Reklama
Właściwości kaszy gryczanej
Kasza gryczana pozyskiwana jest z łuskanych nasion gryki zwyczajnej, rośliny należącej do rodziny rdestowatych, wywodzącej się z Azji, dziś rozpowszechnionej na całym świecie. Gryka ceniona jest ze względu na właściwości odżywcze i prozdrowotne, w tym dużą zawartość dobrze zbilansowanych i cennych białek roślinnych - wymienić w tym kontekście można między innymi lizynę, czyli jeden z niezbędnych dla funkcjonowania organizmu aminokwasów egzogennych. Gryka zawiera też duże ilości błonnika pokarmowego oraz składników mineralnych, takich jak fosfor i potas.
Gryce przypisuje się w związku z tym liczne zastosowania lecznicze i profilaktyczne, takie jak:
- obniżanie poziomu cholesterolu we krwi,
- obniżanie ciśnienia tętniczego,
- poprawa kondycji układu nerwowego,
- uszczelnianie naczyń krwionośnych.
Z gryki wytwarza się kilka półproduktów, w tym przede wszystkim kaszę gryczaną, ale też mąkę, płatki oraz otręby. Właściwości kaszy gryczanej w dużej mierze pokrywają się z parametrami samej gryki, aczkolwiek należy pamiętać, że jest tak wyłącznie w przypadku kaszy niegotowanej. Gotowana w znacznym stopniu nasiąka wodą, co siłą rzeczy zmienia jej wartości odżywcze.
Reklama
Wartości odżywcze kaszy gryczanej
Wartości odżywcze kaszy gryczanej w postaci ugotowanej, w porównaniu z surową gryką i surową kaszą, charakteryzują się przede wszystkim zdecydowanie niższą kalorycznością, co ma związek z dużą zawartością wody i znacznie mniejszą ilością pozostałych składników. W szczegółach porównanie wygląda następująco (dane: USDA; w przeliczeniu na 100 gramów produktu):
|
|
Gryka |
Kasza gryczana gotowana |
|
Kaloryczność |
343 kcal |
92 kcal |
|
Woda |
9,75 g |
75.34 g |
|
Białka |
13,25 g |
3,37 g |
|
Węglowodany |
71,50 g |
19,86 g |
|
Błonnik |
10,00 g |
2,70 g |
|
Tłuszcze |
3,40 g |
0,62 g |
|
Potas |
460 mg |
88 mg |
|
Fosfor |
347 mg |
70 mg |
|
Magnez |
231 mg |
51 mg |
|
Żelazo |
2,2 mg |
0,8 mg |
|
Cynk |
1 mg |
0,61 mg |
|
Witamina B1 |
0,10 mg |
0,04 mg |
|
Witamina B2 |
0,42 mg |
0,04 mg |
|
Witamina B3 |
7,02 mg |
0,93 mg |
|
Witamina B6 |
0,21 mg |
0,07 mg |
Reklama
Właściwości lecznicze kaszy gryczanej
Mimo znacznego nasycenia wodą, właściwości lecznicze kaszy gryczanej są powszechnie uznane. Przede wszystkim traktowana jest ona jako produkt sprzyjający odchudzaniu – małokaloryczny, lekkostrawny, regulujący perystaltykę jelit oraz procesy metaboliczne organizmu, zapobiegający zaparciom.
Spożywanie większych ilości kaszy gryczanej pozytywnie wpływa też na układ nerwowy, działając kojąco w sytuacjach stresogennych, a także ułatwiając zasypianie. Kasza gryczana działa też odkwaszająco, korygując odczyn pH organizmu w kierunku bardziej zasadowego, co jest oddziaływaniem zmniejszającym ryzyko zachorowania na nowotwory różnego typu. Co więcej, przypisuje się kaszy gryczanej skuteczność w zwalczaniu trądziku, a to za sprawą działania regulującego wydzielanie sebum.
Reklama
Właściwości kaszy dla cukrzyków i chorych na celiakię
Kasza gryczana uchodzi za jeden z produktów, które warto włączyć do diety cukrzycowej, co ma związek z relatywnie niewielkim indeksem glikemicznym, czyli parametrem informującym o wzroście stężenia glukozy we krwi po spożyciu posiłku. W przypadku kaszy gryczanej surowej wynosi on 45, a ugotowanej – 54. Są to parametry mieszczące się w spektrum wartości niskich (aczkolwiek w górnej ich granicy). Jak kasza gryczana wygląda pod tym względem na tle innych produktów typowo obiadowych? Zdecydowanie najlepiej:
|
Kasza gryczana |
Makaron dwujajeczny |
Ryż brązowy |
Ryż biały |
Kasza jaglana |
Ziemniaki |
|
54 IG |
55 IG |
60 IG |
64 IG |
71 IG |
95 IG |
Inną ważną cechą kaszy gryczanej jest zerowa zawartość glutenu, a więc białka roślinnego, które jest silnie toksyczne dla osób z jego nietolerancją (celiakia), które nie mogą spożywać np. makaronów wytworzonych z mąki pszennej.
Reklama
Właściwości kaszy gryczanej białej (niepalonej) i prażonej
W zależności od sposobu obróbki ziaren, kasza gryczana występuje w kilku odmianach. Wymienić można takie produkty, jak:
- kasza gryczana nieprażona (inne nazwy: niepalona, jasna, zwykłą, biała), cała, łamana lub drobnołamana. W procesie obróbki jest tylko suszona, dzięki czemu charakteryzuje się delikatnym smakiem,
- kasza gryczana prażona(palona), cała lub łamana. W czasie jej wytwarzania ziarna gryki są palone. Uzyskana z nich kasza jest mocno aromatyczna i wyraźnie gorzkawa w smaku.
Jeśli chodzi natomiast o czysto odżywcze i prozdrowotne, właściwości kaszy gryczanej białej (niepalonej) i prażonej są zbliżone, ale nie jednakowe. Zauważa się, że proces obróbki termicznej obniża wartość kaszy prażonej. Zawiera ona nieco mniej białek, tłuszczów, węglowodanów i błonnika. Białka znajdujące się w kaszy palonej są też nieco niższej jakości. W czasie obróbki termicznej spada także zawartość składników mineralnych. Oznacza to, że mając wybór, korzystniej dla zdrowia jest postawić na kaszę niepaloną.
