Zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów w Wielkiej Brytanii 🚫
Zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów w Wielkiej Brytanii 🚫
Zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów w Wielkiej Brytanii 🚫

Warzywa dla cukrzyka - jakie wybrać, a jakich unikać?

Warzywa znajdują się u podstawy Piramidy Żywienia Człowieka Zdrowego i zgodnie z rekomendacjami powinni stanowić połowę tego, co ląduje na talerzu. Nie inaczej wygląda to w przypadku osób chorych na cukrzycę. Warto jednak poznać warzywa, które cechują się wysoką zawartością węglowodanów i z tego względu ich ilość powinna być kontrolowana.
Warzywa dozwolone w diecie cukrzycowej
Źródło: 123RF
Spis treści

Czy cukrzyk może jeść warzywa?

Codzienna dieta osób zdrowych, a także tych chorujących na cukrzycę powinna bazować na  warzywach, najlepiej w formie surowej.

Nie wszystkie jednak produkty z tej grupy powinny być spożywane bez ograniczeń przez diabetyków.

Warzywa dla cukrzyka powinny charakteryzować się niską zawartością skrobi (rodzaj węglowodanów), ze względu na podnoszenie poziomu glukozy we krwi.

Z tego powodu niewskazane będzie nadmierne spożywanie warzyw korzeniowych, a dodatkowo należy wyliczyć zawarte w nich węglowodany, aby podać odpowiednią dawkę insuliny przed posiłkiem.

Reklama

Jakie warzywa może jeść cukrzyk?

Najlepsze warzywa dla cukrzyka powinny mieć niski indeks glikemiczny. Tego typu warzywa powinno spożywać się głównie na surowo, bez poddawania obróbce termicznej.

Dozwolone w diecie cukrzycowej będą warzywa:

  • Liściaste - szpinak, sałata lodowa, sałata masłowa, rukola, roszponka, cykoria
  • Kapustne - kapusta biała i czerwona, kapusta włoska, kapusta pekińska, kalafior, brokuł, brukselka
  • Owocowe - pomidor, ogórek, papryka, cukinia, bakłażan
  • Cebulowate - cebula, szczypior, czosnek, por
  • Rzepowate - rzodkiew, rzodkiewka, rzepa
  • Strączkowe - soczewica, fasola, fasolka szparagowa, ciecierzyca

Jeżeli warzywa w postaci surowej są dobrze tolerowane, to należy spożywać je głównie w takiej formie, ponieważ obróbka kulinarna zwiększa ich indeks glikemiczny.

Indeks glikemiczny wskazuje jak wzrasta stężenie glukozy po spożyciu danego produktu. Im niższy indeks, tym mniejszy wpływ na poziom cukru.

Dodatkowo istotnym parametrem jest także ładunek glikemiczny, który uwzględnia nie tylko indeks glikemiczny, ale także zawartość węglowodanów w porcji.

Warto podkreślić, co dodatkowo może zwiększać lub zmniejszać indeks glikemiczny.

Glukoza w mniejszym stopniu wzrasta po produktach surowych, kiszonych, bogatych w błonnik pokarmowy, a także tych spożywanych wraz z produktami białkowymi i tłuszczowymi.

Indeks glikemiczny z kolei zwiększać będzie gotowanie, a zwłaszcza rozgotowywanie oraz rozdrabnianie i spożywanie jednorazowo dużej porcji produktu. Należy unikać dodatku bułki tartej oraz warzyw zapiekanych w cieście francuskim czy drożdżowym.

Często pojawiają się wątpliwości co do warzyw mrożonych i konserwowych w diecie cukrzyka. Mogą się one jak najbardziej znaleźć na talerzu diabetyka.

Warzywa mrożone najlepiej gotować na parze lub w niewielkiej ilości wody tak, aby uniknąć ich rozgotowania. Sięgając po przetwory warzywne warto poświecić kilka chwil na analizę etykiety, czy zalewa, w której znajduje się produkt nie zawiera dodatku cukru.

Reklama

Jakich warzyw powinien unikać cukrzyk?

Tak jak zostało już wspomniane w pierwszym akapicie, warzywa jakie powinny być limitowane w diecie cukrzycowej, to warzywa o wysokim indeksie glikemicznym, czyli te z wysoką zawartością skrobi.

Będą one powodowały wysokie skoki glukozy we krwi, a tego chcemy unikać. 

Zaliczamy do nich: ziemniaki, bataty, buraki, maniok, dynia, brukiew, gotowaną marchewkę czy bób.

Nie oznacza to jednak, że należy całkowicie wyeliminować te produkty ze swojej diety.

