badaczy. Pierwsze wzmianki związane z poprawnym opisywaniem faz Księżyca dotyczą jego badania przez greckiego filozofa, Anaksagorasa.
To, jak będzie wyglądać Księżyc, zależy od tego, jaki ma „wiek”, czyli ile dni upłynęło od poprzedniego nowiu.
Co ciekawe, poszczególne fazy Księżyca nieco inaczej wyglądają na półkuli południowej, a inaczej na północnej. W jej południowej części Księżyc, który ma kształt litery C dąży do pełni, natomiast Księżyca w kształcie litery D „ubywa”. Na półkuli północnej jest natomiast odwrotnie.
Czy fazy Księżyca mogą wpływać na sen?
Dziś wciąż pojawiają się wątpliwości co do tego, czy istnieje związek pomiędzy fazami Księżyca a snem. Wyniki badań, m.in. przeprowadzonych przez specjalistów z Uniwersytetu w Bazylei i Szwajcarskiego Centrum Medycyny Snu, pokazują to, co wielu z nas zna ze swojego codziennego, życiowego doświadczenia - podczas pełni śpimy najgorzej.
Naukowcy przez 3 lata badali jakość snu 33 ochotników i to właśnie w trakcie pełni ich sen był krótszy i bardziej płytki, co nie pozwalało w pełni wypocząć.
Dlaczego akurat w trakcie pełni mamy największe problemy z bezsennością? Różne wierzenia i horoskopy przypisują pełni magiczne moce, podczas tego zjawiska mogą wystąpić podobno niezwykłe rzeczy.
Oddziaływanie pełni Księżyca na sen można wytłumaczyć - za naukowcami - bardziej racjonalnie. Właśnie w tej fazie światło słoneczne w największym stopniu w całym cyklu oświetla Księżyc, na zewnątrz podczas pełni jest więc najjaśniej.
Przekłada się to na funkcjonowanie organizmu, który zmniejsza poziom wydzielania melatoniny, czyli hormonu snu. W konsekwencji możemy mierzyć się z bezsennością.
Podczas pełni nadmiar światła w nocy prowadzi też do zmiany ciśnienia krwi i temperatury ciała, a nawet do pojawienia się odczuć psychicznych, takich jak niepokój.
Co więcej, zespół kierowany przez Christiana Cajochena ze Szpitala Psychiatrycznego przy Uniwersytecie w Bazylei przeanalizował dokładniej ludzką strukturę snu podczas pełni.
Do jakich wniosków doszli naukowcy? Oto one. Spadek melatoniny to nie tylko trudności z zaśnięciem, ale też:
- krótszy sen,
- spadek wskaźnika głębokiego snu o 30%.
Czy można z pełnią poradzić sobie zasłaniając okna? Okazuje się, że niekoniecznie.
Podczas badań, rzekomo uczestnicy z powyższymi wynikami spali w całkowicie zaciemnionych pomieszczeniach, a dodatkowo nie byli informowani dokładnie o celu takich testów. Można więc wykluczyć czynnik psychologiczny związany z ich nastawieniem na to, czy będą spać w trakcie pełni.
W 2014 roku naukowcy z Budapesztu również zauważyli związek między pełnią a gorszym snem.
Czy rzeczywiście należy w pełni wierzyć tym wynikom? Problem w tym, że badaniom można zarzucić, że nie są wykonane na próbie reprezentatywnej, ponieważ liczba uczestników była naprawdę znikoma. Poza tym znaleźć można też inne badania z 2015 roku autorstwa szwedzkich naukowców, Jose’go Haba-Rubio, Nadii Tobback, wykonane na grupie 2125 osób, gdzie nie widać żadnego związku pomiędzy fazą Księżyca a snem. Księżyc nie oddziaływał więc na sen uczestników.
O wpływie pełni Księżyca na zachowania ludzkie można przeczytać chociażby w książce „Księżyc i szaleństwo” dra Nialla McCrae, wykładowcy psychiatrii w KingCollage w Londynie. Autor opisuje doświadczenia personelu szpitalnego potwierdzającego pobudzający wpływ pełni na zachowania pacjentów.
O tym, że pełnia może oddziaływać na ludzki organizm w istotny sposób, świadczą chociażby wyniki analizy z 2014 roku, stworzonej przez zespół Varindera Parmara z Queen University w Kanadzie. Już 12 godzin przed pełnią i 12 godzin po pełni występuje znacznie więcej niż na co dzień nagłych przypadków przyjęć pacjentów na oddziały psychiatryczne.
Warto też przyjrzeć się wpływowi innych faz Księżyca na sen. Im na zewnątrz w nocy jest jaśniej, tym trudniej nam zasnąć. Dlatego nie tylko w czasie pełni, ale też kilka dni przed tym wydarzeniem i kilka dni po nim, możemy mieć problemy z zasypianiem.
Najlepiej śpimy, gdy na zewnątrz jest całkowicie ciemno, a więc najbardziej pozytywny wpływ na sen ma Księżyc w nowiu, gdy światło Księżyca nie męczy nas i nie wywołuje nie tylko trudności z zasypianiem, ale też np. koszmarów.
- trudności z zasypianiem,
- częstych przebudzeń nocnych,
- wczesnego budzenia w godzinach porannych związanych ze stresem bądź zmianą stref czasowych.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
Bezsenność a fazy Księżyca. Jak sobie radzić?
Bezsenność w pełnię to dla wielu osób mit, dla niektórych natomiast namacalna rzeczywistość, z którą mierzą się, gdy Księżyc jest największy w całym swoim cyklu. Jeżeli i Ty masz trudności z zasypianiem podczas poszczególnych faz Księżyca, przede wszystkim nie nastawiaj się, że i tak nie zaśniesz.
