Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊
Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊
Ten owoc to skarbnica witamin! Zmniejsza ryzyko chorób w obrębie plamki żółtej i nie tylko. Kliknij i dowiedz się więcej!🍊

Dieta wątrobowa. Przepisy na cały tydzień. Co można jeść?

Dieta wątrobowa, jak sama nazwa wskazuje, ma na celu odciążenie tego narządu. Wątroba odpowiada za wiele ważnych procesów metabolicznych i jej wydolność rzutuje na funkcjonowanie całego organizmu. Warto więc zadbać o kondycję wątroby zanim procesy chorobowe dotkną ją na tyle, że zmiany będą nieodwracalne. Dobrze zbilansowany, a jednocześnie dobrany do indywidualnych potrzeb plan żywienia to podstawa.
Pieczony dorsz to dobra propozycja na obiad przy diecie wątrobowej
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Dieta wątrobowa służy poprawieniu pracy tego narządu. Szczegółowy plan żywieniowy zależy od jej wydolności i dolegliwości, na które uskarża się pacjent.
  • By zadbać o wątrobę należy wyeliminować z jadłospisu niezdrową i ciężkostrawną żywność. Dieta wątrobowa eliminuje więc wszelkie potrawy smażone, fast foody itp.
  • Co jeść na diecie wątrobowej? Zalecane są produkty pełnoziarniste oraz owoce i warzywa.
SPRAWDŹ TEŻ: Objawy chorej wątroby
Spis treści

Reklama

Czym jest dieta wątrobowa?

Pod pojęciem diety wątrobowej kryją się interwencje dietetyczne, których celem jest poprawa pracy tego narządu. Plan żywieniowy dla wątroby zależy od jej wydolności, zaawansowania choroby czy towarzyszących dolegliwości.

Powinien być indywidualnie dostosowany w zależności od występujących objawów oraz samopoczucia. Należy zaznaczyć jednak, że nie ma jednej diety wątrobowej.

Ostateczne modyfikacje powinny uwzględniać zaawansowanie choroby i stan pacjenta. W łagodniejszych przypadkach, np. stłuszczenia wątroby, dieta powinna być zbliżona do zasad prawidłowego żywienia osób dorosłych, natomiast w przypadku marskości czy dodatkowych jednostek chorobowych (np. encefalopatia, cukrzyca), menu będzie zdecydowanie bardziej restrykcyjne.

Reklama

Zasady diety wątrobowej

Podstawą planu żywieniowego na diecie wątrobowej, który ma na celu wsparcie pracy wątroby jest ograniczenie tłuszczów i bazowanie na produktach łatwostrawnych. W celu odciążenia tego organu zaleca się mniejsze, ale częstsze posiłki, np. 5-6 razy dziennie co 2-3 godziny. Pierwszy z nich należy spożyć do godziny od wstania z łóżka, ostatni zaś 2-3 h przed snem.

Kwestia tolerancji poszczególnych produktów spożywczych jest bardzo indywidualna. Jeśli pacjent po zjedzeniu określonych posiłków odczuwa dolegliwości jelitowe, jak wzdęcia, biegunki, wówczas należy je wyeliminować lub ograniczyć.

Taka sytuacja może mieć miejsce, jeśli u danej osoby występuje np. zaburzone wydzielanie żółci czy stan zapalny narządu. Natomiast w innych sytuacjach, np. przy niealkoholowym stłuszczeniu wątroby wynikającym z otyłości, wykluczenie dobrze tolerowanych produktów (np. surowych warzyw i owoców) nie jest zasadne, a wręcz niekorzystne dla chorego. Zasady diety wątrobowej są więc różne, w zależności od podłoża problemu.

Dieta wątrobowa: co można jeść?

Podstawą powinno być wyeliminowanie tłustych i ciężkostrawnych potraw, a to wiąże się z usunięciem z jadłospisu:

  • fast foodów,
  • słodyczy,
  • smażonych potraw,
  • tłustego, czerwonego mięsa i produktów z niego powstałych,
  • gęstych, zawiesistych sosów,
  • wywarów mięsnych,
  • serów,
  • produktów wędzonych.

Co jeść na diecie wątrobowej? Produkty pełnoziarniste (pieczywo razowe, brązowy makaron, grube kasze, brązowy ryż), zaraz po warzywach, stanowią podstawę diety zdrowego człowieka. Błonnik pokarmowy w nich zawarty może przyczyniać się jednak do wystąpienia uciążliwych objawów, dlatego powinno się je spożywać według indywidualnych potrzeb organizmu.

W przypadku niewydolności narządu i złej tolerancji warto oprzeć dietę na oczyszczonych z błonnika produktach tj.:

  • białym pieczywie pszennym,
  • sucharkach,
  • płatkach owsianych, pszennych oraz kukurydzianych,
  • makaronach pszennych bezjajecznych,
  • ryżu białym,
  • drobnych kaszach np.: manna krakowska, jęczmienna perłowa czy jaglana.

W okresie przejściowym dobrym rozwiązaniem jest pieczywo typu graham.

W przypadku warzyw i owoców należy również dostosować ich ilość i rodzaj zależnie od tolerancji. By owoce były łatwiej strawne warto wybierać te bardziej dojrzałe, następnie pozbywać się z nich skórek i pestek, a najlepiej spożywać w przetartej formie. Z kolei warzywa należy gotować dłużej i pozbywać się z nich stwardniałych części.

Na diecie wątrobowej można spożywać chude mięsa (tj. drób, kurczak), ryby morskie oraz nisko-tłuszczowe produkty mleczne (do 2% tłuszczu). Warto również włączyć do menu tłuszcze roślinne m.in.: oliwę z oliwek, olej rzepakowy czy margaryny miękkie w ilości tolerowanej.

Preferowaną obróbką termiczną jest gotowanie, gotowanie na parze lub pieczenie w foli lub pergaminie, a także duszenie bez wcześniejszego obsmażania.

Źródło: Opracowanie własne

Reklama

Dieta wątrobowa – przepisy na cały dzień

Śniadanie - Kanapki z twarogiem, pomidorem i szczypiorkiem

Składniki:

  • Chleb graham – 3 kromki
  • Twaróg półtłusty - 120 g
  • Jogurt naturalny – 2 łyżki
  • Pomidor – ½ sztuki
  • Sałata masłowa – 3 liście
  • Szczypiorek – 3 łyżeczki

Sposób przygotowania:

  1. Pieczywo pokrój.
  2. Twaróg wymieszaj z jogurtem, a następnie wyłóż go na pieczywie.
  3. Na wierzchu ułóż warzywa i przypraw solą i pieprzem.

II Śniadanie – Jogurt z bananem i borówkami

Składniki:

  • Banan – 1 sztuka
  • Borówki – ½ szklanki
  • Jogurt naturalny – 1 szklanka

Sposób przygotowania:

  1. Owoce obierz i pokrój.
  2. Dodaj jogurt i wymieszaj.

Obiad – Dorsz pieczony w ziołach z ryżem i surówką z marchewki

Dorsz pieczony w ziołach z ryżem

Składniki:

  • Dorsz świeży, filet – 200 g
  • Sok z cytryny – 1 łyżka
  • Bazylia, tymianek, oregano, sól, pieprz
  • Ryż – 60 g

Sposób przygotowania:

  1. Ryż gotuj w osolonej wodzie w proporcji 1:3 (3 razy więcej wody) przez około 30 minut, a następnie odcedź.
  2. Piekarnik nagrzej do 180 stopni.
  3. Rybę umyj, osusz i posyp przyprawami.
  4. Przełóż ją na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia, a następnie wstaw do piekarnika i piecz przez około 15 minut.
  5. Przed podaniem skrop sokiem z cytryny.

Surówka z marchewki

Składniki:

  • Jogurt naturalny – 2 łyżki
  • Marchew – 2 sztuki
  • Sok z cytryny – 1 łyżka
  • Sól, Pieprz

Sposób przygotowania:

  1. Marchewkę umyj, obierz i zetrzyj na tarce.
  2. Następnie przełóż ją do naczynia, dodaj jogurt, sok z cytryny oraz przyprawy. Całość wymieszaj.

Podwieczorek – wafle ryżowe z miodem

Składniki:

  • Wafle ryżowe – 3 sztuki
  • Miód pszczeli – 3 łyżki

Sposób przygotowania:

  1. Wafle posmaruj miodem.

Kolacja – Tortilla z jajkiem, szpinakiem, cukinią i pomidorem

Składniki:

  • Jaja kurze – 1 sztuka
  • Szpinak – ½ szklanki
  • Pomidor – ½ sztuki
  • Cukinia – ¼ sztuki
  • Jogurt naturalny – 2 łyżki
  • Placek tortilli pszennej – 1 sztuka

Sposób przygotowania:

  1. Ugotuj jajko na miękko, ostudź i pokrój w plastry.
  2. Warzywa umyj, pomidora pokrój w kostkę, a cukinię w plastry.
  3. Przełóż plastry cukinii na rozgrzaną patelnię grillową i smaż aż będą miękkie.
  4. Tortille podgrzej na patelni, posmaruj jogurtem, a następnie ułóż na nich jajka i warzywa.
  5. Zawiń dolny brzeg i zwiń wrapa w rulon. Na końcu zwiąż sznureczkiem lub zawiń folią aluminiową.

Te i wiele innych przepisów na zdrowe i smaczne dania wspierające organizm w okresie choroby i rekonwalescencji znaleźć można w aplikacji dietetycznej.

Reklama

Owoce w diecie wątrobowej

Owoce swój słodki smak zawdzięczają obecności cukrów. Wątroba bierze udział w metabolizmie węglowodanów, które w sporych ilościach znajdują się w owocach. Nadmiar tego składnika przekształcany jest w wątrobie w kwasy tłuszczowe.

Ciągłe obciążanie wątroby nadwyżką cukrów sprawia, że gromadzi ona w swoich komórkach tłuszcze, a to z kolei wpływa negatywnie na jej funkcjonowanie. Ponadto owoce w swoim składzie zawierają znaczne ilości fruktozy (cukru prostego), która dostarczana w nadmiarze przekształcana jest w trójglicerydy. Chcąc odciążyć dotknięty chorobą narząd należy limitować spożycie tej grupy produktów.

Na diecie wątrobowej można spożywać około 1 porcję owoców dziennie bez negatywnego wpływu na stan wątroby.

Najlepiej, by były to owoce surowe. W przypadku nietolerancji warto je upiec lub ugotować i przetrzeć, a tym samym pozbyć się pestek. Unikać należy owoców bardzo słodkich i ciężej strawnych np. gruszek, winogron, wiśni, czereśni oraz śliwek.

Reklama

Dieta wątrobowa przy cukrzycy

Jednym z powikłań źle kontrolowanej cukrzycy może być niealkoholowe stłuszczenie wątroby. Diabetycy powinni regularnie kontrolować stan wątroby, by nie doprowadzić do jej uszkodzenia. Zalecenia diety wątrobowej i cukrzycowej wykluczają się wzajemnie w kilku aspektach.

Głównym problemem będą tutaj produkty zbożowe, warzywa, a także orzechy i pestki. Współwystępowanie obu zaburzeń wymaga znalezienia złotego środka, według którego dostosujemy dietę do aktualnego stanu zdrowia.

Istotnym aspektem będzie sięganie po dobrze tolerowane produkty pełnoziarniste i warzywa (głównie w postaci surowej).

Pierwszym wyborem powinny być zawsze wyroby z jak najmniej oczyszczonego zboża, grube kasze, brązowy ryż i surowe warzywa. Gdy razowe pieczywo nie jest tolerowane można sięgnąć po wyroby piekarnicze na bazie mąki graham.

Niestety rozgotowywanie i rozdrabnianie produktów będzie wpływało na zwiększenie ich indeksu glikemicznego, a tego należy unikać w diecie diabetyków. Dobrym rozwiązaniem w tym przypadku jest prawidłowa kompozycja posiłków. Danie oparte na węglowodanach oczyszczonych powinno zawierać również źródło białka oraz tłuszczu, by spowolnić uwalnianie glukozy.

