Co znajduje się w szczepionce AstraZeneca na COVID-19?
Jedna dawka produktu (0,5 ml) zawiera 50 000 000 000 cząstek wirusa ChAdOx1. Cząsteczki te są główną substancją aktywną. Ponadto szczepionka posiada inne związki chemiczne, które nie wywołują żadnego efektu farmakologicznego, a które są potrzebne by zapewnić trwałość preparatu.
Pełen wykaz substancji pomocniczych znajdujących się w produkcie AstryZeneci obejmuje:
- L-histydyna;
- Monohydrat chlorowodorku L-histydyny;
- Sześciowodzian chlorku magnezu;
- Polisorbat 80;
- Etanol;
- Sacharoza;
- Chlorek sodu;
- Dwuwodny wersenian disodowy;
- Woda do wstrzykiwań;
Jak działa szczepionka AstraZeneca na COVID-19?
Szczepionki wektorowe, do której należy produkt AstryZeneci, wykorzystują specyficzny nośnik (wektor), którym w tym konkretnym przypadku są adenowirusy wywołujące przeziębienie u szympansów. Ponieważ są to wirusy atakujące szympansy, więc są one całkowicie niegroźne dla ludzi.
Dodatkowo pozbawiono je możliwości replikacji w organizmie szczepionej osoby. Genom tego adenowirusa został zmodyfikowany tak, aby wytwarzał on białko S, które jest z kolei charakterystyczne dla koronawirusa SARS-CoV-2. Układ odpornościowy osoby zaszczepionej potraktuje białko S jako obce i wytworzy naturalne elementy odporności, przeciwciała i limfocyty T przeciw białku S koronawirusa.
Następnym razem, gdy organizm zetknie się z cząsteczkami zawierającymi te specyficzne białka S (czyli w przypadku zarażenia wirusem SARS-CoV-2), będzie już przygotowany poprzez posiadanie całego arsenału przeciwciał atakujących wszystkie cząsteczki zawierające białko S.
Skuteczność szczepionki AstraZeneca na COVID-19
Zespół badawczy Uniwersytetu Oksfordzkiego wraz z angielsko-szwedzkim konsorcjum biofarmaceutycznym AstraZeneca poinformowało, że skuteczność szczepionki ChAdOx1 nCoV-19 wynosi około 90%. Oczywiście taka skuteczność pojawia się dopiero po otrzymaniu pełnego schematu szczepienia, który polega na przyjęciu dwóch dawek. Jest to niewiele mniejsza skuteczność w porównaniu do konkurentów produkujących szczepionki mRNA – Pfizera wraz z BioNTech (95% skuteczności), oraz Moderny (94,5% skuteczności).
Jako ciekawostkę można przytoczyć fakt, że pierwotna skuteczność wynosiła między 60 a 70%. Jednakże jeden z zespołów badawczych popełnił błąd w trakcie badań klinicznych i pewna grupa badana otrzymała w pierwszym etapie szczepienia połowę dawki zamiast jednej pełnej. Druga dawka była już oczywiście pełna. Okazało się, że skuteczność szczepienia w tej grupie była dużo wyższa i oscylowała właśnie wokół 90%. Naukowcy uważają, że taki schemat dawkowania, gdzie najpierw otrzymuje się połowę, a następnie pełną dawkę, lepiej odzwierciedla naturalny przebieg zakażenia.
Czy szczepionka AstraZeneca na COVID-19 jest bezpieczna?
Podsumowując profil bezpieczeństwa szczepionki można stwierdzić, że jest ona bezpieczna. Z przeprowadzonych na terenie Wielkiej Brytanii, Brazylii i w RPA badań klinicznych wynika, że szczepionka AstryZeneci jest dobrze tolerowana.
Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były:
- nadwrażliwość w miejscu wstrzyknięcia (> 60%);
- ból w miejscu wstrzyknięcia,
- ból głowy,
- zmęczenie (> 50%);
- bóle mięśni,
- złe samopoczucie (> 40%);
- gorączka,
- dreszcze (> 30%);
- bóle stawów,
- nudności (> 20%).
Większość działań niepożądanych miała nasilenie od łagodnego do umiarkowanego i zwykle ustępowała w ciągu kilku dni po szczepieniu. W porównaniu z pierwszą dawką działania niepożądane zgłaszane po drugiej dawce były łagodniejsze i zgłaszane rzadziej. Dotyczy to także pacjentów w wieku powyżej 65 roku życia.
Czym szczepionka AstraZeneca na COVID-19 różni się od pozostałych?
Dotychczas, poza szczepionką AstryZeneci, warunkowo dopuszczone zostały tylko preparaty dwóch firm: Pfizera we współpracy z BioNTech oraz Moderny. Obydwie te szczepionki są typu mRNA. Preparat AstryZeneci jest szczepionką wektorową, a więc zasadniczo różnią się między sobą mechanizmem działania.
Ponadto warunki przechowywania i transportu są w przypadku preparatu AstryZeneci dużo łagodniejsze. Szczepionka ta nie wymaga przy transporcie głębokiego mrożenia. Można ją przechowywać w zwykłej lodówce gwarantującą temperaturę między 2-8 °C. Z tego też powodu szczepionka jest też dużo tańsza niż konkurenci (około 15-20 złotych za dawkę).
| Producent | Typ szczepionki | Liczba dawek | Warunki przechowywania | Droga podania |
| CureVac | mRNA | 2 | -70°C±10°C | domięśniowa |
| Moderna | mRNA | 2 | -25° do -15°C | domięśniowa |
| Pfizer/BioNTech | mRNA | 2 | -70°C±10°C | domięśniowa |
| AstraZeneca/Oxford | Wektorowa | 2 | 2-8 °C | domięśniowa |
| GSK/Sanofi | Podjednostkowa | 2 | 2-8 °C | domięśniowa |
| Johnson&Johnson | Wektorowa | Zależne od dopuszczenia | 2-8 °C | domięśniowa |
Źródło: Opracowanie własne
Ilość dawek szczepionki AstraZeneca na COVID-19
Schemat dawkowania szczepionką ChAdOx1 nCoV-19 przewiduje podanie dwóch dawek. Według producenta odstęp pomiędzy nimi powinien wynosić między 4 a 12 tygodni.
AstraZeneca sugeruje również, by w razie możliwości szczepić w drugiej dawce tym samym produktem, co w pierwszej.
Dane aktualne na dzień 01.02.2021
Czytaj też:
