Reklama
Dlaczego warto pić Yerba Mate?
Yerba mate to napar otrzymywany z suszu ostrokrzewu paragwajskiego, rosnącego w niektórych krajach Ameryki Południowej. Korzyści z jego spożycia są wręcz nieocenione i dla wielu osób to właśnie one były kluczowym argumentem za tym, by zostać prawdziwym mateistą. Jest cennym źródłem witamin i minerałów, a także innych substancji, między innymi antyoksydantów. Zawiera też solidną dawkę kofeiny, stanowiąc dobrą alternatywę dla klasycznej kawy.
Korzyści zdrowotne Yerba Mate
Właściwości yerba mate są zróżnicowane. Ważne są witaminy i minerały — A, z grupy B, C, E, cynk, magnez, potas, żelazo, wapń. Świetnie pobudza, dlatego wiele osób sięga po yerba mate zamiast po kawę. Pobudza i ułatwia koncentrację. Ogranicza działanie lipazy trzustkowej, czyli enzymu odpowiedzialnego za przyswajanie tłuszczu. Tym samym ma korzystny wpływ na odchudzanie. Usprawnia metabolizm, hamuje odczuwanie głodu, zapobiega gromadzeniu się nadmiaru wody w organizmie. Obniża poziom cholesterolu. Ze względu na zawartość witamin i minerałów poprawia odporność organizmu.
Reklama
Jaką Yerba Mate wybrać na początek?
Idealna yerba mate dla początkujących to susz o łagodnym smaku. Aromat naparu powinien być raczej świeży niż dymny. Polecamy produkty delikatne, przygotowane na rynek europejski. Możesz też sięgnąć po yerby smakowe, choć warto poznać czysty smak naparu. Zbyt gorzka yerba mate może na początku przygody Cię zniechęcić. Warto zaczynać od niewielkich ilości suszu, a większych — wody, by stopniowo przyzwyczaić się do smaku.
Rodzaje Yerba Mate
Ostrokrzew paragwajski mimo swojej nazwy nie rośnie tylko w Paragwaju. Pod względem kraju pochodzenia wyróżniamy następujące typy:
- yerba mate paragwajska — susz drobno mielony, dużo pyłu i patyczków. Silny dymny aromat i cierpki smak. Paragwajczycy piją ją w formie terere, czyli na zimno. Wówczas smak yerby jest mniej gorzki — na gorąco goryczka będzie bardzo silna. Na pierwszy raz zwykle zbyt intensywna.
- yerba mate argentyńska — najczęściej spotykana i najliczniej dostępna w sklepach. Nie tak mocno pylasta jak paragwajska, zawiera dużo listków różnej wielkości. Lepsza yerba mate dla początkujących, zwłaszcza z oznaczeniem "Suave" - raczej delikatna yerba mate, choć często zawiera też mniej kofeiny.
- yerba mate brazylijska — pochodząca z Brazylii odmiana jest jedną z najbardziej eksportowanych. Prawidłowo określa się ją erva mate chimarrão. Suszona gorącym powietrzem, później mielona aż do pyłu. Potrzebna jest do niej bomba lub bombilla wyposażona w specjalny filtr. Jej smak jest raczej cierpki, ale ma ciekawe trawiaste nuty. Wyróżnia się soczystym zielonym kolorem.
Oprócz tego można kupić susz z ostrokrzewu paragwajskiego produkowany w Brazylii na rynek urugwajski. Ostrokrzew paragwajski wprawdzie może tam rosnąć, jednak zaplecze technologiczne jest słabsze. Urugwajczycy sami obrabiają susz lub zlecają obróbkę w odpowiednim stylu Brazylijczykom. Susz jest drobno cięty, smak trawiasty i świeży, zbliżony do yerba mate brazylijskiej.
Alternatywą jest też mate green. To yerba mate produkowana na rynek europejski. Możemy ją z czystym sumieniem polecić początkującym mateistom. Jest orzeźwiająca, ma wyraźne nuty ziołowe, ale napój jest mniej gorzki. To idealna propozycja na start. Mate green często jest dostępne z dodatkami — zwykle owocami.
Yerba Mate dla początkujących
Kiedy zastanawiasz się, jaka yerba na początek przygody z tym naparem, warto uważnie czytać opisy produktów. Na start proponujemy przede wszystkim odmiany argentyńskie — z dużą ilością listków i mniejszą pyłu. Możesz też sięgnąć po mate green, a także propozycje z dodatkami takimi jak owoce, suszone kwiaty czy zioła — ale przekonaj się najpierw, czy nie odpowiadają Ci napary na bazie samego ostrokrzewu paragwajskiego.
Reklama
Jak przygotować Yerba Mate?
Warto od razu przyswoić metody stosowane przez doświadczonych mateistów, by cieszyć się pełnią smaku i wartości tego wyjątkowego napoju. Tak robią jej miłośnicy na całym świecie.
