Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊
Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊
Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊

Apteczka domowa - jak ją zorganizować i co powinno się w niej znaleźć?

Domowa apteczka powinna znajdować się w każdym domu i być na tyle kompaktowa, żeby zmieścić się w jednej szafce, a jednocześnie na tyle duża, by zapewnić podstawowe leki każdemu domownikowi. Wiadomo, że apteczka w domu, w którym są małe dzieci, będzie większa, niż w domu zamieszkiwanym przez samych dorosłych. Co powinno się w niej znajdować? Sprawdź, jak posegregować poszczególne składniki apteczki.
Bandaż na tle domowej apteczki
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Apteczka jest niezbędna w każdym domu, nawet jeśli mieszkańcy są zdrowi. Jej zawartość powinna być dostosowana do ich potrzeb.
  • Apteczkę należy umieścić w miejscu łatwo dostępnym, ale bezpiecznym, zwłaszcza w domach z małymi dziećmi. Organizacja powinna uwzględniać podział na leki codziennego użytku, materiały opatrunkowe i środki na przeziębienie, co ułatwia szybkie znalezienie potrzebnych rzeczy.
  • Wyposażenie domowej apteczki powinno obejmować podstawowe leki, ciśnieniomierz, inhalator oraz termometr. Apteczkę należy regularne przeglądać i uzupełniać.
Spis treści

Czy domowa apteczka jest potrzebna?

Jak najbardziej! Jeśli mieszkańcy domu są dobrego zdrowia, to wystarczy zapasowe opakowanie tabletek przeciwbólowych i paczka plastrów. Taki asortyment, przechowywany w szafce, można śmiało nazywać już apteczką domową. Jednak wiadomo, że każdy taki zestaw powinien być indywidualnie dobierany do sytuacji zdrowotnej mieszkańców. Inaczej będzie wyglądała apteczka zdrowej, młodej pary dorosłych, inaczej rodziny z małymi dziećmi, a jeszcze inaczej starszych osób cierpiących na wiele różnych schorzeń.

Skompletowanie pakietu pierwszej pomocy domowej nie powinno być dzisiaj problematyczne. Można nawet kupić gotową apteczkę domową z wyposażeniem podstawowym. Jeśli jednak chcielibyśmy stworzyć ją całkiem sami, lecz mamy z tym problem, możemy też zawsze udać się do apteki i zasięgnąć porady farmaceuty.

Reklama

Szafka, pojemnik, pudełko. Jak zorganizować domową apteczkę?

Podstawową sprawą powinno być umiejscowienie domowej apteczki. To, gdzie umieścimy naszą apteczkę, powinno zależeć od ilości rzeczy, które zamierzamy w niej przechowywać oraz możliwie łatwego dostępu. Jeśli posiadamy małe dzieci albo gdy przechowujemy potencjalnie niebezpieczne leki, to najlepiej umieścić domową apteczkę w szafce, która nie będzie łatwo dostępna dla innych.

Organizacja domowej apteczki musi przede wszystkim uwzględniać to, co się w niej znajduje. Oddzielnie powinniśmy przechowywać materiały opatrunkowe, leki przeciwbólowe i na przeziębienie oraz resztę medykamentów. Taki podział pomoże szybko odnaleźć potrzebne rzeczy w sytuacji awaryjnej.

Osobny pojemnik w domowej apteczce powinny zajmować także leki do regularnego stosowania (jak tabletki na nadciśnienie i tym podobne). Dla pacjentów, którzy muszą już stale przyjmować preparaty lecznicze, pomocne mogą być małe organizery z przegródkami, które ułatwią codzienne zażywanie lekarstw. Organizery te różnią się wielkością i ilością komór, dzieląc pudełko na poszczególne dni, a także pory dnia.

Jeśli w domu są małe dzieci, to warto w domowej apteczce mieć pojemnik z lekami przeznaczonymi tylko dla maluchów. W czasie choroby dziecka, jego stan zdrowia może się pogorszyć bardzo szybko, dlatego też ewentualna reakcja również powinna być możliwie natychmiastowa. Lek przeciwgorączkowy dla dziecka łatwiej będzie odszukać, gdy będzie się znajdował w oddzielnym pojemniku lub pudełku, razem z innymi lekami pediatrycznymi.

Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"

Pytania do eksperta
Wojciech Ziółkowski
Wojciech Ziółkowski
magister farmacji
01
Czy w domu trzeba mieć apteczkę?
Nie jest to wymagane prawnie, ale zawsze warto być przygotowanym na każdą możliwość. W przypadku skaleczeń i urazów trzeba działać natychmiast, żeby zatamować krew i nie tracić czasu na dojazd do najbliższej apteki.
02
Co powinno znaleźć się w domowej apteczce?
Przede wszystkim podstawowa ilość materiałów opatrunkowych i jeden środek przeciwbólowy do doraźnego zastosowania. Reszta zależy od indywidualnych potrzeb domowników.
03
Czym różni się apteczka samochodowa od domowej?
Apteczki samochodowe są z reguły małe i mieszczą się w średniej wielkości torebce, podczas gdy domowa apteczka może zajmować całą szafkę kuchenną. Dlatego też apteczki samochodowe muszą być starannie przemyślane, by zmieścić najpotrzebniejsze rzeczy.
04
Jakie zioła warto mieć w domowej apteczce?
To już zależy od indywidualnych potrzeb domowników. Najpopularniejsze zioła stosowane w domu to rumianek, szałwia, melisa i mięta. Stosuje się je najczęściej na problemy gastryczne czy do płukania jamy ustnej.
05
Czego nie należy przechowywać w domowej apteczce?
Nie ma niczego takiego, czego nie można przechowywać w domu, pod warunkiem, że jest to potrzebne domownikom. Produkty termolabilne jak na przykład insuliny i niektóre inne leki trzeba trzymać w lodówce. Preparaty na receptę o silnym działaniu trzeba zabezpieczyć tak, by nie miały do nich dostępu osoby postronne ani tym bardziej dzieci.

Reklama

Jakie powinno być wyposażenie domowej apteczki?

Co powinno być w domowej apteczce? Przede wszystkim leki do codziennego stosowania dla przewlekle chorych. Trzeba tutaj pamiętać o większym zapasie tego rodzaju leków. W większości są one dostępne tylko na receptę, więc trzeba uwzględnić fakt, że jak się skończą, to może minąć kilka dni, zanim uzyska się przepis od lekarza. Podstawowymi lekami są pewnością środki przeciwbólowe i przeciwzapalne, ale nie można też zapominać o podstawowych sprzętach medycznych, które warto mieć w domu.

Podstawowym produktem w domowej apteczce powinien być ciśnieniomierz. Będą go potrzebować z pewnością osoby starsze i ludzie, którzy cierpią na problemy kardiologiczne. Warto wybrać nieco lepszy model, który oprócz ciśnienia i tętna wykrywa również nieprawidłową pracę serca i uruchamia specjalny alarm ostrzegający o arytmii.

Rodzice z małymi dziećmi powinni za to zaopatrzyć się  w inhalator. Jest to niezbędne urządzenie na stany zapalne dróg oddechowych. Jak wiadomo, dzieci mogą chorować nawet do 12 razy w ciągu roku. Leki wziewne podawane przez inhalator są bardzo dobrą metodą terapeutyczną o działaniu miejscowym.

Dodatkowym sprzętem, który powinni przemyśleć rodzice małych dzieci, jest aspirator do kataru podłączany do odkurzacza. Małe dzieci nie mają jeszcze umiejętności prawidłowego wydmuchiwania nosa i taki aspirator potrafi bardzo dobrze to zrobić za nie, skutecznie pomagając w ewakuacji zalegającej wydzieliny.

Ostatnia rzeczą, którą powinni posiadać wszyscy to termometr. Dla dorosłych w zupełności wystarczy ten zwykły, który wkłada się pod pachę. Obecnie nie używa się termometrów rtęciowych- zamiast tego używany jest inny, bezpieczniejszy metal na bazie galu lub termometr elektryczny. Dla małych dzieci lepsze będą za to termometry skanujące na czoło lub skroń. Trzeba jednak używać ich umiejętnie, ponieważ rozbieżności w pomiarach mogą być duże w zależności od miejsca skanowania.

Leki w domowej apteczce

Podstawowe leki w domowej apteczce to środki przeciwbólowe. Dla dorosłych wystarczy jedno opakowanie środków na bazie paracetamolu, ibuprofenu, naproksenu czy kwasu acetylosalicylowego. Wszystkie te substancje mają działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne (z wyjątkiem paracetamolu, który działa tylko przeciwbólowo i przeciwgorączkowo). Dla dorosłych wystarczą tabletki, a dla dzieci w domowej apteczce nie może zabraknąć odpowiedniego syropu.

