Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Rak wodny - objawy u mężczyzn i kobiet. Jak wygląda leczenie?

Rak wodny jest śmiertelnie niebezpieczną chorobą infekcyjną dotykającą zwłaszcza małe dzieci, występującą obecnie w krajach trzeciego świata. Schorzenie znane też jako noma lub martwicze zapalenie tkanek twarzoczaszki, prowadzi do skrajnego wyniszczenia jamy ustnej, policzków a nawet nosa. Nieleczone niechybnie prowadzi do zgonu.
Dziewczynka z rakiem wodnym
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Rak wodny nie jest chorobą nowotworową. To ciężka infekcja prowadząca do zniszczenia twarzoczaszki, a w konsekwencji często śmierci.
  • Noma powoduje martwicę i zgorzele tkanek jamy ustnej, policzków i nosa, niemalże „pożerając” fragmenty twarzy.
  • Cancrum oris dotyka przede wszystkim dzieci z biednych obszarów Afryki i Ameryki Południowej, objętych klęską głodu i epidemią AIDS. Kogo dotyka w Europie?
Spis treści

Co to jest rak wodny i jakie ma przyczyny?

Rak wodny (inne stosowane nazwy: noma, cancrum oris, martwicze zapalenie tkanek twarzoczaszki) jest ciężkim schorzeniem jamy ustnej, powodującym martwiczo-zgorzelinowe wyniszczenie tej części ciała.

Wbrew mylącej nazwie, nie jest nowotworem. Noma uznawana jest za zakażenie oportunistyczne, czyli endogenne, powodowane naturalną mikroflorą bakteryjną, rozwijające się u osób o obniżonej odporności oraz niedożywionych.

Cancrum oris najczęściej występuje w Afryce i Ameryce Południowej, na obszarach dotkniętych klęską głodu i epidemią AIDS.

W Europie, w tym w Polsce, notuje się współcześnie jedynie pojedyncze przypadki. Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi choroby są:

  • zakażenie wirusem HIV i pełnoobjawowe AIDS,
  • niedożywienie,
  • cukrzyca i jej powikłania,
  • palenie papierosów oraz alkoholizm,
  • przebycie ciężkiej infekcji wirusowej,
  • przedwczesny poród i niska masa urodzeniowa.

Pierwsze opisy objawów schorzenia, dziś znanego jako rak wodny, pochodzą już z czasów starożytnych, natomiast w pełni precyzyjnie chorobę te zdefiniował w XVI wieku niderlandzki lekarz Carollus Battus.

W Europie była ona stosunkowo powszechna przed nastaniem XX wieku, a w minionym stuleciu występowała często wśród więźniów obozów koncentracyjnych w czasie II wojny światowej.

Reklama

Objawy raka wodnego

Symptomy raka wodnego są dojmujące. Pacjenci, którym udaje się przeżyć infekcję (o wskaźnikach śmiertelności więcej poniżej), zostają trwale oszpeceni na twarzy.

Choroba doszczętnie wyniszcza, wręcz wyjada tkanki jamy ustnej, dziąseł, policzków, czy nosa. Warto w tym miejscu wspomnieć, że nazwa noma pochodzi od greckiego słowa neimen, oznaczającego pożeranie, które idealnie oddaje istotę i przebieg schorzenia.

Konsekwencją zniszczenia struktur twarzoczaszki są takie objawy, jak:

  • zwracanie pokarmu i trudności z jego przeżuwaniem, co pogłębia problemy wynikające z niedożywienia i zubożenia podaży niezbędnych składników odżywczych;
  • problemy z wysławianiem się, obfite ślinienie się;
  • zaburzenia oddychania.

W badaniach laboratoryjnych stwierdza się obniżone stężenie takich substancji, jak cynk, retinol (prowitamina A) i askorbiniany (formy witaminy C).

Większy natomiast jest poziom kortyzolu, nazywanego hormonem stresu, biorącego udział w przemianach metabolicznych, którego nadmiar stymuluje między innymi powstawanie groźnej otyłości brzusznej.

Wyraźna jest też leukocytoza, czyli wzrost poziomu białych krwinek, należących do układu odpornościowego i świadczących o rozwoju infekcji.

Reklama

Jak wygląda rak wodny?

Noma objawia się w sposób, którego trudno nie zauważyć, ciężko też pomylić jego namacalne manifestacje z symptomami innych schorzeń. Choroba rozwija się etapami.  

I tak, następują po sobie:

  • owrzodzenie dziąseł,
  • obrzęk i martwica kolejnych partii jamy ustnej,
  • rozchwianie zębów, odsłonięcie kości,
  • objęcie ogniskami martwicy zewnętrznych części twarzoczaszki – warg i policzków,
  • powstanie przetok, czyli otworów, przez które zawartość jamy ustnej bez problemu przedostaje się na zewnątrz przez policzki,
  • cuchnący, wręcz odrażający oddech,
  • podwyższona ciepłota ciała,
  • anemia, czyli niedokrwistość,
  • zahamowanie wzrostu ciała.

Reklama

Rak wodny u mężczyzn i kobiet

Według różnych szacunków na nomę zapada od 100 do 140 tysięcy osób rocznie w skali całego globu. Częściej chorują kobiety, tym samym rak wodny u mężczyzn występuje nieco rzadziej.

Nie ma pełnych statystyk dotyczących łącznej liczby zgonów wywoływanych tą chorobą (tym bardziej, że współwystępuje ona z takim śmiercionośnymi schorzeniami, jak AIDS).

Wiadomo jednak, że jeśli nie zostanie na czas rozpoznana i poddana leczeniu, z ogromną dozą prawdopodobieństwa skończy się śmiercią.

Szacuje się, że bez stosownej terapii umiera na cancrum oris nawet 70-90 procent pacjentów. Statystyki wyglądają okrutnie, szczególnie w populacji małych dzieci.

Reklama

Leczenie raka wodnego

Jest więc rak wodny chorobą którą należy bezwzględnie leczyć. W jaki sposób? Na czym polega terapia? Leczenie nomy polega w pierwszej kolejności na podawaniu antybiotyków i chemioterapeutyków hamujących rozwój infekcji bakteryjnej.

Zastosowanie najczęściej znajdują penicyliny oraz metronidazol. W niektórych przypadkach wskazane jednak jest wprowadzenie innych substancji czynnych, wykazujących skuteczność przeciw danym szczepom patogenu (dlatego wcześniej wykonuje się tak zwany antybiogram, określający wrażliwość bakterii na działanie określonych leków).

Oprócz środków farmakologicznych, zaleca się intensywne uzupełnianie powstałych niedoborów. W tym celu przetacza się preparaty krwi, podaje białka, witaminy, elektrolity i wodę.

Jeśli zakażenie uda się opanować, a rokowania dla pacjenta są pomyślne, można wdrożyć leczenie z zakresu chirurgii rekonstrukcyjnej, które ma na celu nie tylko poprawę estetyki twarzy, ale też przywrócenie podstawowych funkcji, takich jak gryzienie, czy przeżuwanie pokarmu, oddychanie i wiele innych.

Czytaj również

Bibliografia

  • Jacek Kozakiewicz, Agata Gierlotka, Elwira Teodorowicz, Martwicze zapalenie tkanek twarzoczaszki (tzw. rak wodny), Polski Przegląd Otolaryngologiczny 2 (2013) 34–38.
  • Cyril Enwonwu i inni, Noma (cancrum oris), The Lancet 368(9530):147-56.
  • Horning GM. Necotizing gingivostomatitis: NUG to noma. Compend Contin Educ Dent 1996;17(10): 951–958.
  • WHO. Implementation of the Regional oral health strategy 58 session, Regional Committee for Africa, Agenda item 7.7 2008.
  • Enwonwu CO, Falkler WA. Idigbe EO. Oro-facial gangrene (noma/cancrum oris): pathogenetic mechanisms. Crit Rev Oral Biol Med 2000;11(2):159–171.
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Zdrowie
Dermatophagoides farinae - co to jest? Alergia i odczulanie
Wygląd roztocz dermatophagoides farinae pod mikroskopem
Zimne dłonie: z wychłodzenia czy od choroby?
Zimne dłonie
Przyniesie ulgę w walce z kacem!
Kobieta stosuje jeden ze sposobów na kaca
Podobne artykuły
Wpływ ciśnienia atmosferycznego na samopoczucie
Ciśnienie atmosferyczne – jak wpływa na samopoczucie?
Ile promili po piwie?
Dopuszczalne promile - ile można mieć we krwi i w wydychanym powietrzu?
Dziecko chore na Bostonkę
Bostonka u dzieci - objawy i leczenie. Jak wygląda i ile trwa?
Czerwona pręga – jak wygląda? Na stopie i przedramieniu
Szczur w domu
Szczur w domu - czy jest się o co martwić i co z tym zrobić?

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!