Najzdrowsze miejsce w internecie

Melatonina na sen – jak działa i kiedy warto stosować hormon snu?

Melatonina na sen – czy działa tak, jak obiecują producenci suplementów? Jak należy dawkować syntetyczny hormon snu? Czy mogą go przyjmować także dzieci?
Mężczyzna obudził się w nocy
źródło:123RF
W skrócie
  • Melatonina na sen – syntetyczny odpowiednik hormonu produkowanego przez ludzki mózg jest może ułatwiać zasypianie u osób, które cierpią na bezsenność pierwotną, pracują w nocy lub gwałtownie zmieniają strefy czasowe
  • Melatonina pomaga zasypiać także dzieciom, jednak ze względu na brak badań potwierdzających bezpieczeństwo jej stosowania, rutynowo nie zaleca się jej podawania maluchom.
  • Przyjmując melatoninę należy przestrzegać wskazań zawartych w ulotkach oraz formułowanych przez lekarza. Suplementów zawierających tę substancję nie wolno stosować w dłuższym okresie. Nie mogą też być używane jako typowe tabletki nasenne.
SPRAWDŹ TEŻ: Bezsenność - przyczyny i leczenie
Spis treści

Reklama

Czy melatonina pomaga na sen? 

Tabletki na sen z melatoniną przyspieszają zasypianie, zapobiegają wybudzaniu się w nocy oraz korzystnie wpływają na fizjologię snu (płynne następowanie po sobie faz REM i NREM). Aczkolwiek nie u wszystkich pacjentów i nie w takim samym stopniu. 

Znajdująca się w ich składzie substancja czynna stanowi syntetyczny odpowiednik naturalnej melatoniny. Jest to hormon wydzielany w ludzkim organizmie przez szyszynkę (gruczoł dokrewny ulokowany w obrębie mózgu), a także - w niewielkich ilościach - przez siatkówkę i soczewkę oka, komórki krwi oraz nabłonek przewodu pokarmowego. 

Nazywana potocznie „hormonem snu”, melatonina reguluje rytm dobowy człowieka. Największe jej stężenie występuje w godzinach nocnych (24-3), w dzień zaś jej poziom jest zdecydowanie niższy. Ma to bezpośredni związek z ilością impulsów świetlnych docierających przez narząd wzroku do szyszynki – światło hamuje wydzielanie melatoniny, w ciemności natomiast jej synteza postępuje  z pełną mocą. W znacznym stopniu mechanizm ten wpływa na funkcjonowanie naturalnego zegara biologicznego człowieka, silnie związanego z cyklem dnia i nocy.

W przypadku sporadycznie pojawiających się problemów z bezsennością u osób dorosłych można krótkotrwale zastosowywać środki dostępne bez recepty. Mogą zawierać np. doksylaminę, która wspomaga niwelowanie trudności z zasypianiem, częstym budzeniem się w nocy oraz wczesnym budzeniem się w godzinach porannych. Jeśli dotyczy to również Ciebie, koniecznie kliknij tutaj. Pamiętaj jednak, że utrzymujące się przez dłuższy czas lub nasilające problemy ze snem należy skonsultować się z lekarzem.

Tabletki na sen z melatoniną syntetyczną przeznaczone są przede wszystkim dla osób, u których zachodzi zaburzenie produkcji hormonu w jego naturalnej postaci, co może się dziać z różnych powodów. 

Dysfunkcje na tym polu związane są między innymi z takimi czynnikami, jak:

  • Wiek – z upływem lat synteza melatoniny w organizmie obniża się
  • Pora roku (latem, ze względu na dłuższy dzień i krótszą noc organizm wytwarza mniejsze ilości hormonu snu)
  • Nienaturalny cykl aktywności życiowej (np. praca w nocy, spanie w dzień)
  • Gwałtowne zmiany stref czasowych (np. na skutek podróży samolotem)

Melatonina na sen dla dzieci 

Produkcja naturalnej melatoniny w szyszynce zaczyna się dopiero około 2-3. miesiąca życia. Wcześniej, w okresie płodowymi oraz noworodkowym proces ten nie zachodzi. U prawidłowo rozwijających się dzieci, synteza melatoniny z każdym rokiem wzrasta aż do osiągnięcia szczytu w wieku kilkunastu lat (10 pg/mL na dobę). Wyjątkiem są różnego typu zaburzenia i schorzenia, które mogą wpływać negatywnie na produkcję melatoniny. 

Wymienić w tym kontekście można takie typowe problemy wieku dziecięcego, jak:

Z opracowań naukowych wynika, że syntetyczna melatonina na sen dla dzieci ma realne oddziaływanie i jako taka może być niekiedy stosowana w leczeniu problemów z zasypianiem. Przykładowo badanie przeprowadzone przez YS Changa w jednym ze szpitali w Tajwanie wykazało, że dzieci chore na AZS, otrzymujące melatoninę zasypiały średnio o 21 minut szybciej, niż te, które przyjmowały placebo (Jędrzej Sarnecki: Stosowanie melatoniny u dzieci z AZS). 

