Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗
Poddała się jej księżna Kate. 👉 Na czym polega ta metoda leczenia? Sprawdź❗

Prawa kobiet w ciąży – co przysługuje ciężarnym w pracy?

Prawa kobiet w ciąży to szczególna ochrona i uprawnienia przyszłych mam. Udogodnienia dotyczą wielu dziedzin życia, ale najszerszy zakres dotyczy ciężarnych kobiet w pracy. Przepisy prawa chronią w ten sposób zdrowie nie tylko kobiety w ciąży, ale także jej nienarodzonego dziecka.
Kobieta w ciąży
źródło:123RF
Spis treści

Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety, który ma znaczący wpływ na samopoczucie przyszłej mamy. Wiele pań odczuwa przykre dolegliwości, męczy je senność, brak koncentracji czy obawa o prawidłowy rozwój ciąży. Każda mama, oczekująca dziecka może liczyć na specjalne przywileje w miejscu zatrudnienia i poza nim.

Reklama

Prawa kobiet w ciąży 

Uprawnienia kobiet w ciąży dotyczą większego katalogu praw niż te, wynikające z przepisów prawa pracy. Ustawodawca otacza szczególną opieką ciężarne kobiety, pracujące zawodowo i korzystające z uprawnień pracowniczych, ale istotnym elementem jest także ochrona przyszłych mam w innych przypadkach. 

Zgodnie z art. 47c Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU.2020.1389 z dnia 2020.08.14) kobiety w ciąży posiadają prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług farmaceutycznych, udzielanych w aptekach.

Sformułowanie „poza kolejnością” oznacza, iż:

  • świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i świadczenia szpitalne powinny być udzielone tym kobietom w dniu zgłoszenia,
  • jeżeli zrealizowanie świadczenie jest niemożliwe w dniu zgłoszenia, powinno być zrealizowane w innym terminie także poza kolejnością, zgodnie z listą oczekujących,
  • w sytuacjach świadczeń ambulatoryjnej opieki zdrowotnej przyjęcie kobiety w ciąży powinno nastąpić nie później niż w terminie 7 dni roboczych od zgłoszenia (chodzi w tych przypadkach o skierowania do specjalistów – na przykład kardiologów, endokrynologów czy stomatologów).

Reklama

Co składa się na prawa ciężarnej?

Ponadto katalog praw ciężarnej tworzą:

  • możliwość korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej zarówno przez kobiety w ciąży posiadające ubezpieczenie, jak i te, które takiego powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (obowiązkowego lub dobrowolnego) nie posiadają. Warunkiem niezbędnym do skorzystania z usług publicznej służby zdrowia jest posiadanie obywatelstwa polskiego i miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art.2 ust.1 ww. ustawy),
  • uprawnienia do korzystania ze szczególnej opieki okołoporodowej,
  • prawo do dodatkowych materiałów stomatologicznych i leczenia endodontycznego wszystkich zębów,
  • wsparcie psychologiczne i możliwość zgłoszenia się do poradni psychologicznej, która ma obowiązek zarejestrować ciężarna pacjentkę na wizytę w ciągu 7 dni od zgłoszenia, 
  • poradnictwo laktacyjne w ramach bezpłatnej pomocy,
  • możliwości korzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej w zakresie spraw związanych z rodzicielstwem i uprawnień pracowniczych. 

Dokumentem uprawniającym przyszłą mamę do skorzystania z powyższych praw jest karta przebiegu ciąży lub zaświadczenie od lekarza potwierdzającego ciążę oraz dokument tożsamości. 

Reklama

Prawa ciężarnej w pracy 

Prawa w ciąży regulują przepisy Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2020.1320 z dnia 2020.07.30). Art.176 kodeksu wymienia katalog prac niedozwolonych dla kobiet w ciąży:

  • praca uciążliwa,
  • praca niebezpieczna,
  • praca szkodliwa dla zdrowia.

Wykonywanie któregokolwiek rodzaju prac z powyższego katalogu, jeżeli może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie kobiety w ciąży oraz sam przebieg ciąży jest całkowicie zakazane. 

Kodeks pracy wskazuje głównie na prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów oraz mogące mieć niekorzystny wpływ ze względu na sposób i warunki ich wykonywania. 

Szczegółowe określenie prac niedozwolonych dla kobiet w ciąży zawiera Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (Dz.U.2017.796 z dnia 2017.04.19). 

Oprócz prac związanych z nadmiernym wysiłkiem, niedozwolone są także prace: 

  • w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym, 
  • w warunkach narażenia na hałas lub drgania, 
  • narażające na działanie pola elektromagnetycznego i promieniowania jonizującego,
  • w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu,
  • w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi,
  • w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych,
  • grożące ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi.

Przykładami tego typu są: podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie większej niż 3 kg, ręczne przenoszenie lub wtłaczanie przedmiotów pod górę, praca w warunkach narażenia na hałas, przekraczający wartości określane w przepisach, praca pod ziemią lub w kanałach, praca przy komputerze powyżej 4 godzin. 

Reklama

Jakie prawa przysługują kobietom w ciąży? 

Zakres ochrony w związku z ciążą i macierzyństwem jest dokładnie sprecyzowany w dziale VIII Kodeksu pracy. 

Jakie prawa przysługują kobietom w ciąży? Przywileje w pracy dla przyszłych mam są następujące:

  • pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, chyba że zachodzą przesłanki winy pracownicy,
  • umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający miesiąc ulegają przedłużeniu do dnia porodu,
  • rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
  • zakaz zatrudniania pracownicy w ciąży w godzinach nadliczbowych albo w porze nocnej,
  • zakaz, bez zgody pracownicy w ciąży, delegowania jej poza stałe miejsce pracy oraz zatrudnienie w systemie przerywanego czasu pracy,
  • pracodawca zatrudniający pracownice w ciąży w porze nocnej jest zobowiązany na okres ciąży zmienić rozkład czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza nocą,
  • obowiązek pracodawcy przeniesienia ciężarnej pracownicy z miejsca pracy, narażającego na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne. 

Czytaj również

Bibliografia

  • 1. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU.2020.1389 z dnia 2020.08.14),
  • 2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2020.1320 z dnia 2020.07.30),
  • 3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (Dz.U.2017.796 z dnia 2017.04.19),
  • 4. www.nfz.gov.pl
  • 5. www.gov.pl
Jolanta Woźniak
Artykuł napisany przez
Jolanta Woźniak
Absolwentka Prawa na Uniwersytecie Łódzkim. Pierwsze doświadczenie zawodowe zdobywała, jako pracownik Działu Penitencjarnego i Organizacyjno-Prawnego w Areszcie Śledczym w Łodzi. Od 2004 roku Zastępca Prezesa i Członek Zarządu w Miejskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Od kilku lat copywriterka, głównie w tematyce prawnej, ale i medycznej i parentingowej. Prywatnie miłośniczka dobrego kina.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Ciąża
Ciąża bliźniacza - objawy. Jak w nią zajść i kiedy jest widoczna na USG?
Kobieta w ciąży bliźniaczej pokazuje zdjęcie USG
Kosmówka - czym jest i jakie pełni funkcje? Co oznaczają odklejenie, krwiak i rak?
Kobieta w zaawansowanej ciąży leżąca na łóżku z termometrem i tabletkami
Prowadzenie ciąży - jak wygląda na NFZ i prywatnie? Co przysługuje pacjentce?
Badanie przed porodem
Podobne artykuły
Kobieta w ciąży może uprawiać seks
Orgazm w ciąży - w I, II i III trymestrze. Czy jest bardziej przyjemny, niż zwykle?
Sfrustrowana para
Ciąża po poronieniu - po jakim czasie można zajść w ciążę?
Kobieta w ciąży leży z poduszką do spania
Poduszka ciążowa - C, U, V, J, czy 7? Jaka najlepsza do spania?
Kobieta w ciąży inhaluje się z użyciem naturalnych olejków
Inhalacje w ciąży - na katar, kaszel i zatoki. Czy można je robić?
Wykonany test ciążowy
Kiedy zrobić test ciążowy i jak go prawidłowo wykonać?

Reklama


Czym się różni odporność swoista od nieswoistej?
Sprawdź!