Reklama
Co to jest napój izotoniczny?
Napoje izotoniczne (izotoniki) to preparaty stosowane w celu szybkiego uzupełnienia zapasów wody, elektrolitów, składników mineralnych, witamin oraz węglowodanów, których pokłady zostały nadwątlone w wyniku intensywnego wysiłku fizycznego, między innymi poprzez wydzielanie potu, a także spalanie na cele energetyczne.
Napoje izotoniczne przeznaczone są przede wszystkim dla sportowców uprawiających dyscypliny wytrzymałościowe, wymagające długotrwałego i wyczerpującego wysiłku, jak: biegi długodystansowe, kolarstwo, pływanie, piłka nożna.
Izotoniki doskonale sprawdzają się też w zaawansowanej turystyce wysokogórskiej. Co istotne, napojów izotonicznych nie należy mylić – co często ma miejsce – z tak zwanymi drinkami energetycznymi. Na czym polegają główne różnice? Jak działają izotoniki? W jakich postaciach można je przyjmować?
Reklama
Izotoniki a energetyki
Napoje energetyczne bazują przede wszystkim na działaniu substancji pobudzających, takich jak kofeina i tauryna. Jako takie, dostarczają krótkotrwałej, lecz intensywnej energii dla mięśni i umysłu, zwiększają możliwości treningowe, chwilowo redukują uczucie zmęczenia, poprawiają poziom koncentracji, motywacji i szeroko rozumianej kondycji psychofizycznej.
Jednocześnie jednak ich przyjmowanie wiąże się z określonym ryzykiem zdrowotnym, w istotny sposób zwiększają bowiem ciśnienie krwi i przyspieszają akcję serca – konsekwencją może być nawet zawał serca lub udar.
Charakteryzują się też dużą zawartością cukru, co sprzyja otyłości i cukrzycy. Często też powodują odwodnienie. Na ich tle izotoniki prezentują się zgoła niewinnie. Co nie znaczy, że są nieskuteczne. Wręcz przeciwnie. To właśnie napoje izotoniczne uważane są za lepszy wybór dla sportowców – wprawdzie nie pobudzają, ale za to intensywnie nawadniają i odżywiają.
Dostarczają wodę i podstawowe składniki odżywcze. Regulują poziom glukozy we krwi i sprzyjają zachowaniu równowagi kwasowo-zasadowej. Dzięki temu pozwalają utrzymać wydolność fizyczną organizmu na wysokim poziomie przez dłuższy czas, a następnie sprzyjają regeneracji mięśni. Nie powodują przy tym istotnych zagrożeń dla zdrowia i życia.
Reklama
Napój izotoniczny w proszku
Izotoniki sprzedawane są w dwóch podstawowych postaciach. Preparat tego typu nabyć zatem można jako:
- koncentrat izotoniczny w proszku, do rozpuszczenia w wodzie,
- płyn izotoniczny w formie gotowej do spożycia.
Osoby profesjonalnie uprawiające sport zazwyczaj wybierają napój izotoniczny w proszku, który służy do samodzielnego przygotowania. Jest on tańszy, niż gotowy produkt w płynie, ale przede wszystkim jego formuła pozwala na zastosowanie większej ilości składników wspomagających organizm w czasie wysiłku.
Preparaty tego typu, oprócz wody zazwyczaj zawierają w swoim składzie:
- kompleks minerałów, takich jak wapń, potas i sód,
- witaminy B1, B6, B2, a także A, C, D i E,
- węglowodany (w niewielkiej ilości),
- L-karnitynę, biotynę, tiaminę.
Dzięki temu napój izotoniczny w proszku skutecznie zapobiega odwodnieniu wskutek wysiłku, a także ułatwia regenerację w czasie treningu oraz po jego zakończeniu.
Reklama
Płyny izotoniczne w butelkach
Gotowe płyny izotoniczne kuszą wygodą użycia, w praktyce jednak częściej są kupowane przez osoby uprawiające sport amatorsko, a także w celu uzupełnienia zapasów wody i elektrolitów w chorobie, czy po suto zakrapianej nocy. Ich wadą jest relatywnie ubogi skład.
Przykładowo, jeden z popularnych płynów izotonicznych, oprócz cytrynianu sodu, potasu i witaminy B6, zawiera jeszcze glukozę oraz substancje słodzące i niewiele więcej. Problematyczne może się wydawać także obfite zastosowanie do produkcji tego typu środków substancji konserwujących oraz barwiących.
Reklama
Jak stosować izotoniki dla sportowców?
Izotoniki dla sportowców, zakupione w postaci skoncentrowanego proszku, wbrew pozorom są niezwykle łatwe do przygotowania. Jedną porcję produktu (zazwyczaj około 15-20 gramów) należy rozpuścić w szklance wody (250 ml), starannie mieszając. Dla wygody, uzyskaną ciecz przelać można do butelki, zwłaszcza jeśli napój towarzyszyć nam ma w czasie zawodów sportowych.
Pamiętajmy, że izotoniki najczęściej stosuje się w trakcie wysiłku fizycznego, tak by na bieżąco uzupełniać niedostatki wody, elektrolitów i substancji mineralnych, zyskując tym samym wyższą wydolność i osiągając lepsze wyniki. Jedno opakowanie zawierające koncentrat izotoniczny zawiera około 600-700 gramów produktu, co starcza mniej więcej 30-40 dni stosowania.
Koszt zakupu wynosi 20-40 złotych, jak więc łatwo obliczyć, wydajny preparat otrzymujemy w cenie poniżej 1 zł dziennie. Dla porównania, gotowe izotoniki w płynie kosztują w granicach 2,5 -5 złotych za butelkę.
