Czym jest olejek tymiankowy?
Olejek tymiankowy jest pozyskiwany z rośliny znanej jako macierzanka tymianek (Thymus vulgaris). Jest to niewielka krzewinka zaliczana do rodziny jasnowatych, w stanie naturalnym występuje na obszarach okalających Morze Śródziemne, w Polsce uprawiana przede wszystkim na południu kraju.
Wyróżnia się intensywnym, charakterystycznym zapachem. Stosowana jest jako przyprawa, ale też w celach leczniczych, w szczególności na zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych. Pozyskiwanymi z niej surowcami są ziele (Herba Thymi) oraz olejek (Oleum Thymi).
Olejek z tymianku wytwarza się współcześnie metodą destylacji z parą wodną, wykorzystując do tego celu liście oraz kwiaty.
Produkty powstałe w wyniku pierwszej destylacji są silnie skoncentrowane i mocne w działaniu, mają krwistą barwę. Stąd powszechnie używana nazwa: olejek tymiankowy czerwony. Jego dalsza obróbka pozwala uzyskać wyrób łagodniejszy, jakim jest olejek tymiankowy biały.
Prozdrowotne właściwości tymianku były znane już w Starożytności. Opisano je 3,5 tysiąca lat temu w egipskim papirusie Ebersa.
Nad Nilem olejek był używany też do balsamowania zwłok i jako kadzidło. O Thymus vulgaris wspominali też medycy z Mezopotamii, Grecji, Rzymu, polecając używanie tej rośliny między innymi na kaszel i choroby płuc.
W XVI-wiecznej Francji wino z tymianku miało status leku na rozliczne dolegliwości, m.in. płuc, nerek, wątroby, głowy. Obecnie ziele i olejek często stanowią składnik wielu produktów leczniczych dostępnych w aptekach.
Właściwości i działanie olejku tymiankowego
Do najważniejszych substancji biologicznie czynnych, znajdujących się w składzie olejku z tymianku należą pochodne fenolowe:
- tymol - organiczny związek chemiczny z grupy terpenoidów i fenoli,
- karwakol - izomer tymolu o identycznych właściwościach leczniczych.
Bogaty skład przekłada się na prozdrowotne właściwości olejku tymiankowego. Działa on przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, przeciwzapalnie, przeciwkaszlowo, wykrztuśnie uspokajająco, rozgrzewająco.
Dodać można, że znajdujące się w zielu tymianku flawonoidy mają dodatkowo działanie rozkurczające i wspierające trawienie.
Początek treści sponsorowanej
Przy pierwszych objawach podrażnienia gardła warto wybrać ziołowy preparat z mentolem, który łagodzi ból gardła i chrypkę. Dobrze zakupić suplement, który w swoim składzie zawiera korzeń prawoślazu z olejkiem i zielem tymianku oraz olejkiem szałwiowym, który korzystnie wpływa na funkcjonowanie gardła i przynosi kojący efekt przy różnych infekcjach. Dodatkowo warto zwrócić uwagę, aby produkt zawierał wit. C, która poprawia działanie układu odpornościowego. Kliknij tutaj i sprawdź ziołowy produkt na gardło.
Koniec treści sponsorowanejOlejek stosuje się między innymi na zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych, a także na problemy stomatologiczne, schorzenia reumatoidalne, infekcje intymne oraz do pielęgnacji skóry.
W szczególności warto wspomnieć o możliwości wykorzystania tego typu produktów na:
- nieżyty gardła i krtani, suchy, uporczywy kaszel i chrypę - olejek zwiększa wydzielanie śluzu w oskrzelach i ułatwia jego odkrztuszanie, usprawnia pracę rzęsek, łagodzi kaszel,\
- katar i zajęte zatoki – inhalacje z dodatkiem olejku skutecznie udrażniają drogi oddechowe oraz redukują stany zapalne,
- stany zapalne w obrębie jamy ustnej – olejek (lub znajdujący się w nim tymol) wykorzystuje się do produkcji preparatów stomatologicznych oraz służących do codziennej pielęgnacji,
- bóle reumatyczne, stawowe, mięśniowe i nerwobóle – olejek drażni skórę i poprawia jej ukrwienie, co przekłada się na działanie rozgrzewające,
- trądzik – tymianek działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie, a także ściągająco
- wypadanie włosów – tymianek zwiększa ukrwienie skóry i odżywienie cebulek, a także hamuje łojotok i łupież.
- Scorbolamid na gardło zawiera w swoim składzie 7 składników:
- korzeń prawoślazu z olejkiem i zielem tymianku oraz olejkiem szałwiowym korzystnie wpływają na funkcjonowanie gardła, górnych dróg oddechowych i strun głosowych przynosząc ulgę i kojący efekt w podrażnieniu
- owoc czarnego bzu i witamina C wpływają na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego
- mentol ułatwia przepływ powietrza przez nos
Jak stosować olejek tymiankowy?
Olejek tymiankowy używa się na różne sposoby, przede wszystkim zewnętrznie. Ze względu na silne działanie i dużą koncentrację składników czynnych, nie jest on przeznaczony do picia (dlatego na dolegliwości trawienne spożywa się napary z ziela).
Najbardziej upowszechnione zastosowania to:
- płukanie jamy ustnej,
- inhalacje i aromaterapia,
- wcierki i masaże,
- aromatyczne kąpiele,
- kompresy, okłady.
