Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!
Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!
Zaburzenia psychiczne mogą być zaraźliwe wśród młodzieży 😦 Dowiedz się więcej!

Suche plamy na skórze - brązowe, czerwone i białe. Jak leczyć u dziecka i dorosłych?

Suche plamy na skórze to potencjalne objawy takich schorzeń, jak AZS, łuszczyca, łupież pstry, grzybica czy skaza białkowa. Jakie mogą być inne przyczyny ich występowania? Skąd się biorą u dzieci i niemowląt? Zobacz, kiedy suche plamy na ciele powinny stanowić powód do niepokoju.
Suche plamy na dłoniach
źródło:123RF
W skrócie
  • Suche plamy na skórze mogą być wynikiem zaburzeń naturalnych mechanizmów rogowacenia naskórka. Jakie są tego przyczyny?
  • Suche plamy mogą być również objawem chorób np. łuszczycy lub skazy białkowej. Jakich jeszcze?
  • Sucha skóra dziecka może oznaczać początek atopowego zapalenia skóry. Jak sobie z nią radzić?
SPRAWDŹ TEŻ: Plamy na ciele - różne kolory i kształty. Co mogą oznaczać?
Spis treści

Skąd się biorą suche plamy na skórze? Co oznaczają?

Suche, często piekące plamy na twarzy lub ciele to efekt zaburzenia naturalnych mechanizmów keratynizacji (rogowacenia) naskórka lub nieprawidłowej pracy tzw. płaszcza hydrolipidowego. Problemy te mogą być zarówno efektem działania czynników zewnętrznych, jak też licznych schorzeń  stricte dermatologicznych oraz ogólnoustrojowych.

W trakcie cyklicznie powtarzającego się procesu keratynizacji, żywe komórki warstwy podstawnej naskórka obumierają i migrują do zewnętrznej warstwy rogowej, gdzie dochodzi do ich łuszczenia i ostatecznego usunięcia.

W tym samym czasie organizm wytwarza tzw. naturalny czynnik nawilżający (NMF), będący mieszaniną aminokwasów, mocznika, amoniaku, kreatyniny, kwasu mlekowego i innych substancji.

Szczególne znaczenie dla tych mechanizmów ma filagryna, spajająca włókna keratyny i będąca prekursorem aminokwasów stanowiących podstawę NMF. Mutacja w genie kodującym to białko stanowi predyspozycję do zachorowania na atopowe zapalenie skóry (AZS). 

Niedobór naturalnego czynnika nawilżającego jest jedną z dwóch najważniejszych przyczyn niewłaściwego nawilżenia skóry, manifestującego się poprzez suche plamy na ciele. Drugi powód stanowią zaburzenia w budowie oraz funkcjonowaniu zewnątrzkomórkowego płaszcza hydrolipidowego.

Jest to wierzchnia warstwa ochronna skóry, składająca się z:

  • diglicerydów,
  • triglicerydów,
  • wolnych kwasów tłuszczowych,
  • wosków,
  • cholesterolu,
  • ceramidów.  

Zapewniają one spoistość i szczelność naskórka, a tym samym – pomagają utrzymać właściwy poziom nawilżenia.

Ciemne, często brązowe, suche plamy na ciele mogą być z kolei przyczyną nadmiernej ekspozycji na słońce. Jeśli pojawiają się w późniejszym wieku na rękach, nogach czy stopach są to zazwyczaj plamy wątrobowe.Suche plamy na skórze jako objaw chorobowy

Niedobory NMF oraz lipidów często są efektem stosowania niewłaściwych kosmetyków czy ekspozycji na niekorzystne warunki atmosferyczne. Zwłaszcza zimą mogą pojawić się suche plamy, najczęściej na dłoniach. Skóra produkuje w tym czasie mniej sebum przez co możliwe, że z czasem zacznie pękać.

Suche plamy na ciele potencjalnie stanowić mogą jednak także symptom poważnych schorzeń i zaburzeń, w tym także warunkowanych genetycznie, takich jak:

  • atopowe zapalenie skóry,
  • kontaktowe zapalenie skóry,
  • skaza białkowa,
  • łuszczyca,
  • rybia łuska,
  • egzema,
  • łupież pstry,
  • grzybica skóry,
  • niedobór witamin A, C, E oraz B,
  • zaburzenia hormonalne.

