Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗
Ułatwienia dla pacjentów z terenów powodziowych. 👉 Jak z nich skorzystać? Sprawdź❗

Zator krezki - objawy zawału krezki, przyczyny i leczenie

Zator krezki jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. To zaburzenie, które prowadzi do martwicy jelit i w większości przypadków - śmierci pacjenta. W przypadku tzw. zawału krezki brzusznej niezbędna jest natychmiastowa interwencja chirurgiczna.
Kobieta z objawami zatoru krezki
źródło:123RF
Spis treści

Co to jest zator krezki?

Zator krezki to skrzep zamykający światło tzw. tętnicy krezkowej górnej (łac.: arteria mesentrica superior) lub dolnej (arteria mesentrica inferior), a więc potężnych naczyń  odchodzących od aorty brzusznej, zapewniających ukrwienie jelit cienkiego i grubego. Konsekwencją utraty drożności jest ostre niedokrwienie jelit - gwałtowne w przebiegu schorzenie o bardzo wysokiej śmiertelności, przekraczającej 60 procent (dane: R. Kujawski, A. Dziki, Niedokrwienie jelit). 

Potocznie stan ten nazywany jest zawałem jelita lub zawałem krezki i uważany jest za bezpośrednie zagrożenie życia. Skutkiem zatoru krezki oraz niedokrwienia jelit są kolejno:

  • martwica tego odcinka układu pokarmowego, 
  • perforacja jelit i rozlanie się ich zawartości,
  • zapalenie otrzewnej.

Schorzenie to występuje stosunkowo rzadko, stanowiąc 0,1 proc. przyczyn wszystkich hospitalizacji w Polsce. (dane: j.w.). Trzykrotnie częściej dotyka kobiety niż mężczyzn, a grupą szczególnego ryzyka są osoby w wieku 60-70 lat, na co dzień obarczone innymi chorobami układu sercowo-naczyniowego.

Reklama

Czym jest krezka jelita?

Sama krezka jelita, od której nazwę wzięły wspomniane tętnice,została odkryta wieki temu, a jako pierwszy jej przedstawienia dokonał Leonardo da Vinci. Później jednak, przez kilkaset lat, jej ranga była marginalizowana. 

Dopiero niedawno została uznana za pełnoprawny, siedemdziesiąty dziewiąty narząd w ciele człowieka. Organ ten jest swego rodzaju fałdem, błoną zbudowaną z tkanki łącznej. Spaja on jamę otrzewnej ze znajdującymi się w jej wnętrzu jelitami, utrzymuje je oraz zapewnia im stabilność położenia. 

Krezka jest narządem silnie unaczynionym – znajdują się w jej obrębie nie tylko tętnice, ale też odgałęzienia żyły wrotnej. Naukowcy uważają, że krezka w istotny sposób usprawnia działanie jelit, przyspieszając transport strawionych składników w dół układu pokarmowego. Zapewniając podwieszenie dla kilkumetrowego zwoju jelitowego, jest jednym z tych elementów anatomicznych, które ułatwiły człowiekowi osiągnięcie postawy pionowej. 

Reklama

W jaki sposób dochodzi do zawału krezki?

Zawał krezki, od strony mechanicznej, w dużej mierze przypomina zawał mięśnia sercowego– w obu przypadkach dochodzi do utraty drożności tętnic, niedokrwienia i martwicy organu. Co niezwykle ważne, skrzep najczęściej nie powstaje w samej tętnicy krezkowej, lecz w zupełnie innych, odległych miejscach układu sercowo-naczyniowego (takich jak np. tętnica wieńcowa). 

Do zatoru dochodzi wskutek przemieszczenia skrzepu w okolice jelit i zablokowania w miejscu przewężenia naczyń, spowodowanego na przykład odkładaniem blaszki miażdżycowej. 

Czynnikami sprzyjającymi wystąpieniu ostremu niedokrwieniu jelit są choroby kardiologiczne, w tym między innymi:

Reklama

Objawy zatoru krezki jelita

Objawy zatoru krezki jelita są mało charakterystyczne, także w badaniu fizykalnym, dlatego dużą rolę odgrywa dokładny wywiad lekarski, z uwzględnieniem innych, wymienionych wyżej schorzeń, na które może cierpieć pacjent, i które stanowią istotną predyspozycję do wystąpienia zawału. 

