Co to jest zespół Ashermana?
Zespół Ashermana to schorzenie ginekologiczne, które polega na występowaniu zrostów wewnątrzmacicznych. W najostrzejszej postaci choroby zrosty mogą nawet zamknąć światło macicy.
Nazwa choroby pochodzi od Josepha Ashermana, który w XIX wieku dokładnie przeanalizował i opisał tę konkretną jednostkę chorobową.
Główną przyczyną zespołu Ashermana jest nadmierne wyłyżeczkowanie jamy macicy. W ginekologii łyżeczkowanie jest często wykonywanym zabiegiem, nie tylko w celu leczniczym, ale także diagnostycznym.
Polega na rozszerzeniu szyjki macicy i usunięciu zawartości jamy. Zespół Ashermana jest powikłaniem po łyżeczkowaniu macicy, szczególnie, gdy zabieg był przeprowadzony intensywnie i z dużą siłą.
Wskazaniami do łyżeczkowania i jednocześnie czynnikami ryzyka wystąpienia zrostów są:
- krwawienia po menopauzie,
- diagnoza patologii endometrium,
- nieprawidłowe oddzielenie się łożyska po porodzie,
- pozostałości po poronieniu,
- obfite i nieregularne krwawienia,
- podejrzenie raka endometrium.
Badania tego typu są niezwykle ważne w ginekologii i warte wykonywania. Problem może pojawić się, gdy cała procedura łyżeczkowania jest za bardzo agresywna i tym samym narusza warstwę podstawną endometrium.
Blizny, jakie powstają w obrębie błony śluzowej przekształcają się z czasem w zrosty. Ryzyko choroby zwiększa się u pacjentek, które poddają się kolejnym zabiegom łyżeczkowania (np. po poronieniu lub aborcji).
Objawy zespołu Ashermana
Objawami zespołu Ashermana są:
- trudności z zajściem w ciążę - zrosty mogą blokować dostęp do jajowodów i tym samym utrudniać zagnieżdżenie zarodka,
- bolesne krwawienia,
- bóle brzucha i skurcze, pojawiające się także w czasie pomiędzy miesiączkami,
- brak miesiączek bez wyraźnej przyczyny – zwężony kanał szyjki macicy utrudnia wydostanie się krwi na zewnątrz,
- krótki czas trwania pojedynczej miesiączki,
- krótkie cykle,
- nawykowe poronienia.
Syndrom Ashermana przy dużej liczbie zrostów może być także objawem bezpłodności. Choroba jest trudna do zdiagnozowania i nie pojawia się zbyt często.
Symptomy mogą wskazywać na inne podłoże, dlatego tak ogromne znaczenie ma szybka diagnostyka ginekologiczna i podjęcie leczenia.
Zespół Ashermana a ciąża
Kobiety, które zmagają się z chorobą Ashermana mają problemy z zajściem w ciążę. Głównym powodem są zrosty wewnątrzmaciczne, które utrudniają lub całkowicie uniemożliwiają zarodkowi dostęp do jajowodów.
Blizny i zarastanie ujść macicznych to dość trudna do pokonania przeszkoda. Problemem są nieregularne miesiączki i cofanie się krwi menstruacyjnej do jajowodów. Taki stan może doprowadzić do endometriozy.
Kolejnym przykładem związku pomiędzy zespołem Ashermana a ciążą jest większe ryzyko rozwoju patologii ciąży. Zrosty wewnątrzmaciczne mogą być przyczyną nieprawidłowości, takich jak:
- niewydolność cieśniowo-szyjkowa,
- wrastanie łożyska w ścianę macicy,
- niewłaściwa lokalizacja łożyska.
Kobiety z zespołem Ashermana są bardziej narażone na poronienia (w szczególności na poronienia nawykowe). Nie zawsze jednak choroba skazuje kobiety na bezpłodność lub problemy z donoszeniem ciąży. Rokowania zależą od liczby zrostów i ich położenia.
Zespół Ashermana na USG
Diagnostyka zespołu Ashermana polega głównie na badaniach inwazyjnych. Zrosty mogą być już widoczne w trakcie badania USG macicy, jednak wynik ten nie zawsze jest wiarygodny.
W wielu przypadkach umiejscowienie zrostów powoduje, iż USG zespołu Ashermana nie jest w stanie wykryć zmian.
Syndrom Ashermana najlepiej zdiagnozować przy pomocy następujących badań:
- histeroskopia, czyli wziernikowanie macicy, które umożliwia dokładne obejrzenie ścian macicy i ocenę zrostów;
- sonohysterogram (SHG), czyli wprowadzenie do macicy sondy USG z roztworem fizjologicznym soli w celu dokładnych oględzin zrostów;
- histerosalpingogram (HSG), czyli badanie radiologiczne, które dokładnie pokazuje jajowody i jamę macicy.
Leczenie zespołu Ashermana
Główną metodą leczenia zespołu Ashermana jest chirurgiczne usunięcie zrostów wewnątrzmacicznych, wykonywane w znieczuleniu ogólnym.
Lekarze najczęściej wykonują histeroskopię operacyjną, która polega na wprowadzenie do macicy wziernika z kamerą i mikronarzędziami. Przy ich pomocy usuwane są zmiany chorobowe.
Zabieg przywraca prawidłową budowę macicy i rozpoczyna proces regeneracji błony śluzowej macicy. Taka metoda pozbycia się zrostów zmniejsza ryzyko ich ponownego ujawnienia. Niestety istnieje prawdopodobieństwo powtórnego narastania zmian, co prowadzi do kolejnego zabiegu.
Po wycięciu zrostów rozpoczyna się leczenie hormonalne estrogenami i terapia niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi w celu zmniejszenia ryzyka powstania nowych zmian.
Lekarze zalecają także leki przeciwzakrzepowe i antybiotyki. W niektórych przypadkach wewnątrz macicy umieszczany jest tymczasowo plastikowy cewnik.
