Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗

Choroba Pompego u dzieci - objawy, leczenie, dieta, lek

Choroba Pompego jest schorzeniem genetycznym, które objawia się m.in. osłabieniem mięśni, problemami z poruszaniem, zawrotami głowy, a także powiększonym sercem i wątrobą. Choroba Pompego jest nieuleczalna, ale szybkie wdrożenie leczenia i rehabilitacji może spowolnić jej rozwój.
Diagnostyka choroby Pompego
Źródło: 123RF
Spis treści

Choroba Pompego zaliczana jest do grupy chorób genetycznych związanych z pośrednim upośledzeniem funkcji organelli komórkowych zwanych lizosomami (dlatego też o chorobie Pompego mówi się, iż należy do grupy chorób spichrzeniowych). Glikogenoza II jest rzadkim schorzeniem – występuje ze średnią częstością populacyjną 1 na 40 000 żywych urodzeń – jednakże, ze względu na charakter kliniczny jednostki dane szacunkowe mogą być obarczone znacznym błędem.

W przeciwieństwie do wielu innych chorób genetycznych, w tym spichrzeniowych lizosomów, glikogenowa II może objawić się w różnym wieku pacjenta z różnym nasileniem, dlatego też wprowadzono stosowny podział kliniczny choroby:

  • postać noworodkową,
  • postać wieku młodzieżowego
  • postać u osób dorosłych.

Nieleczona choroba powoduje zgon jeszcze w okresie wczesnego dzieciństwa.

Choroba Pompego - przyczyny

Bezpośrednią przyczyną wystąpienia choroby Pompego jest mutacja genu kodującego enzym zwany alfa-glikozydazą (kwaśną maltazą, GAA). Mutacje (około 40 różnych) mają charakter zmian punktowych o dziedziczeniu autosomalnym, recesywnym. Następstwem mutacji jest dysfunkcja lub znacznie obniżony poziom enzymu – w przypadku postaci noworodkowej zdarza się, iż aktywność GAA nie przekracza 1%, podczas gdy w przypadku pacjentów dorosłych ten współczynnik może dochodzić nawet do 45%.

Enzym ten należy do grupy enzymów lizosomalnych odpowiedzialnych za hydrolizę (czyli rozkład enzymatyczny) glikogenu. W efekcie zablokowania szlaków metabolicznych lub ich upośledzenia, poprzez niewydolną pracę, dochodzi do gromadzenia się stale przybywającego glikogenu w lizosomie. Powstające agregaty glikogenu powodują w następstwie uszkodzenie lizosomu i całej komórki. Najbardziej narażone są:

  • komórki wątroby,
  • komórki mięśniowe,
  • komórki serca,
  • komórki glejowe 
  • niektóre komórki układu nerwowego (jąder ruchowych pnia mózgu i komórki rogów przednich rdzenia kręgowego).

W zależności od zaistniałej zmiany enzymatycznej procesy agregacji glikogenu mogą trwać latami lub dać pierwsze objawy już w okresie noworodkowym. Niestety z obserwacji klinicznych wynika, iż im wcześniej choroba manifestuje się u pacjenta, tym objawy kliniczne są znacznie silniejsze i szybciej postępujące.

Reklama

Choroba Pompego - objawy

Do głównych objawów choroby Pompego zalicza się;

  • postępujące osłabienie mięśni (zwłaszcza mięśni szkieletowych oraz mięśnia sercowego). Następstwem problemów z układem mięśniowym jest znacznie ograniczone poruszania się, problemy z oddychaniem (objawy bezdechu sennego w momencie ucisku na klatkę piersiową osoby śpiącej), zaburzenia rytmu serca, problemy z przyjmowaniem pokarmu – u niemowląt może to prowadzić do braku odruchu ssania;
  • postępujące osłabienie mięśni prowadzi do wystąpienia wad postawy np. do skolioz;
  • poranne bóle głowy;
  • zawroty głowy;
  • łatwość męczenia się;
  • powiększony miesień sercowy;
  • powiększona wątroba;
  • powiększony język.

Reklama

Choroba Pompego - diagnoza

Rozpoznanie choroby Pompego może nastąpić zarówno we wczesnym okresie noworodkowym, jak w wieku dorosłym. Większość objawów obserwowanych w stanach łagodnych i ostrych choroby nie zawsze daje możliwość jasnej diagnozy klinicznej.

W chwili obecnej w celu potwierdzenia diagnozy stosuje się testy biochemiczne i monitoring pracy serca.

