Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊
Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊
Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊

Udaru słoneczny u dziecka - jak go rozpoznać i po jakim czasie pojawiają się objawy?

Udar słoneczny może przydarzyć się praktycznie każdemu, jednak to dzieci, m.in. z uwagi na małą powierzchnię ciała i nierozwinięty mechanizm termoregulacji, są bardziej podatne na jego wystąpienie. Czym charakteryzuje się to zjawisko u najmłodszych? Jak wygląda udar słoneczny u dziecka? Ile trwa?
Dziecko z podejrzeniem udaru słonecznego
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Udar słoneczny często dotyka dzieci z uwagi m.in. na nie do końca rozwinięty mechanizm termoregulacji oraz specyficzną strukturę czaszki.
  • Udar słoneczny jest rodzajem udaru cieplnego.
  • Udar słoneczny może trwać kilka godzin, ale też wydłużyć się znacznie w czasie.
Spis treści

Jakie są przyczyny udaru słonecznego u dziecka?

Długotrwałe przebywanie w mocno nagrzanym pomieszczeniu lub samochodzie to duże ryzyko udaru cieplnego, który w skrajnych przypadkach jest przyczyną śmierci.

Nic więc dziwnego, że ustawodawca daje przyzwolenie na wybicie szyby czy inne działanie, które pozwoli na uratowanie osoby znajdującej się w samochodzie.

Do udaru cieplnego u dziecka może dojść nie tylko w nagrzanym samochodzie, ale także w pozornie przyjaznych warunkach.

Odmianą udaru cieplnego jest udar słoneczny, czyli porażenie słoneczne będące wynikiem nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne, np. podczas zabawy w ogrodzie.

Grupą szczególnie podatną na udar słoneczny są dzieci. Czynniki sprzyjające jego wystąpieniu to m.in. to, że:

  • ich system termoregulacji nie został jeszcze w pełni ukształtowany,
  • dzieci są mniejsze i ze względu na małą powierzchnię ciała szybciej pozbywają się wody,
  • są ruchliwe i podejmują wysiłek fizyczny, który sprzyja utracie wody i zwiększaniu naturalnej ciepłoty ciała,
  • ich czaszka nie jest jeszcze w pełni zrośnięta, co przekłada się na to, że promienie słoneczne wpływają bardziej inwazyjnie na mały organizm.

Wyróżnia się 2 rodzaje udaru słonecznego u dzieci: klasyczny i wysiłkowy. Ten pierwszy występuje z powodu wystawienia na promieniowanie słoneczne. Natomiast do pojawienia się tego drugiego mogą przyczynić się intensywne ćwiczenia fizyczne w warunkach wysokiej temperatury powietrza, np. bieganie przez cały dzień na słońcu lub zabawa na placu zabaw umieszczonym w pełnym słońcu.

Do udaru słonecznego dochodzi także u tych dzieci, których głowa i kark nie są odpowiednio zabezpieczone - np. bawią się cały dzień na zewnątrz bez kapelusza.

Czym różni się udar słoneczny, cieplny i przegrzanie u dziecka?

Udar słoneczny jest rodzajem udaru cieplnego z tą różnicą, że do tego drugiego dochodzi wówczas, gdy organizm nie potrafi oddać nadmiaru ciepła, np. w reakcji na przegrzanie - np. w zamkniętym pomieszczeniu, w zbyt ciepłych ubraniach.

Udar cieplny pojawia się w wyniku działania wysokiej temperatury na organizm. Ponadto temperatura ciała staje się tak wysoka, że organizm nie umie poradzić sobie sam, by ją obniżyć.

Pojawiają się wówczas takie objawy jak:

  • gorączka przekraczająca 39 st. Celsjusza,
  • nadmiernie sucha lub wilgotna skóra,
  • zaczerwienienie skóry,
  • szybkie tętno,
  • ryzyko utraty świadomości.

Natomiast porażenie słoneczne, inaczej udar słoneczny u dziecka to reakcja na wyjątkowo silną ekspozycję na promienie słoneczne. Przegrzanie słoneczne jest mniej poważne od udaru słonecznego, jednak brak reakcji na jego objawy może sprawić, że szybko zamieni się ono w przegrzanie.

Symptomy to:

  • zaczerwienienie lub nienaturalna bladość skóry,
  • ból głowy u dziecka,
  • marudzenie malucha,
  • podniesienie temperatury i szybkie jej wzrastanie.

Dziecko może borykać się też z wyczerpaniem świetlnym, które charakteryzuje się utratą płynów i soli mineralnych z organizmu w wyniku wystawienia na słońce.

Reklama

Objawy udaru słonecznego u dziecka

Jak rozpoznać udar słoneczny u dziecka? Przebieg może zacząć się dość niewinnie - maluch początkowo rezygnuje z zabawy, staje się płaczliwy i marudny, szuka okazji do odpoczynku. Rodzic może jeszcze na tym etapie nie wychwycić, że pociecha potrzebuje pomocy.

Warto wówczas przyjrzeć się innym, bardziej charakterystycznym objawom udaru u dziecka. Są to:

  • wysoka gorączka, która wciąż wzrasta, prowadząc nawet do utraty świadomości,
  • ogólny niepokój,
  • mocno nagrzane ciało,
  • bóle głowy,
  • spadek ciśnienia krwi,
  • niewyraźna mowa,
  • zaburzenia oddychania,
  • wymioty, nudności,
  • biegunka.

Po jakim czasie mija udar słoneczny u dziecka? Jego łagodna postać trwa przez kilka godzin. Natomiast, gdy symptomy są bardzo nasilone, wymagają nawet kilkudniowej hospitalizacji.

Reklama

Jak leczyć udar słoneczny u dziecka?

Gdy dziecko traci przytomność, wręcz “przelewa się” przez ręce, wezwij karetkę. W przypadku łagodniejszego przebiegu, można samodzielnie zgłosić się z dzieckiem po pomoc do szpitala.

Zanim jednak dziecko dostanie się pod opiekę fachowców, należy udzielić jej pierwszej pomocy.

Co robić przy podejrzeniu udaru słonecznego u dziecka? Przede wszystkim należy przenieść dziecko w chłodne miejsce, a także przyjrzeć się kolorowi skóry twarzy.

Gdy buzia jest blada, należy podnieść tułów i zadbać o to, by głowa znajdowała się niżej. Natomiast, gdy twarz przybrała czerwony kolor, należy ułożyć dziecko w pozycji półleżącej.

Kolejnym krokiem jest zdjęcie z dziecka ubrania. Ponadto należy zastosować okłady z zimnych ręczników, a także by nie wkładać pociechy do zimnej wody ani okładać lodem, ponieważ może doprowadzić to do wystąpienia szoku termicznego.

Gdy dziecko jest przytomne, należy podawać mu wodę wraz z elektrolitami, by zapobiec odwodnieniu. W celu pobudzenia krążenia warto zacząć masować mu nogi. Jeżeli dziecko doświadczyło oparzeń skórnych, kolejnym wskazaniem jest zastosowanie balsamów chłodzących.

Reklama

Powikłania udaru słonecznego u dziecka

Najtragiczniejszą konsekwencją udaru słonecznego jest śmierć, do której dochodzi zazwyczaj wtedy, gdy ekspozycja była bardzo silna, a dziecko nie otrzymało pomocy na czas.

Dlatego nie należy bagatelizować jego objawów. Inne potencjalne skutki to:

  • niewydolność wielonarządowa,
  • obniżenie ciśnienia tętniczego,
  • niewydolność serca,
  • małopłytkowość,
  • niedokrwistość,
  • zaburzenia krzepnięcia krwi,
  • zaburzenia pracy wątroby,
  • niewydolność nerek,
  • uszkodzenie układu nerwowego - w tym śpiączka.

Lekki udar słoneczny u dziecka również może wywołać powikłania i doprowadzić do problemów z rozwojem intelektualnym.

Reklama

Zapobieganie udarowi słonecznemu u dziecka

Chcąc uchronić pociechę przed udarem słonecznym należy dbać o to, by zabawy na świeżym powietrzu odbywały się nie w czasie największego nasłonecznienia, ale wtedy, gdy promieniowanie będzie mniejsze.

Warto wydzielić dziecku czas na zewnątrz tak, by w południe znalazło się ono z powrotem w chłodniejszej przestrzeni. Zabawa w ogrodzie czy na placu zabaw może odbywać się np. rano i w godzinach popołudniowych.

Przestrzeń przed domem można zorganizować tak, by pociecha mogła łatwo schronić się w cieniu - np. zacienić pół piaskownicy lub wybraną przestrzeń na placu zabaw. Naturalnym schronieniem będą drzewa w ogrodzie.

Warto też zadbać o nakrycie głowy dziecka - najlepiej w jasnych kolorach i wykonane z naturalnych materiałów, by nie przyciągać dodatkowo światła i nie doprowadzać do przepocenia głowy.

Nie można też zapomnieć o regularnym nawadnianiu pociechy. Sprawdzi się tu nie tylko woda, ale także soczyste, letnie owoce, takie jak arbuzy czy truskawki.

Czytaj również

Bibliografia

  • Udar słoneczny, cieplny a przegrzanie, strona rządowa, https://www.gov.pl/web/zdrowie/udar-sloneczny-udar-cieplny-przegrzanie-cieplne, [dostęp: 30.06.2024].
  • Bezpieczne wakacje dzieci a upały, strona rządowa, https://www.gov.pl/web/psse-bialogard/bezpieczne-wakacje-dzieci-a-upaly, [dostęp: 30.06.2024].
  • D. Jardine, Choroba z przegrzania i udar słoneczny, Po dyplomie, https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/595/original/44-53.pdf?1473325632, [dostęp: 30.06.2024].
  • K. Korzeniewski, Profilaktyka zdrowotna w podróży, Forum Medycyny Rodzinnej 2018, tom 12, nr 3, 79–88, Via Medica ISSN 1897–3590.
  • H. Mądra, Udar cieplny i słoneczny, w: Smak Zdrowia, 6/2018.
  • B. Kwintal, Pierwsza pomoc, Hipertermia i utonięcie, Polskie Towarzystwo Pielęgniarstwa Ratunkowego, 2015, http://ptpaiio-lodz.one.pl/wp-content/uploads/2015/11/Hipertermia.pdf, [dostęp: 25.06.2024].
Katarzyna Augustyniak-Woźnica - dziennikarka wyróżniona w konkursie Kryształowe Pióra 2024
Artykuł napisany przez
Katarzyna Augustyniak-Woźnica - dziennikarka wyróżniona w konkursie Kryształowe Pióra 2024
Dziennikarka, przyszła prawniczka. Autorka wielu publikacji o tematyce społeczno-kulturalnej, marketingowej, prawniczej, kulinarnej, medycznej i dziecięcej. Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim i studentka prawa na Uniwersytecie Opolskim. Prywatnie opiekunka kotki Kici.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Urazy termiczne
Odmrożenia - 1, 2, 3 i 4 stopnia. Jak się objawiają i co na nie pomaga?
Kobieta z problemem odmrożenia
Jakie uszkodzenia skóry wywołuje oparzenie 3 stopnia?
Oparzenie 3 stopnia
Pierwsza pomoc przy oparzeniach - jak wygląda i co robić? Kiedy udać się do szpitala?
Kobieta ma ranę na placu i zastanawia się nad pierwszą pomocą przy oparzeniach
Podobne artykuły
Jak wygląda oparzenie 4 stopnia? Czy można je wyleczyć?
Jak wygląda oparzenie 4 stopnia? Czy można je wyleczyć?
Kobieta z ciągłym uczuciem zimna
Ciągłe uczucie zimna - przyczyny i objawy. Dlaczego mi zimno i co robić?
Oparzenia 2 stopnia – jakie skutki wywołują?
Oparzenia 2 stopnia - jak je leczyć i co pomaga? Proces gojenia, maści i leki
Opalone okulary na twarzy
Oparzenie po solarium - czym jest i jak złagodzić? Sposoby
Starszy człowiek walczący z nadmiernym słońcem
Udar słoneczny - jak się objawia i czym grozi nieleczony? Objawy i pierwsza pomoc

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!