Co warto wiedzieć o wigilijnym kompocie z suszu?
Kompot z suszu pochodzi z okolic Beskidu Niskiego, z tradycji łemkowskiej. Według niej każdy składnik ma pewne znaczenie symboliczne. Jabłko oznaczało miłość, gruszki - siłę oraz bogactwo, a śliwki były metodą na ochronę przed złą energią.
Do przygotowania kompotu wykorzystuje się dobre jakościowo, suszone owoce, najlepiej bez dodatku cukru i konserwantów. Jakie owoce obecnie wykorzystuje się na kompot z suszu?
Najczęściej są to suszone śliwki, jabłka, gruszki, figi i rodzynki. Czasami dodaje się:
Właściwości kompotu z suszu
Czy kompot z suszu jest zdrowy? Suszone owoce korzystnie wpływają na organizm człowieka. Zawierają witaminy, zwłaszcza A, K i B, oraz witaminę C. Owoce te są także cennym źródłem mikroelementów - miedzi, żelaza, magnezu i potasu. Co ważne, to również idealne źródło błonnika.
Wartości odżywcze i zdrowotne suszonych owoców są naprawdę nie do przecenienia, gdyż:
- jabłka pomagają w niestrawności,
- morele zabezpieczają przed anemią,
- gruszki odkwaszają układ pokarmowy,
- figi są dobrym źródłem wapnia oraz poprawiają przemianę materii,
- śliwki są cennym źródłem antyoksydantów,
- rodzynki odkwaszają organizm oraz eliminują stres.
Ze względu na to, że kompot z suszu jest źródłem błonnika, witamin i minerałów, można uznać go za zdrowy.
Wspomaga on także na pracę jelit, co oznacza przyspieszenie trawienia ciężkostrawnego świątecznego jadła. Ponadto świetnie gasi pragnienie.
A ile ma kcal? Jego kaloryczność jest uzależniona przede wszystkim od ilości i rodzaju dodanej substancji słodzącej.
Przeciętnie w jednej filiżance (150ml) znajdziesz aż 200 kalorii. Dlatego, jeśli chcesz je ograniczyć należy zmienić przepis.
Kompot z suszu można ugotować bez cukru. Warto pamiętać, że słodyczy dodają same owoce.
Kto powinien unikać kompotu z suszu?
Jak już zostało wspomniane, kompot z suszu przejawia właściwości zdrowotne, jednak nie każdy powinien go pić.
Jeśli znajdują się w nim suszone, a w szczególności wędzone, śliwki, unikać powinny go dzieci i osoby starsze, ponieważ mogą one niekorzystnie wpływać na układ trawienny.
Uważać powinny również przyszłe mamy oraz te karmiące piersią. Jeśli kompot z suszu zostanie jednak przyrządzony bez śliwek, nie ma przeciwwskazań do jego spożywania.
Oczywiście należy także wystrzegać się potencjalnych alergenów, gdy jest się uczulonym naowoce, np. gruszki czy pomarańcze. Cukrzycy natomiast powinni zamienić cukier na słodzik.
Najbezpieczniejszy jest kompot wyłącznie z suszonych jabłek, gdyż mogą go pić nawet ośmiomiesięczne niemowlęta.
Przepis na kompot z suszu
Kompot z suszonych owoców jest doskonały podczas wigilijnej wieczerzy oraz kolejnych dwóch dni. Przechowując go w lodówce, może zachować świeżość nawet przez 3 doby.
Kiedy zatem należy go zrobić? Najprościej mówiąc - na Wigilię, a najlepiej tego samego dnia rano, by miał czas schodzić się do wieczora.
Podczas przygotowywania należy pamiętać, aby wcześniej przepłukać owoce. Zwłaszcza jeśli korzystamy z tradycyjnego przepisu i wykorzystujemy susz wędzony. Nawet gotową mieszankę na świąteczny kompot trzeba moczyć przez 2-3 godziny przed gotowaniem.
