Kim jest logopeda?
Logopeda to specjalista zajmujący się zagadnieniami związanymi z komunikacją. Jego praca polega na szeroko pojętym wychowaniu językowym, usprawnianiu rozwoju mowy i likwidacji zaburzeń komunikacyjnych.
Logopedia jest nauką wielopłaszczyznową. Powstała na pograniczu nauk medycznych i humanistycznych. Dobry logopeda musi posiadać rozległą wiedzę z zakresu takich nauk jak:
- medycyna,
- językoznawstwo,
- pedagogika,
- psychologia.
Czy logopeda to lekarz?
Wiele osób zastanawia się, czy logopeda to lekarz, co niewątpliwie wiąże się z historią tego zawodu. Otóż początkowo był on wykonywany tylko przez lekarzy, głównie posiadających specjalizację z laryngologii.
Obecnie jest profesją wykonywaną głównie przez psychologów, pedagogów i językoznawców. Powodem tej zmiany jest coraz większe zapotrzebowanie na logopedów, a co za tym idzie znaczy rozwój ośrodków i instytucji kształcącym w tym zawodzie. Nie oznacza to jednak, że współcześnie działalnością logopedyczną nie zajmują się lekarze.
Pomocy w usprawnianiu rozwoju mowy i likwidacji zaburzeń komunikacyjnych możemy szukać także u laryngologa, zwłaszcza posiadającego specjalizację z foniatrii. Laryngologia jest na tyle obszerną dziedziną medycyny, że w jej obrębie wyróżnia się pięć następujących dziedzin:
- foniatria – nauka o wydawaniu dźwięku, czyli mowie;
- rynologia – nauka o chorobach nosa i zatok;
- chirurgia podstawy czaszki – nauka zajmująca się leczeniem operacyjnym w obrębie podstawy czaszki;
- onkologia laryngologiczna – nauka o nowotworach w obrębie głowy i szyi;
- audiologia – nauka zajmująca się odbieraniem dźwięków, czyli słuchem.
Logopedia w Polsce
Zawód logopedy w Polsce można zdobyć kilkoma ścieżkami. Jedną z najpopularniejszych jest ukończenie studiów podyplomowych na kierunku „Logopedia”. Program większości uczelni oferujących studia logopedyczne jest skierowany do absolwentów wyższych uczelni o dowolnym profilu i kierunku, jednakże ze szczególnym uwzględnieniem osób, które ukończyły studia polonistyczne, pedagogiczne, psychologiczne, medyczne, aktorskie i dziennikarskie.
Coraz więcej uczelni oferuje studentom studia stacjonarne (I i II stopnia) lub niestacjonarne (zwykle II stopnia) na kierunku Logopedia (ewentualnie Logopedia szkolna, Logopedia ogólna, Logopedia kliniczna). Istnieje także możliwość ukończenia studiów na innym kierunku, jednakże ze specjalizacją z logopedii. Taką możliwość dają między innymi studia polonistyczne oraz pedagogiczne.
Co więcej, po ukończeniu studiów logopedycznych stacjonarnych lub podyplomowych, można kształcić się dalej na kierunkach takich jak:
- neurologopedia (neurologopeda specjalizuje się w terapii zaburzeń mowy u pacjentów z dysfunkcjami układu nerwowego);
- oligofrenologopedia (oligofrenologopeda pracuje z osobami niepełnosprawnymi umysłowo);
- surdologopedia (surdologopeda pracuje z osobami głuchymi i słabo słyszącymi);
- balbutologopedia (specjalizacja w pracy z osobami, które mają zaburzenia płynności mowy).
- logopeda medialny/artystyczny (specjalizacja w doskonaleniu poprawnej wymowy, dykcji i technik mowy).
Wyżej wymienione kierunki studiów są przeznaczone dla osób, które posiadają już uprawnienia logopedyczne.
Po ukończeniu studiów logopedycznych istnieje wiele możliwości pracy. Logopeda może pracować w różnych placówkach oświatowych i medycznych, tj. w:
- przedszkolach,
- szkołach,
- fundacjach i stowarzyszeniach opiekuńczych,
- szpitalach oraz zakładach lecznictwa otwartego,
- poradniach psychologicznych, pedagogicznych, foniatrycznych,
- ośrodkach rehabilitacyjnych,
- sanatoriach.
Ponadto może prowadzić własny gabinet logopedyczny. Ostatnio coraz większą popularnością cieszy się terapia logopedyczna z dojazdem do domu pacjenta (tzw. mobilny logopeda).
Czym się zajmuje logopeda?
Czym zajmuje się logopeda w swojej codziennej pracy? Wizyta w gabinecie logopedycznych zazwyczaj polega na:
- ocenie sposobu porozumiewania się;
- ocenie rozumienia mowy;
- ocenie sprawności narządów mowy;
- badaniu funkcji oddechowych, fonacyjnych i połykowych;
- badaniu słuchu fonemowego;
- badaniu artykulacji poszczególnych głosek, sylab i wyrazów.
Po określeniu rodzaju zaburzenia mowy terapia logopedyczna skupia się na wykonywaniu ćwiczeń indywidualnie dostosowanych do pacjenta.
Logopeda dziecięcy
Wielu rodziców dzieci, u których występują zaburzenia mowy, poszukuje logopedy dziecięcego. Warto podkreślić, że absolwenci studiów logopedycznych nie posiadają odrębnej specjalizacji w leczeniu zaburzeń komunikacyjnych u dzieci.
Jednakże pacjentami logopedów są przeważnie dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, które potrzebują pomocy w rozwoju mowy i likwidacji nowopowstałych zaburzeń komunikacyjnych.
Specjalizację w zakresie pomocy dzieciom można uzyskać dopiero po ukończeniu studiów logopedycznych, kontynuując naukę na kierunku Neurologopedia. Studia z neurologopedii skupiają się poszerzaniu wiedzy teoretycznej i praktycznej na temat zaburzeń mowy związanych ze schorzeniami neurologicznymi oraz psychicznymi. Program specjalizacyjny jest podzielony na moduły dotyczące postępowania z dziećmi i seniorami.