Niezbędne akcesoria do parzenia Yerba Mate
Yerba mate wymaga odpowiedniego wyposażenia: matero i bombilli. Matero to naczynie z fragmentu tykwy — rośliny należącej do rodziny dyniowatych. Początkowo wystarczy Ci kubek czy inne naczynko, ale tykwa jest niezbędna do cieszenia się walorami yerby w pełni. Matero (nazywane także po prostu mate) bywa również ceramiczne, blaszane. Yerbę spożywać można także z dowolnego naczynia, może być to nawet szklanka lub puszka.
Bombilla (czyt. bombija, bomdizia) oddziela fusy od naparu. Bez tego ani rusz. Za filtrowanie naparu jest tu odpowiedzialne sitko. Dobra bombilla może być wykonana zarówno z naturalnego bambusa, jak i stali nierdzewnej. Odpowiednie akcesoria dobieramy do siebie nawzajem — im większy rozmiar tykwy, tym dłuższa rurka jest Ci potrzebna. Na plus będzie możliwość rozkręcenia dla większej higieny. Bombille wykonane ze stali nierdzewnej lub stopów innych metali są najtrwalsze.
Nie bez znaczenia jest temperatura wody. Jeśli zalejesz yerbę zbyt gorącą wodą, wydobędziesz z niej całą gorycz i będzie mocniejsza. Dla ułatwienia picia yerba mate na początek poleca się termometr. To opcjonalny zakup, ale bez wbudowanego termometru w czajniku praktycznie niemożliwe jest dobre określenie, czy woda nadaje się do zalania suszu. Możesz stosować termometr do wody, którym zmierzysz temperaturę, aż opadnie po gotowaniu do pożądanych 80 stopni lub wyposażyć się w czajnik z termostatem, który na bieżąco będzie utrzymywał oczekiwaną temperaturę.
Zapytałam o porady dla osób zaczynających przygodę z yerbą, mojego redakcyjnego kolegę Adama Piotrowskiego. Adam odbył podróż do Argentyny, zawitał też na krótko do Brazylii i Paragwaju. Mógł więc doświadczyć picia yerby w samej kolebce rytuału przyrządzania naparu z ostrokrzewu:
Polecam na początek kupowanie yerby w wersjach Con Palo. W trakcie nasypywania, a także w momencie, gdy obracamy suche matero do góry nogami, aby pozbyć się pyłu przesiewając go przez dłonie, wariant z patyczkami zdecydowanie mniej pyli. Osobiście preferuję też bombille zakończone większym sitkiem w kształcie łyżki. Taka bombilla stabilniej się wbija i trzyma pozycje w suszu niezależnie od kształtu naczynia, z którego korzystamy. Bombille zakończone sprężyną lub mocno spłaszczone są trudniejsze w czyszczeniu oraz mogą się łatwiej przesuwać w czasie picia, a bombilla nie służy do mieszania. Powinna stabilnie stać pod kątem w napęczniałym suszu.
Reklama
Krok po kroku: Jak zaparzyć Yerba Mate
Z przygotowaniem naparu wiąże się pewien rytuał, który w naturalny sposób opracowali mieszkańcy Ameryki Południowej. Jego dochowanie sprawia, że napar po prostu smakuje lepiej, dlatego nie jest to strata czasu. Trzeba nabrać jednak nieco wprawy. Jest kilka technik w zależności od kraju — ta jest szczególnie prosta dla początkujących.
- Matero napełnij do 1/3 wysokości. Zatkaj dłonią wlot i potrząśnij. Pył przemieści się na górę.
- Po przechyleniu tykwy pod kątem 45 stopni susz uformuje kopczyk, opierając się o ściankę.
- W pustą szczelinę między ścianką a suszem wlej wodę o odpowiedniej temperaturze - 70-80 stopni Celsjusza.
- Zamknij ustnik kciukiem i włóż bombillę w miejsce wlania wody. Teraz dopiero odstaw matero na stół.
- Odczekaj 2-3 minuty. Dolej jeszcze trochę wody, gdyż susz dużo jej pochłania. Powtarzaj za każdym razem, gdy zalewasz napar ponownie.
Yerbę można spożywać też na zimno i początkujących zachęcamy do zapoznania się z tą techniką. Czytaj dalej, by dowiedzieć się, jak to zrobić.
Reklama
Często zadawane pytania
Wiesz już, jaką yerbę wybrać i jak ją prawidłowo parzyć. Mamy jeszcze odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Ile razy dziennie pić Yerba Mate?
Yerba mate na początek może być bardzo mocna i pobudzająca, dlatego zalecamy ostrożność z częstotliwością picia naparu. Wystarczy jedna porcja suszu 30 g. Możesz zalewać go kilkukrotnie. Ogromne znaczenie ma pora dnia — nie zaleca się spożywania yerba mate po południu ze względu na ryzyko bezsenności.
Ile razy zalewać Yerba Mate?