Gdy ktoś chce bardziej rozbudować swoją apteczkę, to może dodać do niej środki przeciwbiegunkowe na bazie loperamidu lub węgla aktywnego. Dodatkowym produktem na biegunkę będą elektrolity, które zapobiegną nadmiernemu odwodnieniu.

Alergikom mogą przydać się za to środki przeciwhistaminowe, które zapobiegają objawom alergii. W przypadku osób, które są narażone na wystąpienie wstrząsu anafilaktycznego po kontakcie z alergenem, zaleca się, by miały zapasową ampułkostrzykawkę z adrenaliną w lodówce do natychmiastowego podania.

Przeziębienie, podobnie jak ból, lubi atakować z zaskoczenia, gdy wiele aptek w pobliżu jest już pozamykanych. Dobrze jest zatem posiadać kilka saszetek przeciwko objawom przeziębienia na podorędziu. Na początek dwie lub cztery takie saszetki w zupełności wystarczą. Poza środkami na przeziębienie do rozpuszczenia można mieć też spray do nosa na katar.

Materiały opatrunkowe

Podstawowe wyposażenie apteczki domowej to oczywiście materiały opatrunkowe. Można kupić gotowe zestawy zawierające podstawowe opatrunki lub zrobić to samodzielnie niższym kosztem. Z pewnością potrzebne będą kompresy jałowe w dużych ilościach. W przypadku skaleczenia trzeba najpierw oczyścić ranę i (w zależności od jej powierzchni) zużyć takich opatrunków nawet kilkanaście naraz. Nie jest to duży koszt, a trzymane w zbiorczym opakowaniu nie będą zabierały dużo miejsca.

Kolejny element to coś do podtrzymywania opatrunku, czyli kilka bandaży lub przylepiec. Jedno pudełko plastrów uniwersalnych na małe skaleczenia również będzie przydatne. Ostatnio dużą popularnością cieszą się specjalistyczne opatrunki hydrożelowe, które można śmiało stosować na rany czy oparzenia. Utrzymują one odpowiednie środowisko do gojenia się rany, zapewniając jej komfort oraz zabezpieczają ją przed dalszymi mechanicznymi urazami. Wystarczy mieć jedną lub dwie sztuki takich opatrunków. Ostatni na liście, lecz nie najmniej ważny to bandaż elastyczny. Jest on przydatny w razie gdy potrzeba coś usztywnić, na przykład staw skokowy po urazie. Tu również wystarczy jedna lub dwie sztuki.

Istotne są także środki pomocnicze. Na pierwszym miejscu powinna znaleźć się mała buteleczka z płynem do odkażania ran. Aktualnie najlepsze są te na bazie oktenidyny, roztworu oksydantów czy poliheksanidu. Raczej odchodzi się od stosowania wody utlenionej czy spirytusu salicylowego na rany. Mimo działania odkażającego mogą one podrażniać ranę i utrudniać jej gojenie. Oprócz płynu do odkażania ran warto mieć także kilka ampułek soli fizjologicznej. Można nią przepłukiwać nie tylko rany, ale także na przykład oko, w razie, gdyby dostało się do niego jakieś ciało obce.

Reklama

Domowa apteczka dla dziecka

Nie wszystkie leki przeznaczone dla dorosłych można podawać dzieciom i nie chodzi tu tylko o odpowiednio mniejszą dawkę. Na przykład aspiryna jest przeznaczona dla młodzieży od 12 roku życia, ale najlepiej podawać ją dopiero po ukończeniu 15 roku życia. Leki pediatryczne powinny być wyraźnie oddzielone od pozostałych. A co powinna zawierać domowa apteczka dla noworodka, niemowlaka i małych dzieci?

Przede wszystkim będą to środki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe w odpowiedniej formie, czyli w syropie, dzięki czemu łatwo podamy lek małemu dziecku. W zupełności wystarczy ibuprofen lub paracetamol w syropie. Dla noworodków są dedykowane czopki, choć w ich przypadku zawsze trzeba udać się do lekarza, w razie wystąpienia gorączki u takich maluszków. Czopki są przeznaczone również dla starszych dzieci, lecz rekomendowanym sposobem podania jest aktualnie postać doustna w syropie.

Drugim ważnym środkiem, który powinniśmy mieć dla dzieci są leki przeciwbiegunkowe na bazie diosmektytu oraz elektrolity. Małe dzieci mogą się bardzo łatwo i szybko odwodnić w razie wystąpienia ostrych wymiotów i biegunki - szybkie podanie elektrolitów będzie więc bardzo wskazane. Wymienione leki są uniwersalną podstawą każdej dziecięcej apteczki. Gdy maluchy częściej chorują lub cierpią na jakieś  przewlekłe schorzenia przewlekłe, to ich apteczka będzie z pewnością bardziej rozbudowana.

Reklama

Zasady dbania o domową apteczkę

Jakie zasady przechowywania leków w domowej apteczce powinny nas obowiązywać? Przede wszystkim leki muszą być bezpiecznie schowane. Temperatura w szafce nie może przekraczać 25 stopni Celsjusza. Powinno być też ciemno w środku (niektóre leki mogą się zniszczyć pod wpływem światła słonecznego), dlatego szafka ze szklanymi drzwiami nie będzie dobrym rozwiązaniem.

Wiadomo, że wraz z upływem czasu w szafce z lekami robi się bałagan, więc raz na jakiś czas warto zrobić porządki w domowej apteczce. Warto wtedy przejrzeć terminy ważności poszczególnych leków i w razie potrzeby je wymienić.

Pamiętajmy, że wiele syropów ma krótki termin przydatności po pierwszym otwarciu. Dlatego warto sobie na buteleczce zawsze zaznaczyć datę pierwszego otwarcia. Podobnie jest też z większością kropli ocznych.

Czytaj również

Bibliografia

  • W. Gaszyński; Wstrząs anafilaktyczny; Lekarz POZ; 2017; 2; 98-103.
  • K. Osmałek, F. Furmanik, Z. Kopański, L. Zimnoch, J. Rowiński, J. Strychar; Oparzenia u dzieci; Journal of Clinical Healthcare; 2018; 1; 34-40.
  • I. Kuberka; Opatrunki specjalistyczne w leczeniu ran zakażonych i z ryzykiem zakażenia; Polskie Towarzystwo Leczenia Ran; 2023; 20 (1); 13-18.
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Artykuł napisany przez
Mgr farm. Wojciech Ziółkowski
Magister farmacji. Pracuje w aptece ogólnodostępnej oraz kieruje Działem Farmacji Centrum Okulistycznego. Aktywny członek samorządu aptekarskiego W czasie siedmioletniej pracy zawodowej rozwiązał nieskończoną ilość problemów z zakresu stosowania leków oraz prowadzenia właściwej terapii. W swojej pracy stawia na bezpośredni i partnerski kontakt z pacjentem, co umożliwia mu jasne przekazywanie medycznych zaleceń. Interesuje się interakcjami lekowymi oraz bezpieczeństwem terapii, zwolennik metod opartych na EBM (Evidence Based Medicine). Prywatnie szczęśliwy mąż, tata Krzysia oraz fan piłki nożnej i gotowania.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Apteczka
Plastry hydrokoloidowe - kiedy i jak stosować? Czym jest hydrokoloid?
kobieta nakleja plaster na dłoń dziecka
Gaza opatrunkowa – jałowa, gaza jałowa a niejałowa
Opatrywanie rany gazą opatrunkową
Maska ochronna - z filtrem, antywirusowa, FFP2, FFP3 i inne. Jak jej prawidłowo używać?
Kobieta w maseczce ochronnej na twarzy
Podobne artykuły
Opatrunek zastawkowy wykorzystywany w wojsku
Opatrunek zastawkowy - BCS, a ACS. Kiedy i jak się zakłada?
Plastry na skórę wrażliwą
Jakie plastry i opatrunki stosować na skórę wrażliwą?
Apteczka taktyczna
Apteczka taktyczna - wyposażenie. Co zawiera i do czego służy?
Taśmy przeciwbólowe
Plastry przeciwbólowe i przeciwzapalne - czy są skuteczne?
Bandaż na tle domowej apteczki
Apteczka domowa - jak ją zorganizować i co powinno się w niej znaleźć?

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!