Poznaj najlepsze zamienniki jajek w kuchni. Kliknij i sprawdź 👈🥚
Poznaj najlepsze zamienniki jajek w kuchni. Kliknij i sprawdź 👈🥚
Poznaj najlepsze zamienniki jajek w kuchni. Kliknij i sprawdź 👈🥚

Rzeżączka - objawy, sposoby leczenia u kobiet i mężczyzn

Rzeżączka to infekcja, która należy do grona najczęściej występujących chorób zakaźnych, przenoszonych drogą płciową. Do zarażenia dochodzi przede wszystkim w czasie kontaktów seksualnych. U kobiet rzeżączka często przebiega bezobjawowo, u mężczyzn natomiast charakteryzuje się ropną wydzieliną z cewki moczowej. W razie wystąpienia niepokojących objawów należy zgłosić się do urologa lub ginekologa, którzy przeprowadzą szereg badań i zaproponują odpowiednią formę leczenia.
Kobieta z problemem rzeżączki
Źródło: 123RF
Spis treści

Rzeżączka (tryper) jest ostrą lub przewlekłą infekcją rozwijająca się w obrębie nabłonka walcowatego i przejściowego dróg moczowo-płciowych, gardła i odbytu, wywoływaną przez dwoinkę rzeżączki Neisseria gonorrhoeae.

Rzeżączka należy do najczęstszych chorób zakaźnych przenoszonych drogą płciową.

Reklama

Rzeżączka - co to jest?

Rzeżączka (tryper) jest ostrą lub przewlekłą infekcją rozwijająca się w obrębie nabłonka walcowatego i przejściowego dróg moczowo-płciowych, gardła i odbytu, wywoływaną przez dwoinkę rzeżączki Neisseria gonorrhoeae.

Rzeżączka należy do najczęstszych chorób zakaźnych przenoszonych drogą płciową, szczególnie dużo zachorowań odnotowuje się w krajach rozwijających się, oraz w grupie wiekowej od 19 do 25 lat. Za rozpowszechnienie choroby odpowiada przede wszystkim jej łatwe przenoszenie się oraz częsty brak symptomów, a także słabo nasilone i mało specyficzne objawy zwłaszcza u kobiet.

Reklama

Rzeżączka - przyczyny

Rzeżączką można zarazić się na drodze kontaktów seksualnych, ale także poprzez korzystanie z:

  • zanieczyszczonych ropną wydzieliną przedmiotów codziennego użytku (np. ręczniki, pościel, gąbki),
  • na basenie,
  • w saunie,
  • a w przypadku noworodków może dojść do przeniesienia zakażenia od matki na dziecko w trakcie porodu.

Czynnikiem etiologicznym rzeżączki jest bakteria dwoinka o nazwie Nesisseria gonorrheae, zwana także gonokokiem. Bakteria ta atakuje nabłonek walcowaty i przejściowy pokrywający narządy układu moczowo-płciowego, gardło i odbyt.

W pierwszym etapie choroby w czasie kontaktu seksualnego, także oralnego i analnego, ale również w trakcie kąpieli w basenie, czy poprzez użycie ręczników, pościeli, bielizny, gąbki osoby zarażonej, dochodzi do wnikania bakterii w obrębie nabłonka walcowatego i przejściowego wyściełającego kanał szyjki macicy, cewkę moczową, gardło czy odbyt. Co istotne, aby doszło do zarażenia w czasie stosunku nie musi dojść do wytrysku, gdyż dwoinka lokalizuje się w błonie śluzowej i sam kontakt z wydzieliną śluzówki jest wystarczający do przeniesienia choroby.U dziewczynek przed okresem pokwitania dwoinka może atakować srom oraz przedsionek pochwy, gdyż w przeciwieństwie do dojrzałych kobiet na zakażenie jest u nich wrażliwy nabłonek zewnętrznych narządów płciowych.

