Preparaty na wzmocnienie organizmu
Preparaty na wzmocnienie organizmu oparte są na działaniu różnych substancji czynnych. Część z nich zawiera bakterie, zarówno te pożyteczne, jak i chorobotwórcze, w składzie innych znaleźć można syntetyczne związki chemiczne, witaminy i składniki mineralne, a także komponenty pochodzenia roślinnego. Różne są zatem mechanizmy podnoszenia sprawności układu immunologicznego, różna też jest skuteczność stosowanych środków.
Ostatnie lata przyniosły renesans zainteresowania probiotykami, czyli żywymi kulturami przyjaznych człowiekowi bakterii kolonizujących jelito cienkie i grube. Jako pierwszy ich wpływ na zdrowotność opisał na początku XX wieku Ilja Miecznikow, ukraiński mikrobiolog, laureat nagrody Nobla, wybitny badacz procesów odpornościowych. Na podstawie obserwacji bułgarskich chłopów, opierających dietę przede wszystkim na produktach fermentacji mleka, ukuł on teorię o zbawiennym wpływie pałeczek kwasu mlekowego (szczep Lactobacillus delbrueckii subsp. Bulgaricus) na system immunologiczny, a pośrednio – długość życia.
Koncepcja ta poszła w zapomnienie w latach dwudziestych minionego wieku po wynalezieniu penicyliny, naukowcy wrócili jednak do niej kilkadziesiąt lat później. Bakterie probiotyczne znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym i dietetycznym, zyskując pełną akceptację środowisk naukowych i medycznych, a także samych pacjentów.
Suplementy na odporność
Wytwarzane na bazie probiotyków suplementy na odporność zazwyczaj przyjmuje się doustnie. Zawarte w ich składzie kultury bakterii docelowo zasiedlić mają bowiem jelita, zwiększając populację pożytecznych drobnoustrojów tworzących mikroflorę układu pokarmowego. U podstaw tego założenia leżą dwa podstawowe fakty:
- jelita są największym narządem wewnętrznym w całym organizmie człowieka pracującym na rzecz układu immunologicznego. Szczególne znaczenie przypisywane jest w tym kontekście tkance limfatycznej GALT (ang.: gut-associated lymphoid tissue). Stanowi ona pierwszą linię obrony organizmu przed patogenami;
- jednym z głównych komponentów wpływających na skuteczność GALT jest naturalna mikroflora bakteryjna jelit, składająca się z aż 100 bilionów drobnoustrojów, w tym 1500 gatunków bakterii. Najpożyteczniejsze z nich są pałeczki kwasu mlekowego, takie jak Lactobacillus i Bifidobacterium.
Jak działają probiotyki na wzmocnienie organizmu?
Bakterie probiotyczne na wzmocnienie organizmu działają na wiele sposobów, zaś niedobory w ich populacji są przyczyną częstych infekcji, reakcji alergicznych, a nawet cukrzycy, co zostało bezsprzecznie udowodnione w licznych badaniach naukowych na całym świecie. Probiotyki:
- przyłączając się do receptorów nabłonka jelit, a także zużywając tlen i składniki odżywcze, odbierają potencjalną przestrzeń życiową dla szkodliwych drobnoustrojów – jest to niezwykle skuteczny, całkowicie naturalny proces konkurencji międzygatunkowej;
- wytwarzają bakteriocyny, a więc substancje chemiczne zabójcze dla bakterii chorobotwórczych;
- zmniejszają przepuszczalność jelitową, zwiększając szczelność bariery ochronnej organizmu;
- aktywują komórki układu odpornościowego, tzw. limfocyty T i czynnie stymulują inne procesy immunologiczne.
Witaminy na wzmocnienie organizmu
W okresie zwiększonej zachorowalności na grypę i przeziębienie warto suplementować też witaminy na wzmocnienie organizmu. W tym kontekście wskazać należy przede wszystkim na kwas askorbinowy, czyli witaminę C. Przyjmowana regularnie zwiększa skuteczność układu immunologicznego, a w razie zachorowania skraca czas infekcji o kilkanaście do nawet 50 procent.
Szczególnie efektywna jest w przypadku osób na co dzień aktywnych – sportowców oraz pracowników fizycznych. Co niezwykle istotne – ludzki organizm nie syntezuje witaminy C w ogóle, mimo iż jest ona niezbędna do życia, całościowo więc zapotrzebowanie musi być zaspokajane z zewnątrz, w postaci diety lub jej suplementów.
Naturalne preparaty na wzmocnienie organizmu
Oprócz probiotyków i witamin, dostępne są też naturalne preparaty na wzmocnienie organizmu bazujące na ekstraktach z surowców roślinnych. Są to między innymi:
- sok ze świeżych liści aloesu. Zawiera duże ilości witaminy C oraz silnie immunomodulujące polisacharydy takie, jak acemannan;
- wyciąg z aronii zawierający m.in. lecznicze polifenole: antocyjany, kwasy fenolowe i flawonoidy;
- czarny bez, źródło flawonoidów, trójterpenów, kwasów organicznych i soli mineralnych. Hamuje rozwój infekcji wirusowych;
- czosnek, nazywany naturalnym antybiotykiem. Swoje immunostymulujące, antybakteryjne i przeciwgrzybicze właściwości zawdzięcza substancji o nazwie allicyna;
- imbir, który oprócz działania przeciwzapalnego, wzmacnia też układ immunologiczny, oddziałując na komórki odpornościowe i cytokiny prozapalne.
Zioła na odporność stanowią dobre uzupełnienie konwencjonalnej terapii i profilaktyki.
Leki na odporność
W aptekach dostępne są te leki na odporność na receptę. Są to nieswoiste szczepionki zawierające w swoim składzie niewielkie dawki patogenów odpowiedzialnych za szereg groźnych schorzeń, w tym różnego typu paciorkowce i gronkowce. Bakterie te są martwe i znajdują się w postaci specjalnych roztworów zwanych lizatami.
W odróżnieniu od szczepionek swoistych (np. na gruźlicę, tężec, grypę etc.) nie przeciwdziałają one konkretnym zakażeniom, lecz podnoszą ogólną sprawność układu immunologicznego. Oddziałują na tzw. nieswoiste mechanizmy obronne, związane między innymi z aktywnością przeciwciał klasy IgA.
