Dystymia (nerwica depresyjna) to schorzenie psychiczne z grupy zaburzeń afektywnych, które z roku na rok staje się coraz bardziej powszechne. Obecnie cierpi na nią około 3-5% społeczeństwa, z czego większą część stanowią kobiety.
Dystymia jest rodzajem depresji przewlekłej, o nerwicowym podłożu. Pacjenci mają trwające dłuższy czas spadki nastroju. Ze względu na przewlekły charakter choroby i fakt, że dolegliwości nie osiągają dużego natężenia, znaczna część osób nie poszukuje specjalistycznej pomocy.
Reklama
Przyczyny dystymii
Dystymia to choroba wciąż badana przez naukowców. Jej przyczyn upatruje się w podłożu genetycznym– są więc na nią narażone osoby, u których członkowie rodziny chorowali na depresję lub inne zaburzenia afektywne. Dystymia może mieć także podłoże biologiczne. W takich przypadkach u osoby chorej występują zaburzenia w obrębie układu neuroprzekaźników w układzie nerwowym. Pod uwagę bierze się tutaj zmniejszenie stężeń serotoniny oraz noradrenaliny.
Dolegliwość może być też wynikiem zaburzeń pracy układu hormonalnego,na przykład tarczycy czy czynności osi podwzgórze – przysadka - nadnercza. Zdarza się także, że jest efektem działania, tak zwanego czynnika spustowego, czyli traumatycznego przeżycia, do którego może zaliczać się na przykład:
- śmierć bliskiej osoby,
- utrata pracy,
- rozstanie z ukochaną osobą,
- kłopoty finansowe.
Przypuszcza się również, że dystymia może dotykać częściej osoby uzależnione od alkoholu lub narkotyków, niż osoby nieuzależnione od żadnej substancji psychoaktywnej. Zdarza się, że to zaburzenie występuje u osób, które cierpią na schorzenia gruczołu grasicy, problemy żołądkowe lub mononukleozę.
Reklama
Objawy dystymii
Tak naprawdę pierwsze objawy choroby pojawiają się dość wcześnie, najczęściej w okresie dojrzewania, przez co pacjenci przez bliskie otoczenie bywają mylnie odbierani jako osoby z natury mniej wesołe. Wyróżnia się dwie postaci dystymii:
- dystymia wczesna – pierwsze dolegliwości pojawiają się przed 21. rokiem życia,
- dystymia późna – objawy pojawiają się po 21. roku życia.
Charakterystyczne dla dystymii objawy to:
- obniżony nastrój,
- anhedonia (zmniejszona możliwość odczuwania szczęścia),
- permanentne zmęczenie,
- poczucie lęku,
- niska samoocena,
- zaburzenia snu,
- brak apetytu,
- zmniejszona aktywność fizyczna,
- problemy z koncentracją,
- rozdrażnienie,
- poczucie beznadziejności,
- senność lub bezsenność,
- poczucie zagubienia w świecie,
- niechęć do kontaktów społecznych.
Dolegliwości w dystymii mogą sugerować, że chory cierpi na depresję. Aby postawić właściwą diagnozę, należy pamiętać, że u chorych na dystymię objawy nie mają tak dużego nasilenia, jak w przypadku depresji. Ponadto podkreśla się, że bezustannie obniżony nastrój musi utrzymywać się przez większości dni, w okresie czasu nie mniejszym niż dwa lata. W tym czasie mogą pojawiać się objawy remisji, które nie trwają dłużej niż dwa miesiące. W zaawansowanym stadium choroby dystymia może jednak przekształcić się w depresję. W przypadku osoby chorej, u której pojawiają się objawy cięższej depresji, mówi się o tak zwanej podwójnej depresji.
Reklama
Jak leczyć dystymię?
Dystymia jest chorobą trudną do zdiagnozowania. Diagnoza dystymii w pierwszym kroku odbywa się za pośrednictwem testu psychologicznego.
Test na dystymię zawiera kilka pytań o samopoczucie, postrzeganie siebie i świata, a także o doskwierające problemy zdrowotne. Na podstawie wyników planuje się, jak leczyć dystymię.
Leczenie dystymii to proces długotrwały i jak w większości schorzeń psychiatrycznych opiera się zarówno na farmakoterapii, jak i psychoterapii. Najczęściej stosuje się środki na bazie SSRI, czyli wychwytu zwrotnego serotoniny, które podwyższają stężenie tego hormonu i uwrażliwiają komórkę nerwową na jego działanie. Skuteczne są również inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI) oraz trójcykliczne leki przeciwdepresyjne.
Podczas psychoterapii natomiast najczęściej stosowaną metodą leczenia dystymii jest metoda poznawczo-behawioralna. Wybór konkretnej metody leczenia uzależniony jest jednak ściśle od nasilenia objawów schorzenia oraz ogólnego stanu zdrowia danego pacjenta. Warto podkreślić tutaj, że leczenie samą psychoterapią przynosi najlepsze rezultaty w leczeniu dzieci i młodzieży, natomiast u osób dorosłych nierzadko potrzebne jest połączenie jej z farmakoterapią.
Czytaj również:
