Premenopauza
Premenopauza to okres poprzedzający menopauzę. Termin menopauza pochodzi z języka greckiego. Stanowi połączenie słów men– miesiąc i pausis– przerwa i oznacza ostatnie krwawienie miesiączkowe w życiu kobiety. Według Światowej Organizacji Zdrowia menopauza jest ostatecznym ustaniem miesiączkowania na skutek utraty aktywności pęcherzykowej jajników. Żeby stwierdzić, że kobieta przestaje miesiączkować, musi minąć co najmniej 12 miesięcy bez krwawienia miesiączkowego.
Menopauza jest tylko jednym z etapów długotrwałego procesu wygasania funkcji hormonalnej jajników. Przejście od płodności do bezpłodności odbywa się bowiem stopniowo. Pierwszym etapem tego procesu jest premenopauza. Po niej następuje menopauza, a następnie kobieta wchodzi w okres postmenopauzalny. Ponadto wyróżnia się perimenopauzę, czyli menopauzalny okres przejściowy, który obejmuje ostatnia lata premenopauzy i pierwszy rok po wystąpieniu ostatniej miesiączki.
Objawy premenopauzy
W okresie premenopauzy kobieta zaczyna odczuwać pierwsze objawy związane z wygasaniem czynności hormonalnej jajników, ale nie są one dokuczliwe. Pojawiają się głównie zaburzeniami miesiączkowania. Cykle miesiączkowe w okresie premenopauzy mogą się wydłużyć lub skrócić.
Także sama miesiączka może stać się bardziej obfita lub przeciwnie – znacznie bardziej skąpa. Jednakże nie każda kobieta obserwuje u siebie objawy premenopauzy. Żeby stwierdzić, że premenopauza się rozpoczęła, należy wykonać badania hormonalne.
Potwierdzeniem wejścia w okres premenopauzalny jest podwyższone stężenie gonadotropin przysadkowych(FSH, LH) w surowicy krwi. Objawy przekwitania zazwyczaj stają się zauważalne dopiero w okresie perimenopauzy.
Premenopauza - kiedy się zaczyna?
Premenopauza zaczyna się od 8 do 10 lat przed menopauzą. Statystycznie kobiety w Polsce przestają miesiączkować między 45. a 55. urodzinami. Średnio w wieku 51 lat. Oznacza to, że premenopauza może się rozpocząć po ukończeniu 35. roku życia, jednakże zazwyczaj kobiety wchodzą w okres premenopauzy po skończeniu 41 lat.
Perimenopauza natomiast rozpoczyna się około 4-5 lat przed menopauzą, średnio w wieku 46 lat.
U większości kobiet dopiero w okresie perimenopauzy pojawiają się dokuczliwe objawy menopauzy, takie jak:
- uderzenia gorąca,
- nadmierne poty,
- bezsenność,
- nerwowość,
- drażliwość,
- płaczliwość,
- obniżony nastrój,
- zawroty i bóle głowy,
- omdlenia,
- zaburzenia rytmu serca,
- zmęczenie,
- bóle mięśniowo-stawowe,
- mrowienia w dłoniach i stopach,
- spadek libido,
- suchość w pochwie,
- świąd i pieczenie pochwy,
- parcie na mocz.
Wystąpienie takich objawów ma związek ze znaczącym spadkiem stężenia estrogenu i progesteronu w organizmie.
Jak rozpoznać pierwsze objawy premenopauzy?
Jak rozpoznać pierwsze objawy premenopauzy? Kobieta powinna przede wszystkim obserwować swój cykl miesiączkowy. Zazwyczaj okres premenopauzalny objawia się skróceniem cyklu miesiączkowego oraz przedłużającymi się i bardziej obfitymi krwawieniami.
Charakterystyczne dla okresu premenopauzy są także cykle bezowulacyjne. Kobiety mogą także zaobserwować zmiany w wydzielinie z pochwy. Jednakże, aby stwierdzić w 100 proc., że okres premenopauzy się rozpoczął, należy wykonać badania hormonalne na oznaczenie stężenia hormonu folikulotropowego (FSH) i hormonu luteotropowego (LH, lutropina) w surowicy krwi.
Leczenie premenopauzy
Wiele pacjentek zastanawia się, czy wejście w okres premenopauzy jest wskazaniem do rozpoczęcia leczenia hormonalnego. Warto zapamiętać, że menopauza nie jest stanem chorobowym, który wymaga leczenia, lecz naturalnym etapem w życiu każdej kobiety, stanowiącym pomost między płodnością a bezpłodnością. Niekiedy jednak lekarze zalecają pacjentkom stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ).
Wskazaniem do rozpoczęcia HTZ jest odczuwanie przez pacjentkę dokuczliwych objawów, które znacząco obniżają jakość życia. Hormonami stosowanych w łagodzeniu objawów menopauzy są gestageny, będące odpowiednikiem progesteronu oraz estradiol, należący do syntetycznych estrogenów.
Z objawami zwiastującymi menopauzę można także walczyć z pomocą ziół, które zawierają fitoestrogeny, czyli naturalne hormony o działaniu zbliżonym do estrogenów.
Do ziół wspomagających leczenie premenopauzy zaliczają się:
- pluskwica groniasta
- serdecznik pospolity
- kwiat czarnej malwy
- dzięgiel chiński
- szałwia lekarska
- dziurawiec.
