ACC

Spis treści

• Działanie
• Wskazania
• Przeciwwskazania
• Środki ostrożności
• Ciąża i laktacja
• Działania niepożądane
• Interakcje
• Dawkowanie
• Uwagi

Działanie

Acetylocysteina jest pochodną cysteiny o działaniu sekretolitycznym i sekretomotorycznym. Rozszczepia wiązania disiarczkowe w łańcuchach mukopolisacharydowych i powoduje depolimeryzację łańcuchów DNA w śluzie ropnym, dzięki czemu zmniejsza lepkość śluzu. Reaktywne grupy sulfhydrylowe acetylocysteiny mają zdolność wiązania i detoksykacji wolnych rodników. Ponadto acetylocysteina bierze udział w zwiększeniu syntezy glutationu. Po podaniu doustnym wchłania się szybko i prawie całkowicie z przewodu pokarmowego. Biodostępność, ze względu na efekt pierwszego przejścia przez wątrobę, wynosi ok. 10%. Acetylocysteina metabolizowana jest w wątrobie do aktywnej cysteiny oraz do diacetylocysteiny, cystyny i następnie do disiarczków. C_max w osoczu występuje po 1-3 h. Stopień wiązania z białkami wynosi ok. 50%. Acetylocysteina i jej metabolity mogą występować w organizmie w trzech różnych postaciach: częściowo jako wolna substancja, częściowo jako związana z białkami przez nietrwałe wiązania disiarczkowe oraz częściowo w składzie aminokwasów. Acetylocysteina jest wydalana prawie wyłącznie przez nerki w postaci nieaktywnych metabolitów. T_0,5 wynosi ok. 1 h; przy niewydolności wątroby może być wydłużony nawet do 8 h.

Wskazania

ACC mini, ACC classic: krótkotrwale jako lek rozrzedzający wydzielinę dróg oddechowych i ułatwiający jej odkrztuszanie u pacjentów z objawami zakażenia w obrębie górnych dróg oddechowych. ACC, ACC Hot, ACC optima, ACC optima Hot: jako lek rozrzedzający wydzielinę dróg oddechowych i ułatwiający jej odkrztuszanie u pacjentów z zapaleniem oskrzeli związanym z przeziębieniem.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na acetylocysteinę lub pozostałe składniki preparatu. Czynna choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy. Ostry stan astmatyczny. Zmniejszona zdolność odkrztuszania wydzieliny. Preparatów w postaci proszku lub granulatu do sporządzenia roztworu doustnego nie stosować u pacjentów z nietolerancją fruktozy. ACC classic nie stosować z nadwrażliwością na parahydroksybenzoesan metylu. ACC mini i ACC classic nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 3 lat. ACC i ACC Hot nie należy stosować u dzieci poniżej 6 lat. ACC optima i ACC optima Hot nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 14 lat.

Środki ostrożności

Ostrożnie stosować u pacjentów z astmą oskrzelową (możliwość wystąpienia skurczu oskrzeli), u pacjentów z chorobą wrzodową w wywiadzie, u osób w podeszłym wieku lub z niewydolnością oddechową. Jeśli konieczne jest jednoczesne stosowanie acetylocysteiny i antybiotyków doustnych, leki należy przyjmować w odstępie co najmniej 2 h. Stosowanie acetylocysteiny, zwłaszcza na początku leczenia, może spowodować upłynnienie śluzu, prowadząc w ten sposób do zwiększenia objętości wydzieliny oskrzelowej. Jeśli pacjent nie jest w stanie dostatecznie odkrztuszać, należy wdrożyć odpowiednie postępowanie (takie jak drenaż i odsysanie). U dzieci poniżej 2 lat stosowanie acetylocysteiny wiąże się z ryzykiem obturacji dróg oddechowych. Bardzo rzadko notowano ciężkie reakcje skórne, tj. zespół Stevensa-Johnsona i zespół Lyella. Należy poinformować pacjenta, aby w razie wystąpienia nowych zmian na skórze lub błonach śluzowych, przerwał stosowanie leku i niezwłocznie zwrócił się o pomoc medyczną. Należy zachować ostrożność u pacjentów z nietolerancją histaminy i unikać u nich długotrwałego leczenia (acetylocysteina wpływa na metabolizm histaminy i może wywołać objawy nietolerancji, np. ból głowy, naczynioruchowe zapalenie błony śluzowej nosa, świąd). Tabletki musujące zawierają laktozę - nie powinny być stosowane u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Proszki i granulat do sporządzenia roztworu doustnego zawierają sacharozę - nie powinny być stosowane u pacjentów z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy. Roztwór doustny zawiera parahydroksybenzoesan metylu, który może powodować reakcje alergiczne (możliwe reakcje typu późnego). Tabletki musujące i roztwór doustny zawierają sód, co należy wziąć pod uwagę u pacjentów z osłabioną czynnością nerek i u pacjentów kontrolujących zawartość sodu w diecie.

