Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Co to jest kinaza kreatynowa i jak ją obniżyć?

Zmiana poziomu kinazy kreatynowej w organizmie może mieć związek z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, chorobą stawów, a także zawałem serca. Badania CK zleca się również w monitorowaniu leczenia statynami.
Wysportowana osoba
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Kinaza kreatynowa to enzym wytwarzany przez komórki o dużym zapotrzebowaniu energetycznym, występujące głównie w mięśniach tak szkieletowych, jak i gładkich.
  • Badania aktywności kinazy kreatynowej zaleca się przy podejrzeniu m.in. takich schorzeń, jak: uszkodzenia mięśni szkieletowych lub choroby układu mięśniowego, choroby ośrodkowego układu nerwowego, niedoczynność tarczycy, wylewy, itd.
  • Badanie kinazy kreatynowej jest jednym z najpopularniejszych i najszerzej stosowanych w sporcie wyczynowym badań, które nie tylko pomagają kontrolować proces treningowy sportowca, ale też wpływ na jego kondycję.
SPRAWDŹ TEŻ: Jakie są przyczyny i objawy dystrofii mięśniowej Duchenne'a i Beckera?
Spis treści

Co to jest kinaza kreatynowa?

Kinaza kreatynowa (inaczej kinaza fosfokreatynowa) jest enzymem wytwarzanym przez komórki o dużym zapotrzebowaniu energetycznym, występujące głównie w mięśniach tak szkieletowych, jak i gładkich. Może je jednak produkować także mózg, komórki fosforeceptorowe, rzadziej plemniki.

To dzięki temu enzymowi odbudowują się w organizmie zapasy związku umożliwiającego gromadzenie i magazynowanie energii (tzw. fosfokreatyny). Zmiana poziomu kinazy kreatynowej w organizmie może wynikać z dużego obciążenia wysiłkiem fizycznym, zwłaszcza, jeśli człowiek nie jest do aktywności przyzwyczajony, z choroby stawów, a także zawału serca.

U zdrowego człowieka ilość kinazy kreatynowej jest niewielka, dlatego, gdy jej poziom wzrasta w surowicy krwi jest możliwość rozpoznania różnych schorzeń.

Jaki są formy kinazy kreatynowej?

Ze względu na miejsce powstawania kinazę kreatynowa oznacza się w następujący sposób:

  • kinaza kreatynowa MM (powstaje w mięśniach szkieletowych),
  • kinaza kreatynowa MB (powstaje w mięśniu sercowym),
  • kinaza kreatynowa BB (powstaje w mózgu).

Reklama

Podwyższona kinaza kreatynowa

Jakie są normy kinazy kreatynowej? Przedziały wartości prawidłowych stężenia kinazy kreatynowej są zależne od płci i wynoszą:

  • u mężczyzn – 24-195 IU/l,
  • u kobiet – 24-170 IU/l.

Powyżej wymienione wartości zazwyczaj bardzo przekraczają osoby o dużej masie mięśniowej, wykonujący treningi silowe oraz z podejrzeniem różnych schorzeń zdrowotnych (o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części artykułu).

Jak obniżyć poziom kinazy kreatynowej? Najepierw należy skupić się na leczeniu choroby podstawowej, która sprawiła, że poziom tego enzymu znacznie się zwiększył. 

Osoby, u których poziom kinazy kreatynowej zwiększył się z powodu innych przyczyn, powinny położyć nacisk przede wszystskim na utrzymaniu prawidłowej masy ciała, organiczeniu ilości i intesywności treningów oraz prawidłową regenerację potreningową. Należy potreningowo sięgnąć po masaże i wdrożyć do swojej codziennej rutyny 7-8 godzin snu.

Warto również dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość takich składników, jak: węglowodanów, elektrolitów, białek.

Z kolei niski poziom CK nie ma dużego znaczenia diagnostycznego. Może wynikać z choroby alkoholowej, a co za tym idzie uszkodzeń wątroby, reumatoidalnego zapalenia stawów oraz dystrofii mięśniowej,a w zasadzie jej końcowej fazy.

Reklama

Wskazania do badania kinazy kreatynowej

Badania aktywności kinazy kreatynowej w surowicy wykorzystuje się za to w diagnostyce różnych chorób. Badanie przeprowadza się pobierają próbkę krwi z żyły łokciowej. Pacjent powinien być na czczo, najlepiej, żeby ostatni posiłek zjadł 8-12 godzin przed badaniem. Na 2-3 dni wcześniej warto, żeby zrezygnował ze wzmożonego wysilku ficznego, który można znacznie wplynąć na falszywy wynik badania.

Wynik badania powinien być już następnego dnia.

Badanie zleca się przy podejrzeniu schorzeń, którym zazwyczaj występuje podwyższona aktywność kinazy kreatynowej, czyli:

  • uszkodzeniach mięśni szkieletowych lub chorobach układu mięśniowego,
  • chorobach ośrodkowego układu nerwowego,
  • zatorze płuc,
  • wstrząsie,
  • niedoczynności tarczycy,
  • podczas intensywnej radioterapii,
  • napadach epilepsji,
  • wylewach,
  • zawałach serca,
  • przy zażywaniu statyn w terapii antycholesterolowej,
  • zatruciu tlenkiem węgla,
  • problemach z cholesterolem,
  • wstrzyknięciach domięśniowych.

