Każdy pracownik, zatrudniony na umowę o pracę ma prawo do nieobecności w czasie choroby. Niezbędnym dokumentem, potwierdzającym usprawiedliwione niewykonywanie obowiązków służbowych jest zwolnienie lekarskie, potocznie nazywane drukiem L-4.
Przepisy prawa zezwalają także na 14 dni wolnego („chorobowego”) w celu sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny (art.33 ust.1 pkt.2 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa) oraz 60 dni w roku kalendarzowym do sprawowania opieki na dziećmi (art.33 ust.1 pkt. 1 ww. ustawy).
Reklama
Zwolnienie lekarskie – ile dni?
Zwolnienie lekarskie to dokument potwierdzający czasową niezdolność do pracy. Tryb i sposób wystawiania tego typu zaświadczeń lekarskich określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim (Dz.U.2015.2013.z dnia 2015.12.02).
Okres czasowej niezdolności do pracy jest określany liczbą dni (§4 ust.1 ww. rozporządzenia). Każde zwolnienie lekarskie wystawiane jest na czas, w którym osoba ubezpieczona ze względu na stan zdrowia powinna powstrzymywać się od pracy (§8 ww. rozporządzenia). Pojedyncze zwolnienie L4 musi obejmować okres nie dłuższy niż do dnia, w którym jest niezbędne przeprowadzenie ponownego badania stanu zdrowia ubezpieczonego. Co oznacza ten warunek?
Ile dni można być na zwolnieniu lekarskim? Ta problematyka jest szczegółowo uregulowana w Ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2020.870 z 2020.05.15).
Art.8 ww. ustawy stanowi, iż okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub innych przyczyn, określonych przez przepisy prawa może trwać:
- co do zasady nie dłużej niż 182 dni,
- w przypadku gruźlicy lub ciąży – nie dłużej niż 270 dni.
W tym czasie każdemu ubezpieczonemu pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy. Zwolnienie lekarskie wystawione na czas zgodny z przepisami daje prawo do otrzymywania wspomnianego zasiłku, ale muszą być spełnione następujące warunki (art.6 ust.1 ww. ustawy):
- chory podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu,
- pracownik jest niezdolny do pracy z powodu choroby,
- choroba pojawiła się w trakcie trwania ubezpieczenia chorobowego.
Lekarz, po łącznym spełnieniu tych 3 warunków, wystawia zwolnienie lekarskie, które może być przedłużane na czas do 182 dni. Zatem odpowiedź na pytanie, ile dni można być na L-4 jest jednoznaczna - maksymalnie do 182 dni.
W niektórych sytuacjach, po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, pracownik jest nadal niezdolny do pracy. W takiej sytuacji ubezpieczonemu przysługuje świadczenie rehabilitacyjne (art.18 ust.1 ww. ustawy). Przyznawane jest na czas niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, ale nie dłużej niż na okres 12 miesięcy.
Reklama
Ile dni zwolnienia może wypisać lekarz rodzinny?
Lekarze Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) to z reguły pierwsi pracownicy służb medycznych, do których zgłaszają się chorzy. POZ i działający w jej strukturach lekarze rodzinni to część systemu opieki zdrowotnej, który ma zapewnić wszystkim ubezpieczonym kompleksowe i skoordynowane działania. Lekarz rodzinny jako pierwszy ocenia stan zdrowia pacjenta, koordynuje pracę innych członków zespołu lekarskiego i w sposób maksymalny wykorzystuje wszystkie możliwości systemu ochrony zdrowia.
Pacjenci często zastanawiają się, czy dłuższe zwolnienie musi być koniecznie wystawione przez specjalistę, a ile dni zwolnienia może wystawić lekarz rodzinny? Przepisy prawa nie uzależniają długości zwolnienia lekarskiego od specjalizacji medycznej. Każde tradycyjne L-4, wystawiane przez lekarza rodzinnego, może trwać maksymalnie do 182 dni. Oczywiście żaden lekarz rodzinny nie wystawi takiego zaświadczenia w maksymalnej wysokości już przy pierwszej wizycie.
Co do zasady każde pojedyncze zwolnienie nie jest ograniczone czasowo i może być przedłużane w ramach czasowych, określonych przez przepisy prawa. Orzekanie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby następuje po przeprowadzeniu postępowania diagnostyczno-leczniczego. Lekarz rodzinny decyduje, jak długie powinno być pierwsze zwolnienie od pracy i czy jest ono wystarczające, aby chory mógł powrócić do zdrowia.
Zgodnie z zasadą, określoną w §8 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 10 listopada 2015 r. zwolnienie L-4 jest wystawiane na czas niezbędny do przeprowadzenia ponownego badania stanu zdrowia chorego. W zależności od rodzaju schorzenia może być to bardzo różny okres – 7 czy 14 dni na pierwsze zwolnienie, a czasem nawet 30 dni, z możliwością przedłużania do czasu maksymalnego. Jednak ta decyzja to tylko i wyłącznie kompetencja lekarza.
Świadczenie rehabilitacyjne, przyznawane po 182 dniach choroby jest przyznawane przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art.18 ust.3 ww. ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). W tym zakresie kończą się już uprawnienia lekarza rodzinnego.
Reklama
Czy lekarz może wystawić zwolnienie wstecz?
W niektórych sytuacjach pierwsze dni choroby są wyczerpujące i trudne dla chorego, który nie ma siły stawić się u lekarza. Chorzy pracownicy często zastanawiają się czy lekarz może wystawić zwolenie wstecz, oraz ile dni wstecz można wystawić L-4? I w tym przypadku przepisy prawa wyraźnie określają warunki wystawiania tak zwanych „wstecznych zwolnień”.
Zgodnie z §7 ust.3 wspomnianego wcześniej rozporządzenia z 2015 r. okres czasowej niezdolności do pracy może obejmować 3 dni poprzedzające dzień, w którym chory zgłosił się do lekarza. Badanie chorego musi wykazać, że ubezpieczony w okresie tych 3 dni niewątpliwie był niezdolny do pracy.
Wyjątkiem jest zwolnienie lekarskie od psychiatry. Ile dni wstecz może być ono wystawione? Przepisy ww. rozporządzenia pozwalają w takich przypadkach na stwierdzenie czasowej niezdolności do pracy jeszcze wcześniej niż 3 dni przed datą wystawienia zwolnienia L-4. W takich sytuacjach lekarz psychiatra musi jednak stwierdzić zaburzenia psychiczne, które ograniczają zdolność ubezpieczonego do oceny własnego postępowania.
