Skierowanie jest dokumentem, który upoważnia do skorzystania z porady lekarza specjalisty. Warunkiem jest ubezpieczenie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Pacjenci mogą korzystać z badań i porad lekarskich (w razie potrzeby także w domu), rehabilitacji leczniczej, leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego oraz profilaktyki zdrowotnej. W publicznym systemie ochrony zdrowia obowiązuje zasada skierowań, ale prawo przewiduje od niej wyjątki.
Reklama
Ile jest ważne skierowanie do specjalisty?
Większość ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych, finansowanych ze środków publicznych, jest udzielanych na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Zasady postępowania określają przepisy Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2019.1373 z dnia 2019.07.24).
Odpowiedź na pytanie ile ważne jest skierowanie do specjalisty należy rozpocząć od ustalenia w jakich przypadkach nie jest wymagany tego typu dokument.
Art. 57 ust.2 ww. ustawy szczegółowo określa przypadki, w których nie jest wymagane skierowanie. Przepisy ustawy wyraźnie wskazują, iż te sytuacje dotyczą:
- ginekologa i położnika,
- dentysty,
- wenerologa,
- onkologa,
- psychiatry.
Dokumentów uprawniających do wizyty u określonego lekarza, specjalizującego się w konkretnej dziedzinie medycyny, nie potrzebują też pewne grupy pacjentów. Tych osób nie dotyczy problem ważności skierowania do specjalisty.
Do takich osób należą:
- chorzy na gruźlicę,
- osoby zakażone wirusem HIV,
- inwalidzi wojenni i wojskowi,
- osoby represjonowane i kombatanci,
- osoby zgłaszające się na leczenie z powodu uzależnienia (lub osoby współuzależnione),
- dzieci i młodzież, wymagający działań psychologicznych, psychoterapeutycznych i środowiskowych,
- osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- osoby z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji,
- opiekunowie dziecka w procesie jego leczenia i rehabilitacji.
W miejscach rejestracji pacjentów w ramach świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej powinna być umieszczona informacja o powyższych wyjątkach.
Reklama
Kiedy można przyjść bez skierowania?
Termin ważności skierowania do specjalisty nie jest jednoznacznie określony. Narodowy Fundusz Zdrowia podaje, iż skierowanie jest ważne tak długo, jak istnieją przesłanki wskazujące na potrzebę podjęcia działań diagnostycznych lub terapeutycznych.
Pacjenci obejmowani są opieką specjalistycznej placówki służby zdrowia tak długo, jak długo utrzymuje się ich problem zdrowotny, który był przyczyną wystawienia takiego skierowania i jak długo lekarz specjalista, prowadzący danego pacjenta wyznacza terminy kolejnych wizyt. Na podstawie konkretnego skierowania można zarejestrować się tylko w jednej placówce medycznej służby zdrowia, działającej w ramach NFZ.
Ważne są skierowania wystawiane w postaci papierowej i elektronicznej (E-skierowania). W stanach nagłych świadczenia zdrowotne są udzielane bez skierowania (art.60 ww. ustawy), a zatem takich sytuacji nie dotyczy problem, jak długo jest ważne skierowanie do lekarza specjalisty.
Wyjątkami od zasady bezterminowości, która obowiązuje w przypadku lekarzy specjalistów są:
- skierowania do placówek uzdrowiskowych – w tym przypadku skierowania podlegają weryfikacji co 18 miesięcy od daty ich wystawienia,
- skierowania na zabiegi fizjoterapeutyczne – wymagają one zarejestrowania w ciągu 30 dni od daty wystawienia,
- skierowania do szpitala psychiatrycznego – ich ważność wygasa po 14 dniach.
Reklama
Czy skierowanie do specjalisty ma termin ważności?
Druk skierowania do lekarza specjalisty nie ma terminu ważności skierowania do specjalisty, określonego konkretną datą czy liczbą dni, ale traci swoją moc z chwilą ustania przyczyny skierowania pacjenta do specjalistycznej opieki medycznej (przykładem może być poprawa stanu zdrowia czy wyleczenie przyczyn choroby).
Każdy pacjent musi jednak pamiętać, iż w przypadku świadczeń w ramach opieki zdrowotnej NFZ należy dostarczyć oryginał skierowania w postaci papierowej nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia dokonania wpisu na listę oczekujących (art.20 ust.2a ww. ustawy). Często chorzy dokonują rejestracji telefonicznie lub za pośrednictwem internetu.
Warunek dostarczenia skierowania jest konieczny – w przeciwnym razie pacjent zostaje skreślony z listy oczekujących na wizytę. Jeśli skierowania zostało wydane w formie elektronicznej należy przekazać danej placówce medycznej klucz dostępu do skierowania, który otrzymuje każdy pacjent przy tego typu rejestracji.
Na podstawie skierowań, zgłoszonych do konkretnego specjalisty, tworzony jest harmonogram przyjęć. W celu otrzymania specjalistycznego świadczenia medycznego można wpisać się na listę oczekujących tylko u jednego świadczeniodawcy (specjalistycznej placówki medycznej). Niezgłoszenie się na ustalony termin powoduje skreślenie z listy oczekujących, chyba że pacjent usprawiedliwi swoją nieobecność. Ustawodawca wyraźnie wskazuje - chory musi uprawdopodobnić, iż niezgłoszenie się nastąpiło z powodu siły wyższej (art.20 ust.10e ww. ustawy).
Narodowy Fundusz Zdrowia podkreśla, iż pacjenci nie powinni być odsyłani z powodu braków merytorycznych i formalnych w skierowaniu. Ten powód nie może być przyczyną odmowy wpisu. W takich sytuacjach wystarczy, iż pacjent uzupełni brakujące dane u lekarza kierującego.
Zarejestrowane skierowanie (w terminie 14 dni) nie traci swojej ważności, nawet przy długim czasie oczekiwania na konsultację u specjalisty. Często termin pierwszej takiej wizyty jest bardzo odległy. Lekarz kierujący może przyspieszyć spotkanie z niezbędnym specjalistą umieszczając na druku dopisek „pilne” (niektórzy posługują się sformułowaniem „cito”). Taki zapis znacznie skraca długi czas do pierwszej wizyty.
Każdy pacjent może dostarczyć skierowanie do specjalisty:
- osobiście,
- przez osobę trzecią,
- za pośrednictwem poczty – w tym przypadku ważna jest data stempla pocztowego.
