Co na katar?
Katar jest objawem występującym w przebiegu różnego typu schorzeń górnych dróg oddechowych (grypy, przeziębienia, zapalenia zatok o podłożu wirusowym, bakteryjnym bądź grzybiczym), a także na skutek reakcji alergicznej.
Odpowiedź na pytanie co na katar, uzależniona jest zatem od etiologii choroby, ogromne znaczenie ma też charakter dobywającej się z nosa wydzieliny, która może być wodnista i lejąca, ale też gęsta i zatykająca nozdrza, niekiedy ropna.
Na typowy wirusowy nieżyt nosa towarzyszący grypie lub przeziębieniu z reguły stosuje się leki obkurczające naczynia krwionośne i zmniejszające obrzęk śluzówki, a dzięki temu redukujące ilość dobywającej się wydzieliny oraz udrażniające zatkany nos.
Reklama
Jakie leki na katar?
Najczęściej w użyciu są takie substancje czynne, jak:
- Ksylometazolina oraz oksymetazolina. Oddziałują bezpośrednio na receptory α- adrenergiczne. Działają miejscowo, są przeznaczone do aplikacji w postaci kropli, żelu lub sprayu. Przynoszą natychmiastowy, choć stosunkowo mało trwały efekt.
- Pseudoefedryna lub fenylefryna, naturalne bądź syntetyczne aminy o przedłużonym działaniu, przeznaczone do przyjmowania doustnego (tabletki lub saszetki z proszkiem do rozpuszczenia w wodzie). W składzie preparatów leczniczych często łączone są z lekami przeciwgorączkowymi, przeciwzapalnymi, przeciwbólowymi i antyhistaminowymi.
Środki te mają działanie typowo objawowe. W aptekach wydawane są bez recepty, stosując je należy jednak ściśle przestrzegać zaleceń lekarskich lub wskazań zawartych w ulotkach, pamiętając o potencjalnie niebezpiecznych skutkach ubocznych. Dotyczy to zwłaszcza pseudoefedryny, której używanie może zaburzać rytm pracy serca, a także mieć działanie pobudzające, zbliżone do amfetaminy.
Co na katar zatokowy?
Zapalenie zatok przynosowych jest infekcją obejmującą błony śluzowe komór pneumatycznych zlokalizowanych w przedniej części twarzoczaszki, w przebiegu której występuje ból głowy, silna niedrożność nosa oraz specyficzny, gęsty, podbarwiony na żółto katar. Co na katar zatokowy może przepisać lekarz? Schorzenie to ma bardzo zróżnicowaną etiopatogenezę –występuje na podłożu wirusowym, bakteryjnym, grzybiczym, alergicznym oraz anatomicznym (nieprawidłowa konstrukcja przegrody nosowej). Różne w związku z tym są metody leczenia. I tak:
- infekcja wirusowa:
o nawilżanie błony śluzowej z użyciem roztworów soli fizjologicznej lub wody morskiej;
o inhalacje na bazie soli oraz olejków eterycznych;
o środki farmakologiczne, w tym:
▪ leki mukolityczne;
▪ leki obkurczające naczynia krwionośne;
▪ niesteroidowe leki przeciwzapalne;
- infekcja bakteryjna:
o antybiotykoterapia z użyciem takich leków, jak:
▪ amoksycylina (półsyntetyczna penicylina) jako lek pierwszego rzutu;
▪ cefuroksym, ceftriakson, cefotaksym, moksyfloksacyna, lewofloksacyna – jeśli nie działa lub nie może być zastosowana amoksycylina.
- infekcja grzybicza:
o leczenie farmakologiczne z użyciem środków przeciwgrzybiczych:
▪ flukonazol, flucytozyna, itrakonazol i inne podobne;
- katar o podłożu alergicznym:
o profilaktyka – unikania kontaktu z substancjami uczulającymi;
o farmakoterapia, w tym:
▪ leki przeciwhistaminowe;
- glikokortykosteroidy;
Reklama
Co na katar alergiczny?
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) powodowany jest IgE-zależną reakcją zapalną błon śluzowych na kontakt z określoną substancją uczulającą (mogą to być pyłki roślin, sierść zwierząt, roztocza kurzu, zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego). U niektórych pacjentów mechanizm ten uwarunkowany jest genetycznie – w takim przypadku mówi się o tak zwanej atopii.
Co na katar alergiczny (katar sienny) sprawdza się najlepiej? Zastosowanie znajduje zarówno leczenie farmakologiczne, jak też immunoterapia swoista oraz zaawansowane działania profilaktyczno-eliminacyjne.
Jeśli chodzi o leki, największą skuteczność wykazują:
- doustne leki przeciwhistaminowe II generacji;
- miejscowe leki przeciwhistaminowe (np. w kroplach);
- glikokortykosteroidy donosowe;
- leki przeciwleukotrienowe;
- środki obkurczające błony śluzowe;
- miejscowe kromony;
U niektórych pacjentów, w przypadku trafnej identyfikacji istotnych klinicznie alergenów, do pewnego stopnia skuteczna może być immunoterapia, a więc podawanie kontrolowanych dawek substancji uczulającej.
Leczenie to jednak jest długotrwałe i nie zawsze w pełni satysfakcjonujące. Oprócz tego wszystkim osobom cierpiącym na tę odmianę nieżytu nosa zaleca się unikanie kontaktu z alergenami, co np. w okresie kwitnienia określonych drzew lub traw może się wiązać z ograniczeniem wychodzenia z domu.
Reklama
Co na katar u dziecka?
Nie wszystkie z wyżej wymienionych leków są przeznaczone do stosowania u najmłodszych pacjentów. A zatem, co na katar u dziecka?
Paleta dopuszczalnych i skutecznych środków jest szeroka, a wymienić w tym kontekście można:
- krople do nosa zawierające ksylometazolinę lub oksymetazolinę w niewielkich stężeniach (warto szukać produktów z dopiskiem „baby” lub „junior”, bezwzględnie należy też przestrzegać zawartych w ulotkach wskazań odnośnie minimalnego wieku dziecka);
- roztwory izotoniczne soli fizjologicznej lub wody morskiej, w spray’u lub do inhalacji;
- plastry aromatyczne nasączone uwalniającymi się z wolna olejkami eterycznymi, przyklejane do łóżka lub pidżamy;
- maści do smarowania pod nosem (np. majerankowa);
- aspiratory, czyli proste urządzenia służące do odsysania wydzieliny zalegającej w nosie dziecka;
W przypadku nieżytu o podłożu alergicznym, lekarz może przepisać jeden ze słabszych leków antyhistaminowych. Jeśli natomiast katar ma charakter zatokowy i istnieje uzasadnione podejrzenie nadkażenia bakteryjnego, dopuszczalne jest zastosowanie antybiotyków.
Co jeszcze na katar u niemowlaka?
- Pamiętaj, aby regularnie wietrzyć pomieszczenie, w którym przebywać dziecko, a także dbać o właściwą wilgotność powietrza. W tym celu można stosować domowe nawilżacze, a w okresie jesienno-zimowym warto dodatkowo kłaść mokre ręczniki na grzejnikach.
- Nie przegrzewaj malucha - temperatura w mieszkaniu nie powinna być wyższa, niż 22-25 stopni Celsjusza, a dziecko nie może być zbyt grubo ubrane.
- Regularnie przedmuchuj nos niemowlęcia, a w przypadku dzieci starszych zadbaj o wyrobienie nawyku samodzielnego oczyszczania z zalegającej wydzieliny. Aby ułatwić wydmuchiwanie, można stosować inhalacje na bazie soli fizjologicznej, ale też zwykłej soli kuchennej, szałwii, szyszek, czy specjalnych olejków eterycznych.
Reklama
Co na katar w ciąży?
Szczególne obostrzenia, jeśli chodzi o stosowanie leków, dotyczą kobiet ciężarnych. Co na katar w ciąży jest dozwolone, a co nie? Ksylometazolina i oksymetazolina mogą być używane w leczeniu nieżytu nosa, ale warunkowo, za zgodą lekarza prowadzącego, w dawkach nie przekraczających dopuszczalnych wskazań i w okresie nie dłuższym niż jeden tydzień. Podobnie rzecz wygląda w przypadku pseudoefedryny – jest ona dopuszczalna tylko w sytuacji, gdy zdaniem lekarza ewentualne korzyści przewyższają ryzyko związane z zastosowaniem.
Ważne, by dokładnie zapoznać się ze składem każdego preparatu zawierającego tę substancję, a w szczególności sprawdzić wskazania odnośnie innych komponentów, z którymi często jest łączona. Generalnie w ciąży zaleca się leczenie kataru w sposób maksymalnie naturalny, a więc głównie poprzez nawilżanie i inhalacje roztworami soli fizjologicznej lub wody morskiej.
