Dotyczy coraz większej liczby osób, dosłownie niszczy od środka. Sprawdź.
Dotyczy coraz większej liczby osób, dosłownie niszczy od środka. Sprawdź.
Dotyczy coraz większej liczby osób, dosłownie niszczy od środka. Sprawdź.

Przewlekły stres - jakie są jego przyczyny i objawy? Jak radzić sobie z długotrwałym stresem?

Przewlekły stres destabilizuje życie i utrudnia codzienne funkcjonowanie. Co więcej, może być źródłem wielu groźnych chorób, z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym i zawałem serca na czele. Radzenie sobie ze stresującymi sytuacjami nie jest proste, ale można się tego nauczyć. Co może być źródłem stresu i w jaki sposób poradzić sobie z tym przykrym odczuciem?
Przewlekły stres
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Stres to szereg zaburzeń organicznych, metabolicznych, fizjologicznych i neuropsychicznych wywołanych przez czynniki agresywne. Choć zwykle stres kojarzy się negatywnie, może mieć też pozytywne skutki, np. może działać mobilizująco.
  • W wyniku stresu pobudzona zostaje oś podwzgórze-przysadka-nadnercza oraz układ współczulny. W efekcie zwiększa się poziom glukozy we krwi i wydzielona zostaje adrenalina i noradrenalina.
  • Długotrwała ekspozycja na stres powoduje szereg niekorzystnych objawów fizycznych i psychicznych. Te z kolei mogą prowadzić do wielu ciężkich chorób np. miażdżycy, nadciśnienia, cukrzycy, depresji czy zaburzeń lękowych.
Spis treści

Reklama

Stres – co to takiego?

Stres – każdy zna go z doświadczenia, ale próby ujęcia go w ramy jednoznacznej definicji często kończą się niepowodzeniem. Pojęcie stresu doczekało się wielu wyjaśnień – zarówno w kontekście psychologicznym i medycznym, jak i socjologicznym. Za obowiązującą można uznać definicję łączącą wszystkie te znaczenia, która określa stres jako organiczne, metaboliczne, fizjologiczne i neuropsychiczne zaburzenia wywołane przez czynniki agresywne.

Potocznie stres kojarzony jest z czymś negatywnym, jednakże ma on także pozytywny wpływ na organizm. Krótkotrwały działa mobilizująco, stymuluje do życia. Z drugiej jednak strony długotrwały lub zbyt silny działa destrukcyjnie. Z badań wynika, że Polacy są bardzo zestresowanym narodem – co piąty mieszkaniec Polski przyznaje, że stres towarzyszy mu każdego dnia. Co gorsza, zdecydowana większość z nas nie potrafi sobie z nim radzić.

Przewlekły stres i jego wpływ na organizm

Dlaczego przewlekły stres działa destrukcyjnie? W ujęciu patofizjologicznym stresujące bodźce prowadzą do pobudzenia osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. Najpierw podwzgórze produkuje kortykoliberynę (CRH), która pobudza przysadkę do wydzielania kortykotropiny (ACTH), która następnie pobudza korę nadnerczy do wydzielania kortyzolu, nazywanego hormonem stresu. Zwiększone stężenie kortyzolu działa immunosupresyjnie i prowadzi do zwiększenia poziomu glukozy we krwi.

W reakcji na stres pobudzony zostaje także układ współczulny. W konsekwencji nadnercza zaczynają wydzielać adrenalinę i noradrenalinę. Wymienione neuroprzekaźniki skutkują m.in. rozszerzeniem źrenic i przyspieszeniem akcji serca.

Potrzebujesz pomocy w sytuacjach stresowych? Kliknij tutaj

Jakie są objawy stresu?

Najczęściej mówi się o wpływie stresu na układ współczulny i oś podwzgórze-przysadka-nadnercza, ale pod wpływem czynników stresogennych mobilizują się niemal wszystkie układy narządów w ciele w człowieka – oddechowy, mięśniowy, pokarmowy etc. W efekcie można zaobserwować pojawienie się następujących objawów:

  • wzrost aktywności gruczołów potowych,
  • zaczerwieniona lub blada skóra,
  • napięcie i drżenie mięśni,
  • suchość w ustach,
  • parcie na mocz,
  • zaparcia i biegunki,
  • zaburzenia apetytu,
  • zmęczenie.

Stres odbija się negatywnie nie tylko na naszym ciele, ale także na psychice, wywołując takie objawy jak:

  • lęk, niepokój i panika,
  • przygnębienie i smutek,
  • bezradność,
  • frustracja,
  • labilność emocjonalna,
  • rozdrażnienie,
  • poczucie winy,
  • trudności z koncentracją i pamięcią.

Reklama

Skutki długotrwałego stresu

Jeśli stres jest długotrwały, może doprowadzić do rozwoju poważnych schorzeń np.:

  • cukrzycy,
  • nadciśnienia tętniczego,
  • zawału serca,
  • obniżonej odporności,
  • bezpłodności,
  • zaburzeń seksualnych,
  • chorób skóry,
  • otyłości,
  • miażdżycy,
  • bezsenności,
  • samoistnych bólów głowy,
  • problemów żołądkowo-jelitowych (m.in. zespół jelita drażliwego)
  • zaburzeń lękowych,
  • depresji,
  • zespołu stresu pourazowego.

Reklama

Co wywołuje długotrwały stres?

Jakie sytuacje w życiu wyzwalają stres? Każdego stresują nieco inne sytuacje. Specjalistom udało się jednak stworzyć Listę Stresujących Zdarzeń Życiowych. Oto zestawienia przykładowych stresorów, w kolejności od najsilniejszych do najsłabszych:

  • śmierć współmałżonka,
  • rozwód,
  • separacja,
  • kara więzienia,
  • choroba lub uraz,
  • ślub,
  • zwolnienie z pracy,
  • przejście na emeryturę,
  • zmiana pracy,
  • zaciągnięcie kredytu,
  • opuszczenie domu rodzinnego przez dziecko,
  • trudności w relacjach z teściem lub teściową,
  • niezwykłe osiągnięcia osobiste,
  • zmiana osobistych przyzwyczajeń,
  • trudności w relacjach z przełożonym,
  • zmiana godzin zasypiania i wstawania,
  • wakacje,
  • Boże Narodzenie.

W kontekście obecnej sytuacji w kraju do listy należy dopisać stany epidemiologiczne. Psychologowie nie mają wątpliwości co do tego, że epidemia wywołana nowym koronawirusem SARS-CoV-2 jest powodem silnego i zarazem długotrwałego stresu, który może odbić się negatywnie zdrowiu.

Ponadto konflikty zbrojne toczące się na terenie kraju lub państwa ościennego również są ogormnym stresorem. Lęk o życie swoje i rodziny, strach przed okupantem powodują bardzo silny stres, który może wywołać traumę, zespół stresu pourazowego, a także lęk separacyjny

Reklama

Jak leczyć przewlekły stres?

Istnieje wiele metod radzenia sobie ze stresem. Każdy powinien znaleźć metodę odpowiednią dla siebie, gdyż skuteczna dla jednej osoby nie musi zadziałać u drugiej. Wśród najskuteczniejszych sposobów na odprężenie wymienia się zwłaszcza sport, jogę z elementami medytacji oraz sen.

Ciągły pęd, sytuacje stresowe, czy nadmiar obowiązków sprawiają, że każdego dnia narażeni jesteśmy na napięcie nerwowe. Warto sobie pomóc. Można na przykład sięgnąć po lek uspokajający, którego bazą jest waleriana lub melisa. Należy dodać, że produkty ziołowe najlepiej działają przy dłuższym stosowaniu. Preparat bez recepty, w wygodnych kapsułkach lub w postaci syropu znajdziesz TUTAJ.

Jeśli jednak takie metody nie pomagają złagodzić stresu, warto zgłosić się do psychologa. Czasami jedna sesja z terapeutą skoncentrowana na rozpoznaniu i nazwaniu emocji przeżywanych w stresujących sytuacjach wystarczy, by skutecznie rozładować napięcie.

W związku z sytuacją epidemiczną wielu psychologów i terapeutów udziela porad telefonicznie lub online. Warto skorzystać z ich pomocy, jeśli nie potrafimy sobie poradzić z emocjami związanymi z pandemią.

Czytaj również

Bibliografia

  • Maciej Putowski, Marta Podgórniak, Olga Padała, Jacek Zawiślak, Marta Piróg, Monika Sadowska, Stres i jego negatywny wpływ na rozrodczość człowieka, European Journal of Medical Technologies 2014; 3(4): 24-28.
  • Heitzman J, Stres – zjawisko fizjologiczne czy patologiczne?, Postępy Psychiatrii i Neurologii 2002; 3: 27-34.
  • https://wyborcza.pl/TylkoZdrowie/1,137474,20650359,stres-skraca-zycie-nadmierne-napiecie-rujnuje-cialo-i-psychike.html
  • https://pl.wikipedia.org/wiki/Stres
  • Sygit-Kowalkowska E., Radzenie sobie ze stresem jako zachowanie zdrowotne człowieka – perspektywa psychologiczna, [w:] Hygeia Public Health 2014, 49(2): 202-208.
Joanna Woźniak
Artykuł napisany przez
Joanna Woźniak
Dziennikarka i copywriterka, specjalizująca się w tematyce medycznej. Przez blisko pół dekady redaktor i wydawca serwisu internetowego Dziennika Łódzkiego. Współpracowała z łódzkim ośrodkiem TVP. Absolwentka Filozofii oraz Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Łódzkim. W wolnych chwilach fotografuje kontrasty ulicy i eksperymentuje w kuchni.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Psychologia
Przeczytaj artykuł
5 faktów o wpływie nauki na zdrowie i kondycję
Okulary na książkach
Przeczytaj artykuł
Obojnactwo - co oznacza prawdziwy i rzekomy hermafrodytyzm?
Obojnactwo
Przeczytaj artykuł
Jak radzić sobie z depresją?
Mężczyzna siedziący w łóżku
Podobne artykuły
Samotna kobieta
Lęk przed samotnością: objawy. Jak sobie radzić z monofobią?
Osoba relaksująca się nad wodą
Techniki relaksacyjne - na stres i przed snem
Kobieta z zaburzeniami adaptacyjnymi
Zaburzenia adaptacyjne – objawy. Jak sobie radzić?
Kobieta w panice
Atak paniki – objawy. Jak wygląda, ile trwa i co robić?
Może to Cię zainteresuje
Sproszkowana chlorella
Chlorella - właściwości i działanie. Z czym nie łączyć?
Antyoksydanty
Wolne rodniki - powstawanie i skutki. Jak się ich pozbyć?
Olej lniany na drewnianej desce z ziarnami siemienia lnianego
Olej lniany - właściwości i skutki uboczne. Na co pomaga?
Korzeń żeń-szenia na wiklinowym półmisku
Żeń-szeń - jakie ma właściwości i na co pomaga? Działanie

Reklama


Odczuwasz niedobór magnezu?
Kliknij tutaj!