Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!
Tego nie jedz po operacji wyrostka. Kliknij tutaj!

Kręcz szyi u niemowlaka, u dziecka, u dorosłych - ćwiczenia

Kręcz szyi to wada mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego, która może powstać jeszcze w łonie matki lub w trakcie porodu. Charakteryzuje się asymetrycznym ułożeniem dziecka, które zwraca główkę tylko w jedną stronę. Konieczne jest wdrożenie leczenia od pierwszych dni życia, aby zapobiec powikłaniom.
Dziecko z chorobą kręczu szyji
Źródło: 123RF
Spis treści

Wrodzony kręcz szyi to wada występująca w obrębie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego (m.o.s.), która nieleczona powoduje liczne deformacje kostne: odkształcenia tylnej części czaszki, twarzoczaszki, skoliozy. Wada ta nie powoduje zwykle dolegliwości bólowych.

Kręcz szyi - przyczyny

Wrodzony kręcz szyi pochodzenia mięśniowego, dający skrócenie i zbliznowacenie w obrębie mięśnia m.o.s., najczęściej spowodowany jest urazem okołoporodowym w obrębie szyi, przy przechodzeniu dziecka przez kanał rodny.Wynaczyniona krew organizuje się w ciągu kilkunastu dni tworząc krwiak w przebiegu omawianego mięśnia, łatwo wyczuwany przy badaniu palpacyjnym przez rodziców i lekarzy.

Drugą przyczyną tego rodzaju kręczu jest wadliwe ułożenie płodu w łonie matki, ale ponieważ nie powoduje ono zmian patologicznych w obrębie mięśnia m.o.s. szybko można skorygować asymetryczne ułożenie głowy poprzez odpowiednią terapię.

Wrodzony kręcz szyi pochodzenia kostnego występuje jako skutek obecności wad rozwojowych w obrębie kośćca np. dodatkowy kręg klinowy w odcinku szyjnym kręgosłupa lub zmiany w budowie kręgów w przebiegu choroby Klippela-Feila. W tych przypadkach wtórnie następuje asymetryczne ustawienie głowy ze skróceniem mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego.

Reklama

Kręcz szyi - jak go rozpoznać?

Noworodek położony na plecach czy też na brzuchu, na skutek jednostronnego skrócenia mięśnia m.o.s. utrzymuje głowę przechyloną na bok w stronę skrócenia, jednocześnie skręcając ją w stronę przeciwną ze wzrokiem skierowanym lekko w górę. Takie ułożenie nie korygowane, wkrótce prowadzi do utrwalonego, asymetrycznego ułożenia całego ciała.

W czwartym miesiącu życia dziecka, asymetryczne ułożenie dziecka zaczyna być w pełni widoczne, gdyż noworodek z tym problemem nie potrafi osiągnąć umiejętności charakterystycznych dla tego wieku.

Zdrowe niemowlę potrafi już leżeć na plecach w pełnej symetrii głowy i tułowia, łączyć obie rączki na klatce piersiowej i wsadzać je sobie do buzi. W obrębie miednicy obserwujemy symetryczne podnoszenie obu nóżek do brzucha, dające pełną aktywizację jego mięśni. W leżeniu na brzuchu dziecko opiera się na obu przedramionach, potrafi utrzymać głowę w symetrii i wydłużeniu, a także swobodnie skręcać ją w obie strony.

Reklama

Kręcz szyi - objawy

Objawy, które rzucają się rodzicom lub pediatrom w oczy to ciągłe zwracanie główki w jedną stronę. Takie ustawienie powoduje:

  • ograniczenie pola widzenia po stronie skróconego mięśnia,
  • brak zainteresowania jedną stroną ciała a także otoczeniem,
  • brak aktywności kończyny górnej po tej stronie.
  • dłoń jest zazwyczaj zaciśnięta, wycofana, położona na podłożu przy uchu, nieaktywna.

We wspomnianym czasie czwartego miesiąca życia dziecka niezależnie od przyczyny kręczu, dziecko nie potrafi osiągnąć symetrycznego ułożenia na plecach i dotyczy to nie tylko głowy, ale także tułowia i miednicy. Położone na brzuchu szybko zaczyna marudzić, gdyż nie potrafi podeprzeć się na obu przedramionach jednocześnie.

Sylwetka kilkuletniego dziecka z nieleczonym lub późno skorygowanym kręczem charakteryzuje się nie tylko asymetrycznym ułożeniem głowy, ale również:

  • spłaszczeniem tyłu czaszki,
  • niedorozwojem twarzoczaszki po stronie skróconego mięśnia m.o.s. (twarz dziecka rośnie wolniej, obserwujemy mniejsze oko, ucho, policzek).

W obrębie tułowia występuje skrzywienie kręgosłupa z wklęsłością po stronie skrócenia, asymetryczne ustawienie łopatek, a w obrębie miednicy uniesienie biodra w górę, również po stronie skróconego mięśnia.

Reklama

Kręcz szyi - jakie są powikłania?

Dalszy rozwój następuje zazwyczaj wolniej i cały czas utrwalane jest asymetryczne ustawienie poszczególnych części ciała, powodując w wieku kilku lat różne wady np.:

Bardzo często dzieci te mają w początkowym okresie nauki problemy z rysowaniem, czytaniem, pisaniem na skutek braku integracji obu półkul mózgowych w pierwszym roku życia.

Reklama

Kręcz szyi - diagnostyka i leczenie

Leczenie kręczu szyi pochodzenia mięśniowego zazwyczaj jest zachowawcze, tylko w skrajnych , późno wykrytych i zaniedbanych przypadkach konieczne jest operacyjna korekcja. W przypadku leczenia kręczu pochodzenia kostnego leczenie zachowawcze często nie daje pełnej korekcji i dopiero po operacyjnym usunięciu przyczyny wady , poprzez kinezyterapię i zabiegi z zakresu fizykoterapii możemy zniwelować asymetrię szyi i twarzy.

W celu zdiagnozowania przyczyny kręczu szyi lekarz ortopeda lub chirurg wykonują zwykle badanie USG w obrębie mięśnia m. m.o.s., które pokazuje nam obecność krwiaka, jego rozmiar i umiejscowienie w mięśniu. Jeśli lekarz podejrzewa, że przyczyną wady jest zmiana kostna w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa, zaleca wykonanie zdjęcia RTG, zwłaszcza u starszych dzieci.

Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze kręczu pochodzenia mięśniowego obejmuje:

  • instruktaż dla rodziców,
  • ćwiczenia bierne,
  • terapię ogólnorozwojową,
  • elementy masażu klasycznego.

Instruktaż dla rodziców - jak pielęgnować dziecko z kręczem szyi?

Niezależnie od przyczyny kręczu szyi, rodzice w pierwszych dniach życia dziecka powinni otrzymać dokładny instruktaż dotyczący pielęgnacji i sposobu postępowania z dzieckiem. Pielęgnacja obejmuje:

  • sposób noszenia,
  • podnoszenia,
  • układania,
  • karmienia dziecka.

Instruktażu zazwyczaj udziela lekarz ortopeda lub fizjoterapeuta z doświadczeniem w pracy z noworodkami.

Bardzo często konieczne jest dokonanie szeregu zmian w ustawieniu sprzętu w domu:

  • łóżeczka,
  • przewijaka,
  • kojca.

Ma to na celu zachęcanie dziecka do odwracania główki we właściwą stronę, tak aby wiele razy w ciągu dnia powtarzało tę czynność. W ten sposób dziecko będzie utrwalało nabyte na terapii prawidłowe nawyki.

Leczenie kręczu szyi - ćwiczenia bierne

Ćwiczenia bierne, które wprowadzamy w pierwszych dniach życia dziecka, wykonywane są w celu rozciągnięcia skróconego mięśnia m.o.s. Początkowo ćwiczenia wykonuje tylko terapeuta, ale ponieważ powinny być one wykonywane kilka razy dziennie, zadaniem terapeuty jest nauczenie rodziców jak ćwiczyć, rozciągać mięsień i sprowadzać malucha do symetrii.