W odpowiednich ilościach można je włączyć do menu diety cukrzycowej bez negatywnego wpływu na stężenie glukozy.

Reklama

Warzywa dla cukrzyka typu 2

Cukrzyca typu 2 to rodzaj cukrzycy, który rozwinął się w życiu dorosłym zazwyczaj na skutek nieprawidłowego stylu życia i nadmiernej masy ciała.

W związku z tym pojawia się oporność tkanek na insulinę, która nie jest w stanie “upchać” glukozy do komórek.

W tym przypadku zazwyczaj zalecana jest odpowiednia dieta, aktywność fizyczna oraz farmakoterapia, a w skrajnych przypadkach także insulinoterapia.

Dla cukrzyków typu 2 rekomendowane są takie same warzywa jak w przypadku klasycznych diabetyków.

Reklama

Przepisy z warzywami dla cukrzyka

Warzywa są obfitą grupą produktów, a z ich udziałem można przygotować wiele smacznych potraw. Skupiając się na prawidłowej ich podaży, nie można zapominać o innych zasadach żywieniowych rekomendowanych cukrzykom.

Ze względu na zwiększone ryzyko chorób serca należy ograniczyć proces smażenia, czerwone mięso i tłuszcze zwierzęce. Dlatego szukając przepisów na dania z udziałem warzyw należy mieć również te zmienne na uwadze.

Warto pamiętać, aby w każdym z posiłków zadbać o prawidłową ilość białka i zdrowych tłuszczów, co dodatkowo pozytywnie wpłynie na regulację stężenia glukozy we krwi.

Warzywa warto komponować zatem z chudym mięsem drobiowym, rybami, chudym nabiałem, orzechami, pestkami, oliwą, masłami z orzechów.

Klasycznymi przykładami dań z warzywami dla cukrzyka może być:

  • grillowana pierś z kurczaka z sałatką z letnich warzyw;
  • ryba pieczona z makaronem z cukinii z dodatkiem komosy ryżowej;
  • leczo z kiełbasą drobiową;
  • fasolka szparagowa z serem typu feta i sezamem;
  • wszelkiego rodzaju sałatki bazujące na warzywach liściastych z dodatkiem dressingu z oliwy;
  • omlety, fritatty i muffiny jajeczne z brokułami i szpinakiem;

To tylko kilka propozycji na wkomponowanie warzyw w codzienne menu. O ile w okresie wiosenno-letnim sklepowe półki uginają się od świeżych warzyw w korzystnych cenach, to jesienią i zimą wybór jest zdecydowanie bardziej ograniczony.

Wtedy dobrym rozwiązaniem są mrożonki. Trzeba jednak dokładnie czytać ich skład, aby nie było tam głównie warzyw bogatych w skrobię takich jak ziemniaki czy marchew.

Poniżej przedstawiamy przykładowe przepisy na dania z warzywami.

Cukinia faszerowana indykiem i pomidorami

Składniki:

  • Cukinia - 1 sztuka
  • Indyk, mięso mielone - 120 g
  • Kasza jaglana sucha - 5 łyżek
  • Pomidor - 1 sztuka
  • Cebula - ½ sztuki
  • Czosnek - 1 ząbek
  • Ser Parmezan tarty - 1 łyżka
  • Pomidor suszony - 4 kawałki
  • Oliwa z oliwek - 2 łyżki
  • Sól, pieprz, papryka słodka mielona - do smaku

Sposób przygotowania:

  1. Kaszę gotuj w osolonej wodzie przez około 15 minut.
  2. Suszone pomidory zalej wrzątkiem, a po kilku minutach odsącz i pokrój na mniejsze kawałki.
  3. Cukinię umyj i przetnij wzdłuż na pół, wydrąż miąższ uważając, by nie uszkodzić skórki (jeżeli cukinia ma duże pestki należy je usunąć). Miąższ pokrój w kostkę.
  4. Cebulę oraz czosnek obierz i posiekaj.
  5. Na rozgrzanej patelni z tłuszczem zeszklij cebulę, dodaj czosnek, mięso mielone i miąższ cukinii, a następnie dopraw i smaż przez kilka minut.
  6. Pomidory sparz gorącą wodą, następnie zdejmij skórkę, przekrój na cztery części, usuń pestki, a miąższ pokrój w kostkę.
  7. Pomidory przełóż na patelnię z mięsem i smaż przez 2-3 minuty.
  8. Podsmażony farsz zdejmij z palnika, dodaj suszone pomidory, ugotowaną kaszę, starty parmezan i wymieszaj.
  9. Wydrążone cukinie posyp solą i pieprzem.
  10. Blaszkę wyłóż papierem do pieczenia i włóż do niej wypełnione farszem cukinie.
  11. Wstaw blachę do nagrzanego piekarnika i piecz cukinie w 180 stopniach (grzanie góra i dół) przez około 35 minut.

* Żeby zniwelować gorzkawy posmak kaszy jaglanej, warto przed ugotowaniem podprażyć ją na suchej patelni, aż do momentu wydzielenia się przyjemnego zapachu, a następnie wypłukać kaszę w zimnej wodzie. Można też zamiast tego wypłukać ją w gorącej, a następnie zimnej wodzie.

Leczo z indykiem, papryką, cukinią, pieczarkami i kaszą pęczak

Składniki:

  • Kasza jęczmienna pęczak sucha - 4 łyżki
  • Indyk, mięso z piersi bez skóry - 180 g
  • Mozzarella light - 3 plastry
  • Cukinia - ¼ sztuki
  • Papryka czerwona - ½ sztuki
  • Pieczarki - 5 sztuk
  • Pomidor koktajlowy - 6 sztuk
  • Przecier pomidorowy (passata) - 1 szklanka
  • Czosnek - 1 ząbek
  • Oliwa z oliwek - 2 łyżki
  • Sól - 1 szczypta
  • Pieprz czarny - 2 szczypty

Sposób przygotowania:

  1. Kaszę gotuj w osolonej wodzie przez około 20 minut.
  2. Mięso umyj, osusz i pokrój.
  3. Cukinię, paprykę i pieczarki umyj i pokrój.
  4. Umyj pomidorki koktajlowe i pokrój je na połówki.
  5. W garnku rozgrzej tłuszcz i podsmaż mięso, a następnie dodaj warzywa (z wyjątkiem pomidorków), przeciśnięty przez praskę czosnek i przyprawy.
  6. Dodaj passatę i duś danie pod przykryciem przez około 10 minut.
  7. Gotowe leczo posyp pomidorkami oraz tartym serem i podawaj z kaszą.

Jeżeli nie wiesz, jak zwiększyć ilość warzyw w diecie i jednocześnie unormować stężenie glukozy we krwi, pomóc mogą nowoczesne narzędzia dietetyczne

W ramach abonamentu użytkownik dostaje indywidualny plan żywieniowy, nieograniczony kontakt z dietetykiem, intuicyjną listę zakupów oraz bazę niemal 2000 przepisów. Ułatwieniem w stosowaniu takiej diety jest możliwość jej edycji i wymiany posiłków, tak aby to dieta dostosowana była do osoby, a nie odwrotnie.

Bibliografia

  • Prof. dr hab. med. Irina Kowalska i wsp.; Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
  • Niebisz, Agnieszka B., Mariusz Jasik, and Waldemar Karnafel.
  • Świrska, Joanna, et al.
dietetyk Kamila Kasprzak
Artykuł napisany przez
dietetyk Kamila Kasprzak
Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku Dietetyka. Na co dzień pracuje jako dietetyk w Peater - globalnej platformie dietetycznej popularyzującej zdrowe podejście do diety. Pasjonatka aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia. Interesuje się również psychodietetyką -ukończyła studia podyplomowe w tym zakresie na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS. Certyfikowany Instruktor Fitness oraz Trener Personalny. Jej konikiem jest żywienie osób aktywnych fizycznie. Wiedzę z tego obszaru zdobywa uczestnicząc w licznych szkoleniach i warsztatach.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Warzywa
Sok pomidorowy – przepis na sok z wyciskarki i blendera
Dwie szklanki z sokiem pomidorowym
Czy ziemniaki zawierają gluten?
Czy ziemniaki mają gluten
Dlaczego warto spożywać kiszone buraki? Sprawdź, jak kisić buraki i zrób to sam
Buraki w słoikach w czasie kiszenia
Podobne artykuły
Sałatka z selerem naciowym
Przepisy z selera naciowego - ciepłe potrawy oraz zdrowe sałatki
Szklanka soku pomidorowego i koszyk z pomidorami
Właściwości soku pomidorowego. Na co pomaga sok z pomidorów?
Ugotowany młody bób w miseczce
Jak gotować bób? - świeży, mrożony i żeby nie wzdymał? Sposoby i przepisy
Bób w misce
Bób - kalorie i właściwości. Jakie ma wartości odżywcze?
Mężczyzna trzyma bataty w koszyku
Indeks glikemiczny batatów. Ile kalorii ma słodki ziemniak?

Reklama


Rewolucja w precyzji leczenia nowotworów 🙌
Sprawdź!