Owoce należy ograniczyć do jednej porcji dziennie i starać wybierać te łatwostrawne. Warto pamiętać także, że w diecie cukrzycowej owoce nie powinny być spożywane oddzielnie tylko zawsze w towarzystwie produktu zawierającego białko np. jogurtu, kefiru, maślanki, chudego twarogu.

W przypadku wszystkich diet wspierających organizm w okresie choroby i rekonwalescencji najważniejsze jest indywidualne podejście do potrzeb organizmu. Z pomocą przychodzą inteligentne rozwiązania, takie jak kompleksowa aplikacja dietetyczna

W ramach subskrypcji dostajemy plan żywieniowy dostosowany do własnych potrzeb, pełne wsparcie dietetyka, a także tysiące kulinarnych inspiracji na zdrowe i smaczne posiłki, w tym również takie, które doskonale sprawdzą się w diecie wątrobowej.

Artykuł zawiera lokowanie produktu.

Czytaj również

Bibliografia

  • D. Włodarek, E. Lange, L. Kozłowska, D. Głąbska, Dietoterapia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2014, wyd.1, ISBN: 978-83-200-4861-2.
  • A. Laughin, Dieta dla wątroby, wyd. Astrum 2018, ISBN: 978-83-647-8618-1
  • Dieta w chorobach wątroby, oprac.: T. Korab, A. Konturek, Szpital Miejski Specjlistyczny w Krakowie https://www.narutowicz.krakow.pl/uploaded/FSiBundleContentBlockBundleEntityBlockFilesElement/filePath/578/dieta-w-chorobach-watroby-wyd.ii.pdf.
  • Ciborowska, H., Rudnicka A., Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014, ISBN: 978-83-200-4867-4.
  • Ullah, R., Rauf, N., Nabi, G., Ullah, H., Shen, Y., Zhou, Y. D., & Fu, J. (2019). Role of nutrition in the pathogenesis and prevention of non-alcoholic fatty liver disease: recent updates. International journal of biological sciences, 15(2)
Ewelina Ogrzewała
Autoryzacja medyczna
Ewelina Ogrzewała
Dietetyk kliniczny, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Stypendystka lokalnego programu, w którym to zrealizowała swój projekt z zakresu zdrowego odżywiania dla kobiet ciężarnych w szkole rodzenia oraz warsztaty żywieniowe dla dzieci. Doświadczenie i praktykę w zawodzie dietetyka zdobywa na kursach, a także prowadząc indywidualnych pacjentów. Współpracuje z osobami z problemem nadwagi i otyłości, a także chorób dietozależnych (m.in.: nadciśnienie, choroby układu krążenia, dyslipidemia, cukrzyca typu II i insulinooporność). Na co dzień pracuje jako dietetyk w Peater - globalnej platformie dietetycznej popularyzującej zdrowe podejście do diety.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Diety
Dieta detox, czyli jadłospis, który oczyści Twój organizm z toksyn w 1, 3 lub 7 dni
Pokarmy usuwające toksyny z organizmu
Dieta wątrobowa. Przepisy na cały tydzień. Co można jeść?
Pieczony dorsz to dobra propozycja na obiad przy diecie wątrobowej
Dieta IF (post przerywany) – jadłospis na dietę 8/16
Produkty z diety IF
Podobne artykuły
Koszerne jedzenie
Koszerne jedzenie - co to jest żywność koszerna?
Soki owococo-warzywne
Dieta płynna - przepisy i jadłospis. Co jeść?
Produkty o niskim indeksie glikemicznym
Dieta 1000 kcal - dla kogo jest polecana? Na jakie efekty liczyć?
Nastolatka
Dieta dla nastolatków. Przykładowy jadłospis dla młodzieży
Kobieta z płaskim brzuchem
Dieta na płaski brzuch - jak wygląda i na czym polega? Sprawdź, jak schudnąć z tej partii ciała

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!