Ciąża i laktacja

W ciąży i okresie karmienia piersią stosować po dokładnym rozważeniu stosunku korzyści do ryzyka.

Działania niepożądane

Niezbyt często: reakcje nadwrażliwości, ból głowy, szumy uszne, tachykardia, niedociśnienie tętnicze, nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, pokrzywka, wysypka, obrzęk naczynioruchowy, świąd, wyprysk, gorączka. Rzadko: duszność, skurcz oskrzeli, niestrawność. Bardzo rzadko: wstrząs anafilaktyczny, reakcje anafilaktyczne lub rzekomoanafilaktyczne, krwotok. Częstość nieznana: obrzęk twarzy. W badaniach potwierdzono zmniejszoną agregację płytek w obecności acetylocysteiny, jednak nie jest możliwa ocena znaczenia klinicznego tego działania. Ponadto obserwowano zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zgagę, niedokrwistość i krwiak osierdzia. Krwawienia podczas stosowania acetylocysteiny były częściowo związane z reakcją nadwrażliwości.

Interakcje

Jednoczesne stosowanie acetylocysteiny i leków przeciwkaszlowych może spowodować niebezpieczne zaleganie wydzieliny na skutek zmniejszenia odruchu kaszlowego; należy zachować ostrożność podczas leczenia skojarzonego. Chlorowodorek tetracykliny (z wyjątkiem doksycykliny) i acetylocysteiny należy podawać oddzielnie, zachowując co najmniej 2 h przerwy. Istniejące doniesienia o inaktywacji antybiotyków przez acetylocysteinę dotyczą jedynie doświadczeń in vitro, w których wymienione substancje mieszano ze sobą bezpośrednio. Jednak ze względów bezpieczeństwa acetylocysteinę i doustne antybiotyki należy przyjmować oddzielnie, w odstępie co najmniej 2 h. Nie dotyczy to cefiksymu i lorakarbefu. Opisane niezgodności in vitro dotyczyły zwłaszcza półsyntetycznych penicylin, tetracyklin, cefalosporyn i aminoglikozydów. Nie wykazano niezgodności acetylocysteiny z antybiotykami takimi jak: amoksycylina, doksycyklina, erytromycyna, tiamfenikol i cefuroksym. Jednoczesne stosowanie preparatu z nitrogliceryną lub innymi azotanami może prowadzić do nasilenia działania rozszerzającego naczynia krwionośne i hamowania agregacji płytek krwi – należy zachować ostrożność podczas łącznego podawania.

Dawkowanie

Doustnie. Bez zalecenia lekarza nie należy stosować dłużej niż 4-5 dni. ACC mini. Dorośli i młodzież powyżej 14 lat: 400-600 mg na dobę w 2 lub 3 dawkach podzielonych. Dzieci 7-14 lat: 400 mg na dobę w 2 lub 4 dawkach podzielonych. Dzieci 3-6 lat: 200-300 mg na dobę w 2 lub 3 dawkach podzielonych. ACC classic. Dorośli i młodzież powyżej 14 lat: 400-600 mg na dobę w 2 lub 3 dawkach podzielonych (10 ml 2-3 razy na dobę). Dzieci 7-14 lat: 400 mg na dobę w 2 dawkach podzielonych (10 ml 2 razy na dobę). Dzieci 3-6 lat: 200-300 mg na dobę w 2 lub 3 dawkach podzielonych (5 ml 2-3 razy na dobę). ACC i ACC Hot. Dorośli i młodzież powyżej 14 lat: 400-600 mg na dobę w 2 lub 3 dawkach podzielonych. Dzieci 6-14 lat: 400 mg na dobę w 2 dawkach podzielonych. ACC optima, ACC optima Hot. Dorośli i młodzież powyżej 14 lat: 600 mg raz na dobę. Sposób podawania. Tabletkę musującą należy rozpuścić w 1/2 szklanki wody i wypić natychmiast po rozpuszczeniu. Preparat w postaci proszku: zawartość saszetki rozpuścić w chłodnym płynie (woda, sok, herbata) i wypić zaraz po rozpuszczeniu. Preparaty ACC Hot i ACC optima Hot: zawartość saszetki należy wsypać do szklanki z gorącą wodą, dokładnie wymieszać i wypić ciepły płyn. Należy unikać kontaktu przygotowanego roztworu z metalami i gumą. Lek należy przyjmować po posiłku. Podczas leczenia zaleca się przyjmowanie zwiększonej ilości płynów. Ostatnią dawkę leku należy podać najpóźniej 4 h przed snem.

Uwagi