Elementy masażu klasycznego mają za zadanie rozluźnienie mięśnia przykurczonego i przygotowanie go do ćwiczeń biernych. Kiedy w obrębie mięśnia wyczuwalny jest krwiak, do masażu możemy użyć oprócz oliwki maści np.: Fastum, która dodatkowo pomoże w procesie wchłaniania się „guzka‘’ wyczuwanego w obrębie szyi.

Terapia ogólnorozwojowa

Musimy pamiętać ,że niekorygowany kręcz szyi opóźnia i zaburza rozwój psycho-ruchowy dziecka, dlatego kolejnym ważnym elementem leczenia zachowawczego jest wprowadzenie terapii ogólnorozwojowej. Jedną z takich metod jest terapia NDT-Bobath, która pomoże wyrównać deficyty w:

  • asymetrii ciała,
  • sile mięśniowej w obrębie szyi,
  • tułowia,
  • miednicy.

Terapia ta pozwoli również wyrównać napięcie mięśniowe po obu stronach ciała dziecka, często zaburzone przy asymetrii wynikającej z kręczu szyi.

Leczenie zachowawcze przeprowadzamy w ciągu pierwszego roku życia dziecka.

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne stosowane jest w przypadku gdy, z różnych powodów leczenie zachowawcze nie przyniosło zamierzonych efektów lub wada kostna jest oczywista. Lekarz prowadzący może zdecydować o wykonaniu zabiegu operacyjnego, aby nie dopuścić do wtórnych zniekształceń.

Zabieg operacyjny polega na przecięciu ścięgien mięśnia m.o.s. w okolicy przyczepów mięśnia (głowy mostkowej i obojczykowej). Po zabiegu operacyjnym przez kilka tygodni zaleca się noszenie kołnierza Szanza w celu utrzymania korekcji uzyskanej podczas operacji. Jednocześnie kilka dni po zabiegu wprowadzamy delikatne ćwiczenia czynno-bierne. Po uzyskaniu zgody lekarza możemy wprowadzić pełen zakres rehabilitacji:

  • ćwiczenia czynne w obrębie mięśni głowy, szyi, tułowia;
  • ćwiczenia wzmacniające mięsień strony przeciwnej ,który zwykle jest nadmiernie rozciągnięty i osłabiony. Ćwiczenia te będą bardziej atrakcyjne dla kilkuletnich pacjentów, gdy wprowadzimy zestaw ćwiczeń z taśmą Thera-band;
  • ćwiczenia rozciągające po stronie kręczu, które utrzymają skorygowane zabiegiem operacyjnym ustawienie głowy;
  • ćwiczenia korekcyjne, które wpływają na całą postawę i zapobiegają powstawaniu skoliozy;
  • ważnym elementem rehabilitacji jest nauka prawidłowego pływania ,która jest również atrakcyjnym dla dzieci uzupełnieniem długotrwałego procesu rehabilitacji po zabiegu.

Czytaj również

Bibliografia

  • Prof. dr med. Dega W. ,Ortopedia i rehabilitacja, PZWL,Warszawa 1983
  • Borkowska M., Szwiling Z. ,Metoda NDT-Bobath. Poradnik dla rodziców,PZWL,Warszawa 2001
  • Bly L.,M.A.,PT. ,Baby Treatment. Based on NDT-Bobath principles,,USA 1999
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Ortopedia i reumatologia
Woda w łokciu - porady i domowe sposoby. Jak leczyć?
Mężczyzna przykłada okład do łokcia
Chrzęstniakomięsak - objawy, leczenie, rokowania, przerzuty
Choroba kości Chrzęstniakomięsak
Zastrzyk w kolano. Kiedy stosować zastrzyk z kwasu hialuronowego w kolano? Czy warto?
Zastrzyki w kolano
Podobne artykuły
Kobietę boli przedramię
Ból przedramienia: w różnych pozycjach. Przyczyny i leczenie
Mężczyzna odczuwa ból kolana
Sklerotyzacja - co to jest? Definicja, objawy i leczenie
Implant wykonany z biomateriałów
Endoproteza biodra – jak długo boli noga po operacji? Rehabilitacja
Kobieta trzyma się za kolano
Uszkodzenie łąkotki: objawy i leczenie. Czy uszkodzona łątkotka boli?

Reklama


Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego
Dowiedz się co to!