Reklama
Stres – co to takiego?
Stres – każdy zna go z doświadczenia, ale próby ujęcia go w ramy jednoznacznej definicji często kończą się niepowodzeniem. Pojęcie stresu doczekało się wielu wyjaśnień – zarówno w kontekście psychologicznym i medycznym, jak i socjologicznym. Za obowiązującą można uznać definicję łączącą wszystkie te znaczenia, która określa stres jako organiczne, metaboliczne, fizjologiczne i neuropsychiczne zaburzenia wywołane przez czynniki agresywne.
Potocznie stres kojarzony jest z czymś negatywnym, jednakże ma on także pozytywny wpływ na organizm. Krótkotrwały działa mobilizująco, stymuluje do życia. Z drugiej jednak strony długotrwały lub zbyt silny działa destrukcyjnie. Z badań wynika, że Polacy są bardzo zestresowanym narodem – co piąty mieszkaniec Polski przyznaje, że stres towarzyszy mu każdego dnia. Co gorsza, zdecydowana większość z nas nie potrafi sobie z nim radzić.
Przewlekły stres i jego wpływ na organizm
Dlaczego przewlekły stres działa destrukcyjnie? W ujęciu patofizjologicznym stresujące bodźce prowadzą do pobudzenia osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. Najpierw podwzgórze produkuje kortykoliberynę (CRH), która pobudza przysadkę do wydzielania kortykotropiny (ACTH), która następnie pobudza korę nadnerczy do wydzielania kortyzolu, nazywanego hormonem stresu. Zwiększone stężenie kortyzolu działa immunosupresyjnie i prowadzi do zwiększenia poziomu glukozy we krwi.
W reakcji na stres pobudzony zostaje także układ współczulny. W konsekwencji nadnercza zaczynają wydzielać adrenalinę i noradrenalinę. Wymienione neuroprzekaźniki skutkują m.in. rozszerzeniem źrenic i przyspieszeniem akcji serca.
Potrzebujesz pomocy w sytuacjach stresowych? Kliknij tutajJakie są objawy stresu?
Najczęściej mówi się o wpływie stresu na układ współczulny i oś podwzgórze-przysadka-nadnercza, ale pod wpływem czynników stresogennych mobilizują się niemal wszystkie układy narządów w ciele w człowieka – oddechowy, mięśniowy, pokarmowy etc. W efekcie można zaobserwować pojawienie się następujących objawów:
- wzrost aktywności gruczołów potowych,
- zaczerwieniona lub blada skóra,
- napięcie i drżenie mięśni,
- suchość w ustach,
- parcie na mocz,
- zaparcia i biegunki,
- zaburzenia apetytu,
- zmęczenie.
Stres odbija się negatywnie nie tylko na naszym ciele, ale także na psychice, wywołując takie objawy jak:
- lęk, niepokój i panika,
- przygnębienie i smutek,
- bezradność,
- frustracja,
- labilność emocjonalna,
- rozdrażnienie,
- poczucie winy,
- trudności z koncentracją i pamięcią.
Reklama
Skutki długotrwałego stresu
Jeśli stres jest długotrwały, może doprowadzić do rozwoju poważnych schorzeń np.:
- cukrzycy,
- nadciśnienia tętniczego,
- zawału serca,
- obniżonej odporności,
- bezpłodności,
- zaburzeń seksualnych,
- chorób skóry,
- otyłości,
- miażdżycy,
- bezsenności,
- samoistnych bólów głowy,
- problemów żołądkowo-jelitowych (m.in. zespół jelita drażliwego)
- zaburzeń lękowych,
- depresji,
- zespołu stresu pourazowego.
Reklama
Co wywołuje długotrwały stres?
Jakie sytuacje w życiu wyzwalają stres? Każdego stresują nieco inne sytuacje. Specjalistom udało się jednak stworzyć Listę Stresujących Zdarzeń Życiowych. Oto zestawienia przykładowych stresorów, w kolejności od najsilniejszych do najsłabszych:
- śmierć współmałżonka,
- rozwód,
- separacja,
- kara więzienia,
- choroba lub uraz,
- ślub,
- zwolnienie z pracy,
- przejście na emeryturę,
- zmiana pracy,
- zaciągnięcie kredytu,
- opuszczenie domu rodzinnego przez dziecko,
- trudności w relacjach z teściem lub teściową,
- niezwykłe osiągnięcia osobiste,
- zmiana osobistych przyzwyczajeń,
- trudności w relacjach z przełożonym,
- zmiana godzin zasypiania i wstawania,
- wakacje,
- Boże Narodzenie.
W kontekście obecnej sytuacji w kraju do listy należy dopisać stany epidemiologiczne. Psychologowie nie mają wątpliwości co do tego, że epidemia wywołana nowym koronawirusem SARS-CoV-2 jest powodem silnego i zarazem długotrwałego stresu, który może odbić się negatywnie zdrowiu.
Ponadto konflikty zbrojne toczące się na terenie kraju lub państwa ościennego również są ogormnym stresorem. Lęk o życie swoje i rodziny, strach przed okupantem powodują bardzo silny stres, który może wywołać traumę, zespół stresu pourazowego, a także lęk separacyjny.
Reklama
Jak leczyć przewlekły stres?
Istnieje wiele metod radzenia sobie ze stresem. Każdy powinien znaleźć metodę odpowiednią dla siebie, gdyż skuteczna dla jednej osoby nie musi zadziałać u drugiej. Wśród najskuteczniejszych sposobów na odprężenie wymienia się zwłaszcza sport, jogę z elementami medytacji oraz sen.
Ciągły pęd, sytuacje stresowe, czy nadmiar obowiązków sprawiają, że każdego dnia narażeni jesteśmy na napięcie nerwowe. Warto sobie pomóc. Można na przykład sięgnąć po lek uspokajający, którego bazą jest waleriana lub melisa. Należy dodać, że produkty ziołowe najlepiej działają przy dłuższym stosowaniu. Preparat bez recepty, w wygodnych kapsułkach lub w postaci syropu znajdziesz TUTAJ.
Jeśli jednak takie metody nie pomagają złagodzić stresu, warto zgłosić się do psychologa. Czasami jedna sesja z terapeutą skoncentrowana na rozpoznaniu i nazwaniu emocji przeżywanych w stresujących sytuacjach wystarczy, by skutecznie rozładować napięcie.
W związku z sytuacją epidemiczną wielu psychologów i terapeutów udziela porad telefonicznie lub online. Warto skorzystać z ich pomocy, jeśli nie potrafimy sobie poradzić z emocjami związanymi z pandemią.