Reklama

Cena badania kinazy kreatynowej

Jeśli badanie zalecane jest przez lekarza i wystawia on na nie skierowanie, wówczas badanie może odbyć się bezpłatnie w ramach NFZ.

Jeśli pacjent zdecyduje się wykonać takie badanie prywatnie i nie posiada skierowania od lekarza, wówczas będzie musiał za nie zapłacić.

Koszt badania zależy wówczas od placówki, w jakiej się odbędzie, ale zawzyczaj nie przekrza on 15-20 zł.

Reklama

Kinaza kreatynowa u sportowców

Badanie kinazy kreatynowej jest jednym z najbardziej popularnych i najszerzej stosowanych w sporcie wyczynowym badań, które pomagają kontrolować proces treningowy i jego wpływ na kondycję sportowca. We krwi sportowca podczas intensywnego wysiłku fizycznego dochodzi do mikrouszkodzeń komórek mięśniowych i zwiększenia przepuszczalności błony komórkowej. Do krwi przedostają się wtedy komórki mięśniowe, im wysiłek większy, tym jest ich więcej.

Zaobserwowano, że na aktywność kinazy kreatynowej wpływ ma nie tylko sam wysiłek fizyczny, jego intensywność, ale znaczenie ma również jego rodzaj.

Dla sportowców amatorów wynik badania CK powyżej 400 IU/l zazwyczaj oznacza bardzo ciężki, a nawet za ciężki trening. U zawodników wyczynowych wynik ten w skrajnych przypadkach może przekroczyć nawet 1000 IU/l.

Najwyższy poziom CK występuje po długotrwałych ćwiczeniach, takich jak biegi ultra, a także przy ćwiczeniach siłowych. CK rośnie gwałtownie także przy:

  • tzw. wysiłkach ekscentryczny, przy których częściej dochodzi do uszkodzeń mięśni. Tak jest np. przy zbiegach, kiedy mięsień mimo skurczu ulega rozciąganiu
  • na początku treningu, po dłuższej bezczynności lub po zbyt długim odpoczynku
  • nowych rodzajach ćwiczeń, do których mięśnie nie były przyzwyczajone
  • zwiększonej masie mięśniowej
  • indywidualnych predyspozycjach do wzrostu kinazy kreatynowej w surowicy krwi (są zawodnicy tzw. nisko i wysokokinazowi)

 U sportowców zawodowych badanie CK przeprowadza się głównie przed zawodami, po to, żeby uniknąć u zawodnika zbytniego obciążenia treningowego.  

 

 

Czytaj również

Bibliografia

  • Rowland L.P. Charakterystyka zaburzeñ czynnoœci jednostki ruchowej. W: Rowland L.P. [red.]. Neurologia Merritta. Wyd. drugie polskie pod red. Kwieciñski H. i Kamiñska A.M. Urban & Partner, Wroc³aw 2008, ss. 913-917.
  • Rowland L.P. Mioglobinuria. W: Rowland L.P. [red.]. Neurologia Merritta. Wyd. drugie polskie pod red. Kwieciñski H. i Ka miñ - ska A.M. Urban & Partner, Wroc³aw 2008, ss. 943-946.
  • Capasso M., De Angelis M.V., Di Muzio A. i wsp. Caveats in determining reference intervals for serum creatine kinase. Am Heart J 2008; 155: e5.
  • Blueck C.J., Rawal B., Khan N.A. i wsp. Should high creatine kinase discourage the initiation or continuance of statins for the treatment of hypercholesterolemia? Metabolism 2009; 58: 233-238.
  • Bruckert E., Hayem G., Dejager S. i wsp. Mild to moderate muscular symptoms with high-dosage statin therapy in hiper - lipidemic patients – the PRIMO study. Cardiovasc Drugs Ther 2005; 19: 403-414.
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Artykuł napisany przez
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Od początku związana z dziennikarstwem medycznym. Autorka licznych wywiadów, artykułów oraz reportaży poświęconych zdrowiu i medycynie. Wyróżniona w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2015 przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia. W latach 2009-2010 związana z Gazetą Wyborczą, od 2010 do 2015 roku odpowiadała za dział zdrowie w serwisach i dzienniku „Polska The Times. Dziennik Łódzki”. Od 2016 roku związana z Medme.pl, jako redaktor naczelna portalu i wiceprezes spółki Pharma Partner.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Badania krwi
Posiew krwi - tlenowy i beztlenowy. Ile się czeka na wyniki?
Posiew krwi przeprowadzany w labolatorium
AST (aminotransferaza asparaginianowa) - badanie krwi przy diagnostyce wątroby. Co oznacza wynik?
Próbka krwi do badania poziomu AST
Rozrzedzanie krwi - co może pomóc? Dieta, leki i naturalne sposoby
Produkty rozrzedzające krew
Podobne artykuły
Badanie poziomu IGE całkowitego
IgE całkowite: jaka jest norma? Co oznacza wysokie IgE, a co niskie?
Kleszcz na skórze człowieka
Western Blot skutecznym testem na boreliozę? Sprawdź, ile się czeka na wynik i jak go interpretować
Próba krwi do badania poziomu ferretyny
Jaka jest norma ferrytyny - co oznacza nadmiar i niedobór?
Wizualizacja płytek krwi
Morfologia MPV - co znaczny za niskie lub za wysokie MPV? Jaka jest norma?
Próba krwi do badania poziomu ALT
Badanie ALT - diagnozowanie uszkodzeń wątroby. Norma wyników

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!