Reklama
Jak wygląda jarzębina?
Jarząbek, chaps, wilczura, orzębina, skorus, judyna - to tylko niektóre nazwy, które w gwarze ludowej są zarezerwowane właśnie dla jarząbu pospolitego. Jarzębina to bardziej popularne, choć potoczne, określenie tej rośliny. Tym samym jarząb a jarzębina to tak naprawdę równoznaczne pojęcia, jednak to drugie nie jest nienaukowe.
Jarzębina należy do rodzaju Sorbus z rodziny różowatych. Najbardziej znana, jarzębina pospolita, czyli Sorbus aucuparia, rośnie na terenie całej Europy, z wyjątkiem południa Hiszpanii i Grecji. Znaleźć ją można także w Azji Mniejszej i na Syberii.
W Polsce na nizinach porasta lasy liściaste oraz mieszane. Z kolei w górach dochodzi do poziomu kosodrzewiny. W górnej granicy lasu jarzębina nie występuje jako drzewo, ale przybiera postać krzewu. Wysokość, jaką osiąga to nawet 20 metrów.
Najbardziej charakterystyczna część tej rośliny to oczywiście owoce. Niezwykle atrakcyjne, szkarłatnoczerwone i okrągłe. Nic dziwnego, że od pokoleń pobudzają wyobraźnię dorosłych i dzieci, którzy z owoców jarzębiny tworzą piękne, jesienne korale albo inne ozdoby.
Liść jarzębiny składa się z kilku mniejszych, zwykle 5-8 par listków, które są ,,owłosione” od spodu. Z kolei kwiaty jarzębiny są białe i zebrane w baldachogrona o średnicy nawet 15 cm.
Ciekawostką jest fakt, że jarzębina była wykorzystywana przez człowieka już w neolicie. Świadczą o tym znaleziska archeologiczne. Według Greków i Rzymian roślina wykazywała właściwości wzmacniające oraz odkażające.
Od niepamiętnych czasów delektowano się również alkoholem uzyskanym na bazie jarzębu. Sam Wergiliusz pisał o scytyjskich wojownikach, którzy czas spędzają pijąc napój ze sfermentowanej jarzębiny.
W kolejnych epokach wykorzystywano mrożone owoce do wyrobu past z dodatkiem cukru pudru, a na Rusi robiono z nich kiszonki. Francuzi suszone owoce jarzębiny dodawali do ciasta, w Szwajcarii stosowano je jako dodatek do chleba. Chętnie były też zbierane w czasach I wojny światowej, kiedy to bieda i głód zapukały do drzwi wielu Europejczyków.
Jarzębina to nie tylko roślina wykorzystywana przez ludzi, ale również przez zwierzęta. Stanowi pokarm wielu ptaków, np. gawrona, sójki, sikory, drozda, które jednocześnie roznoszą jej nasiona. To właśnie dzięki nim w miejscach, gdzie lasy są wyniszczone, jarzębina zwykle jest jedna z pierwszych roślin, która zarasta taki teren.
Symbolika jarzębiny jest bardzo urozmaicona. W przeszłości wierzono, że roślina ta odgania strachy, złe moce oraz złe duchy, dlatego chłopi wychodzący nocą na zewnątrz z chaty zabierali ze sobą kilka jej owoców.
Obecność takiego drzewa lub krzewu w ogrodzie zapewniała domownikom błogosławieństwo. Takie właściwości magiczne jarzębiny przypisywano również w innych kulturach. Dla Druidów jarzębina była najcenniejszą z roślin. Do dziś w wielu miejscach, np. w Wielkiej Brytanii, zawiesza się jej gałązki przed drzwiami wejściowymi do domu albo do stajni.
Jarzębinowe korale miały przynieść szczęście w miłości, dlatego wiele kobiet chętnie nosiło je na swoich szyjach. Jarzębina to w kulturze symbol dylematów miłosnych, ukrytych tajemnic oraz wrażliwości.
Reklama
Odmiany jarzębiny. Czy wszystkie są jadalne?
