Żywność wspierająca dobry sen 😴 - nowy trend w Polsce i na świecie ❗
Żywność wspierająca dobry sen 😴 - nowy trend w Polsce i na świecie ❗
Żywność wspierająca dobry sen 😴 - nowy trend w Polsce i na świecie ❗

Hiperkaliemia - przyczyny i objawy. W jaki sposób ją leczyć?

Hiperkaliemia to stan oznaczający zbyt dużą ilość potasu w organizmie. Kiedy stężenie tego elektrolitu w surowicy krwi przekracza 5,2 mmol/l, można mówić o nadmiarze potasu. Osłabienie, rozdrażnienie, nudności, skurcze mięśni, arytmie – to tylko niektóre objawy hiperkaliemii. Leczenie tego zaburzenia elektrolitowego jest zależne od przyczyny, która doprowadziła do tej sytuacji.
Produkty stosowane przy hiperkaliemii
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Hiperkaliemia to stan, który oznacza nadmiar stężenia potasu w surowicy krwi. Jego niewłaściwy poziom prowadzi do problemów zdrowotnych.
  • Przy niewielkiej nadwyżce potasu można nie dostrzec żadnych zmian w organizmie. Gdy stężenie jest wyższe pojawiają się objawy takie jak osłabienie, wiotczenie mięśni, duszność, męczliwość, wolne tętno, zaburzenia pracy, a nawet zawał serca.
  • Hiperkaliemia występuje u chorych na niewydolność nerek czy cukrzycę, wśród innych przyczyn wymienia się niedoczynność nadnerczy, kwasicę metaboliczną czy hemolizę.
SPRAWDŹ TEŻ: Hipokaliemia, czyli zbyt mało potasu w organizmie
Spis treści

Co to jest hiperkaliemia?

Czym jest hiperkaliemia? To nadmiar stężenia potasu w surowicy krwi. Choć brzmi to zupełnie niewinnie, potas obok magnezu, wapnia i sodu stanowi trzon najważniejszych elektrolitów warunkujących właściwą pracę organizmu. 

Kiedy stwierdza się niewłaściwy poziom któregoś z tych pierwiastków, np. potasu, dochodzi do problemów zdrowotnych, takich jak choćby drżenie rąk, osłabienie, skurcze mięśni, a nawet kołatanie serca.

Reklama

Poziom potasu w hiperkaliemii

Hiperkaliemia (hiperpotasemia) występuje wówczas gdy stężenie potasu jest wyższe niż 5,2 mmol/l, podczas gdy norma dla oznaczenia tego czynnika w badaniu serologicznym wynosi 3,6 – 5,2 mmol/l.

Łagodną hiperkaliemię (5,3 – 5,9 mmol/l) trudno wychwycić bo może nie dawać żadnych objawów, jednak już w poważniejszych nadwyżkach potasu (6,0 – 6,5 mmol/l i powyżej) pacjent może odczuwać m.in.:

  • ogólną słabość,
  • rozdrażnienie,
  • drżenie, a nawet porażenie mięśni,
  • nudności i wymioty,
  • problemy ze snem,
  • biegunkę,
  • obrzęki,
  • kurczliwość mięśni,
  • aburzenia pracy serca, a także zatrzymanie akcji serca.

Reklama

Objawy hiperkaliemii 

Objawy hiperkaliemii nie są specyficzne, zwłaszcza przy niewielkich nadwyżkach potasu w organizmie. Pacjent może nawet nie dostrzec u siebie żadnych zmian.

Jednak umiarkowana postać hiperkaliemii, czyli taka, w której stężenie potasu występuje między 6,0 – 6,4 mmol/l oraz ciężka odmiana hiperkaliemii zaczynająca się od 6,5 mmol/l i powyżej mogą dawać wyraźne symptomy, których nie wolno zignorować, gdyż mogą mieć bardzo poważne dla zdrowia i życia konsekwencje.