Wiele wymienionych wyżej schorzeń ma ciężki przebieg, a ich terapia wymaga zastosowania silnych farmaceutyków na receptę, zaś do postawienia właściwej diagnozy niezbędne może być przeprowadzenie zaawansowanych badań. Dlatego suche plamy na ciele nie powinny być traktowane w kategoriach estetycznych, lecz typowo medycznych.

Ich diagnostyka i sposób leczenia zależy od objawów towarzyszących oraz wyglądu samych plamek. W przypadku np. egzemy, mogą być one suche o białym kolorze.

Reklama

Suche plamy na skórze dziecka. Czego mogą być objawem?

Swędzące suche plamy na skórze dziecka mogą świadczyć o alergii, a konkretnie o rozwoju atopowego zapalenia skóry. AZS jest poważnym schorzeniem, którego istotą jest genetycznie uwarunkowana skłonność do nieprawidłowej odpowiedzi układu odpornościowego na styczność z alergenem – wziewnym, kontaktowym czy pokarmowym.

Pod wpływem przeciwciał IgE dochodzi do ciężkiej reakcji zapalnej, manifestowanej w postaci zmian na ciele. Skóra staje się bardzo sucha i zaczerwieniona, a towarzyszący temu świąd może być bardzo silny. 

Typowe miejsca, w których pojawiają się suche czerwone plamy na skórze, to:

  • zgięcia łokci i kolan,
  • twarz,
  • szyja,
  • kark.

AZS u dzieci jest także przyczyną zmian skórnych na nogach, ramionach i przedramionach. Czerwone suche plamy pojawić się mogą pojawić się również na powiekach i pod oczami. Często towarzyszy im opuchlizna, która sprawia jeszcze większy dyskomfort.

Zdarza się też, że AZS atakuje całą powierzchnię ciała. Choroba zazwyczaj zaczyna się rozwijać około 3-6 miesiąca życia, pierwsze poważniejsze jej objawy występują jednak dopiero pod koniec okresu niemowlęcego (około 1 roku życia), a z całą siłą rozkwita ona u dzieci w wieku 2-3 lat.

Reklama

Suche plamki na skórze niemowlaka

Suche plamy na skórze niemowlaka mogą stanowić wczesne objawy AZS lub łuszczycy. Mogą jednak także być manifestacją jednej z chorób rzadszych, a objawiających się już na bardzo wczesnym etapie życia.

Jedną z nich jest rybia łuska. Jest to choroba genetyczna, której symptomy występują już w okresie noworodkowym (niekiedy od urodzenia) i mogą się utrzymywać przez całe życie. Schorzenie to przypomina łuszczycę, jako że jego istotą jest zaburzenie procesu rogowacenia komórek naskórka i nadmierne jego łuszczenie się.

Wtedy także występują suche łuszczące się plamy na skórze. W tym jednak przypadku objawy są jeszcze bardziej dojmujące - łuski ściśle do siebie przylegają i szczelnie pokrywają znaczne części ciała, w tym twarzy, kończyn, klatki piersiowej czy pleców.

Innym problemem zdrowotnym, który występuje u niemowląt, a w wyniku którego występują  czerwone plamy na skórze jest skaza białkowa, czyli uczulenie na ten właśnie składnik pokarmowy. Najczęściej dzieci cierpią z powodu alergii na mleko krowie.

Uwaga: skazę należy różnicować z nietolerancją białka – w pierwszym przypadku wystąpienie odczynów na skórze ma związek z reakcją układu immunologicznego. Skaza białkowa jest alergią, która powinna samoczynnie zanikać między pierwszym a drugim rokiem życia.

Suche czerwone plamy lub krostki na pupie dziecka mogą natomiast być potówkami. Powstają one przez przegrzanie, które często wynika z  noszenia pieluszki w upalne dni.

Z kolei jeśli plamki na skórze niemowlaka są żółte, mogą być one wynikiem nieprawidłowej pracy gruczołów. Grudki te nazywane są prosakami i znikają raczej  samoistnie.

Reklama

Suche plamy na ciele u dorosłych

Szorstkie, chropowate plamy na skórze u dorosłych bardzo często są objawem łuszczycy. Jest to groźna i przewlekła choroba zapalna, często rozwijająca się na skutek mutacji określonych genów. Jednym z głównych jej patomechanizmów jest zaburzenie procesów keratynizacji (następuje skrócenie cyklu rogowacenia naskórka z 28 do około 4 dni), w wyniku czego dochodzi do gwałtownego, nadmiernego rogowacenia i złuszczania się naskórka.