Początek treści sponsorowanej
Dbanie o dobry sen ma ogromne znaczenie dla naszego zdrowia. Zaburzenia snu powodują niechęć do podejmowania jakiejkolwiek aktywności, skutkują popełnianiem błędów oraz wypadkami. Warto zatem zadbać o regularny, zdrowy tryb życia, wygodny materac i spokojne otoczenie ułatwiające zasypianie. Niekiedy zdarzają się sytuacje, kiedy pomimo dbania o higienę snu, potrzebujemy wsparcia przy zasypianiu. Wówczas warto rozważyć lek nasenny z przebadaną klinicznie doksylaminą, która nie uzależnia i jest dostępna bez recepty. Aby sprawdzić skuteczny lek nasenny kliknij tutaj. Pamiętaj, że nasilające problemy ze snem trzeba skonsultować z lekarzem.
Koniec treści sponsorowanejPostaraj się wyciszyć. Świetnie uspokoją Cię joga lub medytacja. Wykorzystaj część nocy do tego, by obserwować Księżyc.
Warto też sięgnąć po lekturę książki. Być może to sprawi, że zaśniesz. Zasłoń również okna, jeżeli to np. wpływ światła z zewnątrz działa na Ciebie drażniąco.
Z pewnością pomocne okażą się zioła czy też tabletki na bezsenność. Dzięki nim szybko zaśniesz, a rano obudzisz się bez oznak zmęczenia.
Czy fazy Księżyca wpływają na sen u dziecka?
Fazy Księżyca mogą oddziaływać nie tylko na dorosłych, ale też na dzieci. Twoja pociecha ma kłopoty z zasypianiem w momencie, gdy nocą za oknem robi się jaśniej niż zwykle?
Zadbaj przede wszystkim o to, by wyjaśnić dziecku, co to za zjawisko rozgrywa się na niebie. Warto np. na dobranoc opowiedzieć maluchowi o tym, jak Księżyc przechodzi z jednej fazy na drugą.
Gdy dziecko nie będzie mogło spać, przede wszystkim ogranicz różnego rodzaju rozpraszacze - wyłączcie wspólnie komputer, telefon czy tablet. Dobrze też przed snem przewietrzyć pokój, a nawet wybrać się na krótki spacer, by przyjrzeć się lepiej Księżycowi.
Jeżeli rzeczywiście dostrzegasz związek między fazami Księżyca a snem dziecka, koniecznie staraj się wyciszać Twoją pociechę już wczesnym wieczorem.
Co natomiast o śnie dziecka można wyczytać z wyników badań? Tu analizy - tak jak w przypadku dorosłych uczestników - też nie są jednoznaczne.
Zapewne Cię zaskoczymy, ale przykładowo naukowcy z Uniwersytetu w Kopenhadze, w tym A Sjödin, przebadali 795 duńskich dzieci, w wieku 8-11 lat i zauważyli, że w noc, gdy występowała pełnia, spały o 3 minuty dłużej niż zwykle, a dodatek w trakcie dnia były mniej ruchliwe.
Znacznie szersza analiza, przeprowadzona m.in. przez takich naukowców jak Jean-Philippe Chaput z Children’s Hospital of Eastern Ontario Research Institute, uwzględniająca sen 6000 dzieci w wieku 9-11 lat, które żyją w 12 krajach, wskazuje natomiast odmienny trend.
W trakcie pełni dzieci śpią krócej o około 5 minut, jednak ten czas nie wpływa znacząco na ich zdrowie. Dodatkowo, wyniki badań pokazały, że uczestnicy nie mieli też problemów z zasypianiem czy wybudzaniem się z powodu wpływu Księżyca.
Jak poprawić sen niezależnie od faz Księżyca?
Niezależnie od tego, czy w nocy jest pełnia czy nów, bezsenność może przytrafić się każdemu. Warto więc wiedzieć, jak poprawić sen, by czuć się dobrze i nie mieć większych trudności z zasypianiem.
Przede wszystkim zadbaj o higienę dnia. Regularne pory pracy, jedzenia i odpoczynku nakręcą Twój wewnętrzny zegar i sprawią, że sen przyjdzie naturalnie.
Zatroszcz się również o własne rytuały przed snem. Jak mieć dobry sen dzięki odpowiednim nawykom wieczornym?
Zmniejszyć całodzienne napięcie i stres z pewnością pomogą Ci takie działania jak:
- ćwiczenia relaksacyjne, np. joga,
- pozbycie się rozpraszaczy i zrezygnowanie z korzystania z elektroniki wieczorem,
- rezygnacja z ciężkostrawnych posiłków,
- kąpiel relaksacyjna,
- dokładne przewietrzenie pomieszczenia,
- regulacja temperatury w sypialni, by wynosiła około 20 st. Celsjusza.
Jeżeli pomimo tego trudno Ci znaleźć się w ramionach Morfeusza, na sen warto zastosować zioła, a także preparaty wspomagające zasypianie.
Poszczególne fazy Księżyca fascynowały ludzkość nie tylko dziś. W przeszłości cykl Księżyca przekładano na naturalny cykl biologiczny, np. cykl miesiączkowy u kobiet. Tłumaczono nim pewne nastroje i doświadczane emocje. Człowiek współczesny nie jest również wolny od takiego myślenia i nierzadko dostrzega w Księżycu coś więcej niż tylko naturalnego satelitę Ziemi.
