Reklama
Co to jest laktoza?
Co to jest laktoza? Należy ona do grupy węglowodanów, jest dwucukrem zbudowanym z cząsteczki galaktozy i glukozy. Nazywana jest również cukrem mlekowym z uwagi na jej pochodzenie. Słodkość laktozy jest mniejsza niż glukozy czy też sacharozy. Cukier ten jest stałą substancją bezbarwną i dobrze rozpuszcza się w wodzie.
W jelicie cienkim, a dokładniej w rąbku szczoteczkowym błony śluzowej, obecny jest enzym laktaza, który umożliwia rozkład laktozy na cukry proste – glukozę i galaktozę. Dzięki temu mogą one ulegać wchłonięciu i wykorzystaniu przez organizm.
Aktywność laktazy zmniejsza się stopniowo wraz z wiekiem. Największa występuje u noworodków i niemowląt w okresie karmienia piersią. Zależy ona również od innych czynników takich jak czas pasażu jelit, ruchy perystaltyczne czy skład ilościowy i jakościowy mikroflory jelitowej.
Nietolerancja laktozy może wynikać z pierwotnego, wtórnego bądź wrodzonego niedoboru enzymu - laktazy. Powoduje ona brak lub niedostateczne trawienie laktozy, doprowadzając do zaburzeń jej wchłaniania i zwiększonego ładunku osmotycznego w jelicie, co natomiast zwiększa zawartość w nim wody i prowadzi do biegunki.
Niewchłonięta laktoza trafia do jelita grubego, gdzie następnie trawiona jest przez bakterie, co skutkuje produkcją węglowodoru, dwutlenku węgla, metanu i wodoru, a w konsekwencji prowadzi do uciążliwych dolegliwości żołądkowo-jelitowych.
Reklama
Produkty bez laktozy
Produkty bez laktozy to przede wszystkim nieprzetworzona żywność. Naturalnie cukier ten nie występuje w zbożach, mięsie, rybach, jajach, strączkach, olejach, orzechach, warzywach czy owocach. Jednakże już produkty z nich powstałe np. pieczywo, pasty ze strączków, wędlina mogą ją zawierać w niewielkiej ilości.
Do produktów bez laktozy należy zaliczyć również nabiał bez laktozy, który jest produkowany w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku i coraz częściej pojawiającą się nietolerancję tego cukru w populacji.
Produkty mleczne fermentowane (np. kefir, maślanka, jogurty, ser żółty czy twaróg) dzięki procesom, którym są poddawane już posiadają mniejszą zawartość tego dwucukru, ale w produkcie bezlaktozowym został on całkowicie rozłożony do cukrów prostych.
Sięgając po jogurty bez laktozy można mieć pewność, że nie będzie on zawierał mleka w proszku, które jest skoncentrowanym źródłem tego cukru.
Produkty z laktozą
Gdzie jest laktoza? Naturalnie znaleźć ją można w mleku jak i przetworach z niego powstałych, czyli nabiale (np. jogurty, śmietana, lody, masło). Stosowana jest także między innymi w przemyśle farmaceutycznym jako substancja pomocnicza czy też jako wypełniacz w przemyśle spożywczym.
W czym jest laktoza? Najlepiej sprawdzać poprzez uważne czytanie etykiet produktów. Może się ona bowiem znajdować w produktach, w których byśmy się nawet nie spodziewali np. w szynce. Najbardziej skoncentrowane źródła laktozy to produkty przetworzone np. ciasta, ciastka, batoniki.
Reklama
Ciasto bez laktozy
Wypieki bez mleka wydają się dla wielu osób niemożliwe do wykonania. Jednak używając odpowiednich połączeń produktów można uzyskać doskonałe ciasto bez laktozy.
Poniżej przedstawiamy pomysł wypieku, w którym zamiana mąki pszennej na gryczaną pozwoli uzyskać ciasto bez glutenu i laktozy.
Ciasto marchewkowe bez laktozy
Składniki:
- Jaja kurze - 4 sztuki
- Ksylitol (lub cukier) – 50 g
- Sól – szczypta
- Marchewka – 350 g
- Zmielone migdały bez skórki – 200 g
- Skórka cytryny – z jednej sztuki
- Mąka pszenna (lub gryczana) – 40 g
- Mąka ziemniaczana – 50 g
- Proszek do pieczenia – 1 opakowanie
Sposób przygotowania:
- Białka jaj oddziel od żółtek, a następnie białka ubij z solą na sztywno. Żółtka utrzyj z ksylitolem na puszystą masę.
- Marchewkę umyj, osusz i obierz, a następnie zetrzyj na tarce o drobnych oczkach.
- Do utartych żółtek dodać zmielone migdały, marchewkę oraz skórkę cytrynową.
- Mąki wymieszaj z proszkiem do pieczenia, a następnie dodaj do masy marchewkowej. Delikatnie wmieszaj ubite białka.
- Keksówkę wyłóż papierem do pieczenia, a następnie przełóż ciasto i wyrównaj powierzchnię. Włóż do nagrzanego do 170 st. C piekarnika i piecz przez około 50 minut.
Reklama
Czy mleko bez laktozy jest zdrowe?
Mleko i produkty mleczne są źródłem niezbędnych składników odżywczych, w tym białka, łatwo przyswajalnego wapnia oraz witaminy D. Restrykcyjne ograniczenie spożywania nabiału może wiązać się z wystąpieniem niedoborów pokarmowych, jeśli nie zostaną one zamienione odpowiednimi artykułami spożywczymi.
Asortyment produktów bez laktozy wciąż się rozrasta. Na półkach sklepowych można znaleźć mleko bez laktozy, sery (twarogowe i żółte), kefiry, maślanki, masło, śmietanę, jogurty naturalne jak i smakowe.
Produkty te otrzymuje się dzięki wykorzystaniu, w procesie produkcyjnym, enzymatycznej hydrolizy laktozy. Artykuły spożywcze w wyniku tego nie tracą na wartości, ale niestety może się to wiązać z ich wyższą ceną. W przypadku uciążliwych dolegliwości żołądkowo-jelitowych warto dokonać diagnostyki by znaleźć przyczynę problemu, a dopiero w kolejnym kroku zastosować zamienniki tradycyjnych produktów.
Konieczność eliminacji laktozy z codziennej diety nie musi wiązać się z niesmacznymi posiłkami czy ryzykiem niedoborów składników mineralnych. Wiele smacznych i zbilansowanych planów żywieniowych można odnaleźć w nowoczesnej aplikacji dietetycznej. W ramach subskrypcji oferuje ona stały kontakt z dietetykiem, dostęp do bazy blisko 2000 przepisów, intuicyjną listę zakupów i „Gotowanie dla rodziny”.