W każdym z przypadków używa się zaledwie kilku kropel. Nawet przy zastosowaniach czysto kosmetycznych należy pamiętać o konieczności rozcieńczenia.
Przygotowując kąpiel, nie powinno się olejku wlewać bezpośrednio do wanny, lecz uprzednio mieszając go na przykład z płynem do kąpieli.
Przed masażem warto zrobić mieszankę z olejem bazowym.
Olejek tymiankowy znajduje się też w składzie różnych produktów leczniczych, w tym tabletek oraz syropów na gardło i kaszel, kropli, preparatów do inhalacji. W tym przypadku zaleca się stosowanie zgodne z rekomendacjami producenta lub lekarza.
Olejek tymiankowy dla dzieci. Od jakiego wieku?
Olejek tymiankowy dla dzieci w pierwszych miesiącach życia może być niebezpieczny, przede wszystkim z uwagi na drażniące działanie tymolu.
Choć więc wielu rodziców rozważa jego stosowanie na różnego typu infekcje u swoich pociech (kaszel, ból gardła, katar, zajęte zatoki), należy się z tym nieco wstrzymać.
Jak długo? Od jakiego wieku można bezpiecznie używać olejek? Nie ma w tej materii wiarygodnych badań, przyjmuje się jednak na ogół, że:
- aromaterapia i inhalacje mogą być stosowane u niemowląt nie wcześniej niż przed ukończeniem 6 miesiąca życia,
- wcierki w ciało czy aromatyczne kąpiele są przeznaczone dla dzieci powyżej 3 roku życia.
Przed większą ekspozycją na działanie olejku, dobrze jest sprawdzić reakcję na małym fragmencie skóry. Może się bowiem okazać, że stężenie substancji czynnych jest zbyt duże i powoduje podrażnienie. U niektórych dzieci wystąpić może typowa reakcja alergiczna.
Jak zrobić olejek tymiankowy? Przepis
Jak samemu zrobić olejek tymiankowy? Jeśli ktoś chce trzymać się receptur i postępować zgodnie ze sztuką – może to być trudne.
Należy bowiem posiadać sprzęt do destylacji oraz garść wiedzy na temat tego typu procesów. Stosując najprostszą z metod destylacji, ziele tymianku umieszcza się w kolbie, a następnie zalewa wodą, po czym całość podgrzewa.
W dalszej kolejności dobywająca się para jest schładzana i ponownie zamienia się w ciecz, która jest odprowadzana do innego naczynia. Na jej powierzchni powinien się znajdować olejek.
Należy go ostrożnie zebrać i umieścić w buteleczce z ciemnego szkła. Wytworzony samodzielnie produkt z powodzeniem odnajdzie się we wszystkich wyżej wspomnianych zastosowaniach.
Trudno natomiast wnioskować na temat trwałości olejku zrobionego w domowym laboratorium, bez specjalistycznej wiedzy i zaawansowanej aparatury.
W praktyce większość przepisów na olejek tymiankowy dotyczy de facto innego produktu, a więc maceratu.
W tym przypadku procedura jest prostsza, choć bardziej długotrwała. Przygotowanie takiego „olejku” wymaga zalania znajdującego się na dnie słoika ziela olejem nośnym (na przykład rzepakowym czy oliwą z oliwek).
Następnie całość zakręca się i odstawia na 4-6 miesięcy (w temperaturze pokojowej, z dala od źródeł światła słonecznego).
Co kilka dni należy energicznie potrząsać słoikiem. Po zakończeniu maceracji, należy odcedzić olej za pomocą gazy lub bardzo drobnego sita. Gotowy produkt także przelewa się do butelki z ciemnego szkła.
Przeciwwskazania do stosowania olejku tymiankowego
Olejek tymiankowy nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży, a także małe dzieci. Nie powinny go również używać osoby mające uczulenie lub alergię na którykolwiek z jego składników.
Niekiedy też podaje się, że nie jest to odpowiedni produkt dla osób z nadciśnieniem. Tak jak zostało wspomniane wyżej, nie zaleca się stosowania w postaci nierozcieńczonej.
Jeżeli chodzi o stosowanie w ciąży, nie ma wprawdzie badań wskazujących na ewentualną szkodliwość dla matki lub dziecka, ale też nie ma takich, które potwierdzałby bezpieczeństwo stosowania.
Dlatego też w tym szczególnym okresie życia jest to produkt przeciwwskazany. Jeśli chodzi o uczulenia, zwykle są to proste podrażnienia kontaktowe. Rzadko spotyka się reakcje typowo alergiczne, angażujące układ odpornościowy.
Gdzie kupić i jaka jest cena olejku tymiankowego?
Olejek tymiankowy można kupić przede wszystkim w sklepach zielarskich oraz oferujących półprodukty kosmetyczne, czasem też w drogeriach i aptekach.
Jest również oferowany przez różne firmy, a nawet osoby prywatne poprzez internetowe serwisy sprzedażowe. Dokonując zakupu warto wybierać produkty ze sprawdzonych źródeł.
Ile kosztuje olejek tymiankowy? Ceny są bardzo zróżnicowane. W zależności od wielkości opakowania oraz polityki sprzedażowej producenta i dystrybutora, produkty tego typu są dostępne zarówno za 10-20 złotych (za 10 mililitrów), jak też kilka razy drożej (za 30-100 ml).