Do oznak tych należą osłabienie, wiotczenie mięśni (trudno jest wstać z krzesła, czy wejść po schodach), duszność, męczliwość (pacjenci zauważają, że szybko i łatwo popadają w zmęczenie), wolne tętno, zaburzenia pracy serca, a nawet zawał serca.

Reklama

Przyczyny hiperkaliemii

Przyczyny hiperkaliemii mogą być różne. Bardzo często jednak zaburzony poziom potasu odnotowuje się u chorych na niewydolność nerek w postaci ciężkiej, ostrej lub przewlekłej, a także u cierpiących na cukrzycę oraz na niewydolność serca. 

Poza wymienionymi schorzeniami także inne stany, w których znajduje się pacjent mają wpływ na podniesienie się poziomu potasu we krwi, należy tu wymienić m.in. niedoczynność nadnerczy, kwasicę metaboliczną (np. zatrucie, sepsa), kwasicę cukrzycową z niedoboru insuliny, hemolizę, rozpad guza nowotworowego lub komórek białaczkowych, niedotlenienie tkanek, czy zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej.

Reklama

Hiperkaliemia a leki

Nie należy ignorować stanów, do których należy hiperkaliemia. Przyczyny, które ją powodują mogą mieć także związek z przyjmowanymi lekami. Przede wszystkim wymienia się tutaj preparaty zmniejszające usuwanie potasu z nerek, takie jak np.:

  • inhibitory konwertazy angiotensyny,
  • blokery receptora angiotensynowego,
  • leki moczopędne hamujące wydalanie potasu z moczem,
  • niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. naproksen, czy ibuprofen),
  • środki immunosupresyjne,
  • leki niszczące drobnoustroje.

Wymienione środki lecznicze mogą stanowić szczególne niebezpieczeństwo dla chorych na nerki (ostra i przewlekła niewydolność nerek).

Ponadto osoby, które suplementują się preparatami z potasem powinny uważać aby nie przekroczyć groźnego progu występowania tego pierwiastka w organizmie. Zaleca się zatem by takie preparaty były przyjmowane pod kontrolą lekarza, a stężenie potasu okresowo badane, po to by we właściwym czasie móc odstawić te środki.

Reklama

Jakiego jedzenia unikać przy hiperkaliemii?

Hiperkaliemię mogą wywołać także produkty zawierające dużą ilość potasu, a przyjmowane w zbyt dużych ilościach.

Dlatego warto przyjrzeć się swojej diecie i, w razie potrzeby, wyeliminować z niej m.in. nadmiar soli, a poza tym suszone owoce oraz świeże owoce (takie jak m.in. banany, melony, morele, brzoskwinie, cytrusy, śliwki, nektarynki), warzywa strączkowe i korzeniowe, ziemniaki, awokado, pomidory, brokuły, natkę pietruszki.

Dużą zawartością potasu odznaczają się także produkty zbożowe, a wśród nich np. płatki owsiane, kasza gryczana, razowiec, a także mięsa i wędliny. Miłośnicy słodyczy, u których stwierdzono nadmiar potasu, muszą ograniczyć jedzenie czekolady oraz picie kakao. 

Reklama

Co jeść przy hiperkaliemii?

Co w takim razie mogą, a nawet powinny jeść osoby z hiperkaliemią? Bezpieczne produkty, jeśli chodzi o niską zawartość potasu, to m.in.: 

  • białe pieczywo,
  • kasza manna,
  • biały ryż,
  • żółty ser,
  • jaja,
  • nabiał,
  • czarne jagody,
  • woda bez zawartości jonów potasowych, 
  • przyprawy pozbawione chlorku potasowego.

Leczenie hiperkaliemii

Kiedy stwierdza się u pacjenta stan określany jako hiperkaliemia, leczenie jest ściśle powiązane z przyczyną powstania tego zaburzenia w organizmie. 

