ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗
ChatGPT został poddany egzaminowi z interny. Wyniki mogą zaskakiwać. Sprawdź❗

Próba wysiłkowa - co to jest? Diagnostyka chorób serca i interpretacja wyników

Wysiłkowe badanie EKG jest podstawową metodą diagnozowania choroby wieńcowej. Pacjent maszeruje na bieżni lub jeździ na rowerze stacjonarnym. Wtedy kontrolowana jest praca serca i ciśnienie krwi. Zobacz, ile trwa próba wysiłkowa i jak interpretować jej wynik.
Badanie próby wysiłkowej
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Próba wysiłkowa jest badaniem EKG, które odbywa się właśnie podczas wysiłku. Monitorowana jest wtedy praca serca.
  • Próba wysiłkowa służy do diagnostyki chorób serca. W pewnych przypadkach jednak takie badanie nie jest możliwe.
  • Podczas próby wysiłkowej kontroluje się głównie ciśnienie. Jeśli wzrasta zbyt gwałtownie, za wysoko i nie spada odpowiednio szybko, mogą być podejrzenia chorób serca.
SPRAWDŹ TEŻ: Badania serca - jakie są rodzaje i jak wyglądają?
Spis treści

Reklama

Jak wygląda próba wysiłkowa?

EKG wysiłkowe nie jest inwazyjnym badaniem, choć nie u każdego pacjenta można je wykonać. Przed badaniem do klatki piersiowej przyklejane są elektrody, a na ramieniu zakładany jest mankiet do mierzenia ciśnienia. W pierwszej kolejności bada się EKG w stanie spoczynku.

Potem wykonuje się pomiary w trakcie marszu na bieżni lub jazdy na rowerze stacjonarnym.  Próba wysiłkowa trwa około 20 minut i w tym czasie systematycznie zapisywane jest ciśnienie tętnicze krwi i EKG.

Na bieżni wykonywany jest tzw. protokół Bruce’a, w trakcie którego co 3 minuty wzrasta obciążenie,  zmienia się prędkość i nachylenie bieżni. W trakcie jazdy na rowerze stacjonarnym prędkość stale jest taka sama, wzrasta natomiast obciążenia.

Prawidłowe ciśnienie powinno utrzymywać się pomiędzy 120 na 80 a 135 na 85 mm HG. Granicznym ciśnieniem jest ciśnienie między 140 a 159 na 90 mm HG zależnie od innych skutków ubocznych aktywności, o ile takie wystąpią.

Próba wysiłkowa wykonywana jest na NFZ, jeśli kardiolog wyda na badanie skierowanie. W innym przypadku, gdy wykonuje się je prywatnie, cena waha się od 100 złotych do 200 złotych w zależności od miasta.

Reklama

Wskazania do EKG wysiłkowego

Serce inaczej pracuje w stanie spoczynku, inaczej, gdy organizm jest narażony na wysiłek. Dlatego, żeby dokładnie zbadać, jak działa ten istotny organ nie wystarczy zwykłe badanie EKG, trzeba także regularnie wykonywać próbę wysiłkową, czyli wysiłkowe badanie elektrokardiograficzne.

Okazuje się bowiem, że pod wpływem wysiłku ujawniają się niektóre schorzenia kardiologiczne. Dlatego badanie serca jest konieczne u pacjentów z zaburzeniami rytmu serca i choroba wieńcową, ale powinni je regularnie robić także sportowcy.

Skierowanie na próbę wysiłkową powinien otrzymać pacjent, u którego występują niepokojące objawy towarzyszące chorobie wieńcowej:

Dodatkowym wskazaniem w takich sytuacjach jest palenie papierosów i występujące u bliskich krewnych choroby serca.

Próbę wysiłkową wykonuje się także w diagnostyce i leczeniu choroby niedokrwiennej serca, zaburzeń rytmu serca, w rehabilitacji pozawałowej, gdy trzeba ocenić wydolność układu krążenia. Badanie jest konieczne również przed planowaną koronografią i po operacji wszczepienia by-passów.

Reklama

Przeciwwskazania do próby wysiłkowej

Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa nie jest badaniem, które można wykonać u każdego pacjenta.

Nie wykonuje się EKG wysiłkowego przez pierwsze dwa dni po zawale, jeśli pacjent ma niestabilną chorobę wieńcową, właśnie przeszedł zawał płuca, wykazuje objawy zwężenia zastawki aortalnej, zaburzenia rytmu serca, ma ostre zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia i ostre rozwarstwienie aorty.