Na świecie występuje około 80 gatunków jarzębu. W Polsce najbardziej znane są jednak cztery. Jest to:
- jarzębina pospolita, inaczej jarząb pospolity.
- jarzębina szwedzka, która rośnie w pobrzeżu Morza Bałtyckiego i w południowej części Skandynawii. W niewielkich skupiskach można spotkać go również na Pomorzu Zachodnim. Osiąga maksymalnie 12 metrów wysokości. Jest pod ochroną.
- jarząb brekinia - w Polsce znajduje się w okolicach Nowego Sącza, Ojcowa, Ostrzeszowa, a także na Pomorzu. Może osiągnąć wysokość nawet 25 metrów. Co ciekawe, ogromny okaz, bo ze średnicą pnia liczącą 226 metrów rośnie w nadleśnictwie Jamy, w kujawsko-pomorskim. Ten gatunek podlega ścisłej ochronie.
- jarząb mączny - spotkać go można w lasach i na skałach górskich, w Tatrach i Pieninach. Porasta również tereny środkowej i południowej Europy, a także północno-zachodniej Afryki. Wyróżnia się pojedynczymi, jajowatymi liśćmi. Ma owoce kształtem przypominające małe, czerwone jabłuszka. Właśnie z powodu tego waloru dekoracyjnego, chętnie sadzi się go w okolicach ulic. W przeszłości z tego gatunku jarzębiny wytwarzano mąkę do wypieków.
Znanym gatunkiem rosnącym w górach, choć bardzo rzadko występujący w naszych polskich, jest jarząb nieszpułkowy. To krzew, którego wysokość to maksymalnie 2 metry.
Wśród gatunków niewystępujących w Polsce wymienić można np. jarząb domowy, rosnący na dziko w południowej części Moraw. Przypomina nieco jarzębinę pospolitą, ale ma większe owoce i liście.
Wśród odmian jarząbu pospolitego, któremu poświęciliśmy ten tekst wymienić można takie rośliny jak:
- jarzębina kolumnowa - roślina idealnie nadająca się do ogrodów. Z uwagi na to, że jest odporna na zanieczyszczenia może też ozdabiać miejski krajobraz. Taka odmiana osiąga do 7 metrów wysokości, a jej szerokość niekiedy wynosi do 3 metrów.
- jarzębina karłowata „Granatnaja” - ma formę krzewu, który osiąga maksymalnie ok. 80 cm wysokości. Posiada słodkie, granatowe owoce.
W efekcie wielu krzyżówek powstały jadalne odmiany jarzębiny. Przykładowe typy, które nadają się do jedzenia to m.in.:
- odmiana Miczurinskaja Diesiertnaja - należy do najstarszych rodzajów jadalnych jarzębiny. Ma bardzo słodkie owoce, nadające się do jedzenia na surowo.
- odmiana Kubowaja - ma słodko-kwaśne, soczyste owoce. Dojrzewa pod koniec sierpnia. Można ją uznać również za jarzębinę ozdobną z uwagi na to, że jej liście na jesień zmieniają kolor na pomarańczowy.
- odmiana Liknornaja - to rodzaj rośliny, który powstał ze skrzyżowania jarzębiny z aronią. Można ją nazwać jarzębiną czarną, ponieważ ma czarne, niezwykle słodkie owoce, które warto przeznaczyć do produkcji nalewki, wina albo konfitur.
Rzadko spotykanym rodzajem jarzębiny jest jarzębina biała, która swoją nazwę zawdzięcza białym owocom. Ze względu na jej dużą dekoracyjność, zdobi wiele parków oraz przydomowych ogrodów. Na uwagę zasługuje również jarzębina Fastigiata o żółtych owocach. Chcąc osiągnąć ozdobny efekt w ogrodzie warto zasadzić jarzębinę miniaturową albo jarzębinę płaczącą ze zwisającym pokrojem.