U noworodków w przypadku choroby matki do zakażenia może dojść w trakcie przechodzenia dziecka przez kanał rodny w czasie porodu, a bakteria na ogół atakuje tkanki oka.

Wśród czynników ryzyka zakażenia rzeżączką należy wymienić:

  • ryzykowne zachowania seksualne tj.: duża liczba partnerów seksualnych, przygodni partnerzy lub partner z rozpoznanym zakażeniem przenoszonym drogą płciową,
  • udział w prostytucji,
  • gwałt lub wykorzystanie seksualne,
  • nie stosowanie prezerwatywy,
  • zabieg przerwania ciąży,
  • nie poddanie się leczeniu przez oboje partnerów seksualnych stwarzające ryzyko ponownego nabycia choroby.

Reklama

Rzeżączka - objawy

U mężczyzn na ogół choroba przebiega w postaci zapalenia cewki moczowej charakteryzującego się ropną wydzieliną. U kobiet rzeżączka ma często przebieg bezobjawowy lub z niewielkimi objawami, dlatego prowadzi do poważniejszych powikłań.

Zakażenie obejmuje u kobiet narządy pokryte nabłonkiem walcowatym, a więc:

  • pochwę,
  • szyjkę macicy,
  • cewkę moczową,

u dziewczynek przed okresem pokwitania zewnętrzne narządy płciowe (srom i przedsionek pochwy).

W przypadku stosunków orogenitalnych i analnogenitalnych zakażenie może obejmować:

  • jamę ustną,
  • gardło,
  • odbyt.

Objawy rzeżączki są odmienne w zależności od płci osoby chorej. U kobiet choroba często przebiega początkowo z niewielkimi dolegliwościami, ale większość kobiet zakażonych nie obserwuje u siebie żadnych symptomów. Często też objawy rzeżączki są mało specyficzne i mogą być mylone z symptomami zapalenia pęcherza moczowego, lub pochwy.

Objawy u kobiet obejmują:

  • zwiększone, ropne upławy występujące już w kilka dni po zakażeniu,
  • ból lub uczucie pieczenia przy oddawaniu moczu,
  • zaburzenia cyklu miesięcznego tj. krwawienie z pochwy pomiędzy okresami oraz nadmiernie obfite, przedłużające się miesiączki,
  • w przypadku powikłań może pojawić się zapalenie jajowodów (zwykle jednostronne), rzadziej zapalenie jajników i silny ból w obrębie podbrzusza, a nawet podrażnienie otrzewnej w okolicach miednicy mniejszej i gorączka,
  • u dziewczynek przed okresem pokwitania może rozwinąć się zapalenie sromu i pochwy objawiające się obrzękiem i bolesnością warg sromowych oraz ropną wydzieliną z przedsionka pochwy.

Kobiety z rzeżączką są narażone na ryzyko wystąpienia poważnych powikłań, niezależnie od obecności lub nasilenia objawów choroby.

Podobnie jak w przypadku kobiet, niektórzy mężczyźni z rzeżączką mogą nie mieć żadnych symptomów. Jednak u części osób symptomy choroby pojawiają się od dwóch do pięciu dni po zakażeniu i mogą utrzymywać nawet 30 dni. Do najczęstszych objawów należą:

  • ból i uczucie pieczenia przy oddawaniu moczu;
  • obfita, biała, żółta czy zielona, wydzielina z penisa. Po kilku dniach, ilość wydzieliny na ogół maleje, a zapalenie przechodzi w postać przewlekłą;
  • ból i pieczenie przy wzwodzie;
  • rzadko, w przypadku powikłań choroby, może pojawić się gorączka, silny ból, tkliwość, czy obrzęk najądrzy lub zapalenie żołędzi;
  • rzadszym powikłaniem jest zapalenie prostaty objawiające się bólem utrudniającym oddawanie stolca, a nawet siedzenie.

Po jakimś czasie objawy mogą słabnąć, a choroba przyjmuje postać przewlekłą i prowadzi do dalszych uszkodzeń tkanek i narządów.

Reklama

Rzeżączka - powikłania

U dzieci urodzonych z chorych na rzęsistkowicę matek zakażenie prowadzi do gonokokowego zapalenia spojówek oraz rogówki i może być przyczyną trwałego uszkodzenia wzroku. Wśród osób dorosłych do zapalenia w obrębie narządu wzroku dochodzi rzadko.

Do powikłań nie leczonej choroby należy m.in. u kobiet zapalenie narządów miednicy mniejszej prowadzące do uszkodzeń powodujących niepłodność i zwiększających ryzyko ciąży pozamacicznej, u mężczyzn może rozwijać się zapalenie gruczołu krokowego i najądrzy, również prowadzące do bezpłodności.

Rzeżączka może przedostawać się również do krwioobiegu, a z krwią do stawów i mieśni, gdzie wywołuje zapalenia. Choroba może czasem prowadzić także do uogólnionych zakażeń i posocznicy o stosunkowo łagodnym przebiegu.

Po wniknięciu do organizmu bakterie namnażają się łatwo w ciepłych i wilgotnych obszarach dróg rodnych i moczowych, w jamie ustnej, gardle, odbycie i oku powodując stan zapalny i związane z tym uszkodzenia tkanek i narządów. W przypadku braku odpowiedniego leczenia zapalenie po jakimś czasie obejmuje u kobiet wyższe partie narządu rodnego tj. macicę i przydatki. Dochodzi do rozwoju zapalenia w obrębie narządów miednicy mniejszej, co może prowadzić do powstania wewnętrznych ropni trudnych do wyleczenia i długotrwałego, przewlekłego bólu miednicy.

Dwoinka może także uszkadzać jajniki i jajowody powodując bezpłodność lub zwiększając ryzyko ciąży pozamacicznej. Ciąża pozamaciczna stanowi bezpośrednie zagrożenie życia kobiety. Dochodzi do niej w przypadku niedrożności jajowodów, gdy rozwój zapłodnionej komórki jajowej zachodzi poza macicą, na ogół w jajowodzie. U mężczyzn zakażenie może rozprzestrzeniać się z cewki moczowej do najądrzy i gruczołu krokowego. Powoduje to silny, przewlekły ból i prowadzi do bezpłodności.

W niektórych przypadkach bakterie mogą przedostawać się do układu krążenia i wraz z krwią lub limfą docierać do stawów i mięśni (w tym mięśnia sercowego), gdzie powodują stany zapalne i uszkodzenia tkanek. Rzeżączka może prowadzić również do bakteriemii i zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych, w niektórych przypadkach wywołuje posocznicę o stosunkowo łagodnym przebiegu.

Choroba nie powoduje powstania odporności. Ludzie, którzy mieli rzeżączkę i zostali wyleczeni mogą zarazić się nią ponownie, jeśli dojdzie do kontaktu seksualnego z osobą chorą.

Reklama

Rzeżączka - zachorowalność

Przed wdrożeniem leczenia, ze względu na podobieństwo objawów, rzeżączka wymaga różnicowania z chlamydiozą i rzęsistkowicą. Według raportu PZH liczba zachorowań w Polsce wynosiła w 2007 roku 330 przypadków. Dane te jednak mogą być znacznie zaniżone, gdyż nie wszystkie przypadki zachorowań są zgłaszane do Sanepidu. Amerykańska organizacja CDC szacuje natomiast, że w USA dwoinką rzeżączki zakaża się ponad 700 000 osób rocznie.

Reklama

Rzeżączka a rzęsistek pochwowy i drożdżaki

Zakażenie N. gonorrhoeae może przebiegać równolegle z zakażeniem innymi patogenami błony śluzowej narządów płciowych, takimi jak rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis), drożdżaki (Candida albicans) i Chlamydia trachomatis, a występujące objawy mogą być związane ze współistniejącą chorobą wywołaną przez jeden z tych drobnoustrojów chorobotwórczych.