Do symptomów zatoru i ostrego niedokrwienia jelit należą:

  • wzrost napięcia mięśni jamy brzusznej – tak zwany brzuch deskowaty,
  • początkowo biegunka, później osłabienie lub zanik perystaltyki jelit i niemożność wypróżnienia się,
  • bardzo silny ból – możliwy tzw. ostry brzuch, czyli ciężki zespół bólowy, wzmagający się w czasie ruchu i na skutek ucisku,
  • tachykardia, czyli częstoskurcz serca,
  • objawy ogólnoustrojowe, takie jak osłabienie i gorączka.

Reklama

Leczenie po zawale krezki jelita 

Zawał krezki jelita cienkiego lub grubego jest stanem wymagającym natychmiastowej interwencji lekarskiej. 

Pacjent w jak najkrótszym czasie powinien trafić na stół operacyjny i zostać poddany zabiegom polegającym na:

  • udrożnieniu tętnic krezkowych - usunięciu skrzepu lub/oraz wykonaniu obejścia, 
  • usunięciu fragmentu jelita dotkniętego martwicą tkanek

Leczenie zawału krezki jest więc niezwykle inwazyjne, a przy tym obarczone ogromnym ryzykiem niepowodzenia. 

Jego skuteczność zależy od wielu czynników, takich jak:

  • upływ czasu – każda minuta opóźnienia w rozpoznaniu i podjęciu interwencji chirurgicznej działa na niekorzyść pacjenta,
  • skala zatoru, wielkość zmian martwiczych, ewentualna perforacja jelit oraz występowanie ognisk zapalnych w obrębie otrzewnej,
  • wiek i ogólny stan zdrowia pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem dolegliwości kardiologicznych.

Dodatkowo należy pamiętać, że interwencji chirurgicznej towarzyszy ryzyko licznych i ciężkich powikłań, wśród których wymienić można między innymi zespół krótkiego jelita. Jest to poważne zaburzenie dotykające osób po resekcji tego fragmentu układu trawiennego, wynikające ze zmniejszenia powierzchni chłonnej i związanych z tym problemów z wchłanianiem substancji odżywczych. 

Konsekwencją tego są dalsze schorzenia i zaburzenia, między innymi niewydolność wątroby, wahnięcia rytmu serca czy anemia z niedoboru żelaza.

Czytaj również

Bibliografia

  • Calvin Coffey, The mesentery: structure, function, and role in disease, Lancet Gastroenterol Hepatol 2016; 1, https://www.thelancet.com
  • Jacek Budzyński, Marcin Wasielewski, Karol Suppan, Grzegorz Pulkowski, Zaburzenia żylne krążenia trzewnego w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej 2012, tom 6, nr 3
  • Ryszard Kujawski, Adam Dziki, Niedokrwienie jelit, https://podyplomie.pl
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Gastrologia
Postrzępiony stolec – co go wywołuje i jak wygląda?
Kobieta siedzi na sedesie
Zapalenie dwunastnicy - dieta i leczenie
Choroba żołądka i dwunastnicy
Ból żołądka po alkoholu - jak z nim walczyć i dlaczego występuje?
Kobietę boli żołądek po alkoholu
Podobne artykuły
Wizualizacja uchyłków esicy
Uchyłki esicy - czym są? Objawy, leczenie, dieta
Kobieta z objawami gastropatii rumieniowej
Gastropatia rumieniowa - co to jest i jak ją leczyć? Przyczyny i objawy
Młoda kobieta ma biegunkę
Luźny stolec to skutek nieprawidłowego formowania kału. Sprawdź, jak go zatrzymać
Owsik pod mikroskopem
Czego nie lubi owsik? Dieta i zasady odżywiania

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Jakie funkcje Twojego CGM są dla Ciebie najważniejsze?
Touchcare CGM