Dla Ciebie, na zdrowie!

Nadmierne gazy jelitowe i bąki - jak sobie z nimi poradzić?

Gazy jelitowe – nieważne, jak bardzo chcielibyśmy udawać, że nie istnieją – zdarzają się każdemu, i to wielokrotnie w ciągu dnia, często wprawiając nas w najwyższe zakłopotanie. Wyjaśniamy, czym są gazy i bąki, skąd się biorą nadmierne gazy i jak możemy na nie wpływać.
Kobieta zatykająca nos w powodu śmierdzących gazów jelitowych
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Gazy jelitowe powstają w przewodzie pokarmowym na skutek połykania dużej ilości powietrza podczas spożywania posiłków lub mówienia. Są także wynikiem fermentacji jelitowej składników pokarmowych.
  • Na ilość i rodzaj gazów wpływ ma rodzaj spożywanych produktów, flora jelitowa oraz sprawność pasażu jelitowego. Zdrowy człowiek wydala gazy maksymalnie do 25 razy na dobę.
  • Kiedy zgłosić się do lekarza? Konsultacja potrzebna jest wówczas, gdy gazy oddawane są znacznie częściej niż 25 razy na dobę, oraz w przypadku, gdy ich zapach jest bardziej nieprzyjemny niż zazwyczaj.
SPRAWDŹ TEŻ: Co oznaczają częste gazy w ciąży?
Spis treści

Reklama

Jak powstają gazy w jelitach?

Gazy jelitowe, potocznie zwane "bąkami" lub „wiatrami”, powstają w przewodzie pokarmowym na skutek połykania dużej ilości powietrza podczas spożywania posiłków lub mówienia. Są także wynikiem fermentacji jelitowej składników pokarmowych, która zachodzi głównie w jelicie grubym.

Te, które pochodzą z połykanego powietrza w swoim składzie zawierają tlen i azot. Z kolei gazy będące produktem bakteryjnego metabolizmu składają się z dwutlenku węgla, wodoru, metanu i siarkowodoru odpowiedzialnego za ich specyficzną woń.

Przyczyny występowania gazów i bąków

Ilość i rodzaj „wiatrów” zależą od rodzaju spożywanych produktów, od flory jelitowej oraz sprawności pasażu jelitowego. Zdrowy człowiek wydala gazy maksymalnie do 25 razy na dobę. Organizm wytwarza ich znacznie więcej, kiedy jemy w pośpiechu i pijemy podczas posiłku.

Do pokarmów, które wzmagają produkcję gazów, należą:

  • rośliny strączkowe,
  • warzywa, takie jak: kapusta, kalafior, szparagi, brukselka,
  • owoce – banany, brzoskwinie, morele,
  • napoje gazowane, piwo,
  • pokarmy tłuste i smażone,
  • mleko i jego produkty, szczególnie u osób nietolerujących laktozy,
  • cukier i jego zamienniki.

Reklama

Skąd biorą się nadmierne gazy?

Zwiększenie ilości gazów jelitowych, oprócz przyczyn dietetycznych, może mieć także inne powody. Wśród nich wymienić warto:

  • zaburzenia trawienia i wchłaniania w jelicie cienkim, co prowadzi do zwiększenia ilości substratów do fermentacji w jelicie grubym,
  • mechaniczne upośledzenie drożności jelit, które prowadzi do zwolnienia, a nawet zatrzymania transportu treści jelitowej w obrębie przewodu pokarmowego,
  • nadmierne połykanie powietrza podczas żucia gumy, picia przez słomkę czy palenia papierosów,
  • niektóre leki i suplementy diety,
  • choroby przewodu pokarmowego, takie jak: choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego, zapalenie uchyłków, choroby trzustki, pęcherzyka żółciowego,
  • zwiększenie ilości bakterii w jelicie cienkim,
  • zakażenia pasożytnicze.

Nadmierne gazy - kiedy udać się do lekarza?

Konsultacji z lekarzem wymagają sytuacje, kiedy gazy jelitowe oddawane są znacznie częściej niż 25 razy na dobę, a także w przypadku, gdy ich zapach jest bardziej nieprzyjemny niż zazwyczaj i towarzyszą im dolegliwości takie jak biegunka, bóle brzucha lub utrata masy ciała.

Aby wykluczyć ewentualne stany patologiczne, czasem konieczne jest wykonanie dodatkowych badań, takich jak badanie krwi, badanie radiologiczne przewodu pokarmowego, badania endoskopowe czy posiew kału.

Reklama

Jak pozbyć się gazów?

Jeżeli lekarz nie znajdzie poważnej przyczyny nadmiernego oddawania gazów, prawdopodobnie poradzi przyjmowanie preparatów dostępnych w aptece bez recepty, które prowadzą do rozpadu pęcherzyków gazu powstających w żołądku i jelitach (np. Espumisan).

Oprócz przyjmowania leków, możemy spróbować pomóc sobie sami. Istotne znaczenie w zredukowaniu problemu ma zmiana nawyków żywieniowych i stylu życia. Z codziennego menu należy wyeliminować tzw. produkty gazotwórcze, czyli głównie fasolę i inne rośliny strączkowe.

Niewskazane są również słodycze, a zwłaszcza czekolada. Trzeba też unikać dań ostrych, ciężkostrawnych i smażonych.

Co zrobić żeby nie puszczać bąków?

Ważny jest również sposób konsumowania posiłków. Pokarm powinien być dokładnie przeżuwany oraz spożywany bez pośpiechu i w bezstresowej atmosferze. Osoby, u których występują problemy trawienne, powinny wzbogacać posiłki o przyprawy i zioła, takie jak:

  • koper włoski,
  • kminek,
  • imbir,
  • rumianek

pozytywnie wpływające na perystaltykę jelit.

Wszystkie nowe produkty i potrawy powinny być wprowadzane do jadłospisu stopniowo.

Ponadto, należy dbać o wypijanie odpowiedniej ilości płynów, przede wszystkim wody mineralnej niegazowanej.

Można też spróbować zastosować probiotyki, które pomogą zmienić skład flory jelitowej, tak aby dominowały w niej bakterie niefermentujące.

Czytaj również

Bibliografia

  • M. Słomka, E. Małecka-Panas, Wzdęcia i odbijania, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2011/7/1.
  • P. Gulbicka, M. Grzymisławski, Wzdęcia brzucha – najczęstsze przyczyny i postępowanie, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 2016, 6, 1.
  • R, M. Tomecki, Co nowego w zespole jelita nadwrażliwego, http://science24.com/paper/2037 [dostęp: 25.01.2022]
  • A. Skwierczyńska, Wzdęcia brzucha. Przyczyny, objawy i postępowanie, https://dietetycy.org.pl/wzdecia/ [dostęp: 25.01.2022]
  • P. Moszczyński, Kłopoty trawienne, Wiadomości Zielarskie, 1999, 41. 03.
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Zdrowie
Przeczytaj artykuł
Bóle brzucha – rodzaje bólu brzucha. Po jedzeniu
Pacjent z bólem brzucha
Przeczytaj artykuł
Jelitówka - jakie są objawy, jak leczyć i co jeść?
Przeczytaj artykuł
Ból brzucha u dzieci – co na ból brzucha u dziecka?
Dziecko z bolącym brzuchem
Podobne artykuły
Kobietę boli brzuch po jedzeniu
Ból brzucha po jedzeniu – skąd się bierze i jak go leczyć?
Picie alkoholu powodujące ból brzucha
Ból brzucha po alkoholu - sposoby leczenia. Co robić?
Kobieta borykająca się z problemem przewlekłej biegunki
Przewlekła biegunka - przyczyny, dieta i leki. Co pomaga?
Pacjent z biegunką w czasie covid-19
Biegunka przy COVID-19 - ile trwa? Czy to typowy objaw?
Może to Cię zainteresuje
Sproszkowana chlorella
Chlorella - właściwości i działanie. Z czym nie łączyć?
Antyoksydanty
Wolne rodniki - powstawanie i skutki. Jak się ich pozbyć?
Olej lniany na drewnianej desce z ziarnami siemienia lnianego
Olej lniany - właściwości i skutki uboczne. Na co pomaga?
Korzeń żeń-szenia na wiklinowym półmisku
Żeń-szeń - jakie ma właściwości i na co pomaga? Działanie

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Jakie objawy alergii są dla Ciebie najbardziej uciążliwe?