Ich obecność w środowisku jest szczególnie niebezpieczna dla ludzi, ponieważ mogą przenosić patogeny wywołujące groźne choroby, takie jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu. Dlatego ważne jest, aby podczas wiosny, lata i jesieni zadbać o swoje bezpieczeństwo podczas spacerów i wycieczek. Czytaj dalej, by dowiedzieć się, jak skutecznie chronić się przed kleszczami.
Reklama
Co przyciąga do nas kleszcze?
Kleszcze wyczuwają obecność ludzi i zwierząt już z pewnej odległości. Reagują one na specyficzny zapach (skład potu), temperaturę ciała, stężenie dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu żywiciela, a także na jego głos i wibracje powietrza w otoczeniu. Duża determinacja w poszukiwaniu żywiciela i agresywność kleszczy wynika z tego, że posiłek z krwi jest dla nich niezbędny do dalszego rozwoju. Kleszcze czekają na swego żywiciela na zielonych terenach miejskich i pozamiejskich. W czasie przypadkowego dotknięcia roślin przez człowieka lub zwierzę przechodzą z jego na ciało. Najliczniej kleszcze występują w zacienionych miejscach o umiarkowanej lub wysokiej wilgotności, takich jak takich jak tereny pokryte trawą i innymi roślinami, zarośla, miejskie i podmiejskie lasy, gdzie jest duża szansa na spotkanie ludzi i zwierzęta. W środowisku kleszcze gromadzą się wzdłuż dróg wędrówek i w miejscach częstego przebywania potencjalnych żywicieli.
Reklama
Czy kleszcz może przejść przez ubranie?
Niepokojący jest fakt, że kleszcz może z łatwością dostać się na skórę ludzi. Może przyczepić się do niej w miejscach nie osłoniętych przez odzież. Kleszcz może też najpierw przejść na ubranie, a dopiero stąd na skórę, w której mocno umocowuje się przy pomocy aparatu gębowego. Dlatego ważne jest noszenie ubrania, które chroni przed kleszczami, tj. bluzy z długimi rękawami, długich spodni ze ściągaczami przy nogawkach i butów okrywających stopę. Niestety, nawet dokładne zakrycie różnych części ciała ubraniem nie daje stuprocentowej ochrony przed kleszczami. By być całkowicie bezpiecznym, warto też stosować inne metody.
Reklama
Co odstrasza kleszcze u ludzi?
Na rynku są dostępne środki odstraszające kleszcze, które zmniejszają ryzyko ukłucia kleszcza. Przykładem takiego produktu jest OFF! przeciw kleszczom. Preparat jest dostępny w formie atomizera, co zapewnia precyzyjne dozowanie i równomierne rozprowadzenie substancji. To także gwarantuje większą higienę podczas użytkowania. Dzięki praktycznej formie, preparat jest łatwy w użyciu i wygodny do noszenia w torbie czy plecaku, umożliwiając aplikację w dowolnym miejscu i czasie. Zalet stosowania takiego preparatu jest wiele. Do najważniejszych z nich bez wątpienia należą:
- 12 godzinna ochrona przed kleszczami,
- 10 godzinna ochrona przed komarami.
Stosowanie OFF! przeciw kleszczom gwarantuje zatem długotrwałą ochronę dla Ciebie i Twojej rodziny. Dzięki stosowaniu takich preparatów prawdopodobieństwo zaatakowania przez kleszcze maleje do minimum. Używając ich możemy się cieszyć czasem spędzonym na łonie natury bez strachu o to, że zaatakują nas groźne stawonogi.
Reklama
Jak skutecznie chronić się przed kleszczami?
W sezonie wzmożonej aktywności kleszczy zalecana jest szczególna ostrożność. Należy nosić jasne, przylegające do skóry ubrania i obuwie zamykające całą stopę. Nie należy chodzić po wysokiej trawie i w okolicy zarośli, gdzie często przebywają kleszcze. Po powrocie do domu należy starannie obejrzeć ubranie i skórę, aby sprawdzić czy nie znajduje się na nich kleszcz. Dbanie o bezpieczeństwo w czasie spacerów to bardzo ważna sprawa. Oprócz stosowania odpowiednich preparatów takich jak OFF! przeciw kleszczom należy zachować jedynie trochę uwagi i ostrożności, aby móc cieszyć się pięknem natury.
W przypadku, gdy zauważymy kleszcza na swoim ciele, należy go jak najszybciej usunąć. Najlepiej użyć do tego pęsety, którą można zakupić w aptekach. Należy też pamiętać, aby w miejscu ukłucia kleszcza obserwować skórę przez kilka dni i w przypadku wystąpienia rumienia udać się do lekarza.
Komentarz eksperta prof. dr hab. Alicji Buczek z Zakładu Biologii i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
W ostatnich latach obserwuje się dużą ekspansję kleszczy. Obecnie w wielu regionach Polski na miejskich i podmiejskich terenach rekreacyjnych, czyli w miejscach częstego przebywania ludzi i ich zwierząt (psów, kotów), rozprzestrzeniły się kleszcze o dużej kompetencji wektorowej – kleszcz pospolity Ixodes ricinus i kleszcz łąkowy Dermacentor reticulatus. Do niedawna zasiedlały one przeważnie naturalne siedliska, tj. lasy, łąki i doliny rzek. Najczęściej na ludziach pasożytują nimfy i samice kleszcza pospolitego, ale coraz więcej jest doniesień o przyczepianiu się do skóry ludzi postaci dorosłych kleszcza łąkowego troficznie związanego ze zwierzętami. Możliwość pasożytowania obydwu tych gatunków na ludziach zwiększa spektrum patogenów, które mogą być wprowadzone wraz ze śliną podczas żerowania. W Polsce u kleszczy zazwyczaj wykrywa się wirusy kleszczowego zapalenia mózgu, krętki Borrelia burgdorferi (głównie u kleszcza pospolitego), riketsje z grupy gorączek plamistych (SFG, spotted fever group) i pierwotniaki Babesia spp.
Wzrost liczby zakażeń ludzi patogenami przenoszonymi przez kleszcze tłumaczy się zmianami w ich rozmieszczeniu i liczebności oraz wydłużeniem okresu aktywności, który może obejmować nawet miesiące zimowe (jeśli utrzymuje się temperatura dodatnia i nie zalega warstwa śniegu). Na częstsze rozpoznawanie odkleszczowych chorób u ludzi niewątpliwie wpłynęła popularyzacja metod diagnostycznych i ich wykorzystanie w praktyce medycznej. Spośród tych chorób najbardziej pospolitymi i poznanymi są borelioza i wirusowe zapalenie mózgu. Moim zdaniem, warto zwrócić uwagę na ostatnio stwierdzane w naszym kraju przypadki innych chorób, takich jak riketsjozy z grupy gorączek plamistych (Spotted Fever Rickettsiosis, SFR) i alergię na mięso po ukłuciu kleszcza (zespół alfa-gal), która jest wywoływana przez niezakaźne składniki śliny kleszczy.
W Polsce rzadko są zlecane badania w kierunku rozpoznania riketsjoz w przypadku występowania chorób gorączkowych o nieznanej etiologii. Rzadko też w poszukiwaniu czynnika przyczynowego alergii pokarmowych bierze się pod uwagę kleszcze.
Riketsjozy z grupy gorączek plamistych są wywołane przez różne gatunki riketsji m.in. Rickettsia slovaca, R. raoultii, R. helvetica, R. aeschlimannii, R. conorii, R. rickettsii i R. sibrica. Ich głównymi objawami są gorączka, bóle głowy, bóle mięśniowe i wysypka skórna. Lokalnie występuje powiększenie węzłów chłonnych i strup w miejscu ukłucia kleszcza. Riketsje mogą spowodować uszkodzenie nerek, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, obniżenie ciśnienia, zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) i uszkodzenia organów.
Alergia na mięso (zespół alfa-gal; Alpha-gal syndrome, AGS). Nowy rodzaj alergii krzyżowej na czerwone mięso (baraninę, cielęcinę, wieprzowinę i wołowinę) i wydzielinę kleszczy. Szacuje się, że ta alergia może rozwinąć się u 1 - 5% osób ukłutych przez kleszcza. Choroba może manifestować się różnymi objawami będącymi skutkiem szybkiej reakcji anafilaktycznej (m.in. obrzękiem warg, gardła, trudnościami w oddychaniu, bólami brzucha, nudnościami, wymiotami, gwałtownym spadkiem ciśnienia krwi) lub opóźnionej reakcji (po 4-6 godz. lub po dłuższym okresie po spożyciu czerwonego mięsa objawiającej się niestrawnością, bólami i skurczami brzucha, zmianami skórnymi). Opóźnione reakcje skórne w postaci pokrzywki na całym ciele mogą występować także już po 2 godzinach po spożyciu mięsa. Czas pojawienia się objawów w zespole alfa-gal może skrócić się pod wpływem różnych czynników, np. dużej aktywności fizycznej człowieka (ćwiczenia sportowe, musztra wojskowa) i alkoholu. Zapobieganie atakom kleszczy i eliminowanie z diety mięs czerwonych oraz ich produktów może skutecznie zapobiec rozwojowi alergii na mięso po ukłuciu kleszcza.
Zachęcam, aby w przypadku wystąpienia niepokojących objawów po ataku kleszcza (objawów grypopodobnych, zmian skórnych lub objawów alergii po zjedzeniu czerwonego mięsa) skontaktować się z lekarzem w celu przeprowadzenia pełnej diagnostyki i ewentualnie podjęcia leczenia.