Reklama

Zakażenie odbytu - objawy

Objawy zakażenia odbytu u mężczyzn i kobiet mogą obejmować :

  • świąd okolicy odbytu,
  • ból,
  • wydzielinę,
  • krwawienie, lub bolesne skurcze jelit,
  • czasem zaparcia i ból w czasie wypróżnienia.

Zakażenie gardła - objawy

Zakażenie odbytnicy może również nie powodować żadnych objawów. Zakażenie w gardle może spowodować:

  • ból gardła,
  • chrypkę,
  • zaczerwienienie,
  • utrudnienie w przełykaniu, ale zwykle nie powoduje żadnych dolegliwości.

Łagodna posocznica - objawy

Łagodna posocznica wywołana przedostaniem się i mnożeniem dwoinki rzeżączki w układzie krwionośnym, najczęściej występuje u kobiet. Objawami jest:

  • niezbyt wysoka gorączka,
  • ból stawów,
  • charakterystyczne wykwity skórne.

Rzeżączka - okres wylęgania

Okres wylęgania się choroby, czyli czas od zakażenia do wystąpienia objawów wynosi u mężczyzn 3-6 dni czasem dłużej, u kobiet około 7-14 dni.

W przypadku kobiet, ze względu na słabo nasilone, niespecyficzne objawy, często czas wylęgania choroby jest trudny do określenia, a rzeżączka bywa mylona z zapaleniem pęcherza moczowego czy zapaleniem pochwy.

Rzeżączka - diagnostyka

Wszelkie nietypowe objawy, jak:

  • ropna wydzielina,
  • pieczenie podczas oddawania moczu,
  • nietypowy ból,
  • wysypka w obrębie narządów płciowych,

powinny być sygnałem do zaprzestania uprawiania seksu i do natychmiastowego zgłoszenia się do lekarza ginekologa lub urologa. Można także zgłosić się do działającej w okolicy poradni dermo-wenerologicznej. W celu zdiagnozowania rzeżączki lekarz, w zależności od miejsca rozwoju infekcji, może pobrać do badań:

W przypadku stwierdzenia rzeżączki należy także rozważyć badania w kierunku innych chorób przenoszonych drogą płciową, szczególnie chlamydiozy.Kobiety w ciąży, ze względu na poważne konsekwencje choroby u dziecka, powinny także być badane na rzeżączkę.

Po leczeniu należy udać się lekarza na wizytę kontrolną, w celu ponownego wykonania badań diagnostycznych potwierdzających wyleczenie choroby. Ludzie, którzy mieli rzeżączkę i zostali wyleczeni nie stają się odporni na zakażenie i mogą zarazić się chorobą ponownie w wyniku kontaktu seksualnego z osób chorą.

Jeśli symptomy utrzymują się nadal nawet po otrzymaniu leczenia, należy zwrócić się niezwłocznie do lekarza.W przypadku objawów sepsy gonokokowej należy niezwłocznie wezwać pogotowie.

Rzeżączka - wskazania do leczenia

Wskazania do leczenia to:

  • dodatni wynik szybkiego badania diagnostycznego (preparat mikroskopowy),
  • dodatni wynik posiewu w kierunku N. gonorrhoeae,
  • przesłanki epidemiologiczne, jeśli u niedawnego partnera seksualnego została potwierdzona rzeżączka.

Osoba, u której zdiagnozowano rzeżączkę powinna zawiadomić wszystkich ostatnich partnerów seksualnych, aby mogli również przebadać się i podjąć leczenie, co zmniejsza ryzyko wystąpienia poważnych konsekwencji choroby. Należy poddać się badaniu nawet jeśli nie stwierdza się u siebie żadnych objawów, lecz partner ma rzeżączkę, lub jej objawy. Mężczyźni z objawowym zakażeniem cewki moczowej powinni poinformować wszystkie partnerki seksualne z ostatnich 2 tygodni. Chorzy z zakażeniem zlokalizowanym w innym miejscu (pochwa, gardło, odbyt) lub z zakażeniem bezobjawowym, muszą poinformować wszystkich partnerów z ostatnich 3 miesięcy. Partnerzy seksualni powinni zostać poddani leczeniu przeciwrzeżączkowemu, najlepiej po uprzednim zbadaniu w kierunku zakażenia przenoszonego drogą płciową.