Sama yerba mate nadaje się do kilkukrotnego parzenia — według niektórych miłośników nawet 5 razy. Z każdym kolejnym parzeniem smak jest coraz słabszy. Wbrew pozorom jednak w naparze zachowane są prozdrowotne substancje, dlatego warto je wykorzystać do końca. Jeśli masz możliwość kompostowania suszu, możesz dodatkowo na końcu wykorzystać go do nawożenia roślin domowych. Adam ma tutaj coś do dodania:
Ciekawostką jest, że w Argentynie yerbę bardzo często spożywa się w grupie, z jednego matero i jednej bombilli. Każdy robi kilka siorbnięć i podaje dalej osobie z grupy. Ważne jest, aby otrzymując lub podając mate dalej nie mówić "Dziękuję" (a raczej 'Gracias'), ponieważ to oznacza, że mamy już dość yerby i nie chcemy być brani pod uwagę w następnej kolejce przekazywania sobie naczynia.
Czy wolno mieszać yerba mate?
Ważne! Nie można mieszać suszu wewnątrz naczynia bombillą. W takiej sytuacji sitkiem zasysa się pył do wnętrza rurki. Raz już wetknięta bombilla musi zostać w tej samej pozycji, inaczej może się zatkać. W zupełności wystarczy kilkukrotne potrząśnięcie i uformowanie kopczyka.
Reklama
Podsumowanie
Wybór yerba mate na pierwszy rzut oka może przyprawić o zawrót głowy. Dla osób rozpoczynających przygodę z tym naparem zestawy Yerba mate mogą być odpowiednim wyborem. Wtedy niestety kształt bombilli, materiał, z którego wykonane jest matero zostały z góry określone przez producenta zestawu. Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, jaka jest najlepsza yerba mate — mateiści z całego świata mają indywidualne preferencje, niektórym odpowiadają gorzkie, bardzo intensywne napary z Paragwaju, inni preferują picie yerby argentyńskiej — trzeba wiedzieć, że w tym kraju istnieje nawet Narodowy Instytut Yerba Mate — a inni wolą susze brazylijskie, gdzie produkuje się łagodne wersje dla Europejczyków. Trzeba próbować i poszukiwać idealnej odmiany dla siebie.
Jak zacząć pić Yerba Mate — kluczowe wskazówki
Wiesz już, jaką yerba mate wybrać na początek przygody, ale warto poznać jeszcze kilka wskazówek. Mamy parę uniwersalnych rad na koniec.
- Susz yerba mate dla początkujących powinien być niezbyt pylący — pył wiąże się z dużą goryczką. Warto zaopatrzyć się w odmiany z dużą ilością listków. Mogą to być odmiany argentyńskie, mate green, brazylijskie — tylko pamiętaj, że tu potrzebna jest nie bombilla, a bomba — ma większą liczbę mniejszych dziurek.
- Jeśli lubisz czarną lub zieloną herbatę i pijesz napary bez cukru, na pewno znajdziesz dobrą odmianę dla siebie. By łatwiej się przyzwyczaić do smaku napoju, stopniowo zwiększaj ilość suszu. Na początek wystarczy kilka łyżek stołowych, później przejdź do 1/3 matero.
- Choć jest to nieortodoksyjne podejście, osobom, które szukają yerba mate na początek, a nie przepadają za gorzkimi herbatami, proponujemy delikatne dosładzanie stewią.
- Dobrym wyborem jest też zapoznanie się z bardziej fachową terminologią. Na przykład energia to propozycja dla tych, którzy od picia yerba mate oczekują większego pobudzenia. Elaborado con palo to tradycyjna wersja z proporcją 65:35 liści i łodyżek, sin polvo nie zawiera pyłu, barbacua jest suszona dymem, co przekłada się na smak. Yerba mate Sin palo oznacza z kolei yerbę bez patyczków (gąłzek, łodyżek). Taki rodzaj yerby zawiera susz składający się wyłącznie z pociętych liści.
- Jaka yerba mate dla miłośników zdrowego stylu życia? Zachęcamy do wyboru produktów organicznych z certyfikatami.
- Jeśli skłaniasz się do picia yerby ze względu na wpływ na zdrowie, a masz problemy z sercem, możesz wybrać odmiany bezkofeinowe. Mają pozytywne właściwości, a nie pobudzają.
- Matero i bombilla wybierz tak, by Ci się podobały! Naczynie i rurka mogą się świetnie prezentować.
- Naczynka wprawdzie ze sobą nie zabierzesz na uczelnię czy na wycieczkę, ale to nie problem. Dziś dostępne są też yerbomosy — termosy, w których umieszczona jest specjalna słomka. Świetny pomysł, jeśli yerba przypadła Ci do gustu.
- Yerbę możesz pić jako terere. Pijemy ją tak samo — z matero i z bombillą. Zalej odpowiednią ilość suszu zimną wodą, nawet z kostkami lodu. Odczekaj kilka minut. Będzie łagodna w smaku, ale po wypiciu też poczujesz napływ energii.