W ciężkich przypadkach tej nadwyżki potasu należy hospitalizować chorego, poważne objawy hiperkaliemii powinny skłonić do natychmiastowego wezwania karetki pogotowia ratunkowego. W pozostałych przypadkach powinno się jak najszybciej udać do lekarza medycyny rodzinnej lub na SOR, by oznaczyć poziom potasu w surowicy krwi.

Leczenie hiperkaliemii w stanach lekkich polega na wyeliminowaniu z jadłospisu produktów obfitujących w potas, a czasem na zaaplikowaniu leków moczopędnych. W poważniejszych odsłonach tego stanu przeprowadza się w warunkach szpitalnych m.in. dożylny wlew glukozy i insuliny, podawanie silnych diuretyków oraz wykonuje się dializę. 

Czytaj również

Bibliografia

  • J. Manitius, Hiperkaliemia i hipokaliemia, Forum Nefrologiczne, rok 2011, nr 4(4).
  • M. Rybakowski, M. Witt, K. Juskowiak, T. Małkiewicz, M. Baranowski, R. Ślósarek, Hiperkaliemia jako bezpośredni stan zagrożenia życia. Wczesne postępowanie lecznicze w oparciu o wytyczne europejskiej i polskiej rady resuscytacji 2010, Nowiny Lekarskie 2012, 81, 6.
  • K. Korzeniowska, J. Jankowski, K. Majewska, Hiperkaliemia polekowa, Geriatria, rok 2019, nr 4.
  • K. Korzeniowska, I. Wietlicka, E. Szałek, A. Jabłecka, Zaburzenia gospodarki potasowej (część II) Hiperkaliemia polekowa – przypadki zarejestrowane przez Regionalny Ośrodek Monitorowania Działań Niepożądanych Leków w Poznaniu, Farmacja Współczesna, rok 2019, nr 4.
  • S. Surma, M. Adamczak, Zaburzenia gospodarki potasowej u chorych z nadciśnieniem tętniczym, Choroby Serca i Naczyń, rok 2021, nr 18(1).
Olga Tomaszewska
Artykuł napisany przez
Olga Tomaszewska
Dyplom dziennikarza zdobyła w 2009 roku, a od 2005 r. nieprzerwanie pisze i redaguje. Pracowała dla „Mojego Miasta Pabianice”, jako dziennikarz, redaktor, zastępca redaktora naczelnego i PR-owiec, współpracowała z „Nowym Życiem Pabianic" i licznymi portalami o tematyce zdrowotnej, tworząc dla tych podmiotów artykuły. Jej konikiem jest tworzenie treści z zakresu profilaktyki zdrowia, szeroko pojętej psychologii oraz pediatrii. Jeśli nie pisze, wygina się na macie ćwicząc hatha jogę jako nauczyciel i dozgonny uczeń.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Choroby układu krążenia
Nerwica serca - co ją wywołuje i jak się objawia? Sprawdź, jak leczyć to zaburzenie nerwicowe
Nerwica lękowa
Blaszka miażdżycowa - jak powstaje i co powoduje?
Blaszka miażdżycowa w układzie krwionośnym
Zapaść serca – objawy i przyczyny. Jak wygląda leczenie?
Mężczyzna podczas zapaści serca
Podobne artykuły
Miażdżyca - schemat powstawania i skutków choroby
Co to jest miażdżyca? Przyczyny, objawy, sposoby leczenia
Diagnostyka ziarniniaka Wegenera
Ziarniniak Wegenera - przyczyny, objawy, leczenie
Badanie żylaków przed zabiegiem skleroterapii
Skleroterapia - na czym polega ta metoda zamykania żylaków?
Kobieta z objawami otępienia naczyniowego
Otępienie naczyniowe - etapy, objawy, leczenie i rokowania
Patologicznie otyły mężczyzna trzymający się za brzuch
Hiperlipidemia a hiperlipiedmia mieszana - co to jest i jakie są objawy?

Reklama


Sposoby na przyspieszenie metabolizmu 🔥
Poznaj najskuteczniejsze!