Powikłania nieleczonej rzeżączki

Nieleczona rzeżączka zarówno u kobiet jak i u mężczyzn może doprowadzić do powikłań tj.:

  • zapalenia cewki i pęcherza moczowego,
  • zapalenie stawów, oraz zapalenie ścięgien i pochewek ścięgnistych,
  • zapalenie mięśnia sercowego,
  • zapalenie narządów miednicy mniejszej,
  • zapalenie jajowodów i jajników,
  • zapalenie najądrzy i gruczołu krokowego,
  • zapalenie oka,
  • uogólnione zakażenie krwi (sepsa) - zdarza się rzadko, w mniej niż 1% przypadków.

Do najpoważniejszych konsekwencji powikłań rzęsistkowicy należy:

  • niepłodność męska i żeńska spowodowana stanem zapalnym i uszkodzeniami narządów płciowych,
  • ciąża pozamaciczna,
  • uszkodzenie mięśnia sercowego, szczególnie zastawek serca,
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
  • ślepota,
  • u noworodków zakażenie może spowodować utratę wzroku lub inne zakażenia, w tym zagrażające życiu zakażenia krwi dziecka,
  • wykazano, że osoby z rzeżączką mogą łatwiej zarazić się wirusem HIV,
  • w skrajnych przypadkach choroba może powodować śmierć.

Leczenie rzeżączki natychmiast po wykryciu jest szczególnie istotne, zwłaszcza u kobiet w ciąży, a prawidłowe leczenie zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań.

Rzeżączka - badania

Do diagnostyki bakteriologicznej w przypadku mężczyzn pobiera się wydzielinę ropną z cewki moczowej, lub wykonuje się wymaz wprowadzając wymazówkę do cewki moczowej na głębokość około 2 cm. U kobiet pobiera się ropną wydzielinę z cewki lub z szyjki macicy. W przypadku zakażenia rozwijającego się w obrębie gruczołu Bartholina, można nakłuć ropień i pobrać ropę.

W niektórych przypadkach podejrzenia rzeżączki do badań może również zostać użyty mocz. U dziewczynek pobiera się wydzielinę z przedsionka pochwy. Można również pobrać wymaz z gardła lub okolic odbytu, jeśli choroba rozwija się w tym rejonie.

W przypadku, gdy rzeżaczka ma przebieg powikłany i dojdzie do zakażenia uogólnionego, do badań pobiera się materiały tj. krew, płyn mózgowo-rdzeniowy lub płyn stawowy.

Materiał kliniczny używa się do wykonania preparatów, które następnie są barwione, po czym przeprowadzane jest badanie mikroskopowe, w którym poszukuje się charakterystycznych komórek bakteryjnych. Metoda ta najlepiej sprawdza się w diagnozowaniu rzeżączki u mężczyzn. Ponadto, u mężczyzn badanie mikroskopowe wymazu z cewki moczowej jest czulsze, gdy występują objawy kliniczne (czułość około 90-95%), niż w przypadkach bezobjawowych (czułość około 50-75%).U kobiet czułość badania mikroskopowego wymazu z kanału szyjki macicy wynosi tylko około 37-50%, a w przypadku wymazu z cewki moczowej jedynie 20%. Badanie mikroskopowe nie nadaje się do oceny wymazu z gardła.

Materiał pobrany od pacjenta jest również posiewany na specjalne podłoża i po uzyskaniu hodowli przeprowadza się testy pozwalające zidentyfikować Neisseria gonorrhoeae.