Reklama

Przygotowanie do próby wysiłkowej

Przed badaniem należy ogolić skórę klatki piersiowej w miejscach naklejania elektrod. Ostatni posiłek pacjent powinien zjeść 3 godziny przed EKG (cukrzycy powinni mieć ze sobą coś do jedzenia). Trzeba jednak ze sobą zabrać wodę do picia. Przez 4 godziny badany powinien powstrzymać się od palenia papierosów.

Dzień przed badaniem i w dniu EKG wysiłkowego zakazane jest picie alkoholu. Badanie najlepiej wykonywać w wygodnym stroju i obuwiu.

Na badanie nie należy przychodzić w ostatniej chwili, dobrze jest zarezerwować sobie pół godziny, żeby mieć czas na odpoczynek.

Reklama

Kiedy trzeba przerwać badanie próby wysiłkowej?

W trakcie próby wysiłkowej lekarz cały czas pyta pacjenta o jego stan zdrowia, może się bowiem okazać, że pod wpływem wysiłku pogorszy się stan badanego i EKG trzeba będzie przerwać. Jest to konieczne, gdy pojawiają się m.in.:

  • nagły ból w klatce piersiowej,
  • zawroty głowy,
  • podejrzenie, że pacjent może zemdleć,
  • bladość lub zasinienie skóry,
  • zmiany w EKG,
  • migotanie przedsionków,
  • częstoskurcz komorowy.

Reklama

Interpretacja wyników próby wysiłkowej

Jeśli w trakcie próby wysiłkowej nie pojawiły się żadne niepokojące objawy i zapis EKG jest prawidłowy, próba wysiłkowa daje wynik ujemny, co oznacza, że pacjent jest zdrowy. 

Powodem do zmartwień jest próba wysiłkowa dodatnia, ponieważ oznaczać może choroby niedokrwiennej serca i zasadne jest wykonanie innych badań (np. koronarografii) w celu ustalenia dalszego postępowania i leczenia.

Zazwyczaj już podczas wykonywania próby wysiłkowej, jeśli wynik ma wyjść dodatni, pojawiają się objawy, jak np. ból w klatce piersiowej.

Czytaj również

Bibliografia

  • Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 89-92.
  • Kozłowski S, Nazar K, Kaciuba-Uściłko H. Fizjologia wysiłków fizycznych. [W:] Kozłowski S, Nazar K. (red.) Wprowadzenie do fizjologii klinicznej. Warszawa: PZWL, 1995, 161-341.
  • Corrado D, Basso C, Schiavon M, Thiene G. Screening for hypertrophic cardiomyopathy in young athletes. N Engl J Med. 1998; 339: 364-69.
  • Kostka T. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej dotyczące klinicznych zasad prowadzenia testów wysiłkowych. Styczeń, 2006. www.ptms.org.pl (wejście dnia 14.02.2022).
  • Chaitman BR. Should an electrocardiogram be included in routine preparticipation screening of young athletes. Circu- lation. 2007; 116: 2610-4.
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Artykuł napisany przez
Joanna Barczykowska-Tchorzewska
Od początku związana z dziennikarstwem medycznym. Autorka licznych wywiadów, artykułów oraz reportaży poświęconych zdrowiu i medycynie. Wyróżniona w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2015 przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia. W latach 2009-2010 związana z Gazetą Wyborczą, od 2010 do 2015 roku odpowiadała za dział zdrowie w serwisach i dzienniku „Polska The Times. Dziennik Łódzki”. Od 2016 roku związana z Medme.pl, jako redaktor naczelna portalu i wiceprezes spółki Pharma Partner.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Badania serca
Holter - na czym polega badanie Holtera?
Kobieta w bieliźnie z aparatem holtera na klatce piersiowej
Echo serca - jak wygląda badanie echa serca. Normy, wyniki
Osoba w czasie badania echa serca
Kardiowerter: co to jest? Wskazania do wszczepienia i cena
Kardiowerter
Podobne artykuły
Lekarz podczas zabiegu na sali operacyjnej
Koronarografia serca - na czym polega i ile trwa? Skutki uboczne
Lekarz przygotowuje się do ablacji
Ablacja – co to jest i na czym polega? Życie po zabiegu
Serce człowieka
Scyntygrafia mięśnia sercowego - na czym dokładnie polega?
Osoba w czasie badania serca
Badania serca – jakie są ich rodzaje i kiedy je wykonać?
Wyniki badań elektrokardiografem
Na czym polega badanie EKG?

Reklama


1/3 kobiet ma niedobór tego pierwiastka 😲
Sprawdź powód!