Drzewem przypominającym klasyczną jarzębinę jest jarzębina japońska, porastająca tereny Azji. Osiąga do 10 metrów wysokości i 5 metrów szerokości.
Gatunków i odmian jarzębiny jest bardzo wiele. Nie sposób wymienić i omówić ich wszystkich, dlaczego na ten moment poprzestańmy na omówieniu tych najbardziej popularnych w naszym regionie.
Reklama
Na czym polega uprawa jarzębiny?
Jarzębina to roślina o niskich wymaganiach. Dobrze radzi sobie z mrozami. Rośnie zarówno na żyznych, jak i mniej urodzajnych glebach, praktycznie w całej Polsce. Idealną glebą dla jarzębu jest ta lekko kwaśna, przepuszczalna, a także piaszczysta. Źle wpływa na nią jednak mokra, nieco ciężka ziemia.
Jarzębinę można spotkać w ogrodzie, ale również rosnącą na dziko w lasach. Miejscami, gdzie rośnie jarzębina są również tereny górskie - wówczas jarząb przybiera formę krzewu.
Jak i kiedy sadzić jarzębinę? Można to robić poprzez wysiew nasion, a także sadzonki. Jeżeli decydujesz się na zasadzenie krzewu, zwróć uwagę na odpowiednio rozwinięty system korzeniowy jarzębiny. Dobrze także, by roślina miała przynajmniej trzy główne pędy z kilkoma bocznymi.
Sadzonki jarzębiny sadzi się wiosną lub jesienią. Proces ten jest bardzo prosty. Na początek należy wykopać dół, który będzie dwa razy większy niż bryła korzeniowa rośliny. Dno powinno zostać dobrze spulchnione. Teraz czas na wsypanie kilku centymetrów kompostu. Roślinę należy włożyć do dołka i rozłożyć równomiernie korzenie. Zasyp całość ziemią. Zadbaj o to, by ziemia wypełniła przerwy między korzeniami. Wyrównaj ziemię i obficie podlej roślinę. Polecane odmiany jarzębiny do sadzenia to m.in. Penula, Joseph Rock, a także Pink Veil.
Kiedy kwitnie jarzębina? W Polsce ten czas przypada na maj. Z kolei owoce dojrzewają na przełomie sierpnia i września. Jednak najlepiej zdecydować się na ich zebranie nieco później - na przełomie września i października, gdy będziesz mieć już pewność, że dojrzały. Aby były smaczniejsze, najlepiej zbierać je po pierwszych przymrozkach. Takie owoce mogą mieć jednak mniej witaminy C. Jarzębinę zbieraj poprzez zrywanie albo ścinanie całych gron.
Młoda jarzębina rośnie bardzo szybko, jednak, gdy już ukończy 20 rok życia jej wzrastanie spowalnia. Chcąc cieszyć się pięknym ogrodem, warto obok jarzębiny posadzić kalinę, berberys albo drzewa iglaste. Rośliny te nie powinny ze sobą konkurować.
Obecnie spotykane są miniaturowe rośliny przypominające jarzębinę w doniczce. Przykładem jest chociażby ardisia drzewiasta o owocach podobnych do omawianej rośliny.
Reklama
Jakie są właściwości jarzębiny?
Skład chemiczny jarzębów wielu gatunków jest do siebie zbliżony. Prozdrowotne właściwości owoców jarzębu to efekt obecności takich substancji jak:
- antocyjany,
- witamina A,
- beta-karoten,
- witamina C,
- witamina K,
- biopierwiastki: magnez, żelazo, mangan, wapń, cynk,
- flawonoidy,
- karotenody,
- garbniki,
- pektyny.
Witamina A, czyli retinol, ma korzystny wpływ na cerę, zmniejsza zmarszczki oraz likwiduje przebarwienia, z uwagi na to, że zwiększa ilość kolagenu i elastyny. Ma także działanie wzmacniające odporność.
Witamina C ma pozytywny wpływ na układ krążenia, jest też przeciwutleniaczem, a więc działa przeciwnowotworowo. Ze względu właśnie na obecność tego składnika w przeszłości jarzębina stanowiła lekarstwo na szkorbut. Natomiast witamina K jest ważnym uczestnikiem procesu krzepnięcia krwi, a jej niedobór może skutkować osteoporozą.
Wymienione tu pierwiastki wzmacniają kości, skórę oraz paznokcie. Regulują również gospodarkę całego organizmu oraz wpływają na pracę np. układu nerwowego czy mięśniowego.
Jarzębina - dzięki obecności karotenoidów - wykazuje właściwości przeciwutleniające. Warto jednak wspomnieć, że przypadku jarzębu domowego znacznie silniej działają mniej dojrzałe owoce.
Garbniki wykazują właściwości bakteriobójcze, ściągające oraz wzmacniające organizm. Z kolei pektyny są odpowiedzialne za redukcję cząsteczek złego cholesterolu, przez co zabezpieczają układ krążenia. Pektyny mają też pozytywny wpływ na pracę jelit oraz mikroflorę bakteryjną.
Co ciekawe, zdaniem Macieja Olczyka i Anny Geszprych ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, niedojrzałe owoce zawierają fenylopropanoidy, których na próżno szukać w tych dojrzałych. Niedojrzałe owoce mają też więcej flawonoidów.
Czy jarzębina jest jadalna? Oczywiście, że tak. Jednak trzeba pamiętać o kilku kwestiach.
Surowa jarzębina jest trująca, z uwagi na obecność w jej składzie kwasu parasorbinowego. Wyjątek stanowią rzadkie odmiany, nadające się do jedzenia bezpośrednio po zerwaniu. Zwykle jednak jarzębinę najpierw trzeba poddać obróbce termicznej, np. blanszowaniu albo zamrożeniu. Takie działanie sprawia, że owoce przestają być trujące, a dodatkowo tracą swój gorzki smak.
Po drugie, chcąc jeść jarzębinę, należy pozyskiwać ją ze sprawdzonych miejsc. Owoce są bardzo podatne na działanie wtórnych metabolitów grzybów, czyli mykotoksyn. Dlatego najlepiej sięgać po te z miejsc, gdzie dba się o to, by mykotoksyny nie wystąpiły.
Warto wiedzieć, że jak dotąd pełny skład chemiczny kwiatów, łodyg, liści oraz kory jarzębów nie został jeszcze określony. Wskazują na to Maciej Olczyk, Anna Geszprych, którzy jednocześnie wymieniają rozpoznane dotychczas substancje w poszczególnych komponentach tej rośliny. Według naukowców:
- kwiaty to źródło cukrów, karotenoidów, flawonoidów, fenolokwasów,
- liście zawierają flawonoidy i kwasy fenolowe.
Kwiaty jarzębu mają działanie moczopędne, przeciwalergiczne, przeciwbakteryjne. Obecność flawonoidów sprawia, że jarzębina może obniżać ciśnienie krwi, chronić przed powstawaniem zakrzepów i poprawiać ukrwienie mózgu.
Ponadto zdaniem wskazanych specjalistów, wyciągi z nasion oraz kora mają znacznie więcej biopierwiastków niż owoce. To kora jest najlepszym źródłem wapnia, a nasiona zawierają najwięcej magnezu.
Począwszy od XVI wieku właściwości lecznicze jarzębiny czerwonej były powszechnie wykorzystywane w medycynie. Lonicerus polecał ją w problemach z wątrobą i nerkami. Jej działanie przeciwobrzękowe doceniał także Johann Friedrich Osiander, wskazując ją jednocześnie jako specyfik do terapii puchliny wodnej. Przy użyciu tej rośliny Hugo Schulz zwalczał łagodne nieżyty układu pokarmowego.
Medycyna ludowa także przypisuje jarzębinie właściwości zdrowotne. Zaburzenia metaboliczne, reumatyzm, cukrzyca, kamica nerkowa, nieżyt dwunastnicy czy żołądka, zespół jelita nadwrażliwego to tylko niektóre dolegliwości, które usiłowano zwalczać stosując tę roślinę.
Jarzębinę doceniają również pszczelarze, ponieważ jest ona rośliną miododajną.
Zarówno syrop, jak i nalewka z jarzębiny wykazują właściwości lecznicze. Działają przeciwzapalnie, przeczyszczająco i moczopędnie. Ponadto takie preparaty, przede wszystkim syrop, mogą być przyjmowane profilaktycznie przeciw chorobie nadciśnieniowej oraz arteriosklerozie.
Środki z suszoną jarzębiną są stosowane w problemach z nerkami, można też wykorzystać taką formę jarzębu jako dodatek do ciast, kanapek, herbaty czy sałatek.
W przeszłości jarzębinie przypisywano właściwości magiczne. Roślina miała odpędzić złe moce, ale również zapewnić szczęście w miłości.
Reklama
Zastosowanie jarzębiny. Na co pomaga?
Choć każdy gatunek i odmiana jarzębiny ma podobny skład, to jednak mogą w tym zakresie występować pewne różnice. Przekłada się to również na właściwości.
Przykładowo jarząb dalekowschodni z uwagi na obecność związku triterpenowego lupeolu działa korzystnie na kości i może stanowić profilaktykę osteoporozy, choroby Pageta, chorób przyzębia, a także wzmacniać organizm nawet w przebiegu szpiczaka mnogiego. Dodatkowo ekstrakty z liści i łodyg hamują wysoką aktywność lipazy trzustkowej. Zdaniem badaczy w przyszłości można wykorzystać tę właściwość do profilaktyki otyłości wywołanej nieprawidłowym działaniem trzustki.
Z kolei np. ekstrakt z gałązek i liści Sorbus alnifolia to popularny w Korei środek, który zapobiega procesom neurodegeneracyjnym. Naukowcy na czele z Bailim odkryli, że wyciągi z kory Sorbus americana i Sorbus decora działają przeciwcukrzycowo, a dodatkowo obniżają ciśnienie tętnicze krwi.
Ekstrakty z kwiatów jarzębu pospolitego mogą sprawdzić się w walce z zaburzeniami dróg moczowych, a także w problemach żołądkowych i jelitowych. Wzmacniają osłabione naczynia krwionośne, dlatego znajdują zastosowanie w przypadku żylaków, w tym także żylaków odbytu.
Działanie lecznicze owoców jarzębiny wykorzystywane jest w przypadku nieżytów układu oddechowego, problemów układu pokarmowego, np. zaparć, a także w przebiegu przeziębienia, grypy, miażdżycy i otyłości.
Tradycyjnie wówczas stosuje się napary przygotowywane poprzez zalanie łyżki owoców szklanką wrzątku. Całość pozostawia się na pół godziny, odcedza i pije. Z kolei odwary - uzyskiwane poprzez zagotowanie i gotowanie przez 5 minut łyżki owoców w 1,5 szklanki wody, pozostawienie na 15 minut i odcedzenie - to sposób na biegunkę i preparat moczopędny.
Jarząb ma również zastosowanie w kosmetyce. Maseczka z jarzębiny na twarz to sposób na problemy skórne, np. zmiany trądzikowe, wypryski, brodawki, a także metoda na nawilżenie suchej, zmęczonej cery.
Ponadto rośliny z rodzaju Sorbus L. mogą sprawdzić się w oczyszczaniu powietrza z zanieczyszczeń. Stanowią również piękną ozdobę ogrodów i parków.
Pomimo opisanych powyżej domniemanych korzyści związanych z przyjmowaniem jarzębiny, zdaniem Macieja Olczyka i Anny Geszprych, obecnie nie ma wystarczających dowodów naukowych, które uzasadniałyby wprowadzenie preparatów z jarzębiną do powszechnego obiegu. Na rynku można kupić tego rodzaju środki, np. herbaty, jednak nie wskazuje się na ich działanie lecznicze.
Reklama
Przetwory z jarzębiny. Co z niej zrobić?
Jarzębina to nie tylko piękna królowa jesiennych ogrodów, ale przede wszystkim wartościowy surowiec, z którego można przygotować wiele wartościowych przetworów.
Tak uzyskane z jarzębiny:
- soki,
- herbatki,
- syropy,
- wina,
- nalewki,
- dżemy,
- kremy,
- napary,
- ocet,
to nie tylko sposób na profilaktykę przeziębienia, ale też smaczny sposób na urozmaicenie sobie posiłku czy spotkania w gronie bliskich osób.
Pamiętaj, że chcąc przygotować jakikolwiek przysmak z tych owoców, najpierw należy poddać je bardzo niskiej temperaturze, a potem sparzyć, by zmniejszyć zawartość niebezpiecznego kwasu parasorbowego.
Wino z jarzębiny przyrządza się dodając zwykle również inne owoce, np. jabłka, winogrona czy śliwki. Z kolei do nalewek z jarzębiny zwykle dodaje się cukier i sok z cytryny.
Przepis na ten ostatni napój jest dość prosty, ale oczekiwanie na ostateczny efekt jest dość długie. Wystarczy przygotować cukier (30 dag) oraz owoce, spirytus i wodę - wszystko w ilości 1 l. Umyte owoce powinny zostać przełożone do słoja oraz zalane spirytusem. Teraz wystarczy zakręcić je szczelnie i odstawić na około pół roku w dobrze nasłonecznione miejsce. Po tym czasie zagotowaną wodę z cukrem, po wystygnięciu wymieszaj z owocami w spirytusie i odstaw na 5 tygodni. Gdy czas minie, przefiltruj i rozlej do butelek. Aby nalewka w pełni dojrzała, odstaw ją na 6 miesięcy.
Znacznie szybciej przygotujesz sok z jarzębiny. Receptura zakłada, by zamrożoną jarzębinę wrzucić do sokownika i posłodzić. Możesz też wykorzystać garnek, do którego dodasz litr wody, cukier i owoce. Pozostaw wszystko na 20 minut. Sok jest gotowy.
Z kolei herbatką z jarzębiny uzyskasz zalewając suszone owoce wrzątkiem i pozostawiając je na 15-20 minut pod przykryciem. Następnie należy całość przecedzić i wypić dzieląc szklankę na mniejsze porcje.
Niezwykle łatwe jest również przygotowanie syropu z jarzębiny. Najpierw zagotuj wodę z cukrem. Tak uzyskanym syropem zalej jarzębinę i pozostaw do następnego dnia. Wtedy kilkukrotnie zagotuj jarzębinę, za każdym razem odstawiając ją by ostygła. Pamiętaj, że na powierzchni może zbierać się piana. Należy ją zawsze zebrać.
Owoce jarząbka znajdują zastosowanie również w kuchni, gdzie np. konfitura z jarzębiny sprawdzi się do mięs. Można ją wówczas połączyć z chrzanem, dzięki temu nabierze bardziej wytrawnego charakteru.
Z kolei suszona jarzębina to smaczny dodatek do sałatek. Bardzo ciekawym rozwiązaniem jest łączenie judyny z innymi owocami i przykładowo przygotowanie dżemu z jarzębiny i jabłek.
W sklepach dostępne są także takie przysmaki jak np. cukierki z jarzębiną albo jarzębina w czekoladzie.
Reklama
Jak suszyć jarzębinę? Inne metody obróbki
Aby cieszyć się smakiem jarzębiny, a jednocześnie mieć pewność, że nie grozi nam zatrucie wywołane jej zjedzeniem, należy poddać ją odpowiedniej obróbce termicznej. Najbezpieczniej jednak zebrać ją po przymrozkach. Taka mrożona jarzębina pozbawiona jest kwasu parasorbowego. Tego typu proces warto przeprowadzić we własnej zamrażarce. Jarzębinę można też zalać wrzątkiem, jednak w ten sposób owoce tracą też walory odżywcze. Mrożenie jest bardziej korzystne, ponieważ jarzębina nadal jest źródłem wartościowych substancji.
Bardzo popularnym składnikiem wielu wyrobów są suszone owoce jarzębiny. Jak je suszyć? Na ten proces należy przeznaczyć owoce tuż po zebraniu. Odpowiednia temperatura do suszenia to około 30-40 st. Celsjusza. Suszy się baldachy, dopiero po wysuszeniu wyodrębnia się z nich owoce. Jest to dość pracochłonne. Najlepiej wykorzystać do tego np. w piekarnik albo rozwiesić jarzębinę na sznurkach w suszarni, gdzie jest przewiew i wysoka temperatura. Takie rozwiązania przetestuj, gdy nie masz do dyspozycji profesjonalnej suszarki. Suszona jarzębina powinna być przechowywana w miejscu, gdzie nie dociera wilgoć.
Ciekawą formą obróbki jest też kiszenie. Wystarczy owoce jarzębiny włożyć do słoika i zalać wodą z solą. Na 1 łyżkę soli powinien przypadać 1 litr wody. Schowaj słoiki na 2-3 tygodnie w chłodne miejsce. Po tym czasie kiszona jarzębina będzie gotowa.
Jarzębinę można także kandyzować przy użyciu cukru. Do gotującego się syropu powstałego z połączenia cukru, soku z cytryny, kilku łyżek wody, laski wanilii, wystarczy wsypać owoce. Całość należy podgrzewać na małym ogniu. Na koniec wyłóż owoce na papier i poczekaj aż obeschną. Kandyzowana jarzębina to świetny dodatek do deserów.
Przeciwwskazania do spożywania jarzębiny i skutki uboczne
Przypomnijmy, że nie należy jeść surowych owoców jarzębiny, ponieważ grozi to pojawieniem się wymiotów, biegunki i bólów głowy.
Nadwrażliwość na tę roślinę to kolejne przeciwwskazanie do jej stosowania.
Nie należy sięgać po ten owoc również wtedy, gdy cierpi się z powodu ostrych stanów zapalnych przewodu pokarmowego i ciężkich chorób nerek.
Z jarzębiny powinny zrezygnować też osoby z refluksem żołądkowo-przełykowym.
Przeciwwskazania do przyjmowania owocu jarzębiny to także ciąża oraz karmienie piersią. Oczywiście, jak każde zioło, również jarzębina nie powinna być stosowana bez ustanku, ponieważ może wywołać skutki uboczne związane z pogorszeniem samopoczucia czy problemami żołądkowymi. Maksymalny czas, przez jaki można sięgać po preparaty ziołowe to kilka miesięcy.
Cena jarzębiny. Gdzie kupić?
Koszt, jaki należy ponieść za jarzębinę zależy od miejsca zakupu, ale też formy, w jakiej decydujesz się nabyć tę roślinę. Cena jarzębiny w skupie to około 35-40 zł za sadzonkę. Z kolei przetwory z jarzębiny można kupić w sklepach zielarskich oraz w niektórych aptekach.
Cena dżemu z jarzębiny, który można dodać do herbaty waha się dziś od około 10 do 15 zł za słoik. To koszt większy niż w przypadku konfitur uzyskiwanych z bardziej popularnych owoców, np. jabłek. Niekiedy tego rodzaju przetwory dostępne są także w supermarketach.
Z kolei za kilogram suszonej jarzębiny trzeba zapłacić więcej, bo około 50 zł.
Skup jarzębiny łatwo znaleźć w Internecie, ale warto też o to zapytać lokalnych rolników.
Jarzębina to niezwykle popularna w okresie jesienno-zimowym roślina, która zachwyca nie tylko swoim pięknym, wręcz dekoracyjnym wyglądem, ale też szeregiem właściwości zdrowotnych. Należy jednak pamiętać, że choć piękna, może też być niebezpieczna, gdy jej owoce zostaną zjedzone bez obróbki termicznej.
