Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Melatonina na sen – jak działa i kiedy warto stosować hormon snu?

Melatonina na sen – czy działa tak, jak obiecują producenci suplementów? Jak należy dawkować syntetyczny hormon snu? Czy mogą go przyjmować także dzieci?
Mężczyzna obudził się w nocy
źródło:123RF
W skrócie
  • Melatonina na sen – syntetyczny odpowiednik hormonu produkowanego przez ludzki mózg jest może ułatwiać zasypianie u osób, które cierpią na bezsenność pierwotną, pracują w nocy lub gwałtownie zmieniają strefy czasowe
  • Melatonina pomaga zasypiać także dzieciom, jednak ze względu na brak badań potwierdzających bezpieczeństwo jej stosowania, rutynowo nie zaleca się jej podawania maluchom.
  • Przyjmując melatoninę należy przestrzegać wskazań zawartych w ulotkach oraz formułowanych przez lekarza. Suplementów zawierających tę substancję nie wolno stosować w dłuższym okresie. Nie mogą też być używane jako typowe tabletki nasenne.
SPRAWDŹ TEŻ: Bezsenność - przyczyny i leczenie
Spis treści

Reklama

Czy melatonina pomaga na sen? 

Tabletki na sen z melatoniną przyspieszają zasypianie, zapobiegają wybudzaniu się w nocy oraz korzystnie wpływają na fizjologię snu (płynne następowanie po sobie faz REM i NREM). Aczkolwiek nie u wszystkich pacjentów i nie w takim samym stopniu. 

Znajdująca się w ich składzie substancja czynna stanowi syntetyczny odpowiednik naturalnej melatoniny. Jest to hormon wydzielany w ludzkim organizmie przez szyszynkę (gruczoł dokrewny ulokowany w obrębie mózgu), a także - w niewielkich ilościach - przez siatkówkę i soczewkę oka, komórki krwi oraz nabłonek przewodu pokarmowego. 

Nazywana potocznie „hormonem snu”, melatonina reguluje rytm dobowy człowieka. Największe jej stężenie występuje w godzinach nocnych (24-3), w dzień zaś jej poziom jest zdecydowanie niższy. Ma to bezpośredni związek z ilością impulsów świetlnych docierających przez narząd wzroku do szyszynki – światło hamuje wydzielanie melatoniny, w ciemności natomiast jej synteza postępuje  z pełną mocą. W znacznym stopniu mechanizm ten wpływa na funkcjonowanie naturalnego zegara biologicznego człowieka, silnie związanego z cyklem dnia i nocy.

Tabletki na sen z melatoniną syntetyczną przeznaczone są przede wszystkim dla osób, u których zachodzi zaburzenie produkcji hormonu w jego naturalnej postaci, co może się dziać z różnych powodów. 

Dysfunkcje na tym polu związane są między innymi z takimi czynnikami, jak:

  • Wiek – z upływem lat synteza melatoniny w organizmie obniża się
  • Pora roku (latem, ze względu na dłuższy dzień i krótszą noc organizm wytwarza mniejsze ilości hormonu snu)
  • Nienaturalny cykl aktywności życiowej (np. praca w nocy, spanie w dzień)
  • Gwałtowne zmiany stref czasowych (np. na skutek podróży samolotem)

Reklama

Melatonina na sen dla dzieci 

Produkcja naturalnej melatoniny w szyszynce zaczyna się dopiero około 2-3. miesiąca życia. Wcześniej, w okresie płodowymi oraz noworodkowym proces ten nie zachodzi. U prawidłowo rozwijających się dzieci, synteza melatoniny z każdym rokiem wzrasta aż do osiągnięcia szczytu w wieku kilkunastu lat (10 pg/mL na dobę). Wyjątkiem są różnego typu zaburzenia i schorzenia, które mogą wpływać negatywnie na produkcję melatoniny. 

Wymienić w tym kontekście można takie typowe problemy wieku dziecięcego, jak:

Z opracowań naukowych wynika, że syntetyczna melatonina na sen dla dzieci ma realne oddziaływanie i jako taka może być niekiedy stosowana w leczeniu problemów z zasypianiem. Przykładowo badanie przeprowadzone przez YS Changa w jednym ze szpitali w Tajwanie wykazało, że dzieci chore na AZS, otrzymujące melatoninę zasypiały średnio o 21 minut szybciej, niż te, które przyjmowały placebo (Jędrzej Sarnecki: Stosowanie melatoniny u dzieci z AZS). 