Generalnie jednak należy pamiętać, że syntetyczną melatoninę na spanie można w przypadku najmłodszych pacjentów stosować tylko i wyłącznie w niewielkich ilościach i jedynie przy określonych wskazaniach, takich jak realne i trwałe zaburzenie wzorca snu. Substancja ta nie powinna być remedium na zwykłe problemy z zasypianiem. Odpowiedź na często stawiane pytanie, czy melatonina jest bezpieczna dla dzieci, nie jest bowiem jednoznacznie twierdząca.  

Czy możesz mieć problem z bezsennością? Sprawdź!

Dawkowanie melatoniny na sen 

Jak długo działa melatonina w tabletkach, ile melatoniny przed snem należy wziąć, czy możliwe jest jej przedawkowanie? Syntetyczne hormony oddziałują na organizm człowieka przez kilka godzin. Odpowiednią ilość suplementu należy przyjąć około 2-3 godz. przed położeniem się do łóżka. W zależności od preparatu i wskazań lekarskich, melatoninę stosuje się zazwyczaj w dawkach od 0,5 do 5-6 mg na dobę. 

Często zaleca się przyjmowanie większych ilości na początku i mniejszych w późniejszym okresie. Należy jednak pamiętać, że syntetyczna melatonina nie jest typowym lekiem na bezsenność i nawet u osób dorosłych nie może być stosowana w sposób długotrwały.

Należy też pamiętać, że substancję tę można przedawkować, co skutkować będzie dalszymi zaburzeniami rytmu dobowego, a także dolegliwościami takimi jak nudności i wymioty. Podejrzewa się też, że melatonina w nadmiarze może zaburzać prawidłową syntezę hormonu luteinizującego, stymulującego jajniki i jądra do produkcji estradiolu, progesteronu oraz testosteronu.

Opinie melatoniny na sen 

Opinie na temat melatoniny na sen są zróżnicowane. Środowisko naukowe do tego typu preparatów podchodzi zazwyczaj z rezerwą. Badacze podkreślają, że nie są znane wszystkie potencjalne skutki uboczne stosowania melatoniny, w tym zwłaszcza dalekosiężne, natomiast efekty jej działania bynajmniej nie są tak imponujące, jak przekonują producenci suplementów. 

Nawet jeśli wykazuje się istotne skrócenie czasu zasypiania, to różnica wynosi kilka, kilkanaście, najwyżej kilkadziesiąt minut. Zdecydowanie odmienne opinie można spotkać na wielu forach internetowych – użytkownicy przekonują, że sen z melatoniną jest zdecydowanie spokojniejszy, a czas zasypiania skraca się z kilku godzin do najwyżej kilkunastu minut. Trudno jednak o rzetelną weryfikację tego typu wpisów. 

Artykuł zawiera lokowanie produktu

Czytaj również

Bibliografia

  • Paweł B. Szewczyk, Angelika M. Dziuba, Elżbieta Poniewierka, Melatonina – metabolizm i rola hormonu szyszynki, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 2018;8(2):135–139
  • Jędrzej Sarnecki: Stosowanie melatoniny u dzieci z AZS, Standardy Medyczne, https://www.standardy.pl/newsy/id/77, opracowanie na podstawie: Chang YS, Lin MH, Lee JH i wsp. Melatonin Supplementation for Children With Atopic Dermatitis and Sleep Disturbance: A Randomized Clinical Trial. JAMA Pediatr 2016;170(1):35-42.
Piotr  Brzózka
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka
Dziennikarz, autor tysięcy publikacji o tematyce ekonomicznej, politycznej, społecznej oraz medycznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Zdrowie
Przeczytaj artykuł
Głęboki sen - ile powinien trwać i jak go wydłużyć?
Kobieta śpi na chmurze
Przeczytaj artykuł
Zbyt długi sen – spanie w dzień, po jedzeniu. Ile spać?
Technika spania - sen polifazowy
Przeczytaj artykuł
Ile można nie spać? Ile człowiek może wytrzymać bez snu?
Sen
Podobne artykuły
Osoba relaksująca się nad wodą
Techniki relaksacyjne - na stres i przed snem
Kobieta borykająca się z problemem bezsenności z powodu nerwicy
Bezsenność na tle nerwowym - jak sobie radzić?
Mężczyzna z jet lagiem po długim locie samolotem
Jet lag - co to jest i jak sobie z nim radzić?
Osoba medytująca wieczorem w domu
Medytacja na sen - spokojny i głęboki. Jak działa?
Może to Cię zainteresuje
Kobieta odmawia jedzenia słodyczy z powodu hiperinsulinemii
Hiperinsulinemia - przyczyny, objawy i leczenie. Jaka dieta?
Język z czerwonymi plamami
Język geograficzny - przyczyny i objawy. Jakie leczenie?
Widok kominów z fabryk zanieczyszczających powietrze
Zanieczyszczenia powietrza - źródła. Jaki wpływ na zdrowie?
Model mózgu z dłoni
Torbiel szyszynki - objawy i leczenie. Czy może pęknąć?

Reklama


Produkty bogate w magnez? 🤔
Sprawdź!