Jak wiadomo, samo ugryzienie przez kleszcza jest praktycznie bezbolesne i często pozostaje niezauważone. Te pasożyty przenoszą jednak szereg wirusów, bakterii i pierwotniaków powodujących choroby bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Dlatego tak ważne jest, by zwłaszcza podczas sezonu wzmożonej aktywności kleszczy chronić przed nimi siebie i swoich bliskich.
Profilaktyka
Aby zminimalizować ryzyko zarażenia się chorobami odkleszczowymi, należy stosować się do kilku ważnych zasad:
1. Mądrze wybierajmy miejsce wypoczynku –przebywajmy w miejscach, gdzie występowanie kleszczy jest jak najrzadsze (należy unikać wysokich traw, obszarów gęsto zalesionych, położonych w pobliżu jezior i stawów).
2. Zadbajmy o odpowiedni ubiór – warto zwracać uwagę na to, by odzież zakrywała jak najwięcej części ciała. Nogawki spodni włożone w wysokie buty, koszula z długim rękawem oraz czapka lub chustka na głowie pozwolą ochronić nas przed spotkaniem z kleszczem.
3. Dokładnie obserwuj swoje ciało – po powrocie z rejonów, gdzie często występują kleszcze, trzeba bezzwłocznie zdjąć i wytrzepać ubranie oraz uważnie obejrzeć swoje ciało (szczególnie głowę, uszy, miejsca zgięcia dużych stawów, ręce i nogi, pępek, pachwiny). Miejsca niedostępne dla oka należy wizualnie sprawdzić palcami. Wgryziony kleszcz powoduje powstanie małego uwypuklenia, które można wyczuć palcami. Po przejrzeniu ciała dobrze jest wziąć prysznic i umyć głowę. Pozwoli to usunąć młodociane formy kleszcza, które są praktycznie niewidoczne gołym okiem.
4. Dobrym pomysłem jest rozpylenie na odzież permetryny. Środek ten zabija kleszcze, a co więcej – jest w stanie przetrwać na ubraniach nawet kilka prań. Pamiętajmy jednak, aby po spryskaniu permetryną ubrań wysuszyć je tak, by zapobiec przedostaniu się preparatu do skóry.
Obecnie w aptekach dostępna jest szeroka gama produktów odstraszających kleszcze. Najskuteczniejsze są te zawierające DEET (N,N-dietylo-meta-toluamid).Ogromną popularnością cieszy się również spray, który według producenta działa do 4 godzin. Tak długie działanie spowodowane jest zawartą w preparacie (20%) ikarydyną – substancją niezwykle skutecznie odstraszającą kleszcze. Obecność DEET oraz ikarydyny w repelencie powoduje zablokowanie receptorów czuciowych kleszcza, co uniemożliwia mu rozpoznanie potencjalnego żywiciela i rozpoczęcie żerowania. Istotny jest również fakt, że produkt ten może być stosowany u dzieci już od 2. roku życia.
Kleszcze a choroby
Najczęściej występującymi w Polsce chorobami przenoszonymi przez kleszcze są borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Ryzyko zarażenia zwiększa fakt, że kleszcze potrafią pasożytować na kilku żywicielach. To dlatego ochrona przed tymi pajęczakami jest tak ważna. Alternatywą dla konieczności pamiętania o regularnym stosowaniu repelentów może być właśnie szczepionka. Obecnie w Polsce dostępna jest szczepionka przeciw odkleszczowemu zapaleniu mózgu. Zawiera ona oczyszczony antygen zabitego wirusa kleszczowego zapalenia opon mózgowych i mózgu. Wydawana jest na receptę (ok. 35 zł). Szczepienie powinniśmy rozpocząć kilka miesięcy przed sezonem wiosenno-letnim, ponieważ przebiega ono w trzech etapach. Jeżeli jednak chcemy być odporni już podczas tegorocznych wakacji, należy jak najszybciej przyjąć pierwszą szczepionkę, a za ok.14 dni ponowić zabieg. Miejmy na uwadze, że nie jest to jednak ochrona na całe życie – co 3 lata niezbędne są dawki przypominające. Jednak już po podaniu drugiej dawki organizm sam może się skutecznie bronić przed atakiem wirusa kleszczowego zapalenia mózgu. Pamiętajmy również o tym, że szczepionka powinna być przyjmowana pod nadzorem lekarza, który poinformuje nas o możliwych skutkach ubocznych jej stosowania.
Jeżeli pomimo zastosowania repelentów i odpowiedniego ubioru po powrocie z lasu znaleźliśmy na swoim ciele kleszcza, spróbujmy ostrożnie usunąć go pęsetą. Nie poleca się stosowania środków takich jak lakier do paznokci, olejek parafinowy czy wazelina, ponieważ podrażniony nimi kleszcz może zwymiotować, zwiększając w ten sposób ryzyko przeniesienia choroby do naszego organizmu.
Jedno jest pewne – przed kleszczami trzeba się chronić i warto poświęcić na ten cel trochę czasu i pieniędzy.
