Co to jest pulsometr?
Pulsometrem nazywa się urządzenie monitorujące tętno, czyli falę ciśnieniową krwi, która wyrzucana z serca rozprzestrzenia się wzdłuż naczyń tętniczych i powoduje ich odkształcenie. Prędkość rozprzestrzeniania się fali krwi zależy m.in. od elastyczności ścian naczyń tętniczych. W czasie spoczynku człowiek ma niskie tętno. Średnio wynosi ono od 60 do 100 uderzeń na minutę. Podczas aktywności fizycznej puls wzrasta. Im bardziej intensywne ćwiczenia wykonujemy, tym będzie wyższy. W czasie treningu tętno średnio wynosi 150-170 uderzeń na minutę.
Puls można zmierzyć palpacyjnie, czyli przykładając opuszki palców do tętnic lub z użyciem specjalistycznego urządzenia nazywanego pulsometrem lub tętnomierzem. Pulsometr wyglądem przypomina zegarek z opaską zakładaną na klatkę piersiową. Pomiaru tętna dokonuje opaska ze specjalnym nadajnikiem, która drogą radiową przekazuje dane do „zegarka”. Na rynku występują także pulsometry bez opaski, które wykorzystują technologię optycznego pomiaru tętna. Nowoczesne pulsometry są wyposażone w dodatkowe funkcje – pokazują m.in. ilość spalonych kalorii, przebyty dystans czy prędkość.
Pulsometr do biegania
Biegacze oraz inni sportowcy korzystają z pulsometrów, aby kontrolować tętno w trakcie treningu i dostosować do niego intensywność ćwiczeń. Na podstawie kontroli tętna, można określić zużycie energii, ilość spalonych kalorii, stopień wydolności organizmu, a także uniknąć przetrenowania. Aby efektywnie wykorzystać pulsometr do biegania lub innej aktywności fizycznej, trzeba określić swoje tętno maksymalne (HRmax). W czasie uprawiania sportu tętno nie powinno przekraczać wartości HRmax, aby nie przeciążyć organizmu. Jak wyliczyć tętno maksymalne? Można posłużyć się prostym, choć obarczonym dużym marginesem błędu, wzorem - HRmax= 208 – 0.7 x wiek lub wykonać próbę wysiłkową. Najintensywniejsze spalanie tkanki tłuszczowej ma miejsce w czasie treningu na tętnie wynoszącym 60-70% HRmax. Aby poprawić wydolność oddechową i krążenie, zaleca się trening z tętnem 70-80%HRmax. Zawodowi sportowcy trenują na tętnie 80-100% HRmax, wówczas przechodzą przez tzw. próg tlenowy, a trening poprawa ich wytrzymałość. Optymalny zakres tętna w trakcie treningu to 65-85% HRmax.
Zegarek z pulsometrem i opaską
Pulsometr z opaską napiersiową uchodzi obecnie za najbardziej precyzyjny. Pomiaru tętna dokonuje opaska z nadajnikiem, który monitoruje pracę serca. Informacje zebrane przez nadajnik trafiają drogą radiową do pulsometru. Na wyświetlaczu pojawia się wynik pomiaru tętna, a także inne dane, w zależności od funkcji, jakie pulsometr posiada. Zegarka, do którego dołączono opaskę, nie trzeba nosić na nadgarstku – można go zamontować na przykład na kierownicy roweru.
Pulsometr nadgarstkowy
Pulsometr nadgarstkowy jest mniej dokładny od tętnomierza z pasem napiersiowym. Tego typu pulsometr jest wyposażony w diody, emitujące promieniowanie, które przechodzi przez nadgarstek, trafia do detektora, a następnie do układu obliczeniowego, który wylicza wartość tętna.
Wpływ na dokładność pomiaru z nadgarstka mogą mieć takie czynniki jak:
- poziom nawodnienia organizmu,
- kolor skóry,
- temperatura ciała oraz otoczenia.
Również niektóre dyscypliny sportu, w których ruch ramion jest nieregularny, takie jak tenis czy squash, mogą utrudniać wykonanie prawidłowego pomiary tętna.
Który zegarek z pulsometrem wybrać?
Ceny pulsometrów są bardzo zróżnicowane i zależą przede wszystkim od dodatkowych funkcji, takich jak:
- zegarek,
- stoper,
- termometr,
- barometr,
- kompas,
- prędkościomierz,
- licznik spalonych kalorii,
- rejestracja przebytej trasy dzięki nadajnikowi GPS.
Zegarek z pulsometrem w nadgarstku można kupić za około 100 złotych, natomiast urządzenia naszpikowane dodatkowymi funkcjami, przeznaczone dla profesjonalistów, kosztują ponad 1000 złotych. Pulsometr należy przede wszystkim dobrać do własnych potrzeb oraz rodzaju uprawianego sportu. Przykładowo, jeśli chodzimy na zajęcia fitnessu, a naszym celem jest wyszczuplenie sylwetki, wystarczy nam prosty pulsometr, który dodatkowo ma licznik kalorii. Biegacze raczej wybiorą pulsometr zaawansowany, który mierzy dystans, prędkość oraz ma wbudowany czujnik GPS.