Składniki:
- 10 dag suszonych jabłek,
- 10 dag suszonych gruszek,
- 10 dag suszonych (nie wędzonych, gdyż mogą nadawać gorzki smak kompotowi) śliwek,
- 6 suszonych fig,
- garść rodzynek,
- spory kawałek kory cynamonowej,
- 3 gwiazdki anyżu,
- kilka goździków,
- 5 łyżek cukru,
- 1 cytryna,
- 1 pomarańcza,4 litry zimnej wody.
Jak i jak długo gotować kompot z suszu? Wszystkie owoce i przyprawy należy pozostawić przez ok. 40 min na wolnym ogniu.. Następnie odstawić i według uznania posłodzić. Do zimnego kompotu warto dodać sok z cytryny oraz pomarańczę pokrojoną na plasterki. Tak sporządzony napój należy przechowywać w zimnym miejscu. Najlepiej podawać mocno schłodzony - taki kompot z suszu jest najlepszy.
Jeśli ktoś nie przepada np. za cytrusami można ich nie dodawać - tak samo jak każdego innego składnika. Należy się wówczas liczyć z tym, że ich brak może wpływać na ogólnie odczucia smakowe. Obejść się można także bez cukru. Dla cukrzyków najlepszym zamiennikiem byłby słodzik np. ksylitol. W przypadku braku problemów zdrowotnych świetnie sprawdzi się także miód.
Oczywiście, gdy ma się dużą rodzinę, proporcje należy odpowiednio zwiększyć, by przygotować więcej kompotu.
Zadziwiającym dodatkiem dla niektórych może być fasola. Po staropolsku kompot z suszu gotuje się z grochem Jaś. Fasolę należy zalać 1l wody i zostawić na 12 godzin. Po tym czasie powinno się ugotować susz tak, jak w pozostałych przypadkach.
Kompot na Wigilię nie z suszu
Niektórzy nie przepadają za suszonymi owocami, a zwłaszcza za wędzonymi śliwkami. Jest wiele przepisów, które ich nie wymagają i można je przygotować na szybko i bez wcześniejszego moczenia oraz przygotowania owoców.
Składniki na kompot ze świeżych jabłek:
- 700 g jabłek,
- 4 łyżki cukru,
- skórka z pomarańczy,
- goździki,
- cynamon.
Jabłka należy umyć i pokroić. Około 2,5 szklanki wody z dodatkiem umytej skórki pomarańczowej lub cytryny oraz cukru należy zagotować. Następnie do wrzącej wody włożyć jabłka i ulubione przyprawy. Gotując, należy przykryć garnek. Po 40 minutach odstawić go do ostygnięcia.
Kompoty bez suszu dostać można również już gotowe z słoikach w cenach około 15 złotych za litr, jednak zdarza się, że ludzie zastępują go sokami z kartonów.
Sałatka z suszonych owoców
Susz można wykorzystać nie tylko do kompotu, ale również do sałatki.
Przepis wygląda następująco:
- 7 dag suszonych moreli,
- 7 dag suszonych śliwek,
- 7 dag suszonych fig,
- 7 dag suszonych jabłek,
- 7 dag suszonych gruszek,
- 3 łyżki rodzynek,
- po 2 łyżki migdałów, niesolonych pistacji i pestek pinii,
- po szczypcie mielonego kardamonu i cynamonu,
- sok z cytryny,
- 4 łyżki syropu owocowego,
- cukier puder.
Przygotowanie: Suszone owoce umyć, zalać zimną wodą i wstawić na 24 godziny do lodówki. Migdały sparzyć, ostudzić, obrać ze skórki. Namoczone owoce osączyć, dodać migdały, pistacje i pestki pinii, posypać kardamonem i cynamonem.
Syrop wymieszać z sokiem z cytryny, ewentualnie doprawić cukrem pudrem. Sosem polać sałatkę, odstawić na 24 godziny do lodówki. Sałatkę podawać z kostkami lodu skropioną rumem lub koniakiem.
