Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Digoksyna - co to za lek? Badanie, ulotka i zatrucie

Digoksyna to niezwykle mocny glikozyd nasercowy pozyskiwany z naparstnicy. Ten związek jest tak silny, że w niewielkich już dawkach może być trujący i potencjalnie śmiercionośny. Jednak w odpowiedniej ilości związek ten jest stosowany w niektórych stanach niewydolności serca.
Mężczyzna trzyma się za serce
źródło:123RF
Spis treści

Co to jest digoksyna?

Substancje pochodzące z roślin z rodzaju Digitalis (Naparstnica) mają bardzo bogatą historię zastosowań medycznych. Jako jeden z pierwszych opisał je angielski lekarz William Withering w 1785 roku. Samą digoksynę po raz pierwszy wyizolowano w 1930 roku z rośliny Digitalis lanata (Naparstnica wełnista). 

Mechanizm działania tej substancji polega na blokowaniu pompy sodowo-potasowej obecnej na błonie komórkowej w sercu. Prowadzi to do zwiększenia ilości jonów sodu wewnątrz komórki, co w konsekwencji powoduje również napływ jonów wapnia. 

Poprzez taki mechanizm działania digoksyna wywołuje w organizmie:

  • zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego (tak zwany efekt inotropowy dodatni);
  • zwiększenie pobudliwości mięśnia sercowego (efekt batmotropowy dodatni);
  • zmniejszenie rytmu serca (efekt chronotropowy ujemny);
  • zmniejszenie przewodzenia w węźle przedsionkowo-komorowym (efekt dromotropowy ujemny);

Reklama

Wskazania do stosowania digoksyny

Leki z digoksyną poprawiają kurczliwość mięśnia sercowego, zwiększają rzut minutowy serca i łagodzą objawy niewydolności serca. 

Właściwości te sprawiają, że oficjalne wskazania tego leku obejmują:

  • migotanie przedsionków z szybką czynnością komór, w przebiegu niewydolności mięśnia sercowego;
  • zaawansowaną niewydolność mięśnia sercowego w skojarzeniu z innymi lekami;
  • leczenie niektórych nadkomorowych zaburzeń rytmu, szczególnie przewlekłego trzepotania i migotania przedsionków;

Reklama

Dawkowanie digoksyny

Aktualnie w użyciu medycznym znajdują się tabletki z digoksyną zawierające 100 lub 250 mikrogramów (skrót - mcg) leku, albo roztwór do wstrzykiwań o stężeniu 0,25 mg/ml. Prawidłowe dawkowanie ustala lekarz, który bierze pod uwagę stan kliniczny pacjenta - jego wiek, masę ciała oraz wydolność nerek – która jest niezwykle istotna w ustaleniu dawki podtrzymującej. 

Na początku terapii podaje się dużą ilość leku, jako tak zwaną dawkę nasycającą (od 500 do 750 mikrogramów na dobę). Po pewnym czasie podaje się już dawkę podtrzymującą, która wynosi 100 lub 250 mikrogramów podawane raz lub dwa razy dziennie. 

W celu prawidłowego ustalenia dawkowania, czasami wykonuje się w szpitalu badanie digoksyny polegające na ustaleniu jej stężenia w surowicy – pozwala to dobrać optymalną ilość leku i zaplanować dalsze leczenie.

Reklama

Zatrucie digoksyną

Ponieważ indeks terapeutyczny digoksyny jest bardzo niewielki - dawki dobowe są liczone w mikrogramach, czyli tysięcznych częściach miligrama, więc bardzo łatwo może dojść do zatrucia digoksyną.

Często praktykowanym schematem leczenia jest stosowanie przerwy weekendowej (tak zwany drug holiday), gdzie leki przyjmuje się raz dziennie od poniedziałku do piątku, po czym następuje weekendowa przerwa w dawkowaniu. 

Glikozydy nasercowe są tak silnie trujące, że nawet woda z wazonu, w którym stały ścięte konwalie (zawierają bardzo silny glikozyd - konwalatoksynę) może być szkodliwa dla zdrowia. Wypicie takiej wody przez dziecko lub zwierzę może skończyć się wtedy bardzo groźnie.   

Reklama

Działanie niepożądane i przeciwwskazania digoksyny

Digoksyna jest niezwykle silną substancją (w farmacji jest zaliczana do leków z tak zwanego wykazu A, czyli leków bardzo silnie działających) – z tego też powodu wykazuje szereg interakcji i działań niepożądanych. 

Digoksyny nie powinno się stosować u pacjentów:

Jednym z najważniejszych czynników warunkujących stosowanie digoksyny jest monitorowanie stężenia potasu we krwi. W przypadku wystąpienia hipokaliemii (niskie stężenie potasu) dochodzi do zwiększenia siły działania digoksyny – łatwo wtedy o groźne dla zdrowia i życia zatrucie. 

Po zastosowaniu digoksyny może dojść do zaburzeń widzenia, w tym widzenia wszystkiego w żółtym zabarwieniu. Może także dojść do:

  • oczopląsu, 
  • zapalenia spojówek, 
  • bólów i zawrotów głowy, 
  • nudności, 
  • wymiotów, 
  • biegunki,

a także do nietypowych arytmii. Przed zastosowaniem leku warto  przestudiować ulotkę digoksyny, która zawsze jest dołączona do opakowania, a która wymienia dokładnie wszystkie możliwe skutki uboczne stosowania tego leku.

Reklama

Interakcje digoksyny

Ponadto digoksyna może wchodzić w liczne interakcje z innymi lekami. W przypadku, gdy pacjent poza digoksyną zażywa jeszcze kilka innych preparatów, warto sprawdzić u lekarza lub farmaceuty, czy środki te nie kolidują ze sobą. 

Do najczęstszych interakcji dochodzi między digoksyną a:

  • lekami moczopędnymi
  • inhibitorami konwertazy angiotensyny (leki na nadciśnienie),
  • antybiotykami makrolidowymi, 
  • antagonistami kanałów wapniowych (werapamil, diltiazem), 
  • sympatykomimetykami,
  • fenytoiną, 
  • metoklopramidem,
  • zielem dziurawca.

Czytaj również

Bibliografia

  • K. Wieczorkowska-Tobis, A. Jóźwiak; Niespecyficzność objawów klinicznych towarzyszących wysokim stężeniom digoksyny u starszych chorych hospitalizowanych w oddziale geriatrycznym; Geriatria; 2008; 2; 112-115
  • D. Pyszno-Prokopowicz, R. Baranowski; EKG i naparstnica; Choroby Serca i Naczyń; 2009; tom 6; 1; 42-45
  • B. Kowalczyk, R. Czyż, B. Kaźmierska; Niewydolność serca – definicja, klasyfikacja, epidemiologia, objawy i leczenie; Journal of Education, Health and Sport; 2016; 6; (11); 352-367 Charakterystyka Produktu Leczniczego Digoxin;
  • http://leki.urpl.gov.pl/files/25_DigoxinWZF_tabl.pdf
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Artykuł napisany przez
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Magister farmacji. Pracuje w aptece ogólnodostępnej oraz kieruje Działem Farmacji Centrum Okulistycznego. Aktywny członek samorządu aptekarskiego W czasie siedmioletniej pracy zawodowej rozwiązał nieskończoną ilość problemów z zakresu stosowania leków oraz prowadzenia właściwej terapii. W swojej pracy stawia na bezpośredni i partnerski kontakt z pacjentem, co umożliwia mu jasne przekazywanie medycznych zaleceń. Interesuje się interakcjami lekowymi oraz bezpieczeństwem terapii, zwolennik metod opartych na EBM (Evidence Based Medicine). Prywatnie szczęśliwy mąż, tata Krzysia oraz fan piłki nożnej i gotowania.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Substancje czynne
Na co jest escitalporam? Działanie i dawkowanie
Wzór chemiczny escitalopramu
Nystatyna - jak długo stosować? Dawkowanie i skutki uboczne
Stopy z grzybicą
Diosmina - czym jest i na co pomaga? Działanie, dawkowanie i skutki uboczne
Kobieta z żylakami na nogach
Podobne artykuły
Substancja kosmetyczna o nazwie cyklopiroksolamina
Cyklopiroksolamina w kosmetykach. Jakie ma właściwości i zastosowanie?
Wzór chemiczny pregabaliny
Pregabalina - działanie, dawkowanie i skutki uboczne. Po jakim czasie zaczyna działać?
Ascorbinian sodu na łyżeczce
Askorbinian sodu – dawkowanie, zastosowanie i szkodliwość
Mężczyzna boi się własnego cienia
Wenlafaksyna: kiedy zaczyna działać? Dawkowanie, odstawienie
Kobieta zakrapla oczy
Gentamycyna - na co działa? Dawkowanie i skutki uboczne

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!