Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Leczenie nerkozastępcze – wskazania i metody. Czym jest?

Leczenie nerkozastępcze polega na zastosowaniu jednej z trzech dostępnych metod terapeutycznych: hemolizy, dializy otrzewnowej oraz przeszczepieniu nerki. Jakie są wskazania do wprowadzenia danego typu kuracji? Na czym polega każdy z wymienionych sposobów leczenia?
Pacjentka w trakcie dializy
źródło:123RF
Spis treści

Czym jest leczenie nerkozastępcze?

Leczenie nerkozastępcze jest konieczne w przypadku postępującej niewydolności nerek. Przewlekła choroba nerek z czasem prowadzi do znacznego zubożenia funkcjonowania tego organu, a także ma olbrzymi wpływ na pracę innych ważnych narządów w organizmie, takich jak m.in. serce, wątroba, czy mózg. W efekcie początkowe problemy zdrowotne związane wyłącznie z nerkami przenoszą się także np. na układ naczyniowo-sercowy. 

Do zaburzenia pracy nerek może dojść m.in. w wyniku występowania w ustroju takich chorób jak:

  • cukrzyca, 
  • nadciśnienie tętnicze, 
  •  kłębuszkowe zapalenie nerek, 
  • wielotorbielowatość.

W terapii nerkozastępczej chodzi o możliwie jak największe zastąpienie pracy chorych nerek rozmaitymi metodami. Taki rodzaj kuracji jest konieczny w przypadku gdy nerki nie działają w przynajmniej 90 procentach. 

Występują trzy podstawowe formy leczenia nerkozastępczego

  •  hemodializa, 
  • dializa otrzewnowa,
  • przeczepienie organu (najlepiej od żywego dawcy). 

Współczesna medycyna coraz lepiej radzi sobie z utrzymywaniem przy życiu pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek. Najlepsze rezultaty daje przeszczep nerki. Niestety śmiertelność pacjentów z ostrym uszkodzeniem nerek jest dość wysoka, bo sięga około 30 procent chorych. 

Reklama

Wskazania do leczenia nerkozastępczego

Jacy pacjenci są kierowani naleczenie nerkozastępcze? Wskazania do podjęcia konkretnego postępowania medycznego to przede wszystkim istotne zmniejszenie przesączania kłębuszkowego (poniżej 10 ml/min; u chorych na cukrzycę – poniżej 20 ml/min), a także uzyskanie wysokich wartości kreatyniny i mocznicy w badaniach pacjenta. 

Kurację zastępującą pracę nerek należy wprowadzić niezwłocznie w przypadku wystąpienia objawów świadczących o mocznicy. Symptomami, które mogą sugerować potrzebę wprowadzenia terapii nerkozastępczej są m.in.:

  •  uporczywe swędzenie, 
  • niedożywienie, 
  • czkawka, 
  • wymioty, 
  • duszność, 
  • ciężkie, niereagujące na leczenie nadciśnienie, 
  • kwasica metaboliczna, 
  • skaza krwotoczna,
  • utrudniające funkcjonowanie skurcze mięśni, 
  • zapalenie osierdzia. 

Oprócz chorych z izolowaną postacią choroby nerek do leczenia nerkozastępczego kwalifikują się też pacjenci z uszkodzeniami wielonarządowymi (np. z ciężką sepsą, po operacjach kardiochirurgicznych, po poważnych urazach i oparzeniach, czy po przeszczepieniu narządów). 

Reklama

Metody leczenia nerkozastępczego

Jak wygląda leczenie nerkozastępcze? Metody, określane jako podstawowe, są trzy: hemodializa, dializa otrzewnowa i przeszczepienie nerki. Wybór najbardziej adekwatnego i dającego pacjentowi największe szanse na jak najdłuższe przeżycie sposobu terapii należy do chorego, jego rodziny oraz lekarza. Po podjęciu decyzji pacjent oraz jego najbliższe otoczenie, które będzie sprawowało nad nim opiekę, są poddawani szkoleniu dotyczącego technik stosowania danej metody leczniczej. 

Hemodializa to inaczej dializa zewnątrzustrojowa, została ona po raz pierwszy przeprowadzona w Holandii w 1944 roku przez Willema Kolff’a. Polega ona na oczyszczaniu krwi chorego z toksyn mocznicowych i odprowadzaniu nadmiaru płynów przy użyciu aparatu sztucznej nerki. Dzięki tzw. przetoce tętniczo-żylnej, zwykle umiejscowionej w lewej lub prawej ręce pacjenta, w dializatorze jest produkowana krew do oczyszczenia. 

Zabiegi odbywają się w stacjach dializy, trzy razy w tygodniu, trwają około 4-5 godzin. Hemodializa nie zastępuje jednak wewnątrzwydzielniczych funkcji nerek. Chorzy poddawani hemodializie wymagają monitorowania leczenia, nierzadko też rehabilitacji oraz odpowiedniego żywienia.

Reklama

Na czym polega dializa otrzewnowa?

Innym rodzajem terapii nerkozastępczej jest dializa otrzewnowa, czyli wewnątrzustrojowa. W miejscu sztucznego aparatu, syntetycznej błony dializacyjnej, jak to ma miejsce w przypadku hemodializy, występuje naturalna błona otrzewnowa chorego. 

Najczęściej jest to metoda pierwszego wyboru. Zazwyczaj też ten rodzaj leczenia wybiera się w przypadku dzieci. Dializa wymiany płynów odbywa się tutaj przy użyciu specjalnego cewnika. Całą procedurę pacjent wykonuje samodzielnie w domu lub wspiera się pomocą domowników. 

Jedną z form dializy otrzewnowej jest cztero-pięciokrotna aplikacja i wymiana płynów (2 litrów) każdego dnia, wykonywana przez chorego. Drugą – jest wykorzystanie automatycznej dializy otrzewnowej, czyli specjalistycznego urządzenia, które taką wymianę przeprowadza w nocy.

Dializie otrzewnowej nie mogą być poddawani pacjenci m.in. z niewydolnością otrzewnej, po niedawno przebytej operacji w obrębie jamy brzusznej, czy niezdolni do samodzielnego wykonywania tych zabiegów. 

Rokowania dla chorych, u których jako terapię nerkozastępczą wykorzystano hemodializę lub dializę otrzewnową są bardzo podobne. Śmiertelność jest na poziomie około 13 procent.

Reklama

Czym jest przeszczepienie nerki?

Trzecim sposobem kuracji nerkozastępczej jest przeszczepienie nerki od zdrowego, najlepiej żywego dawcy. Pacjent, u którego zdiagnozowano nieodwracalną niewydolność nerek powinien być określony jako potencjalny biorca przeszczepu nerki. Z przeszczepienia tego narządu nie mogą niestety skorzystać m.in. chorzy z:

  •  rozsianą lub czynną chorobą nowotworową, 
  •  trudnymi do opanowania zakażeniami, 
  • zaawansowaną miażdżycą
  • uszkodzeniami innych organów, 
  • chorobami psychicznymi, 

a także alkoholicy i narkomani. Przeszczepienie nerki stanowi najskuteczniejszą metodę leczniczą w przypadku niewydolności tego narządu. Aż o 68 procent rzadziej zdarzają się przypadki zgonu u osób po przeszczepieniu nerki w stosunku do częstości śmiertelności chorych po dializoterapii. Prognozowana długość życia pacjenta po przeszczepieniu nerki wynosi około 20 lat.

W Polsce legalne jest pobranie narządu od osoby spokrewnionej oraz od osoby bliskiej pod względem emocjonalnym (małżonek, partner). Rzadko możliwe jest przeszczepienie nerki od obcej osoby. 

Czytaj też:

Czytaj również

Bibliografia

  • 1. Matuszkiewicz-Rowińska Joanna, Zasady leczenia nerkozastępczego w ostrym uszkodzeniu nerek, Borgis – Postępy Nauk Medycznych 3/2010, str. 222-226.
  • 2. Duława Jan, Kokot Franciszek, Przewlekła choroba nerek. Podręcznik dla lekarza praktyka, Wydawnictwo San Roque, 2019, ISBN 9788394990657.
Olga Tomaszewska
Artykuł napisany przez
Olga Tomaszewska
Dyplom dziennikarza zdobyła w 2009 roku, a od 2005 r. nieprzerwanie pisze i redaguje. Pracowała dla „Mojego Miasta Pabianice”, jako dziennikarz, redaktor, zastępca redaktora naczelnego i PR-owiec, współpracowała z „Nowym Życiem Pabianic" i licznymi portalami o tematyce zdrowotnej, tworząc dla tych podmiotów artykuły. Jej konikiem jest tworzenie treści z zakresu profilaktyki zdrowia, szeroko pojętej psychologii oraz pediatrii. Jeśli nie pisze, wygina się na macie ćwicząc hatha jogę jako nauczyciel i dozgonny uczeń.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Nerki
Niewydolność nerek – typy i objawy. Na czym polega leczenie?
Sprzęt do dializy niewydolnych nerek
Piasek w nerkach - objawy. Czy widać go na USG?
Nerki u człowieka
Nefrostomia – na jak długo? Worki, pielęgnacja i wymiana
Badanie nerek
Podobne artykuły
Nerka z torbielem
Torbiele nerki: prosta i korowa - przyczyny, objawy, leczenie
Kamień z nerki
Kamienie w nerkach - jak się pozbyć, jak długo schodzi?
Syndrom zespołu Cushinga
Zespół Cushinga - objawy, dieta, leczenie
Bolące nerki
Ból nerek - gdzie bolą i co przynosi ulgę?
Osoba w czasie filtrowania krwi z toksyn
Co to jest dializa nerek i na czym polega?

Reklama


Jak często robić regenerację włosów?
Sprawdź!