Reklama
Wysoki cholesterol a geny
W profilaktyce i leczeniu wysokiego cholesterolu przede wszystkim kładzie się nacisk na odpowiednią dietę. Nieodpowiedni sposób żywienia jest także uznawany za jeden z czynników rozwoju tego schorzenia. Nie zawsze jednak przyczyna problemów z cholesterolem leży w trybie życia – w niektórych przypadkach skłonność do podwyższonego wskaźnika tej substancji jest genetyczna. Mowa o hipercholesterolemii – chorobie, która powoduje zwiększone stężenie cholesterolu we krwi oraz związane z tym powikłania, takie jak choroby sercowo-naczyniowe. Ze względu na genetyczne podłoże choroby można ją leczyć, lecz na całkowite wyleczenie nie ma szans.
Reklama
Hipercholesterolemia - skąd się bierze?
Hipercholesterolemia rodzinna to choroba uwarunkowana genetycznie. Powoduje zwiększenie we krwi stężenia całkowitego cholesterolu, jak i frakcji LDL, czyli tak zwanego złego cholesterolu. Choć cholesterol pełni w organizmie ważne funkcje, jego nadmiar jest bardzo szkodliwy – prowadzi bowiem do miażdżycy, a ta – do zawału serca. Osoby obciążone genetycznie hipercholesterolemią rodzinną mają o wiele większe stężenie cholesterolu niż osoby bez tej mutacji. Charakterystyczne dla tego schorzenia jest pojawienie się problemów z cholesterolem już we wczesnym dzieciństwie, a u osób w wieku około 45 lat zaburzenia podobne do tych, z którymi zmagają się 70-latkowie.
Hipercholesterolemię dziedziczy się w sposób autosomalny dominujący, czyli po jednym z rodziców. Zmutowany gen położony jest na 19. chromosomie. Prawdopodobieństwo odziedziczenia choroby, jeśli jeden z rodziców jest chory, wynosi 50%, jeśli oboje - 75%1.
Reklama
Jak wygląda leczenie hipercholesterolemii?
Leczenie hipercholesterolemii przebiega dwutorowo. Istnieją nowe, skuteczne leki, które efektywnie obniżają poziom cholesterolu nawet o 60% w stosunku do stężenia początkowego2. Obok farmakologii bardzo ważny jest także odpowiedni styl życia. Szczególnie istotna jest dieta, aktywność fizyczna i rzucenie palenia.
Reklama
Dieta w hipercholesterolemii
Dieta osób obciążonych tym schorzeniem powinna opierać się na kilku założeniach:
- dużej ilości warzyw i owoców, które stanowią źródło antyoksydantów: witamin A, E i C, zapobiegających rozpoczynaniu się procesu miażdżycowego,
- wprowadzeniu do codziennego jadłospisu żywności funkcjonalnej, wzbogaconej o sterole i stanole roślinne (tzw. fitosterole) – dobrym produktem, który łatwo zastosujesz w kuchni, jest roślinna margaryna Optima Cardio; można smarować nią kanapki, a także używać do smażenia czy pieczenia,
- wprowadzeniu do diety produktów bogatych w błonnik pokarmowy, który zmniejsza stężenie cholesterolu całkowitego i najbardziej szkodliwej frakcji LDL, czyli „złego” cholesterolu,
- zamianie tłuszczów zwierzęcych (masła, smalcu) na oleje roślinne: oliwę oraz olej rzepakowy,
- wprowadzeniu do menu produktów będących źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, na przykład orzechów, pestek, nasion i morskich ryb – zmniejszają stężenie „złego” cholesterolu i chronią serce,
- ograniczeniu jedzenia mięsa – jeśli nie chcesz z niego rezygnować, postaw na pieczonego albo gotowanego na parze kurczaka albo indyka,
- rezygnacji z wysokotłuszczowego nabiału, czyli produktów o zawartości tłuszczu większej niż 2%3,
- ograniczeniu żywności przetworzonej oraz typu fast-food.
Reklama
Aktywność fizyczna w hipercholesterolemii
Skutecznym sposobem na zmniejszenie stężenia cholesterolu we krwi jest regularny wysiłek fizyczny. Najbardziej polecane są ćwiczenia przyspieszające rytm serca, np. marszobieg, bieganie, jazda na rowerze, pływanie, nordic walking. Należy znaleźć czas na taki trening przynajmniej 3 razy w tygodniu. Już 30 minut umiarkowanej, ale regularnej aktywności zadziała leczniczo.
Z uwagi na genetyczne podłoże hipercholesterolemii, nie jest możliwe jej całkowite wyleczenie. Odpowiednia terapia lekami i zmiana trybu życia mogą jednak skutecznie obniżać poziom cholesterolu i zapobiec powikłaniom choroby.
