Czym jest albumina?
Albumina to podstawowe białko występujące w płynach, takich jak krew czy mleko, a także we wszystkich przestrzeniach międzykomórkowych. W osoczu krwi stanowi aż 60 procent wszystkich zawartych w nim białek. W organizmie ludzkim albuminy wytwarzane są przez wątrobę.
Z chemicznego punktu widzenia charakteryzują się niską masą cząsteczkową oraz, co najważniejsze, dobrą rozpuszczalnością i zdolnością wiązania cząsteczek wody. Dzięki temu spełniają istotną rolę dla prawidłowego funkcjonowania ustroju – regulują tak zwane ciśnienie onkotyczne (koloidoosmotyczne), sprawiając, że jego wartość w osoczu krwi jest wyższa, niż ciśnienie osmotyczne płynów tkankowych.
Zapobiega to przeciekaniu znajdującej się naczyniach krwionośnych wody wraz z elektrolitami do tkanek.
Dodatkowo albuminy:
- stanowią rezerwę białkową organizmu,
- utrzymują stały poziom pH (funkcja tzw. buforowania),
- działają antyoksydacyjnie, zwalczając aktywność wolnych rodników
- pełnią rolę transportową, przenosząc:
o kwasy tłuszczowe,
o hormony,
o witaminy,
o metale ciężkie
o tlenek azotu
o dwutlenek węgla
o barwniki żółciowe
o. niektóre leki (np. antybiotyki)
Albumina ludzka
Prawidłowe stężenie albuminy w surowicy krwi wynosi około 35-50 mg/ml. Zaburzenie syntezy albumin lub też ich nadmierna utrata, powodują stan niedoboru, czyli tak zwanej hipoalbuminemii.
Powodem tego mogą być między innymi:
- zaburzenia funkcji wątroby, powodujące obniżenie poziomu produkcji białek,
- zaburzenia pracy nerek (w tym przede wszystkim zespół nerczycowy), powodujące nadmierne usuwanie białek z organizmu lub też zbytnie nasycenie ustroju wodą,
- choroba Leśniowskiego-Crohna,
- celiakia (uczulenie na gluten),
- procesy zapalne spowodowane rozległymi poparzeniami oraz urazami.
W celu uzupełniania niedoborów stosuje się tak zwaną albuminę ludzką. Pod pojęciem tym kryją się zaawansowane preparaty lecznicze, do produkcji których wykorzystywany jest materiał pobierany z osocza krwi zdrowych dawców. Albumina ludzkaobecnie stosowana jest przede wszystkim jako lek na głębokie i rozległe oparzenia III i IV stopnia, aczkolwiek używa się jej też w innych przypadkach, wymagających utrzymania odpowiedniej objętości krwi.
Leczenie albuminą
Wskazaniem do leczenia albuminą są:
- hipowolemia, a więc stan gdy w łożysku naczyniowym znajduje się zbyt mała ilość krwi, do czego dojść może na skutek silnego poparzenia, urazu czy krwotoku,
- hipoalbuminemia, po ustaleniu dokładnych jej przyczyn. Albuminy ludzkiej używa się doraźnie w stanach ciężkich i nagłych, natomiast w sytuacji, gdy niedobór ma charakter przewlekły, należy określić patogenezę i poddać leczeniu przede wszystkim schorzenie pierwotne
- ostra i przewlekła nerczyca, czyli jedna z chorób odpowiedzialnych za hipoalbuminemię,
- hiperbilirubinemia u noworodków (Zespół Gilberta) – ciężkie schorzenie metaboliczne o podłożu genetycznym,
- zespół ostrej niewydolności oddechowej u dorosłych.
Skutki uboczne działania albuminy ludzkiej
Albumina ludzka dostępna jest tylko na receptę. Jest to środek o bardzo silnym działaniu, sprzedawany w postaci roztworu do wstrzykiwań. Dożylne przyjmowanie tego typu preparatów może się wiązać z wystąpieniem określonych działań niepożądanych.
Najczęstsze skutki uboczne przyjmowania albuminy ludzkiej, to:
- reakcja alergiczna: pokrzywka, gorączka, dreszcze, nudności, wymioty, rumień na twarzy, częstoskurcz serca, spadek ciśnienia krwi, bezdech. Tego typu problemy dotyczą jednak niewielkiego odsetka pacjentów, co więcej – objawy zanikają po zaprzestaniu leczenia),
- wstrząs anafilaktyczny (bardzo rzadko),
- wystąpienie choroby zakaźnej związanej z przeniesieniem patogenu poprzez preparat produkowany z ludzkiej krwi (aby tego zapobiegać, stosuje frakcjonowanie pobranego materiału etanolem oraz wielogodzinne ogrzewanie do temperatury 60°C)
Albumina w proszku – to nie jest lek
Uwaga: oprócz albuminy ludzkiej, która jest lekiem przeznaczonym do infuzji, dostępna jest też albumina w proszku. Preparat ten nie jest lekiem. Jest to produkt powstały w procesie odcukrzania i osuszania płynnego białka z kurzych jaj, który służy do zupełnie innych celów.
Albuminę w proszku, jako odżywkę białkową, stosują osoby budujące masę mięśniową. Przede wszystkim jednak jest to półprodukt na masową skalę wykorzystywany w przemyśle spożywczym, zwłaszcza piekarniczym, ciastkarskim i cukierniczym. Do jego cech charakterystycznych należy wysoka wydajność, łatwość przechowywania i transportu. W żadnym razie albuminy w proszku nie należy utożsamiać z albuminą ludzką. Nie wolno stosować jej do celów leczniczych, a w szczególności przygotowywać z niej roztworu do infuzji. Albuminę w proszku kupić można w sklepach z odżywkami sportowymi lub w hurtowniach spożywczych, natomiast substancję będącą lekiem dostaniemy wyłącznie w aptekach, na receptę.