Generalnie jednak należy pamiętać, że syntetyczną melatoninę na spanie można w przypadku najmłodszych pacjentów stosować tylko i wyłącznie w niewielkich ilościach i jedynie przy określonych wskazaniach, takich jak realne i trwałe zaburzenie wzorca snu. Substancja ta nie powinna być remedium na zwykłe problemy z zasypianiem. Odpowiedź na często stawiane pytanie, czy melatonina jest bezpieczna dla dzieci, nie jest bowiem jednoznacznie twierdząca.  

Reklama

Dawkowanie melatoniny na sen 

Jak długo działa melatonina w tabletkach, ile melatoniny przed snem należy wziąć, czy możliwe jest jej przedawkowanie? Syntetyczne hormony oddziałują na organizm człowieka przez kilka godzin. Odpowiednią ilość suplementu należy przyjąć około 2-3 godz. przed położeniem się do łóżka. W zależności od preparatu i wskazań lekarskich, melatoninę stosuje się zazwyczaj w dawkach od 0,5 do 5-6 mg na dobę. 

Często zaleca się przyjmowanie większych ilości na początku i mniejszych w późniejszym okresie. Należy jednak pamiętać, że syntetyczna melatonina nie jest typowym lekiem na bezsenność i nawet u osób dorosłych nie może być stosowana w sposób długotrwały.

Należy też pamiętać, że substancję tę można przedawkować, co skutkować będzie dalszymi zaburzeniami rytmu dobowego, a także dolegliwościami takimi jak nudności i wymioty. Podejrzewa się też, że melatonina w nadmiarze może zaburzać prawidłową syntezę hormonu luteinizującego, stymulującego jajniki i jądra do produkcji estradiolu, progesteronu oraz testosteronu.

Reklama

Opinie melatoniny na sen 

Opinie na temat melatoniny na sen są zróżnicowane. Środowisko naukowe do tego typu preparatów podchodzi zazwyczaj z rezerwą. Badacze podkreślają, że nie są znane wszystkie potencjalne skutki uboczne stosowania melatoniny, w tym zwłaszcza dalekosiężne, natomiast efekty jej działania bynajmniej nie są tak imponujące, jak przekonują producenci suplementów. 

Nawet jeśli wykazuje się istotne skrócenie czasu zasypiania, to różnica wynosi kilka, kilkanaście, najwyżej kilkadziesiąt minut. Zdecydowanie odmienne opinie można spotkać na wielu forach internetowych – użytkownicy przekonują, że sen z melatoniną jest zdecydowanie spokojniejszy, a czas zasypiania skraca się z kilku godzin do najwyżej kilkunastu minut. Trudno jednak o rzetelną weryfikację tego typu wpisów. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Paweł B. Szewczyk, Angelika M. Dziuba, Elżbieta Poniewierka, Melatonina – metabolizm i rola hormonu szyszynki, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 2018;8(2):135–139
  • Jędrzej Sarnecki: Stosowanie melatoniny u dzieci z AZS, Standardy Medyczne, https://www.standardy.pl/newsy/id/77, opracowanie na podstawie: Chang YS, Lin MH, Lee JH i wsp. Melatonin Supplementation for Children With Atopic Dermatitis and Sleep Disturbance: A Randomized Clinical Trial. JAMA Pediatr 2016;170(1):35-42.
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Zdrowy sen
Nocne poty - przyczyny pocenia się w nocy. Kiedy powinno niepokoić?
Spocona kobieta chłodzi się wiatrakiem
Ile można nie spać? Ile człowiek może wytrzymać bez snu?
Sen
Czy senność w ciągu dnia powinna niepokoić? Poznaj przyczyny takiego stanu
Kobieta ziewa w pracy
Podobne artykuły
Hipnotyzowanie osoby z problemem bezsenności
Hipnoza na sen - jak działa i czy pomaga w walce z bezsennością?
Sposoby na szybkie zasypianie
Co zrobić, jak nie można zasnąć? Sprawdź skuteczne sposoby na szybkie zasypianie
Mężczyzna obudził się w nocy
Melatonina na sen – jak działa i kiedy warto stosować hormon snu?
Kobieta śpiąca nago pod kołdrą
Czy spanie nago jest zdrowe? Zalety i wady spania bez piżamy
Kobieta w łóżku po nocnych potach przed okresem
Nocne poty przed okresem - co oznacza nadmierna potliwość przed miesiączką?

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!