Wyróżnia się kilkanaście odmian łuszczycy. Dla większości z nich (łącznie z najczęściej występującą łuszczycą pospolitą) wspólnym mianownikiem są suche czerwone grudki występujące na powierzchni skóry, pokryte białymi łuskami.

Z czasem małe plamy zlewają się w coraz większe liszaje. Na powierzchni ciała mogą się tworzyć twarde skorupy. Skóra w tych miejscach staje się bardzo sucha, szorstka i nieprzyjemna w dotyku. 

Klasycznym objawem towarzyszącym jest bardzo silny świąd, czasem także bolesność. W zależności od postaci choroby, suche zmiany na skórze pojawić się mogą na rękach, nogach, głowie, tułowiu (szczególnie w dolnych partiach pleców), a także na podeszwach stóp i wewnętrznych stronach dłoni.Suche plamy na ciele lub inne zmiany skórne często pojawiają się w ciąży. Są one wynikiem zmian hormonalnych, do których w tym okresie dochodzi.

U kobiet często pojawiają się także czerwone suche plamy pod pachami. Świadczą one o niewłaściwej depilacji lub alergii  np. na nikiel, który znajduje się w maszynce do golenia. U mężczyzn z kolei pojawić się mogą takie plamy na brodzie.

Czerwone suche plamy zlokalizowane w kącikach ust są natomiast objawem przewlekłej infekcji, niedoboru witaminy B czy mrozu. Pojawić się mogą zarówno u dzieci, jak i dorosłych.

Reklama

Jak leczyć suche plamy na skórze?

Jeśli przyczyną suchych plam jest zaburzenie bariery hydrolipidowej, można poprawić jej stan odpowiednią pielęgnacją. W tym wypadku często odpowiedni żel do mycia i maść pomogą na suche plamy na ciele. Najważniejsze są jednak działania profilaktyczne. Zaleca się stosować, m.in.:

  • kwas hialuronowy,
  • glicerynę,
  • witaminę C,
  • niacynamid.

Ważne jest również mycie twarzy delikatnymi płynami, a następnie nawilżenie kremami. Jeśli takie sposoby nie przyniosą upragnionego rezultatu, udać należy się do lekarza. Konieczne może być wdrożenie leczenia odpowiedniego do zdiagnozowanego schorzenia.

Czytaj również

Bibliografia

  • Anna Kacalak-Rzepka i inni, Sucha skóra jako problem dermatologiczny i kosmetologiczny, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 2008, 54, 3.
  • Marcin Kurowski, Marek Kowalski, Filagryna i jej rola w patomechanizmie chorób alergicznych, Alergia Astma Immunologia 2009, 15(2).
  • Paweł Góra, Agata Skop-Lewandowska, Jaki termin jest prawidłowy „skaza białkowa” czy „alergia na pokarmy” – oraz co to oznacza?, Probl Hig Epidemiol 2011, 92(4).
  • Magdalena Millan, Jarosław Mijas, Atopowe zapalenie skóry – patomechanizm, diagnostyka, postępowanie lecznicze, profilaktyka, Nowa Pediatr 2017; 21(4).
  • Krystyna Romańska-Gocka, Farmakoterapia łuszczycy, Farm Pol, 2009, 65(9).
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Choroby i zmiany skórne
Narośl na skórze - jak usunąć i czy istnieją na to domowe sposoby? Rodzaje
Kobieta z naroślami na skórze twarzy
Kaszka na twarzy - u niemowlaka i dorosłych. Przyczyny
Kaszka na czole
Co oznaczają drobne czerwone krostki na ciele dziecka?
Drobne czerwone krostki na nogach dziecka
Podobne artykuły
Kobieta ze spuchniętą wargą
Spuchnięta warga - przyczyny. Jak leczyć dolną i górną?
Dziecko z wysypkową chorobą zakaźną
Rumień zakaźny u dzieci i dorosłych - jak wygląda, ile trwa?
Przebarwienia na stopach
Przebarwienia na nogach: jak usunąć? Brązowe i czerwone
Wysypka pęcherzowa na skórze
Bąble na skórze – skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić?
Mężczyzna z krostami na plecach
Swędzące krostki - na ciele. Sprawdź, co oznaczają

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czy zauważasz pogorszenie kondycji swoich włosów?
Opakowanie produktu Merz Spezial