Posiew jest łatwo dostępną, czułą (>95%) i tanią metodą diagnostyczną, która umożliwia także ocenę lekowrażliwości bakterii. W przypadku tej metody diagnostycznej istotny jest szybki transport próbki do laboratorium, gdyż dwoinki rzeżączki szybko obumierają i może to powodować uzyskanie wyniku fałszywie ujemnego.

W niektórych laboratoriach mikrobiologicznych dostępne są również testy serologiczne wykrywające antygen Neisseria gonorrhoeae. Są one bardzo czułe i specyficzne i mogą być pomocne w wykrywaniu zakażeń bezobjawowych lub w przypadkach, gdy są wątpliwości co do jakości pobranych próbek np. gdy transport lub przechowywanie materiału jest zbyt długie.

W przypadku osób które miały kontakt z osobą chorą na rzeżączkę wykonuje się wstępne badanie mikrobiologiczne, a w przypadku uzyskania wyniku ujemnego i nie zastosowania leczenia, w celu pewnego wykluczenia choroby należy po kilku dniach rozważyć ponowne wykonanie posiewów.

W ostatnich latach pojawiły się również testy molekularne oparte na reakcji PCR pozwalające na wykrywanie kwasu nukleinowego (DNA) Neisseria gonorrhoeae w różnym materiale klinicznym, także w wymazach z szyjki macicy. Metoda ta jest stosunkowo droga, lecz szybka, bardzo czuła i specyficzna.

Rzeżączka - leczenie

Jak w przypadku wszystkich chorób przenoszonych drogą płciową, badaniom diagnostycznym oraz leczeniu powinni poddać się oboje partnerzy. Do leczenia rzeżączki zarówno u młodzieży, jak i dorosłych stosuje się z powodzeniem antybiotyki tj.:

  • penicylina,
  • cefalosporyny III generacji,
  • ciprofloksacyna.

W ostatnich latach w wyniku intensywnej terapii antybiotykowej i pojawiania się opornych na antybiotyki szczepów Neisseria gonorrhoeae, skuteczne leczenie rzeżączki staje się coraz trudniejsze. Odnotowano m.in. szczepy oporne na penicylinę. W Polsce szczepy te stwierdzane są w około 1% wszystkich wykrywanych przypadków rzeżączki i według zaleceń Instytutu Wenerologii, należy wówczas zastosować leczenie penicyliną prokainową.

Bardzo często u wielu osób z rzeżączką współistnieje również zakażenie Chlamydia trachomatis, rzęsistkowica czy grzybica, dlatego osoby te powinny być badane równolegle w kierunku innych chorób przenoszonych drogą płciową.

Ważne jest, aby zażyć pełną dawkę przepisanych leków i wyleczyć rzeżączkę, aby nie doprowadzić do nawrotów choroby i innych powikłań. Leczenie należy podjąć jak najszybciej, gdyż lek hamuje rozwój stanu zapalnego i niszczy bakterie, ale nie zniweluje szkód już wyrządzonych przez chorobę.

Leczenie rzeżączki może przebiegać następująco:

  • jeden z antybiotyków: cyprofloksacyna, ofloksacyna, ampicylina lub cefiksim doustnie w dawce jednorazowej lub
  • jeden z antybiotyków: ceftriakson, cefotaksym, spektomycyna domięśniowo w dawce jednorazowej.

W przypadku alergii na któryś z wymienionych leków leczenie alternatywne obejmuje amoksycylinę lub probenecid doustnie w dawce jednorazowej.

Rzeżączka - leczenie w ciąży

Kobiet w ciąży nie należy leczyć chinolonami i tetracyklinami. W tym przypadku zalecane leczenie to:

  • jeden z antybiotyków w dawce jednorazowej, doustnie ceftriakson, cefotaksym, speknomycyna lub ampicylina w połączeniu z probenecydem domięśniowo również w dawce jednorazowej.

Leczenie pojedynczą dawką ampicyliny lub spektynomycyny jest mało skuteczne w terapii zakażenia gardła przez Neisseria ghonorroeae. Zalecane leczenie zakażenia gardła to:

  • ceftriakson domięśniowo w dawce jednorazowej lub
  • cyprofloksacyna lub ofloksacyna doustnie w dawce jednorazowej.

W trakcie leczenia należy pamiętać o unikaniu kontaktów seksualnych, zwłaszcza bez prezerwatywy, do czasu zakończenia terapii swojej i partnera. Po zakończeniu leczenia, a także w przypadku braku ustąpienia objawów choroby po terapii, należy udać się ponownie do lekarza.

Rzeżączka - zapobieganie

Najpewniejszym sposobem uniknięcia chorób przenoszonych drogą płciową jest powstrzymanie się od stosunków seksualnych lub monogamiczny związek z partnerem, który jest zdrowy.

Wśród innych istotnych czynników zmniejszających ryzyko zachorowania na rzeżączkę należy wymienić:

  • konsekwentne stosowaniu prezerwatyw lateksowych, także w czasie stosunków oralnych,
  • dbanie o higienę, nie używanie cudzych ręczników i bielizny, prawidłowe mycie rąk zapobiegające przeniesieniu bakterii do oczu,
  • unikanie kąpieli w brudnych basenach,
  • samoobserwacja i skuteczna diagnostyka osób zakażonych, szczególnie z bezobjawowym przebiegiem choroby i podjęcie natychmiastowego leczenia przez oboje partnerów

Czytaj również

Bibliografia

  • Bignell C. and Clinical Effectiveness Group AGUM /MSSVD,National guideline on the management of gonorrhoea in adults (Wytyczne postępowania w rzeżączce u dorosłych) Opublikowano w Medycyna Praktyczna, 3 ,,2003
  • Centers for Disease Control and Prevention,Sexually transmitted disease treatment guidelines 1998. MMWR, 47,,1998
  • FitzGerald M., Bedford C.,National standards for the management of gonorrhoea. Int. J. STD & AIDS, 7,,1996
  • Korting H.C., Kollman M.,Effective single dose treatment of uncomplicated gonorrhoea. Int. J. STD & AIDS, 5,,1994
  • Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A.,Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka,alpha- medica press,2004
  • Moran J.S., Levine W.C.,Drugs of choice for the treatment of uncomplicated gonococcal infections. Clin. Infect. Dis., 20 (suppl. 1):,,1995
  • Sapczyński M.,Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie zakażeń przenoszonych drogą płciową w położnictwie i ginekologii. Ginekologia praktyczna, 12, 2,,2004
  • Sherrard J., Barlow D.,Gonorrhoea in men: clinical and diagnostic aspects. Genitourin. Med., 72,,1996
  • Szewczyk E.M.,Diagnostyka bakteriologiczna,PWN,2005
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Choroby weneryczne
Opryszczka penisa - jak leczyć? Przyczyny i objawy
Mężczyzna z widocznymi zmianami skórnymi
Rzeżączka - objawy, sposoby leczenia u kobiet i mężczyzn
Kobieta z problemem rzeżączki
Choroby weneryczne - jakie są? Objawy chorób przenoszonych drogą płciową
Napis seksualy transmitted diseases, który oznacza choroby weneryczne
Podobne artykuły
Hirus HIV
Jak można zarazić się wirusem HPV?
Zmartwiony mężczyzna siedzi na skraju łóżka za nim kobieta
Seks a infekcje intymne. Co trzeba wiedzieć?
Dokumentacja pacjenta ze zdiagnozowaną chorobą przenoszoną drogą płciową
Objawy chlamydii u mężczyzn
Opryszczka na narządach płciowych
Opryszczka narządów płciowych - jak wygląda i z czym ją można pomylić?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Na jakie cechy preparatu na blizny zwracasz największą uwagę?
Contractubex