Naukowcy odkryli prosty sposób jak zmniejszyć ryzyko chorób serca aż o 20% ❤️‍🩹 Dowiedz się więcej!
Naukowcy odkryli prosty sposób jak zmniejszyć ryzyko chorób serca aż o 20% ❤️‍🩹 Dowiedz się więcej!
Naukowcy odkryli prosty sposób jak zmniejszyć ryzyko chorób serca aż o 20% ❤️‍🩹 Dowiedz się więcej!

Położna środowiskowa - jak i kiedy wybrać?

Położna środowiskowa ma za zadanie pomagać mamom po narodzinach dziecka. Opieka ta dotyczy także kobiet w ostatnim okresie ciąży, a to bardzo trudny i jednocześnie zupełnie nowy czas w życiu każdej młodej mamy. Kobieta ma prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w ramach pomocy pielęgniarki - położnej środowiskowej. Jak załatwić takie wizyty?
Położna podczas wizyty domowej
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Położna środowiskowa ma za zadanie sprawować całkowitą opiekę położniczą i ginekologiczną nad kobietami i noworodkami do 2 miesiąca życia.
  • Jej obowiązki można podzielić na 4 kategorie, które obejmują: promocję zdrowia i profilaktykę chorób, świadczenia pielęgnacyjne, świadczenia diagnostyczne i lecznicze.
  • Każda kobieta w ciąży ma prawo wyboru położnej środowiskowej. Po podjęciu decyzji należy złożyć odpowiednią deklarację wyboru położnej w miejscu, w którym jest ona zatrudniona.
SPRAWDŹ TEŻ: Ile trwa połóg po cesarce, a ile po porodzie naturalnym?
Spis treści

Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz.U.2020.172 z dnia 2020.02.04) określa cele i organizacje podstawowej opieki zdrowotnej oraz zasady zapewnienia odpowiedniej jakości świadczeń opieki zdrowotnej w ramach POZ.

Koordynacja opieki zdrowotnej obejmuje także współpracę z położną podstawowej opieki zdrowotnej (położna POZ), zwaną także położną środowiskową. Przepisy prawa pozwalają na dokonanie wyboru tej pielęgniarki przez matkę dziecka. Warto poznać zasady korzystania z tego typu wsparcia.

Kim jest położna środowiskowa?

Położna środowiskowa sprawuje całkowitą pielęgnacyjną opiekę położniczą i ginekologiczną nad kobietami i noworodkami do 2 miesiąca życia. Przepisy prawa posługują się pojęciem „położnej POZ”, której zadania można podzielić na 4 kategorie – promocja zdrowia i profilaktyka chorób, świadczenia pielęgnacyjne, świadczenia diagnostyczne i lecznicze. 

Każda kobieta ma prawo wiedzieć, jak powinna wyglądać opieka położnej środowiskowej. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie zakresu zadań lekarza POZ, pielęgniarki POZ i położnej POZ szczegółowo określa zadania położnej środowiskowej.

Reklama

Co robi położna środowiskowa?

Do zadań położnej środowiskowej w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób należą:

  • edukacja dotycząca prozdrowotnego stylu życia kobiety,
  • edukacja przedporodowa,
  • poradnictwo w zakresie pielęgnacji i prawidłowego żywienia noworodka i niemowlęcia do 8. tygodnia życia,
  • poradnictwo laktacyjne i promowanie karmienia piersią,
  • edukacja i udzielanie porad w zakresie powrotu płodności po porodzie i metod regulacji płodności,
  • profilaktyka chorób ginekologicznych i patologii położniczych,
  • edukacja w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV oraz chorobom przenoszonym drogą płciową,
  • profilaktyka chorób wieku rozwojowego,
  • edukacja w zakresie obowiązkowych i zalecanych szczepień ochronnych przeciw chorobom zakaźnym.

Do zadań położnej środowiskowej w zakresie świadczeń pielęgnacyjnych należą:

  • planowanie, realizacja i ocena opieki pielęgnacyjnej nad:
    • kobietą w okresie ciąży, porodu i połogu,
    • noworodkiem i niemowlęciem do 8. tygodnia życia,
    • kobietą ze schorzeniami ginekologicznymi,
  •  przygotowanie i wspieranie rodziny w opiece nad noworodkiem, niemowlęciem i kobietą,
  • przygotowanie kobiety do samoopieki i samopielęgnacji.

Do zadań położnej środowiskowej w zakresie świadczeń diagnostycznych należy:

  • przeprowadzanie wywiadu rodzinnego lub środowiskowego,
  • monitorowanie rozwoju ciąży fizjologicznej,
  • wykonywanie badania położniczego,
  • zwracanie uwagi na relację rodziny z noworodkiem i niemowlęciem do drugiego miesiąca życia, 
  • ocena stanu psychicznego kobiety w okresie ciąży i połogu, w tym ryzyka wystąpienia depresji poporodowej,
  • monitorowanie przebiegu połogu i rozwoju noworodka i niemowlęcia do 8. tygodnia życia,
  • obserwacja i ocena rozwoju psychoruchowego noworodka i niemowlęcia do 8. tygodnia życia oraz adaptacji do środowiska zewnętrznego,
  • wykonywanie pomiarów u kobiety i noworodka oraz ocena tych pomiarów zgodnie z przepisami dotyczącymi standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej,
  • pobieranie materiału do badań diagnostycznych.

Do zadań położnej środowiskowej w zakresie świadczeń leczniczych należy:

  • udzielanie pierwszej pomocy w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;
  • udzielanie pomocy położniczej i neonatologicznej w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego do czasu przybycia lekarza,
  • przyjmowanie porodu nagłego w warunkach domowych,
  • udzielanie pomocy w okresie laktacji,
  • wykonywanie zabiegów leczniczych, w tym podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza, wykonywanie iniekcji domięśniowych, dożylnych, podskórnych i śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych,
  • ustalanie diety kobiety zgodnie z potrzebami. 

Do zadań położnej środowiskowej w zakresie świadczeń rehabilitacyjnych należą:

  • ćwiczenia usprawniające w ciąży, połogu i schorzeniach ginekologicznych;
  • wykonywanie drenażu ułożeniowego u kobiety,
  • prowadzenie gimnastyki oddechowej, relaksacyjnej i przygotowującej do porodu oraz w okresie połogu.

Reklama

Jak załatwić położną środowiskową?

Każda kobieta w ciąży ma prawo wyboru położnej środowiskowej, wynikające bezpośrednio z przepisów Ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej. 

Warunkiem jest wybór położnej POZ w ramach świadczeniodawców, którzy posiadają umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Nie obowiązuje w tym przypadku zasada rejonizacji. Po dokonaniu wyboru należy złożyć deklarację wyboru położnej środowiskowej w przychodni lub innej placówce medycznej, w której wybrana położna pracuje. Wzór deklaracji znajduje się na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia. 

Deklaracja wyboru może być złożona (zgodnie z art. 10 ww. ustawy):

  • w postaci papierowej,
  • w postaci elektronicznej, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, zaopatrzonej w podpis elektroniczny, podpis zaufany albo w podpis osobisty,
  • za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta.

Zmiana położnej środowiskowej, bez konieczności ponoszenia opłat, może nastąpić tylko dwa razy w roku kalendarzowym (art. 9 pkt.4 ww. ustawy). W przypadku każdej kolejnej zmiany należy wnieść opłatę w wysokości 80 zł.

Wizyty położnej środowiskowej są obowiązkowe. Żadna młoda mama nie może z nich zrezygnować. Odmowa spotkań z położną POZ zawsze wzbudza podejrzenia, że coś złego dzieje się z dzieckiem lub matką. Fakt odmowy wizyty jest zawsze zgłaszany do instytucji opieki społecznej, które sprawdzają taką rodzinę. 

Reklama

Kiedy się zgłosić do położnej środowiskowej?

Ze względu na czas wyboru położnej środowiskowej każda kobieta może złożyć deklarację w celu wyboru położnej środowiskowej przed porodem lub położnej środowiskowej po porodzie. Lekarz ginekolog, prowadzący daną ciążę powinien skierować kobietę pomiędzy 21 a 26 tygodniem ciąży do wybranej położnej POZ.

Zgodnie z przepisami ustawy prawo do bezpłatnej opieki położnej POZ przysługuje już od 21 tygodnia ciąży. Często młode mamy składają deklaracje wyboru dopiero po narodzinach dziecka.  

Ile wizyt położnej środowiskowej przysługuje kobiecie w ciąży i młodej mamie? Od 21 tygodnia ciąży aż do rozwiązania położna POZ pojawia się:

  • 1 raz w tygodniu w okresie od 21 tygodnia do 31 tygodnia ciąży, czyli 10 wizyt maksymalnie,
  • 2 razy w tygodniu od 31 tygodnia ciąży do porodu, czyli do 16 wizyt maksymalnie.

Położna środowiskowa opiekuje się mamą w okresie połogu (do 42 dni po porodzie) i dzieckiem do ukończenia 2 miesiąca życia. NFZ finansuje do 6 wizyt patronażowych u jednego noworodka. Po zakończeniu wizyt patronażowych pielęgniarka środowiskowa przekazuje opiekę nad niemowlęciem pielęgniarce POZ. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz.U.2020.172 z dnia 2020.02.04).
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie zakresu zadań lekarza POZ, pielęgniarki POZ i położnej POZ.
  • Nick Panay, Ruma Dutta, Audrey Ryan, J. A. Mark Broadbent, red. J. Floriański, Położnictwo i ginekologia, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner Wrocław, file:///C:/Users/adembowiecka/Downloads/I_XIV_poloznictwoigin.pdf [dostęp: 09.02.2022].
  • Kozłowska J.: Rehabilitacja w ginekologii i położnictwie. Wydawnictwo AWF, Kraków 2006.
  • Położna POZ https://www.nfz-lodz.pl/dlapacjentow/jak-sie-leczyc/u-lekarza-w-szpitalu/2535-poona-poz [dostęp 09.02.2022]
Jolanta Woźniak
Artykuł napisany przez
Jolanta Woźniak
Absolwentka Prawa na Uniwersytecie Łódzkim. Pierwsze doświadczenie zawodowe zdobywała, jako pracownik Działu Penitencjarnego i Organizacyjno-Prawnego w Areszcie Śledczym w Łodzi. Od 2004 roku Zastępca Prezesa i Członek Zarządu w Miejskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Od kilku lat copywriterka, głównie w tematyce prawnej, ale i medycznej i parentingowej. Prywatnie miłośniczka dobrego kina.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Lekarze i specjaliści
Radiolog: czym się zajmuje ten lekarz? Jakie badania robi?
Radiolog ogląda zdjęcia RTG
Ortoptysta: co to za lekarz? Czym różni się od okulisty?
Mała dziewczynka zakrywa oko
Perinatolog – czym zajmuje się ten lekarz? Co leczy?
Perinatolog przeprowadza badanie
Podobne artykuły
Opiekun medyczny trzyma dłonie swojego pacjenta
Opiekun medyczny - kurs i zakres obowiązków. Jakie ma uprawnienia i ile zarabia?
Geriatra rozmawia z pacjentką
Geriatra: czym się zajmuje i co leczy ten lekarz? Wizyty
Personel szpitalny
Kto pracuje w szpitalu? Lekarze, pielęgniarki i inne zawody
Poradnia audiologiczna
Czym się zajmuje lekarz audiolog i jakie badania wykonuje?
Położna podczas wizyty domowej
Położna środowiskowa - jak i kiedy wybrać?

Reklama


Zobacz, jak rozpoznać niedożywienie!
Kliknij tutaj