  1. W przypadku testów biochemicznych dokonuje się oceny poziomu i aktywności GAA. W tym celu przeprowadza się biopsję skóry i/lub mięśnia poprzecznie prążkowanego.
  2. Uzupełnieniem testów biochemicznych jest również określenie poziomu stężenia we krwi pacjenta enzymów wątrobowych oraz kinazy kreatyninowej (w przypadku choroby Pompego stężenie ich jest podwyższone).
  3. W diagnostyce stosuje się również badania mające na celu ocenę pracy oraz stanu serca - elektromiografia, RTG klatki piersiowej, EKG, echo serca.
  4. W przypadku par, w których oboje partnerzy mają obciążony wywiad genetyczny, istnieje możliwość przeprowadzenia badań prenatalnych. Podobnie jak u pacjentów w okresie postnatalnym również w tym przypadku wykonuje się pomiar ilość i aktywności enzymatycznej GAA. Materiał do badań stanowią komórki płodu pobrane metodą amniopunkcji z płynu owodniowego.
  5. Istnieje możliwość wykonania badań genetycznych, jednakże ze względu na bardzo niską częstość choroby oraz jej heterogenną etiologię, analizy genetyczne stosowane są w ośrodkach naukowych i eksperymentalnych.

Głównym czynnikiem ryzyka jest obecność mutacji u jednego lub obojga rodziców. Jak wspomniano mutacja powodująca wystąpienie objawów klinicznych ma charakter zmiany autosomalnej, recesywnej tzn. dziedziczy się w sposób niezależny od płci dziecka i do wystąpienia choroby konieczna jest obecność zmutowanych obu kopii genu od ojca i od matki.

W przypadku obecności tylko jednej nieprawidłowej kopii genu nie dochodzi do wystąpienia jakichkolwiek zaburzeń, a osoba obciążona taką zmianą jest określana nosicielem mutacji. Szacunkowe ryzyko wystąpienia choroby u dziecka (kiedy wywiad rodzinny nie wykazuje żadnych obciążeń) wynosi około 0,1%. Jednakże w przypadku par, w rodzinach których występowała choroba (zwłaszcza wśród krewnych I i II stopnia), ryzyko wystąpienia choroby jest znacznie wyższe – może ono wynosić nawet 25%, jeżeli oboje rodzice są nosicielami mutacji. W takiej sytuacji istnieje również ryzyko, iż połowa dzieci takiej pary będzie również bezobjawowymi nosicielami mutacji.

Ze względu na etiologię choroby, w chwili obecnej nie istnieją żadne skuteczne sposoby zapobiegania.

Reklama

Choroba Pompego - leczenie

W przypadku chorób o podłożu genetycznym nie jest możliwe wprowadzenie skutecznego leczenia przyczynowego, a jedynie leczenie doraźne, którego celem jest niwelowanie objawów klinicznych.
W przypadku choroby Pompego leczenie ma na celu wyrównanie aktywności i poziomu brakującego enzymu – w chwili obecnej prowadzone są terapie eksperymentalne.

Nieleczona choroba Pompego jest niestety wyrokiem dla pacjenta. Podjęcie leczenia choroby również nie powoduje jest zahamowania, a jedynie spowolnienie postępowania objawów klinicznych. W przypadku noworodków lub bardzo małych dzieci już na wczesnym etapie rozpoznania konieczna jest interwencja (wielu pacjentów ma problemy z połykaniem pokarmu, dlatego też stosowane są metody karmienia przez sondy).

W przypadku starszych pacjentów, u których główne objawy choroby skupione są na układzie mięśniowym, konieczne jest podjęcie właściwej terapii treningowej. Niestety nasilające się problemy mogą zmusić pacjenta do korzystania z wózka inwalidzkiego i aparatury wspomagającej oddychanie. Osłabienie mięśni, w tym mięśni oddechowych, ogranicza możliwości chorych w wykonywaniu pewnych czynności jak również uniemożliwia wzmożony wysiłek fizyczny.

Jakie badania należy wykonać, aby wykluczyć nosicielstwo mutacji?

Mutacje powodujące wystąpienia choroby Pompego mają charter zmian recesywnych, co oznacza, iż do wystąpienia choroby konieczna jest obecność mutacji w obu kopiach genów. W przypadku nosicielstwa tylko jedna kopia ulega mutacji podczas gdy druga koduje prawidłowo funkcjonujący enzym. Nosiciele nie wykazują jakichkolwiek objawów choroby. Jedynym badaniem dającym 99,9% pewność co do obecności mutacji jest badanie genetyczne.

Czytaj również

Bibliografia

  • choroba Pompego przegląd literatury światowej,http://www.ncbi.nlm.nih.gov/omim/232300 ,,
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Choroby genetyczne
Zespół Ehlersa-Danlosa (choroba EDS) - objawy, diagnostyka, leczenie
Łańcuch DNA
Zespół Gilberta - objawy, dieta, leczenie
Wątroba człowieka
Dystrofia mięśniowa Duchenne'a i Beckera – czym jest? Przyczyny i objawy
Dystrofia mięśni w nodze
Podobne artykuły
Diagnostyka hemochromatozy
Hemochromatoza pierwotna i wtórna - przyczyny, objawy, leczenie, dieta
Diagnostyka zespołu Williamsa
Zespół Williamsa - objawy, leczenie, długość życia
Dziewczynka chora na zespół Downa
Czym jest i jak objawia się zespół Downa?
Strzykawka oraz tabletki
Choroba Wilsona - przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Reklama


Czym jest TouchCare i jak zmienia życie pacjentów?
Dowiedź się!