Reklama
Czym są zabawki sensoryczne?
Zabawki sensoryczne to szeroka grupa produktów stymulujących prawidłowy rozwój dziecięcych zmysłów, a także ich integrację w jeden spójny system. Przeznaczone są dla dzieci w różnym wieku, także noworodkowym i niemowlęcym. Część z nich pełni rolę czysto prewencyjną i prorozwojową, inne stosowane są w celach terapeutycznych.
Zabawki sensoryczne wychodzą naprzeciw założeniu, że małe dziecko poznaje świat i odkrywa siebie poprzez zmysły i ruch, a w szczególności – wzrok, słuch i dotyk. Jak podkreślał Jean Piagiet, twórca sensomotorycznej teorii rozwoju, dziecko w pierwszym okresie życia (do 2 lat), wręcz uzależnione jest od sensorycznych i motorycznych środków uczenia się i rozumienia środowiska (cyt. za K. Sadowska: Zabawy i zabawki wieku wczesnodziecięcego…). Dopiero później maluch zaczyna tworzyć pierwsze konstrukcje czysto umysłowe.
Co niezwykle istotne, badania naukowe dowodzą, że możliwość swobodnego eksplorowania otaczającej rzeczywistości w wieku wczesnodziecięcym istotnie ogranicza ryzyko wystąpienia zaburzeń integracji sensorycznej w późniejszych latach.
Oznacza to, że dzieci którym dano możliwość aktywnej zabawy z użyciem odpowiednich akcesoriów już od pierwszych tygodni życia, w mniejszym stopniu narażone są na problemy związane z napięciem mięśniowym, koncentracją, uczeniem się, a nawet relacjami międzyludzkimi. Kluczowy, jeśli chodzi o zabawki sensoryczne, jest zwłaszcza pierwszy rok po urodzeniu, gdy rozwój zmysłowy, poznawczy, motoryczny i fizyczny dziecka jest najszybszy.
Reklama
Jakie zmysły pobudzają zabawki sensoryczne dla dzieci?
W świetle powyższego, zabawki i zabawa mogą być ważnym czynnikiem rozwoju, pod warunkiem jednak, że są dobrze dobrane (w przeciwnym razie wywierać będą działanie hamulcowe). Zabawki sensoryczne dla dzieci oddziałują na różne zmysły jednocześnie, ale przede wszystkim na:
- wzrok, poprzez wykorzystanie kontrastowych materiałów w określonych barwach, jedynych rejestrowanych na danym etapie rozwoju malucha;
- dźwięk – zabawki sensoryczne wydają odgłosy, które są niezwykle intrygujące dla dziecka: szeleszczą, grzechoczą, piszczą;
- dotyk – poszczególne komponenty mają zróżnicowane faktury oraz kształty, przy założeniu jednak, że są one względnie proste, geometryczne.
Dodatkowo zabawki sensoryczne dla dzieci są doskonałym stymulatorem aktywności motorycznej. Intrygując, przyciągają. Przyciągając, zachęcają do ruchu. W ten sposób trenować można unoszenie główki dziecka, sięganie rączką ku obiektom, następnie przyciąganie ich do buzi oraz manipulowanie nimi w coraz bardziej złożony sposób, a na koniec – unoszenie całego ciała do pozycji siedzącej, raczkującej, aż w końcu stojącej.
Reklama
Jaką formę mogą mieć sensoryczne zabawki?
Sensoryczne zabawki zazwyczaj są bardzo proste w formie. Dominujące kształty, to okrąg, prostokąt, gwiazda. Kluczowa jest też kolorystyka. Ponieważ dowiedziono, że dziecko w pierwszych miesiącach życia postrzega tylko trzy kolory (czarny, czerwony i biały), w tych właśnie barwach utrzymane powinny być zabawki sensoryczne.
Nie oznacza to, że zabawki te są nudne. Wręcz przeciwnie – są dopasowane idealnie do aktualnych możliwości poznawczych dziecka. Poza tym należy pamiętać, że zabawki sensoryczne są bardzo różne, od małych i poręcznych, po takie, które są rozbudowane i stanowią swego rodzaju miejsce dziecięcych zabaw. Wymienić w tym kontekście można takie produkty, jak między innymi:
- mata sensoryczna z możliwością podczepiania na pałąkach różnego typu elementów, takich jak grzechotki, gryzaki, lusterka;
- karuzela sensoryczna do łóżeczka lub samochodowego fotelika, z pozytywką, grzechotką, lusterkiem i podwieszanymi zabawkami;
- zawieszka sensoryczna do wózka, nosidełka i łóżeczka;
- książeczka sensoryczna;
- lusterko sensoryczne.
Reklama
Jak wybrać zabawki do integracji sensorycznej?
Wybierając zabawki do integracji sensorycznej dla swojego dziecka zwróć uwagę na takie aspekty, jak:
- kolorystyka (czarny, czerwony, biały) i forma (maksymalnie prosta);
- możliwość modyfikacji, łączenia i rozbudowywania zabawek o dodatkowe elementy;
- możliwość prostego dopasowania zabawki do wieku dziecka – najlepsze to te, które „rosną” wraz z niemowlęciem np. za sprawą wymiennych elementów o bardziej zróżnicowanej ornamentyce dla dzieci starszych, ponad półrocznych;
- zastosowane materiały – delikatny plusz, miękka bawełna, miękki plastik;
- jakość wykonania, bezpieczeństwo potwierdzone stosownym certyfikatem (CE);
- możliwość prania i czyszczenia poszczególnych komponentów, tak by gromadzące się na zabawkach kurz i drobnoustroje nie powodowały podrażnień i ryzyka zachorowania.
Reklama
Zabawki sensoryczne dla niemowląt, a nawet noworodków
Co ważne, na rynku dostępne są zabawki sensoryczne dla niemowląt, a nawet dla noworodków. To te oznaczone symbolem 0m+ (od zera miesięcy). W nawiązaniu do teorii integracji sensorycznej i innych zbliżonych koncepcji rozwoju zmysłowo-ruchowego dzieci, należy podkreślić, że swoją rolę tego typu zabawki spełniają już w pierwszych tygodniach życia malucha.
Dlatego mogą znaleźć się w wyprawce przygotowanej w związku z przyjściem na świat dziecka, a także doskonale nadają się też na pierwszy prezent.
