Co to jest skala NYHA?
Skala NYHA jest klasyfikacją używaną w kardiologii. Służy ona do oceny niewydolności serca, czyli zaburzenia polegającego na niemożności pompowania wystarczającej ilości krwi do narządów, czego efektem jest ich niedotlenienie, a w dalszej perspektywie, uszkodzenie.
NYHA to skrót od New York Heart Association (Nowojorskie Towarzystwo Kardiologiczne). Zaproponowana przez amerykańskich naukowców skala używana jest dziś na całym świecie. Bazuje ona na ocenie natężania objawów i stanów klinicznych, a podstawowym kryterium jest zdolność pacjenta do wysiłku.
Stosuje się przy tym niezwykle prosty miernik, jakim jest płaski dystans oraz liczba schodów, które dana osoba jest w stanie pokonać bez większego zmęczenia. Niewydolność serca jest na tej skali klasyfikowana w czterech kategoriach.
Warto dodać, że bezpośrednio odpowiadają im cztery kategorie stosowanej od 2001 roku klasyfikacji ACC/AHA (American College of Cardiology/American Heart Association), stanowiącej rozszerzenie NYHA.
Reklama
Klasyfikacja NYHA
Klasyfikacja NYHA wyróżnia następujące stopnie:
- I: Możliwa jest normalna, codzienna aktywność fizyczna bez jakichkolwiek ograniczeń. W czasie chodzenia czy pokonywania niewielkich wyniosłości nie występują duszności, zmęczenie, kołatanie serca.
- II. Według NYHA możliwe jest niewielkie ograniczenie aktywności. W czasie spoczynku nie występują żadne objawy, ale większy wysiłek powoduje zmęczenie, uczucie duszności, przyspieszone bicie serca.
- III. Ograniczenie aktywności w znacznym stopniu. Choć w stanie spoczynku poważniejsze symptomy nie występują, już nawet niewielki wysiłek (mycie się, ubieranie, chodzenie po domu) powoduje ich pojawienie się.
- IV to najwyższy stopnień w nowojorskiej klasyfikacji niewydolności serca. Manifestuje się ona pod postacią wyżej wymienionych objawów przy śladowej aktywności, co więcej, nie ustępują one na skutek odpoczynku.
Należy pamiętać, że każda z wyżej wymienionych kategorii odnosi się do osób cierpiących na schorzenia kardiologiczne, bądź obciążonych ryzkiem ich wystąpienia. Dlatego przypisywane im są charakterystyki i stany kliniczne, które nie występują u osób w pełni zdrowych.
NYHA 1
Do kategorii NYHA 1 (i jednocześnie ACC//AHA „A”) zalicza się pacjentów obciążonych ryzykiem niewydolności, u których nie stwierdza się jednak anatomicznych ani czynnościowych dysfunkcji w obrębie osierdzia mięśnia sercowego oraz zastawek.
Nie występują u nich żadne namacalne objawy choroby, ani w badaniach, ani w wywiadzie lekarskim. Są oni jednak zaliczani do NYHA 1 ze względy na takie czynniki predestynujące, jak:
- nadciśnienie tętnicze,
- choroba wieńcowa,
- cukrzyca,
- alkoholizm,
- predyspozycje rodzinne pod kątem możliwości wystąpienia kardiomiopatii, czyli zaburzeń pracy i budowy mięśnia sercowego,
- stosowanie leków kardiotoksycznych, czyli szkodliwych dla układu sercowo-naczyniowego.
NYHA 2
Niewydolność serca NYHA 2 (ACC//AHA „B”) obejmuje osoby bez symptomów klinicznych, ale cierpiące na choroby kardiologiczne stanowiące silną predyspozycję do tego, by zespół ten rozwinął się z bliższej lub dalszej przyszłości w postaci pełnoobjawowej.
Utajona i przewlekła niewydolność serca NYHA II pojawia się w przebiegu takich schorzeń i zaburzeń, jak:
- przebyty zawał mięśnia sercowego,
- przerost oraz włóknienie mięśnia sercowego,
- poszerzenie jamy lewej komory,
- pogorszenie kurczliwości lewej komory,
- bezobjawowe wady serca.
NYHA 3
Kategoria NYHA 3 (ACC//AHA „C”) obejmuje tych pacjentów, którzy mają bądź mieli w przeszłości nasilone objawy niewydolności serca a dodatkowo zostały u nich zdiagnozowane różnego typu patologie w obrębie serca. Najczęściej duszność i uczucie zmęczenia powodowane są zaburzeniem kurczliwości lewej komory.
Uwaga, niewydolność serca NYHA 3 to też taka, której namacalne symptomy nie występują, lub pojawiają się w ograniczonym zakresie, ale wyłącznie dlatego, że pacjent przyjmuje różnego rodzaju leki uprawniające działanie układu sercowo-naczyniowego.
Dlatego tak ważne jest, by diagnozę stawiać przy uwzględnieniu wszelkich okoliczności.
NYHA 4
NYHA 4 (ACC//AHA „D”) orzeka się u osób, które mają zaawansowaną chorobę serca, a także wyraźne, silne i utrzymujące się mimo leczenia farmakologicznego objawy, występujące w czasie wysiłku oraz w spoczynku.
Pacjenci zaklasyfikowani do NYHA IV wymagają długofalowej, stałej, zaawansowanej opieki specjalistycznej, zarówno profilaktycznej, jak też niekiedy interwencyjnej.
Często kategoria ta odnosi się do osób często i długo hospitalizowanych, nie reagujących na podejmowane procedury terapeutyczne, oczekujących na przeszczep, leczonych dożylnie w sposób trwały, podłączonych do respiratorów, a także objętych opieką paliatywną. W praktyce są to więc różnego typu przypadki kliniczne najcięższego kalibru.
Skala NYHA a rehabilitacja
Rehabilitacja kardiologiczna jest uznaną, stosowaną równolegle obok farmakoterapii, metodą leczenia niewydolności serca. Mobilizację ruchową oraz ćwiczenia oddechowe należy wprowadzać możliwie szybko po zaistniałym incydencie zdrowotnym, np. przebytym zawale.
Uważa się, że umiejętnie dawkowany wysiłek nie tylko zwiększa jego tolerancję, ale też zmniejsza ryzyko nawrotów, powikłań, czy zgonu. Rehabilitacja w niewydolności serca jest specyficzna. Ważne jest by ćwiczyć interwałami, w przerwach całkowicie rezygnując z obciążeń.
Należy mieć świadomość, że trening w wielu przypadkach oznacza wykonanie kilku kroków po płaskiej powierzchni, tudzież naukę efektywnego oddychania. Natężenie wysiłku dobiera się między innymi w oparciu o prostą skalę NYHA. Rehabilitacja nie powinna być prowadzona u pacjentów zaliczanych do kategorii IV, tudzież należy zachować w ich przypadku wyjątkową ostrożność.
