Krup wirusowy występuje najczęściej u dzieci między 6. miesiącem życia a 3. rokiem życia, ze szczytem zachorowań w 2. roku życia. Chłopcy chorują częściej niż dziewczynki. Choroba częściej występuje jesienią. W większości przypadków ma przebieg łagodny i krótkotrwały, jednak w przypadkach o ciężkim przebiegu może być stanem zagrażającym życiu.
W przeszłości częstą przyczyną zespołu krupu była błonica, a nazwa krup określała błonicze zapalenie krtani. Błonica krtani występowała u osób nieszczepionych lub niewłaściwie szczepionych. Początkowo występowało zapalenie gardła, a po 2-3 dniach pojawiały się kolejne objawy: gorączka, chrypka i szczekający kaszel. Towarzyszyły temu również zaburzenia połykania i świst wdechowy. Po wprowadzeniu powszechnych szczepień ochronnych błonica krtani jest znacznie rzadziej spotykana.
Reklama
Przyczyny krupu wirusowego
Najczęstszą przyczyną jest zakażenie wirusem paragrypy typu 1 i 3. Ponadto podgłośniowe zapalenie krtani mogą wywołać również:
- wirus grypy typu A, typu B,
- adenowirusy,
- wirus RS,
- matepneumowirus.
Zakażenie wirusem prowadzi do rozwoju stanu zapalnego dróg oddechowych i obrzęku błony śluzowej górnych dróg oddechowych. Skutkiem obrzęku jest zwężenie okolicy podgłośniowej krtani. Szczególne znaczenie ma to u małych dzieci, u których średnica przestrzeni podgłośniowej jest mniejsza i szybciej dochodzi do objawów obturacji - szczekającego kaszlu, świstu wdechowego i wciągania ścian klatki piersiowej. Przy narastającym obrzęku i zwężaniu tej okolicy krtani może dojść do niewydolności oddechowej.
Czynniki usposabiające do podgłośniowego zapalenia krtani:
- zmiany ciśnienia, temperatury i wilgotności powietrza,
- zanieczyszczenie środowiska,
- czynniki alergiczne.
Reklama
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani - objawy
Objawy występują nagle, najczęściej w nocy. Poprzedzone są występującą 1-2 dni wcześniej infekcją wirusową górnych dróg oddechowych - nieżytem nosa lub gardła. Dziecko budzi się niespokojne, słyszalny jest świst wdechowy, chrypka.
Objawy te poprzedza charakterystyczny suchy, szczekający kaszel. Wraz z narastającym zwężeniem okolicy podgłośniowej nasila się świst krtaniowy, dziecko zaciąga przestrzenie miedzyżebrowe podczas oddychania (na skutek znacznego utrudnienia oddychania zwiększa się wysiłek oddechowy czego widocznym efektem jest ruch skrzydełek nosa, zaciąganie międzyżebrzy i dołka jarzmowego). Niepokój i płacz dziecka nasilają dodatkowo te objawy, dlatego ważne jest by rodzice starali się uspokoić dziecko.
Ciężko przebiegający krup wirusowy jest stanem zagrożenia życia dziecka. Jeśli rodzice zauważą u dziecka wyżej wymienione objawy powinni jak najszybciej udać się do lekarza pediatry. Zwykle krup ma przebieg łagodny, ale jego objawy mogą narastać bardzo szybko, więc konieczne jest jak najszybsze udanie się do najbliższego szpitala dziecięcego.
Reklama
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani - wizyta u lekarza
Krup rozpoznaje się na podstawie objawów - wystąpienia szczekającego kaszlu, świstu wdechowego, chrypki i zaburzeń oddechowych. Może wystąpić gorączka (zwykle poniżej 40 stopni). Jeśli występują typowe objawy, nie będą potrzebne badania laboratoryjne do potwierdzenia rozpoznania. Nie ma konieczności wykonywania też badań RTG, jeśli objawy są typowe i uzyskuje się odpowiedź na leczenie.
W razie wątpliwości lekarz zaleci badania laboratoryjne - morfologię krwi oraz zdjęcie rtg szyi, co pozwoli zróżnicować między chorobami dającymi podobne objawy, przede wszystkim zapaleniem nagłośni i bakteryjnym zapaleniem tchawicy.
Lekarz zbada dziecko, oceni jego stan ogólny i nasilenie objawów i podejmie decyzje co do dalszego postępowania.
- Przeczytaj: Zapalenie oskrzeli
Reklama
Krup wirusowy - jak leczyć?
Każdemu dziecku z zespołem krupu lekarz zaleci sterydy w jednej dawce (najczęściej deksametazon). Zależnie od nasilenia objawów lekarz zadecyduje czy dziecko może zostać odesłane do domu, czy konieczna będzie hospitalizacja. Często po podaniu sterydów obserwuje się dziecko, po uzyskaniu poprawy wypisuje się do domu, jeśli natomiast poprawa nie następuje w ciągu 4 godzin lub jest nieznaczna lekarz rozważy konieczność pozostawienia dziecka w szpitalu.
Działanie sterydów utrzymuje się przez 3-4 dni, dlatego jednorazowa dawka jest wystarczająca. Ponadto pomocna może być nebulizacja adrenaliny - skutecznie łagodzi ona objawy krupu wirusowego. Jej działanie utrzymuje się przez 1-2 godziny.
Jeśli dziecko ma gorączkę lekarz zaleci leki przeciwgorączkowe. Nie ma konieczności stosowania antybiotyków (podgłośniowe zapalenie krtani jest chorobą wirusową). Antybiotyki stosuje się jedynie w przypadku nadkażeń bakteryjnych (rzadko występujących). Nie stosuje się leków przeciwkaszlowych.
W ciężkich przypadkach konieczna jest intubacja dotchawicza i oddech wspomagany. Intubacja dotchawicza to zabieg, którego celem jest udrożnienie dróg oddechowych i zapewnienie właściwej wentylacji. Po odpowiednim przygotowaniu dziecka (lekarz decyduje o podaniu leków znieczulających ogólnie i zwiotczających mięśnie) lekarz anestezjolog wprowadzi przy użyciu laryngoskopu cienką rurkę do tchawicy - poniżej piętra dolnego krtani. Rurkę można połączyć następnie z aparatem AMBU lub respiratorem, co pozwoli na prowadzenie oddechu wspomaganego (zastępczego).
W domu należy zadbać aby pokój, w którym dziecko przebywa był starannie przewietrzony. Równie ważne jest odpowiednie nawilżenie powietrza, zwłaszcza zimą - można umieścić w pobliżu grzejników nawilżacz. Dziecko powinno być dobrze ubrane i okryte, ale nie powinno się przegrzewać. Łóżeczko dziecka nie powinno stać zbyt blisko grzejnika.
Ponieważ dziecko leżące w łóżeczku intensywniej się poci, trzeba pamiętać o codziennej kąpieli. Gdy dziecko gorączkuje, traci dużą część płynów – dlatego rodzice powinni podawać więcej niż zwykle płynów: wody, herbatki. Rodzice powinni kontrolować temperaturę dziecka, w razie utrzymywania się gorączki podawać leki przeciwgorączkowe. Jeśli lekarz nie zaleci szczególnej diety, należy karmić dziecko jak dotychczas.
Przebycie podgłośniowego zapalenia krtani nie pozostawia trwałej odporności, a choroba ma tendencję do wielokrotnych nawrotów, często przy każdej infekcji górnych dróg oddechowych.
Przeczytaj także:
